سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 اي بۇرىن)
بالالار دەنساۋلىعى-ۇلت بولاشاعى
اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانى،
زينەدەن سەلوسى، يۋ.گاگارين اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
اقتايەۆا جاننا تۇرلان قىزى

تاقىرىبى: «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت بولاشاعى» پرەزيدەنتتىك وليمپيادا
ماقساتى: 1-جەلتوقسان – تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە وراي رەسپۋبليكالىق پرەزيدەنتتىك وليمپيادا جونىندە تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، مەكتەپىشىلىك پرەزيدەنتتىك وليمپيادا وتكىزۋ. وقۋشىلاردى ءبىلىم الۋدىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن تۇسىندىرە وتىرىپ، وقۋعا، ءبىلىم الۋعا قۇشتارلىقتارىن ارتتىرۋ.

كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، 2-4 سىنىپقا ارنالعان تەست جيناعى
ءتۇرى: پرەزيدەنتتىك وليمپيادا
ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ
ءجۇرۋ بارىسى:
كىرىسپە ءسوز: قازاقستان رەسپۋبليكاسى 1991 جىلى 16 جەلتوقساندا ءوز تاۋەلسىزدىگىن العالى بەرى كۇننەن-كۇنگە كوركەيىپ كەلەدى. ەلىمىزدىڭ گۇلدەنۋى تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ەڭبەگى دەپ ماساتتانا، ماقتانا ايتا الامىز.

ن.ءا.نازاربايەۆ: “ءبىلىم مەن عىلىمدى ءوز دارەجەسىندە مەڭگەرگەن ەلدەر عانا الەمدىك دامۋدىڭ الدىندا بولادى. ەندەشە ءبىز حالىققا ءبىلىم بەرۋ جانە عىلىمدى دامىتۋ، ولاردى رەفورمالاۋ ءىسىن قارقىندى جولعا قويۋىمىز كەرەك” دەگەن ەكەن. ەلباسىمىز جاستارعا سەنىم ءبىلدىرىپ ءبىلىم الۋلارى ءۇشىن مەملەكەتتىك گرانتتار ۇيىمداستىرىپ، ءبىلىمدى جاستارعا ءبىلىم الۋعا بارلىق جاعاداي جاساۋدى. رەسپۋبليكادا «دارىن» عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىقپەن بىرلەسە وتىرىپ، ءبىلىمدى وقۋشىلار مەن جاستارعا ارناپ ويىن-كونكۋرستار وتكىزۋدە. پرەزيدەنتتىك وليمپيادانى ۇيىمداستىرۋ بارىسىندا مىناداي ماقساتتار كوزدەيدى.

• الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق وزگەرىستەر جاعدايىندا ءوز شىعارماشىلىق الەۋەتىن ىسكە اسىرۋعا قابىلەتتى دارىندى بالالار سانىن ارتتىرۋ.
• دارىندى بالالارمەن جۇمىس باعىتتارىن بۇقارالىق اقپاراتتار قۇرالدارى ارقىلى كەڭىنەن تاراتۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ.
• دارىندى بالالاردى الەۋمەتتىك-قۇقىقتىق جاعىنان قورعاۋ جانە پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق سۇيەمەلدەۋدى قامتاماسىز ەتۋ.
• دارىندى بالالار مەن تالانتتى جاستارعا ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىندە حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ.
• دارىندىلىقتى دامىتۋ ماسەلەسى بويىنشا پەداگوگيكالىق جانە باسشى قىزمەتكەرلەردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاعداي تۋعىزۋ.
قازىرگى تاڭدا مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارناپ رەسپۋبليكادا «دارىن» عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىقتىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «التىن جاباعى» ويىن-جارىسى، «بريتان بۋلدوگى» ويىن كونكۋرسى، «ورىس قونجىعى» اتتى حالىقارالىق ويىن-كونكۋرسى، «اق بوتا» ينتەللەكتۋالدىق مارافونى جانە «كەنگۋرۋ – ماتەماتيكا بارلىعى ءۇشىن» اتتى حالىقارالىق ماتەماتيكالىق ويىندارى وتكىزىلۋدە.

1-جەلتوقسان – تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە وراي باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ اراسىندا پرەزيدەنتتىك وليمپيادا وتكەلى وتىر. قۇرمەتتى سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار، ۇستازدار، جانە قوناقتار! «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت بولاشاعى» اتتى پرەزيدەنتتىك وليمپياداعا كوش كەلدىڭىزدەر! وليمپيادا وتكىزۋ بارىسىندا ءادىل-قازىنى سايلاپ الايىق.

ءادىل-قازىلار: تاربيە ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى: ساتقالييەۆا ا.، مەكتەپ تالىمگەرى: ايىنعازييەۆا ا.
وليمپيادانىڭ شارتىمەن تانىستىرىپ وتەيىن: ءار سىنىپقا ارنالعان تەست سۇراقتارى بار. تەست سۇراقتارىنا ويلانۋعا 10 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى. 10 مينۋت وتكەن سوڭ پاراقشالار جيناپ الىنادى دا بىر-بىرلەپ كىرىپ اۋىزشا جاۋاپ بەرەسىڭدەر. سۇراقتار ماتەماتيكا مەن دۇنيەتانۋ پاندەرىنەن الىنعان. سايىسكەرلەرگە «ىسكە ءسات» دەي وتىرىپ، سايىسىمىزدى باستايمىز.
2-سىنىپقا ارنالعان تەست سۇراقتارى
دۇنيەتانۋ پانىنەن
1. جاپىراق قايدا بەكيدى؟
ا) ساباققا ۆ) بۇتاققا س) جەمىسكە د) ساباق پەن بۇتاققا
2. جاپىراققا جاسىل ءتۇس بەرەتىن زات:
ا) قاراشىرىك ۆ) وسىمدىك قالدىقتار
س) حلوروفيلل ە) كراحمال مەن قانت
3. قر-نىڭ استاناسى قاي جەردە ورنالاسقان؟
ا) الاتاۋ بوكتەرىندە
ۆ) ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىندا، سارىارقانىڭ وڭتۇستىگىندە
س) ەرتىستىڭ سول جاعالاۋىندا
د) ەسىلدىڭ وڭ جاعالاۋىندا، سارىارقانىڭ سولتۇستىگىندە
4. ادامنىڭ ومىرىنە قاجەتتى زاتتاردى تاپ:
ا) وتىن، كومىر ۆ) گاز، جىلۋ
س) قورەك، اۋا، سۋ، جىلۋ، جارىق د) تەڭىز
5. “قىزىل كىتاپتا” نە جازىلادى؟
ا) جويىلىپ بارا جاتقان جانۋارلار
ۆ) جويىلىپ بارا جاتقان وسىمدىكتەر
س) جويىلۋ قاۋىپىندە تۇرعان وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار
د) ەرەكشە قاسيەتى بار وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار
ماتەماتيكا پانىنەن
1. ەكى ءجۇز ءۇش سانىن تاپ:
ا) 253 ۆ) 203 س) 230 د) 273
2. بەلگىسىز ساندى تاپ: ؟-27=13
ا) 30 ۆ) 40 س) 50 د) 10
3. دۇرىس ورنەكتى تاپ: 8 سانىنان 4 جانە 3 ساندارىنىڭ قوسىندىسىن ازايت.
ا) 8-4+3 ۆ) 8-(4+3) س) (8-4)+3 د) 8+4-3
4. تەڭدىك تۋرا بولاتىنداي امال تاڭباسىن قوي. (50*40)-20=70
ا) + ۆ) - س) +،- د) دۇرىس جاۋاپ جوق
5. قابىرعاسى 3 سم بولاتىن شارشىنىڭ پەريمەترىن تاپ
ا) 6 سم ۆ) 12 سم س) 9 سم د) 10 سم.
3-سىنىپقا ارنالعان تەست سۇراقتارى
دۇنيەتانۋ پانىنەن
1. تابيعات دەگەنىمىز:
ا) ادام قولىمەن جاسالعان زاتتار ۆ) ادامدا قورشاعان ورتا
س) الەم د) جەر
2. ادامنىڭ باس سۇيەگى قايدا بەكيدى:
ا) قابىرعاعا ۆ) ءتوس سۇيەگىنە
س) ومىرتقا جوتاسىنا د) ۇستىڭگى جاق سۇيەگىنە
3. بۇرعىلاعاندا ۇلكەن قىسىممەن اتقىلايتىن جەر استى سۋى:
ا) قۇدىق ۆ) ارتيزيان قۇدىعى
س) بۇلاق د) قازانشۇڭقىرلار
4. كوكجيەك تۇستارىن قاي كەزدە كولەڭكەگە قاراپ انىقتاۋعا بولادى؟
ا) تالتۇستە ۆ) كەشقۇرىم
س) تۇستە د) تاڭەرتەڭ
5. دۇرىس جاۋاپتى تاپ:
ا) دەنەنىڭ قالاپتى تەمپەراتۋراسى 36-37°
ۆ) مالدىڭ العاشقى ءسۇتى – قايماق
س) دەنەنىڭ قالىپتى تەمپەراتۋراسى – 37-39°
د) شۇباتتى بيەنىڭ سۇتىنەن ازىرلەيدى.
ماتەماتيكا پانىنەن
1. ەگەر ەڭ ۇلكەن ەكى تاڭبالى ساننان ەكى سەگىزدىكپەن جازىلعان ساندى شەگەرسەك، شىققان سانعا ەڭ كىشى ەكى تاڭبالى ساندى قوسساق سوندا ءبىزدىڭ سىنىپتاعى قىزداردىڭ سانى شىعادى؟
ا) 20 قىز ۆ) 21 قىز س) 11 قىز د) 10 قىز
2. قاتە ەسەپتەلگەن ورنەكتى تاپ:
ا) 36+240-(420-153)=9 ۆ) 22-12-(21+49-65)=5
س) 256-204=52 د) 49:7+(19+6): 5-3*4 =1
3. 24 سانى ويلاعان ساننان ەكى ەسە ارتىق، ويلاعان ساندى تاپ.
ا) 10 ۆ) 12 س) 48 د) 22
4. شىرىلداۋىق شەگىرتكە الا جازداي ءان سالىپ، ءبىر تاۋلىكتىڭ جارتىسىندا ۇيىقتادى، ۇشتەن بىرىندە ءان سالدى، التىدان بىرىندە بي بيلەدى. قالعان ۋاقىتىندا قىسقا دايىندىق جاسايمىن دەدى. قىسقا دايىندىققا قانشا ۋاقىت قالدى.
ا) 3 ساعات ۆ) 12 ساعات س) 1 ساعات د) ۋاقىت قالعان جوق
5. ۆاسيانىڭ جاسى پەتيادان 1 جىل 1 كۇن ۇلكەن، ۆاسيا 2002 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا تۋىلسا، پەتيا قاشان تۋىلعان؟
ا) 2003 جىلدىڭ 2 قاڭتارىندا ۆ) 2001 جىلدىڭ 2 قاڭتارىندا
س) 2000 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىندا د) 2002 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىندا
4-سىنىپقا ارنالعان تەست سۇراقتارى
دۇنيەتانۋ پانىنەن
1. ادامنىڭ قول سۇيەگى:
ا) اسىقتى جىلىك ۆ) شىبىق سۇيەگى س) ءتوس سۇيەگى د) كارى جىلىك
2. قانداي وسىمدىكتىڭ ساباعى جۇمساق جانە شىرىندى؟
ا) كاكتۋس ۆ) بۇتالار س) شوپتەر د) اعاشتار
3. “قىزىل كىتاپقا” ەنگەن جانۋاردى تاپ:
ا) ءتيىن، سۋىر ۆ) ايۋ، قارعا س) قارساق، قارلىعاش
د) قوقيقاز، قىزىل تۇلكى
4. ءبىر ساباقتى كوپ جىلدىق وسىمدىك
ا) اعاشتار ۆ) شوپتەر س) گۇلدەر د) تالدار
5. وزەن نەدەن قۇرالادى؟
ا) بۇلاقتاردىڭ قوسىلۋىنان ۆ) جەر استى سۋىنان
س) جاۋىن-شاشىنىڭ مول جاۋۋىنان
د) جىلعالاردىڭ بىر-بىرىمەن قوسىلۋىنان

ماتەماتيكا پانىنەن
1. دجوننىڭ تارەلكەسىندە ۇزىندىعى 15 سم-دەن 400 كەسپە بار. ەگەر كەسپەنى جالعاستىرا ۇزارتساق، ۇزىندىعى قانشا بولادى؟
ا) 6 كم ۆ) 60 م س) 600 سم د) 6000 مم ە) 60000سم
2. 4ح4+4+4+4+4+4+4=؟
ا) 32 ۆ) 40 س) 48 د) 56 ە) 100
3. پەتر ءبىر سيفر جازىپ، وڭ جاعىنان تاعى ءبىر سيفر جازدى. تابىلعان سانعا 19 قوسسا، ول 72-گە تەڭ بولدى. پەتردىڭ العاشقى سانى نەگە تەڭ بولعانى؟
ا) 2 ۆ) 5 س) 6 د) 7 ە)9
4. رومان، فابيان، ليزا، دجەنيفەر جانە ادريان ءبىرىنىڭ سوڭىنان ءبىرى تۇر. رومان ليزادان كەيىن، فابيان روماننىڭ الدىندا، دجەنيفەردەن كەيىن تۇر. دجەنيفەر ليزاناڭ الدىندا ، ءبىراق ءبىرىنشى ەمەس. ارياننىڭ ورنىن تابىڭىز.
ا) ءبىرىنشى ۆ) ەكىنشى س) ءۇشىنشى د) ءتورتىنشى ە) بەسىنشى
5. امالداردى ورىنداپ دۇرىس ءمانىن تاپ: 49-(28+14):7+11*(15-8)-12
ا) 33 ۆ) 16 س) 108 د) 105 ە) 110

قورىتىندى: سايىسكەرلەردىڭ ۇپاي سانىنا بايلانىستى قورىتىندىسى شىعارىلىپ، ورىندار تاعايىنداۋ، ماراپاتتاۋ.

«بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت بولاشاعى» اتتى پرەزيدەنتتىك وليمپياداعا قاتىسىپ، ءوز بىلىمدەرىن سىناعان وقۋشىلارعا كوپ-كوپ راقمەت ايتامىز. ۇلت قامىن ويلايتىن ءبىلىمدى وقۋشىلارىمىز كوپ بولسىن دەپ ءوز ءسوزىمدى اياقتايمىن. نازارلارىڭىزعا راقمەت!

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما