اللانىڭ راحمەتى مول، قاھارى قاتتى،
قارعادى دەرت جىبەرىپ حايۋاناتتى.
قىرىلىپ ۋ جەگەندەي ءتۇرلى اڭدار،
ءار جەردە توبە-توبە بولىپ جاتتى.
شوشىنىپ حايۋاندار كەلگەن دەرتتەن،
بىلە الماي نە قىلارىن، ەسى كەتكەن.
دالادا، ۇيدە، قىردا، ورمان، تاۋدا
ساۋ قالعان جەر بولمادى بۇل ىندەتتەن.
تۇزەلىپ اڭ بىتكەننىڭ قۇلىقتارى،
كاسىبى، وزگەرىلىپ عۇرىپتارى،
زورلىقتىڭ، زومبىلىقتىڭ ءبارىن تاستاپ،
تيمەدى ناشارىنا ۇلىقتارى.
جوعالدى ويىن-كۇلكى، ساۋىقتارى،
زور بولىپ اۋرۋدان قاۋىپتارى.
قاسقىرلار قويعا تيمەي، ورازا ۇستاپ،
جاي ءجۇردى تۇلكى جەمەي تاۋىقتارى.
ارىستان - اڭ پاتشاسى جاتپاي تەككە،
جار سالدى جۇرت شاقىرىپ توڭىرەككە.
جيىلىپ بولعاننان سوڭ، ەندى ارىستان
بۇلايشا ءسوز باستادى كەلگەن كوپكە:
«ە، جۇرتىم! ءناپسىمىزدى تىيا المادىق،
نە ءتۇرلى جامان ىستەن ۇيالمادىق.
كۇنامىز كوپ بولعان سوڭ، قاھار ەتىپ،
جىبەردى قۇداي بىزگە اۋىرمالدىق.
مەن تۇرمىن شىعارماققا جاڭا ءتارتىپ،
تارتىپتەن قالمايدى ەشكىم باسىن تارتىپ.
جۇرت ءۇشىن قۇرباندىققا جانىن قيسىن،
كۇناسى كىم دە كىمنىڭ بولسا ارتىق.
بۇرىن دا مۇنداي ىندەت تالاي بولعان،
جۇرت تاڭداپ كۇنالىسىن قۇربان شالعان.
كوپ ءۇشىن ءبىرى عانا جانىن قيىپ،
قىرعىننان وزگەلەرى امان قالعان.
قۇدايىم جىبەرگەن سوڭ بىزگە ىندەت،
ىسىنە قۇدىرەتتىڭ كونبەك مىندەت.
كۇناسى كىم دە كىمنىڭ بولسا ارتىق،
باس تارتىپ جالتارماسىن و دەپ، بۇ دەپ.
كىم ايتار «تازامىن» دەپ حاق قاسىندا،
كۇنالى ۇلكەن-كىشى، قارت-جاسىڭ دا.
جاسىرماي، از با، كوپ پە، ايتىپ شىقسىن
قىلمىسىن بولعان اركىم ءوز باسىندا.
مەن ءوزىم ناق كۇنالى كوپتىڭ ءبىرى،
ايتپاسا، اشىلمايدى كوڭىل كىرى.
جازىقتى، جازىقسىز دەپ تالعامادىم،
كەتپەدى تىرناعىما تۇسكەن ءتىرى.
ەتپەدىم ناماز وقىپ، قۇلدىق تاعات،
ورازا تۇتقانىم جوق جالعىز ساعات.
جازىقسىز قويدان مومىن جانۋار جوق،
سولاردى قويشىسىمەن جەدىم قابات.
مەن ريزا قۇرباندىققا شالساڭ، جۇرتىم،
ءىسىم كوپ تالاي جەردە ەتكەن اعات».
سول شاقتا تۇلكى تۇرىپ ءسوز ايتادى،
پاتشاعا جارامساقسىپ، تەز ايتادى:
«مۇنىڭىز، كۇنا تۇگىل، ۇناعان ءىس،
قانداي جان مۇنى كۇنا دەپ ايتادى؟
دەي بەرسەڭ مۇنداي ءىستىڭ ءبارى كۇنا،
وندا ءبىز ولەمىز عوي اشتان، ءسىرا.
تاقسىردىڭ تاماعىنا جاراعانى
قويلارعا ءجابىر ەمەس، زور ءمارتابا.
جانە دە مەن ايتايىن، تاقسىر حانىم،
ادامنىڭ بۇزىقتىعى جۇرتقا ءمالىم.
قالايشا ايلا تاۋىپ جويامىن دەپ،
دۇشپاندىق ويلايدى ءھامان بىزگە زالىم.
كۇنا ەمەس ادام جەسەڭ - ساۋاپ، تاقسىر،
كىم دە كىم ونى جەسە، ساۋاپ تاپسىن.
«ناق سونى جەگەن وبال» دەگەندەرگە
ءسىز ءۇشىن مەن بەرەيىن جاۋاپ، تاقسىر!»
بۇلايشا ءبىر تۇلكى ەمەس، ايتتى ءبارى،
پاتشاعا جارامساقتاپ جاس پەن كەرى:
«ءبىرى ەمەس، ءبارىن جەسە - وبال ەمەس،
ادامعا اڭنىڭ، - دەستى، - جەتسە ءالى».
ارتىنان ارىستاننىڭ جولبارىستار...
(پاتشاسى بۇيىرعان سوڭ، نە تۇرىس بار!)
ايۋلار، قاسقىرلار دا ايتىپ شىقتى -
باسىندا جاقسى، جامان نە قىلمىس بار.
بۇلاردىڭ ءقايسىبىرى ءتىستى، مىقتى،
قايسىسى ءھام ازۋلى، ءھام تىرناقتى.
جامان دەپ بۇلار ءىسىن ەشكىم ايتپاي،
بولسا دا قۇداي بەزەر قىلمىستارى،
تاپ-تازا پەرىشتەمەن بىردەي شىقتى.
ال ەندى وگىز تۇرىپ موڭىرەيدى،
كوز جاسى اعىل-تەگىل ەڭىرەيدى:
«قيانات كىسى اقىنا قىلمان دەۋشى ەم،
ازعىردى شايتان زالىم مەنى، - دەيدى. -
ناق بيىل بەسىنشى جىل سول ىسىمە،
سول ءىسىم، ەڭىرەيمىن، تۇسسە ەسىمە.
جۇت جىلى اشارشىلىق ازىق بولماي،
جالىندىم قارىز سۇراپ ءار كىسىگە.
بەرمەدى ەشكىم ماعان قارىزعا ءشوپ،
اشتىققا شىداپ، جايعا تۇرمادىم تەك.
ىستەدىم ءبىر ادامعا مەن قيانات،
شوبىنەن رۇقساتسىز ءبىر ءۇزىپ جەپ».
«اپىرماي، بۇ نە دەگەن كۇنا، تاقسىر! -
شۋىلداپ قويا بەردى ايۋ، قاسقىر، -
بىلعادى ءبىر ءوزى ەمەس، ءبارىمىزدى،
بىرەۋدىڭ ءشوبىن ۇرلاپ، قارا باسقىر!»
«سونشاما نە كوردى ەكەن،قۇداي ۇرعان؟
وبال جوق بۇل كورىمگە جۇرتتى قىرعان.
وزگەلەر مۇنان عيبرات الماس ءۇشىن،
جويالىق جىلدام كوزىن، ەتىپ قۇربان».
بۇل ءسوزدى جيىلعان كوپ قابىل الدى،
وگىزدى الىپ ۇرىپ، قۇربان شالدى.
كۇنادان ءجانى-تانى تازارسىن دەپ،
اپارىپ جانىپ جاتقان وتقا سالدى.
ادامنىڭ، ءشوبى تۇگىل، ءوزىن جەگەن
ءتىستى مەن تىرناقتىلار امان قالدى.

* * *
وكىرىپ وگىز جاتىر وتقا كۇيىپ،
كوز جاسىن قۇتقارعاي دا قۇداي ءيىپ.
ايتۋعا ءتۇسىن اشىپ قايمىعامىن،
بىرەۋگە كەتە مە دەپ ءتىلىم ءتيىپ.
ۇلگى ايتىپ، جۇرت تۇزەيتىن قايدا بىلىك؟
انشەيىن ەرمەك ەتەم سويلەپ، كۇلىپ.
اڭداردىڭ وسى ىسىنەن بوتەن ەمەس
تۇزىلگەن كەيبىر جۇرتقا اكىمشىلىك.
تاۋىسا المان دۇنيە كەبىن ايتىپ، ساناپ،
اكىم از ءىس ەتەتىن ءادىل قاراپ.
زالىمدار ايران ءىشىپ امان كەتىپ،
مومىندار تۇتىلىپ ءجۇر شەلەك جالاپ.

---