Janýarlar túriniń san alýandyǵy
Astana qalasy №53 mektep –lıseı
bıologıa páni muǵalimi:
Knázova Aqmaral Qambarbekqyzy
Synyby: 7
Sabaqtyń taqyryby: Janýarlar túriniń san alýandyǵy. Janýarlardy jikteý.
Bıologıa
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: jalpy ósimdikter bólimin qorytyndylap, bilimderin jınaqtap, janýarlardyń san túrlerin, jiktelýin túsindirip, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn odan ári arttyrý.
á) damytýshylyq: suraq tapsyrmalaryn, test túrde, sózjumbaq sheshý arqyly ósimdikterdiń túrlerin, qasıetin, jiktelýin, tuqymdasqa bólinýin, kóbeıýin t. b. jınaqtap bilimderin damytý
b) tárbıelik: bilimdilik pen damytýshylyqty bere otyryp, jyldamdyqqa, uqyptylyqqa, tazalyqqa, úlkendi syılaı bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń túri: Qaıtalaý, saıys jarys túrinde
Sabaqtyń ádisi: áńgime, pikir aıtý, erkin sóıleı bilý, toptastyrý, venn dıagramsy
Sabaqtyń pán aralyq baılanysy: bıologıa, geografıa, matematıka
Sabaqtyń kórnekiligi: plakattar, slaıd shoý, basqatyrǵylar, qalamdar, jetondar
Sabaqtyń barysy
İ) Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylarmen sálemdesip, túgeldep, olardyń nazaryn, zeıinin sabaqqa aýdarý
İİ) Úı tapsyrmasyn suraý:
1. Oı jınaqtaý kezeńi: Qatysyp otyrǵan 4 toptyń árqaısysyna aýyzsha 6 suraqtan berý.
Árbir durys jaýap bergen suraqqa jetondar taratylady.
Botanıkter tobyna
1. Tuqymynda eki jarnaǵy bolsa qalaı atalady. (qosjarnaqty)
2. Kóknar jemisi qalaı atalady (qaýashaq)
3. Sekseýil qandaı tuqymdasqa jatady (alabota tuqymdasyna)
4. Alqa tuqymdasy ishindegi eń ýly ósimdik (mendýana)
5. Ashyq tuqymdy ósimdikterdiń gúli bolama (joq)
6. Qynany zertteýshiler qalaı atalady (lıhenologtar)
Qyrandar tobyna
1. Maqta qandaı tuqymdasqa jatady (qulqaıyrgúldiler)
2. Qurtqashash ósimdiginiń ǵylymı ataýy (germandyq qurtqashash)
3. Kóknar tuqymdasyna jatatyn halyqtyq medısınada paıdalanǵan ýly ósimdik (súıelshóp)
4. Baklajannyń medısınadaǵy mańyzy qandaı (baýyr aýrýyn emdeýge qan quramyndaǵy zıandy zattardy holesterındi azaıtady)
5. Qyzǵaldaq (jaýqazyn) qaı tuqymdasqa jatady
6. Sh. Bersıev kim, gektaryna qansha sentner túsim jınady (tary ósirýshi 165 - 175 s )
Bıologtar tobyna
1. Múkterdi zertteıtin ǵylym qalaı atalady (bıologıa)
2. Qyryqbýyn dep atalý sebebi (sabaǵy óte kóp býyn, býynaralyqtan turatyndyqtan)
3. Sarymsaq qandaı týysqa jatady (pıaz týystas)
4. Maı alý úshin ósiriletin mádenı daqyl túrleri (kúnbaǵys, soıa, záıtún, qysha, raps)
5. Fıtosınıdter degenimiz ne (pıaz ben sarymsaqta bolatyn erekshe ushpa zattar)
6. Y. Jaqaev kim, gektaryna qansha sentner ónim aldy
Suńqar tobyna
1. Shymtezek múginiń ekinshi aty (aq múk)
2. Qyryqjapyraq sporalary qaıda jetiledi (sporangıde)
3. Qulqaıyrlar tuqymdasynan bólmede sándik úshin ósiriletin túri ()
4. Qıar qandaı tuqymdasqa jatady (asqabaq)
5. Qoltuqym degenimiz ne (janýarlardyń qoldan shyǵarylǵan túri)
6. Tehnıkalyq talshyq buıdakendir qazaqstanda qaı jerlerde ósedi (Kaspıı teńiziniń mańynda, Muǵaljarda, Torǵaı, Balqash, Alakól oıysynda, İle kúngeı alataýynda)
2. «Asý bermes asý joq» Bilgen saıyn keledi bile bergim,
Bile berý emes pe tilegi eldiń
Árbir topqa ótilgen taqyrypqa baılanysty túrli sózjumbaqtar beriledi. Sol sózjumbaqtardy top músheleri birlese otyryp, durys jaýabyn jazady.
Jaýaby sol jerde tekserilip, barlyǵy durys bolsa 5 degen balmen baǵalanady.
3. «Bilimdiniń almas qamaly joq» Bilimdi myńdy jyǵar,
Bilimsiz birdi jyǵar.
Árbir oqýshynyń bilimderin tıanaqtap, qorytyndylaý maqsatta árqaısysyna jeke - jeke test tapsyrmalary beriledi. Bulardyń test tapsyrmalarynyń jaýaptaryn toptardyń ózderine bir - birine aýystyryp berip tekserip, baǵasyn qoıady.
İİİ jańa sabaq.
Muǵalim jańa taqyrypty aıtyp jalpylama túsindirip óziniń jasaǵan slaıd - shoý arqyly jańa taqyrypty túsindiredi. Muǵalimnen keıin ár toptan bir oqýshy jańa taqyryp boıynsha úıden jazyp kelgen esselerin, slaıd shoýlaryn tirek - syzbalaryn kórsetip, aıtady. Osy kezde jınaǵan upaı sandary eseptelip, test boıynsha árbir oqýshynyń alǵan baǵalaryn qorytyndylap, qaı toptyń jeńimpaz bolǵanyn eseptep qoıady
İV Sabaqty qorytyndylaý: Sabaqty qorytyndylaý úshin ár topqa jańa taqyryp boıynsha jańa taqyryptan túsingenderin toptastyrý ádisimen jınaqtap, jazyp, aıtyp shyǵady. Toptastyrý arqyly sabaq bekitilgen soń jeńgen topty atap, maqtaý qaǵazymen marapattaý.
V Baǵalaý Sońynan jeke - jeke oqýshylardyń baǵalaryn aıtyp, baǵalaý.
İ nusqa
1. Tiri aǵzalardyń barlyǵyna tán qasıet qandaı?
A) jasýshadan quralady Á) qozǵalady B) qorektenedi
2. Usaq aǵzalardy eń alǵash kim ashqan?
A) L. Paster Á) R. Koh B) Anton Levengýk
3. Kózge kórinbeıtin usaq tiri aǵzalardyń qurylysyn, qasıetterin zertteıtin ǵylym?
A) Mıkrobıologıa Á) tiri aǵza B) bakterıofag
4. Mıkologıa neni zertteıdi?
A) adamdy Á) sańyraýqulaqty B) janýardy
5. Qynany zertteýshiler qalaı atalady?
A) mıkrobıolog Á) qyna bólimi B) lıhenologtar
6. Zoospora degenimiz ne?
A) Syrtqy orta tazalyǵyn kórsetetin aǵza Á) Spora túziletin oryn B) talshyǵy bar sporanyń ataýy
7. Bakterıa jasýshasyna enetin vırýs?
A) qyna Á) bakterıofag B) baldyr
8. Jasyl baldyrlardyń bir ókili?
A) hlamıdomanada Á) gametalar B) hloroplast
9. Maqtanyń jemisi qalaı atalady?
A) qaýashaq Á) burshaqqap B) jıdek
10. Bıdaıdyń tamyr júıesi qandaı?
A) shashaq Á) tik B) qosalqy
İİ nusqa
1. Tiri tabıǵat degenimiz ne?
A) aǵzalyq álem Á) sańyraýqulaqtar B) ósimdikter álemi
2. Imýnıtet degenimiz ne?
A) aýrý týdyratyn jasýsha Á) aýrý qozdyrǵyshtaryn qabyldamaıtyn jasýsha B) mıkrob
3. Mıkrobıologıa degenimiz ne?
A) tiri aǵza Á) bakterıalar B) usaq tiri aǵzalardyń qurylysy
4. Maqta ósimdigine aýrý týǵyzatyn vırýs?
A) tallom Á) vırýs B) gammoz
5. Sporalar túziletin oryn?
A) sporangıı Á) zoospora B) mıkorıza
6. Sańyraýqulaqtyń ósimdikpen selbesýi?
A) mıkologıa Á) gommoz B) mıkorıza
7. Qynadaǵy fotsıntez úderisine qatysatyn aǵza?
A) tamyrlar Á) baldyrlar B) sańyraýqulaqtar
8. Aýrý týǵyzatyn bakterıalardy qalaı ataıdy?
A) týberkýlez Á) indet B) oba
9. Bıdaı masaǵyn zaqymdaıtyn parazıt sańyraýqulaq?
A) qarakúıe Á) aquntaq B) qastaýysh
10. Aǵashtyń sabaǵynda ósetin pishini maldyń tuıaǵyna uqsas sańyraýqulaq qalaı atalady?
A) dińqulaq Á) shybynjut B) boz aramqulaq
İİİ nusqa
1. Baklajan qandaı ósimdik?
A) shóptekti Á) myńjyldyq B) dalalyq
2. Úpilmáliktiń tuqymynda qansha paıyz % maı bolady?
A) 20 - 35 % Á) 82 - 98 % B) 40 - 58 %
3. Ekpe kúrishtiń bıiktigi neshe santımetrge deıin jetedi?
A) 50 - 150 % Á) 60 - 80 % B) 10 - 40 %
4. Qyryqbýynnyń ushynda ornalasqan sporangıler tobynyń orny qalaı atalady?
A) tirek Á) órken B) búr
5. Eń iri kúlte japyraqsha?
A) jelken Á) eskek B) qaıyqsha
6. Kópjyldyq súttigen tuqymdas qosjarnaqtylar klasyna jatatyn tehnıkalyq daqyl?
A) jalbyztiken Á) buıdakendir B) úpilmálik
7. Endosperm degenimiz ne?
A) syrtqy tuqym Á) tuqym B) ishki tuqym
8. Sańyraýqulaq jemisi jańbyrdan keıin neshe kúnnen keıin jetiledi?
A) 6 - 7 kún Á) 10 - 12 kún B) 8 - 9 kún
9. Plaýn tárizdiler qashan paıda bolǵan?
A) 30 mln Á) 300 mln B) 3 mln
10. Tiri tabıǵat dúnıesi neshege bólinedi?
A) 3 ke Á) 7 ge B) 5 ke
İV nusqa
1. Qazaqstanda kóknar tuqymdasynyń qansha túri bar?
A) 44 Á) 32 B) 29
2. Ýsasyr qyryqjapyraǵy qaıda ósedi?
A) sýly jerlerde Á) ylǵaldy kóleńkeli jerlerde B) qunarsyz jerlerde
3. Óli aǵza denesinde tirshilik etin bakterıalar qalaı atalady?
A) parazıtter Á) saprofıtter B) vırýstar
4. Qyryqbýyn qalaı kóbeıedi?
A) jynysty, jynyssyz, ósimdi Á) jynyssyz, ósimdi B) jynysty
5. Kartop jemisi qalaı atalady?
A) jıdek Á) qaýashaq B) burshaqqap
6. Baldyr jasýshasyndaǵy hloroplastardyń ataýy?
A) hlorella Á) hlamıdomanada B) hromotofor
7. Qysha qandaı ósimdik?
A) birjyldyq, sharshygúldi tuqymdas Á) kójyldyq, shóptekti B) qosjynysty
8. Adamnyń ókpesinde týberkýlez aýrýyn týdyratyn bakterıalardy R. Koh qaı jyly anyqtydy?
A) 1982 jyly Á) 1895 jyly B) 1882 jyly
9. Maqsyrdyń Orta Azıada neshe túri ósiriledi?
A) 19 Á) 20 B) 30
10. Aǵash dińiniń sý ótkizgish bóligin ne dep ataıdy?
A) súrek Á) spora B) kambıı
V nusqa
1. Kósek degenimiz ne?
A) maqta jemisi Á) talshyq túri B) Maqtanyń ashylmaı qalǵan bóligi
2. Ýly sańyraýqulaqty kórset?
A) túlkijem Á) túbirtek B) kóńilkesh
3. Asqabaq qandaı ósimdik?
A) kópjyldyq shóptekti Á) qosjynysty B) birjyldyq shóptekti
4. Teńizdiń tuzdy sýynda ósetin baldyrlarǵa ne jatady?
A) qara, sary baldyr Á) qyzyl, jasyl baldyr B) qońyr, qyzyl baldyr
5. Maqsyr qandaı tuqymdasqa jatady?
A) asqabaq tuqymdasqa Á) kúrdeligúldiler tuqymdasqa B) qulqaıyrgúldiler tuqymdasyna
6. Lalagúldiler tuqymdasyna jatatyn medısınalyq mańyzy bar ósimdikti ata?
A) qyzǵaldaq Á) sepkilgúl B) lapyz
7. Sabansabaq degenimiz ne?
A) astyq tuqymdas ósimdikterdiń sabaǵy Á) gúlshoǵyry B) qabyqshasy
8. Qumaı ósimdiginiń gúlshoǵyry qalaı atalady?
A) masaq Á) shashaq B) sypyrtqygúl
9. Halqymyz «ekinshi nan» dep ataǵan ósimdik túri?
A) oramjapyraq Á) alma B) kartop
10. Qazaqstanda qant qyzylshasy men kendirdi bıologıalyq suryptaý jaǵynan ǵylymı turǵyda sıpattaǵan ǵalym?
A) N. I. Vavılov Á) K. Myńbaev B) Sh. Ýalıhanov
Vİ nusqa
Gúldi oramjapyraq ósimdiginiń gúlshoǵyry qalaı atalydy?
A) sypyrtqygúl Á) tyǵyz shoqparbas B) jıdekti
2. Asqabaqtyń jemisi qalaı atalady?
A) jıdek Á) qabaq B) qaýashaq
3. Bakterıalardyń ósimdikterdi zaqymdaıtyn túri qalaı atalady?
A) epıdemıa Á) revmatızm B) bakterıoz
4. Asqabaq jemisiniń eń aýyr salmaǵy qansha?
A 90 kg Á) 10 kg B) 100 kg
5. Qyna qalaı tirshilik etedi?
A) selbesip Á) sańyraýqulaq tárizdi B) parazıt túrde
6. Tańqýraı tuqymynda qansha paıyz % maı bolady?
A) 8 - 10 % Á) 22 %B) 11 %
7. Bakterıalar qorektenýine qaraı neshege bólinedi?
A) 4 ke Á) 3 ke B) 2 ge
8. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne músheleri bólinbeıtin ósimdi bóligi qalaı atalady?
A) tallom Á) hlorella B) spora
9. Maqta tuqymynyń neshe paıyzy % maıdan turady?
A) 15 - 17 % Á) 24 - 26 % B) 43 - 45 %
10. Bakterıa sporalarynyń qyzmeti?
A) kóbeıý Á) ósý B) qorǵanyshtyq
Sózjumbaqtyń suraqtary
Suraqtary:
1. Asqabaqtyń jemisi (qabaq)
2. Sabaǵy óte kóp býyn jáne býynaralyqtarynan turatyn ósimdik (qyryqbýyn)
3. Múkterdi zertteıtin ǵylym (brıologıa)
4. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne múshelerge bólinbeıtin ósimdi bólik (tallom)
5. Aýrý týǵyzatyn bakterıalar men adamdardyń jappaı aýrýǵa shaldyǵýy ne dep atalady (indet)
6. Jasyl baldyrlardyń bir ókili (hlamıdomanada)
7. Kópjyldyq shóptekti bıiktigi 15 santımetrge jetetin dárilik jáne ýly ósimdik (lapyz)
8. Ósimdikterdi tez ósiretin zat (gıberemın)
Suraqtar:
1. Aýasy tazartylǵan bólmede qandaı zattar 13 ese azaıady (bakterıalar)
2. Bakterıalardyń kóptegen túrleri ósimdikterdi zaqymdaıdy, ol aýrýdy ne dep ataıdy (bakterıoz)
3. Bakterıalar maqta ósimdigine qandaı aýrý týǵyzyda (gommoz)
4. Qandaı sıanobakterıalardy nárýyz óndirirý úshin kóptegen elderde arnaıy sý qoımalarda ósiredi (spırýlına)
5. Sańyraýqulaqtardy zertteıtin ǵylym (mıkologıa)
6. Vakýolde ne jınalady (glıkogen)
7. Qandaı elde sańyraýqulaqtyń 736 túri ósedi (estonıa)
8. Qynadan ne alynady (lakmýs)
9. Kóp jasýshaly jip tárizdi jasyl baldyrlardyń ekinshi túri (ýlotrıks)
Suraqtar:
1. Óte keń taralǵan, birjyldyq jabaıy sabyn alýda qoldanǵan ósimdik (alabota)
2. Sporangılerdiń jıyntyǵyn ne dep ataıdy (sorýstar)
3. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne múshelerge bólinbeıtin ósimdi bólik (tallom)
4. Pıazdyń jemisi qandaı (qaýashaq)
5. Qaı ósimdiktiń jemisi qabaq (qaýyn)
6. Bakterıalardy fotosıntez úrdisi júretin jasyl - qyzyl tústi ókilderin ne dep ataıdy (sıanobakterıalar)
7. Alqa tuqymdas qosjarnaqty jylý súıgish ósimdik (kartop)
8. Óli aǵzalardyń denesinde tirshilik etetinder (saprofıtter)
9. Qońyr baldyrlar qaıda kezdesedi (teńizde)
10 Múkterdi zertteıtin ǵylym (brıologıa)
Suraqtar:
1. Aǵash dińiniń sý ótkizgish bóligi (súrek)
2. Astyq tuqymdas birjyldyq ósimdik (qumaı)
3. Aǵash sabaǵy............... (diń)
4. Kóknar tuqymdasynyń jemisi (qaýashaq)
5. İri jemisti taǵamdyq dárilik, malazyqtyq jáne sándik, birjyldyq shóptekti ósimdik (asqabaq)
6. Jabaıy ıtmurynnan shyǵarylǵan irikteme (raýshan)
Test boıynsha alǵan baǵalary
Toptyń aty Oı jınaqtaý kezeńinen jınaǵan upaıy Sózjumbaq sheshýden jınaǵan upaıy Jańa taqyryp boıynsha alǵan upaıy Qorytyndy upaı
1. Bıologtar toby
2. Qyrandar toby
3. Botanıkter toby
4. Suńqar toby
bıologıa páni muǵalimi:
Knázova Aqmaral Qambarbekqyzy
Synyby: 7
Sabaqtyń taqyryby: Janýarlar túriniń san alýandyǵy. Janýarlardy jikteý.
Bıologıa
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: jalpy ósimdikter bólimin qorytyndylap, bilimderin jınaqtap, janýarlardyń san túrlerin, jiktelýin túsindirip, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn odan ári arttyrý.
á) damytýshylyq: suraq tapsyrmalaryn, test túrde, sózjumbaq sheshý arqyly ósimdikterdiń túrlerin, qasıetin, jiktelýin, tuqymdasqa bólinýin, kóbeıýin t. b. jınaqtap bilimderin damytý
b) tárbıelik: bilimdilik pen damytýshylyqty bere otyryp, jyldamdyqqa, uqyptylyqqa, tazalyqqa, úlkendi syılaı bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń túri: Qaıtalaý, saıys jarys túrinde
Sabaqtyń ádisi: áńgime, pikir aıtý, erkin sóıleı bilý, toptastyrý, venn dıagramsy
Sabaqtyń pán aralyq baılanysy: bıologıa, geografıa, matematıka
Sabaqtyń kórnekiligi: plakattar, slaıd shoý, basqatyrǵylar, qalamdar, jetondar
Sabaqtyń barysy
İ) Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylarmen sálemdesip, túgeldep, olardyń nazaryn, zeıinin sabaqqa aýdarý
İİ) Úı tapsyrmasyn suraý:
1. Oı jınaqtaý kezeńi: Qatysyp otyrǵan 4 toptyń árqaısysyna aýyzsha 6 suraqtan berý.
Árbir durys jaýap bergen suraqqa jetondar taratylady.
Botanıkter tobyna
1. Tuqymynda eki jarnaǵy bolsa qalaı atalady. (qosjarnaqty)
2. Kóknar jemisi qalaı atalady (qaýashaq)
3. Sekseýil qandaı tuqymdasqa jatady (alabota tuqymdasyna)
4. Alqa tuqymdasy ishindegi eń ýly ósimdik (mendýana)
5. Ashyq tuqymdy ósimdikterdiń gúli bolama (joq)
6. Qynany zertteýshiler qalaı atalady (lıhenologtar)
Qyrandar tobyna
1. Maqta qandaı tuqymdasqa jatady (qulqaıyrgúldiler)
2. Qurtqashash ósimdiginiń ǵylymı ataýy (germandyq qurtqashash)
3. Kóknar tuqymdasyna jatatyn halyqtyq medısınada paıdalanǵan ýly ósimdik (súıelshóp)
4. Baklajannyń medısınadaǵy mańyzy qandaı (baýyr aýrýyn emdeýge qan quramyndaǵy zıandy zattardy holesterındi azaıtady)
5. Qyzǵaldaq (jaýqazyn) qaı tuqymdasqa jatady
6. Sh. Bersıev kim, gektaryna qansha sentner túsim jınady (tary ósirýshi 165 - 175 s )
Bıologtar tobyna
1. Múkterdi zertteıtin ǵylym qalaı atalady (bıologıa)
2. Qyryqbýyn dep atalý sebebi (sabaǵy óte kóp býyn, býynaralyqtan turatyndyqtan)
3. Sarymsaq qandaı týysqa jatady (pıaz týystas)
4. Maı alý úshin ósiriletin mádenı daqyl túrleri (kúnbaǵys, soıa, záıtún, qysha, raps)
5. Fıtosınıdter degenimiz ne (pıaz ben sarymsaqta bolatyn erekshe ushpa zattar)
6. Y. Jaqaev kim, gektaryna qansha sentner ónim aldy
Suńqar tobyna
1. Shymtezek múginiń ekinshi aty (aq múk)
2. Qyryqjapyraq sporalary qaıda jetiledi (sporangıde)
3. Qulqaıyrlar tuqymdasynan bólmede sándik úshin ósiriletin túri ()
4. Qıar qandaı tuqymdasqa jatady (asqabaq)
5. Qoltuqym degenimiz ne (janýarlardyń qoldan shyǵarylǵan túri)
6. Tehnıkalyq talshyq buıdakendir qazaqstanda qaı jerlerde ósedi (Kaspıı teńiziniń mańynda, Muǵaljarda, Torǵaı, Balqash, Alakól oıysynda, İle kúngeı alataýynda)
2. «Asý bermes asý joq» Bilgen saıyn keledi bile bergim,
Bile berý emes pe tilegi eldiń
Árbir topqa ótilgen taqyrypqa baılanysty túrli sózjumbaqtar beriledi. Sol sózjumbaqtardy top músheleri birlese otyryp, durys jaýabyn jazady.
Jaýaby sol jerde tekserilip, barlyǵy durys bolsa 5 degen balmen baǵalanady.
3. «Bilimdiniń almas qamaly joq» Bilimdi myńdy jyǵar,
Bilimsiz birdi jyǵar.
Árbir oqýshynyń bilimderin tıanaqtap, qorytyndylaý maqsatta árqaısysyna jeke - jeke test tapsyrmalary beriledi. Bulardyń test tapsyrmalarynyń jaýaptaryn toptardyń ózderine bir - birine aýystyryp berip tekserip, baǵasyn qoıady.
İİİ jańa sabaq.
Muǵalim jańa taqyrypty aıtyp jalpylama túsindirip óziniń jasaǵan slaıd - shoý arqyly jańa taqyrypty túsindiredi. Muǵalimnen keıin ár toptan bir oqýshy jańa taqyryp boıynsha úıden jazyp kelgen esselerin, slaıd shoýlaryn tirek - syzbalaryn kórsetip, aıtady. Osy kezde jınaǵan upaı sandary eseptelip, test boıynsha árbir oqýshynyń alǵan baǵalaryn qorytyndylap, qaı toptyń jeńimpaz bolǵanyn eseptep qoıady
İV Sabaqty qorytyndylaý: Sabaqty qorytyndylaý úshin ár topqa jańa taqyryp boıynsha jańa taqyryptan túsingenderin toptastyrý ádisimen jınaqtap, jazyp, aıtyp shyǵady. Toptastyrý arqyly sabaq bekitilgen soń jeńgen topty atap, maqtaý qaǵazymen marapattaý.
V Baǵalaý Sońynan jeke - jeke oqýshylardyń baǵalaryn aıtyp, baǵalaý.
İ nusqa
1. Tiri aǵzalardyń barlyǵyna tán qasıet qandaı?
A) jasýshadan quralady Á) qozǵalady B) qorektenedi
2. Usaq aǵzalardy eń alǵash kim ashqan?
A) L. Paster Á) R. Koh B) Anton Levengýk
3. Kózge kórinbeıtin usaq tiri aǵzalardyń qurylysyn, qasıetterin zertteıtin ǵylym?
A) Mıkrobıologıa Á) tiri aǵza B) bakterıofag
4. Mıkologıa neni zertteıdi?
A) adamdy Á) sańyraýqulaqty B) janýardy
5. Qynany zertteýshiler qalaı atalady?
A) mıkrobıolog Á) qyna bólimi B) lıhenologtar
6. Zoospora degenimiz ne?
A) Syrtqy orta tazalyǵyn kórsetetin aǵza Á) Spora túziletin oryn B) talshyǵy bar sporanyń ataýy
7. Bakterıa jasýshasyna enetin vırýs?
A) qyna Á) bakterıofag B) baldyr
8. Jasyl baldyrlardyń bir ókili?
A) hlamıdomanada Á) gametalar B) hloroplast
9. Maqtanyń jemisi qalaı atalady?
A) qaýashaq Á) burshaqqap B) jıdek
10. Bıdaıdyń tamyr júıesi qandaı?
A) shashaq Á) tik B) qosalqy
İİ nusqa
1. Tiri tabıǵat degenimiz ne?
A) aǵzalyq álem Á) sańyraýqulaqtar B) ósimdikter álemi
2. Imýnıtet degenimiz ne?
A) aýrý týdyratyn jasýsha Á) aýrý qozdyrǵyshtaryn qabyldamaıtyn jasýsha B) mıkrob
3. Mıkrobıologıa degenimiz ne?
A) tiri aǵza Á) bakterıalar B) usaq tiri aǵzalardyń qurylysy
4. Maqta ósimdigine aýrý týǵyzatyn vırýs?
A) tallom Á) vırýs B) gammoz
5. Sporalar túziletin oryn?
A) sporangıı Á) zoospora B) mıkorıza
6. Sańyraýqulaqtyń ósimdikpen selbesýi?
A) mıkologıa Á) gommoz B) mıkorıza
7. Qynadaǵy fotsıntez úderisine qatysatyn aǵza?
A) tamyrlar Á) baldyrlar B) sańyraýqulaqtar
8. Aýrý týǵyzatyn bakterıalardy qalaı ataıdy?
A) týberkýlez Á) indet B) oba
9. Bıdaı masaǵyn zaqymdaıtyn parazıt sańyraýqulaq?
A) qarakúıe Á) aquntaq B) qastaýysh
10. Aǵashtyń sabaǵynda ósetin pishini maldyń tuıaǵyna uqsas sańyraýqulaq qalaı atalady?
A) dińqulaq Á) shybynjut B) boz aramqulaq
İİİ nusqa
1. Baklajan qandaı ósimdik?
A) shóptekti Á) myńjyldyq B) dalalyq
2. Úpilmáliktiń tuqymynda qansha paıyz % maı bolady?
A) 20 - 35 % Á) 82 - 98 % B) 40 - 58 %
3. Ekpe kúrishtiń bıiktigi neshe santımetrge deıin jetedi?
A) 50 - 150 % Á) 60 - 80 % B) 10 - 40 %
4. Qyryqbýynnyń ushynda ornalasqan sporangıler tobynyń orny qalaı atalady?
A) tirek Á) órken B) búr
5. Eń iri kúlte japyraqsha?
A) jelken Á) eskek B) qaıyqsha
6. Kópjyldyq súttigen tuqymdas qosjarnaqtylar klasyna jatatyn tehnıkalyq daqyl?
A) jalbyztiken Á) buıdakendir B) úpilmálik
7. Endosperm degenimiz ne?
A) syrtqy tuqym Á) tuqym B) ishki tuqym
8. Sańyraýqulaq jemisi jańbyrdan keıin neshe kúnnen keıin jetiledi?
A) 6 - 7 kún Á) 10 - 12 kún B) 8 - 9 kún
9. Plaýn tárizdiler qashan paıda bolǵan?
A) 30 mln Á) 300 mln B) 3 mln
10. Tiri tabıǵat dúnıesi neshege bólinedi?
A) 3 ke Á) 7 ge B) 5 ke
İV nusqa
1. Qazaqstanda kóknar tuqymdasynyń qansha túri bar?
A) 44 Á) 32 B) 29
2. Ýsasyr qyryqjapyraǵy qaıda ósedi?
A) sýly jerlerde Á) ylǵaldy kóleńkeli jerlerde B) qunarsyz jerlerde
3. Óli aǵza denesinde tirshilik etin bakterıalar qalaı atalady?
A) parazıtter Á) saprofıtter B) vırýstar
4. Qyryqbýyn qalaı kóbeıedi?
A) jynysty, jynyssyz, ósimdi Á) jynyssyz, ósimdi B) jynysty
5. Kartop jemisi qalaı atalady?
A) jıdek Á) qaýashaq B) burshaqqap
6. Baldyr jasýshasyndaǵy hloroplastardyń ataýy?
A) hlorella Á) hlamıdomanada B) hromotofor
7. Qysha qandaı ósimdik?
A) birjyldyq, sharshygúldi tuqymdas Á) kójyldyq, shóptekti B) qosjynysty
8. Adamnyń ókpesinde týberkýlez aýrýyn týdyratyn bakterıalardy R. Koh qaı jyly anyqtydy?
A) 1982 jyly Á) 1895 jyly B) 1882 jyly
9. Maqsyrdyń Orta Azıada neshe túri ósiriledi?
A) 19 Á) 20 B) 30
10. Aǵash dińiniń sý ótkizgish bóligin ne dep ataıdy?
A) súrek Á) spora B) kambıı
V nusqa
1. Kósek degenimiz ne?
A) maqta jemisi Á) talshyq túri B) Maqtanyń ashylmaı qalǵan bóligi
2. Ýly sańyraýqulaqty kórset?
A) túlkijem Á) túbirtek B) kóńilkesh
3. Asqabaq qandaı ósimdik?
A) kópjyldyq shóptekti Á) qosjynysty B) birjyldyq shóptekti
4. Teńizdiń tuzdy sýynda ósetin baldyrlarǵa ne jatady?
A) qara, sary baldyr Á) qyzyl, jasyl baldyr B) qońyr, qyzyl baldyr
5. Maqsyr qandaı tuqymdasqa jatady?
A) asqabaq tuqymdasqa Á) kúrdeligúldiler tuqymdasqa B) qulqaıyrgúldiler tuqymdasyna
6. Lalagúldiler tuqymdasyna jatatyn medısınalyq mańyzy bar ósimdikti ata?
A) qyzǵaldaq Á) sepkilgúl B) lapyz
7. Sabansabaq degenimiz ne?
A) astyq tuqymdas ósimdikterdiń sabaǵy Á) gúlshoǵyry B) qabyqshasy
8. Qumaı ósimdiginiń gúlshoǵyry qalaı atalady?
A) masaq Á) shashaq B) sypyrtqygúl
9. Halqymyz «ekinshi nan» dep ataǵan ósimdik túri?
A) oramjapyraq Á) alma B) kartop
10. Qazaqstanda qant qyzylshasy men kendirdi bıologıalyq suryptaý jaǵynan ǵylymı turǵyda sıpattaǵan ǵalym?
A) N. I. Vavılov Á) K. Myńbaev B) Sh. Ýalıhanov
Vİ nusqa
Gúldi oramjapyraq ósimdiginiń gúlshoǵyry qalaı atalydy?
A) sypyrtqygúl Á) tyǵyz shoqparbas B) jıdekti
2. Asqabaqtyń jemisi qalaı atalady?
A) jıdek Á) qabaq B) qaýashaq
3. Bakterıalardyń ósimdikterdi zaqymdaıtyn túri qalaı atalady?
A) epıdemıa Á) revmatızm B) bakterıoz
4. Asqabaq jemisiniń eń aýyr salmaǵy qansha?
A 90 kg Á) 10 kg B) 100 kg
5. Qyna qalaı tirshilik etedi?
A) selbesip Á) sańyraýqulaq tárizdi B) parazıt túrde
6. Tańqýraı tuqymynda qansha paıyz % maı bolady?
A) 8 - 10 % Á) 22 %B) 11 %
7. Bakterıalar qorektenýine qaraı neshege bólinedi?
A) 4 ke Á) 3 ke B) 2 ge
8. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne músheleri bólinbeıtin ósimdi bóligi qalaı atalady?
A) tallom Á) hlorella B) spora
9. Maqta tuqymynyń neshe paıyzy % maıdan turady?
A) 15 - 17 % Á) 24 - 26 % B) 43 - 45 %
10. Bakterıa sporalarynyń qyzmeti?
A) kóbeıý Á) ósý B) qorǵanyshtyq
Sózjumbaqtyń suraqtary
Suraqtary:
1. Asqabaqtyń jemisi (qabaq)
2. Sabaǵy óte kóp býyn jáne býynaralyqtarynan turatyn ósimdik (qyryqbýyn)
3. Múkterdi zertteıtin ǵylym (brıologıa)
4. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne múshelerge bólinbeıtin ósimdi bólik (tallom)
5. Aýrý týǵyzatyn bakterıalar men adamdardyń jappaı aýrýǵa shaldyǵýy ne dep atalady (indet)
6. Jasyl baldyrlardyń bir ókili (hlamıdomanada)
7. Kópjyldyq shóptekti bıiktigi 15 santımetrge jetetin dárilik jáne ýly ósimdik (lapyz)
8. Ósimdikterdi tez ósiretin zat (gıberemın)
Suraqtar:
1. Aýasy tazartylǵan bólmede qandaı zattar 13 ese azaıady (bakterıalar)
2. Bakterıalardyń kóptegen túrleri ósimdikterdi zaqymdaıdy, ol aýrýdy ne dep ataıdy (bakterıoz)
3. Bakterıalar maqta ósimdigine qandaı aýrý týǵyzyda (gommoz)
4. Qandaı sıanobakterıalardy nárýyz óndirirý úshin kóptegen elderde arnaıy sý qoımalarda ósiredi (spırýlına)
5. Sańyraýqulaqtardy zertteıtin ǵylym (mıkologıa)
6. Vakýolde ne jınalady (glıkogen)
7. Qandaı elde sańyraýqulaqtyń 736 túri ósedi (estonıa)
8. Qynadan ne alynady (lakmýs)
9. Kóp jasýshaly jip tárizdi jasyl baldyrlardyń ekinshi túri (ýlotrıks)
Suraqtar:
1. Óte keń taralǵan, birjyldyq jabaıy sabyn alýda qoldanǵan ósimdik (alabota)
2. Sporangılerdiń jıyntyǵyn ne dep ataıdy (sorýstar)
3. Denesinde ulpalary bolmaıtyn jáne múshelerge bólinbeıtin ósimdi bólik (tallom)
4. Pıazdyń jemisi qandaı (qaýashaq)
5. Qaı ósimdiktiń jemisi qabaq (qaýyn)
6. Bakterıalardy fotosıntez úrdisi júretin jasyl - qyzyl tústi ókilderin ne dep ataıdy (sıanobakterıalar)
7. Alqa tuqymdas qosjarnaqty jylý súıgish ósimdik (kartop)
8. Óli aǵzalardyń denesinde tirshilik etetinder (saprofıtter)
9. Qońyr baldyrlar qaıda kezdesedi (teńizde)
10 Múkterdi zertteıtin ǵylym (brıologıa)
Suraqtar:
1. Aǵash dińiniń sý ótkizgish bóligi (súrek)
2. Astyq tuqymdas birjyldyq ósimdik (qumaı)
3. Aǵash sabaǵy............... (diń)
4. Kóknar tuqymdasynyń jemisi (qaýashaq)
5. İri jemisti taǵamdyq dárilik, malazyqtyq jáne sándik, birjyldyq shóptekti ósimdik (asqabaq)
6. Jabaıy ıtmurynnan shyǵarylǵan irikteme (raýshan)
Test boıynsha alǵan baǵalary
Toptyń aty Oı jınaqtaý kezeńinen jınaǵan upaıy Sózjumbaq sheshýden jınaǵan upaıy Jańa taqyryp boıynsha alǵan upaıy Qorytyndy upaı
1. Bıologtar toby
2. Qyrandar toby
3. Botanıkter toby
4. Suńqar toby
You Might Also Like
