ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!
سىنىپتان تىس تاربيە ساعاتىنىڭ ازىرلەمەسى
تاربيە ساعاتى كوررەكسيالىق مەكتەپتىڭ 10 - سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان
وسى ءىس - شارانىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا، ناشاقورلىقتىڭ، شىلىم شەگۋدىڭ، ماسكۇنەمدىكتىڭ الدىن الۋ.
تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى:«ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!»
ماقساتى:
1. ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن، قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ، ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى وي پىكىرلەرىن ورتاعا سالدىرۋ، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ: ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، زەيىن قويۋ؛ سوزدىك قورىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتا وتىرىپ، ءسوس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
3. بالالاردىڭ بويىنا ادامي ىزگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋعا، دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن تۇسىنە، ساقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
دەنساۋلىقتى ساقتاۋ جانە نىعايتۋ تۋرالى ءبىلىم بەرۋ.
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەي ءبىلۋ، جاعىمسىز ءىس - ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋ.
سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: اشىق ساباق.
كورنەكىلىگى: «ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!»اتتى پلاكات، قاناتتى سوزدەر، سلايدتار، بەينەتاسپا.
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق “شاتتىق شەڭبەرى”
سالەمەتسىڭدەر مە بالالار! بۇگىنگى ساباعىمىزدا مەن سەندەرگە جاقسى كوڭىل - كۇي سىيلاعىم كەلەدى. (سلايدتا كۇلىپ تۇرعان كۇننىڭ بەينەسى)
- مىناۋ نە بالالار؟
- كۇن.
- كۇن نە ىستەپ تۇر؟
- كۇن كۇلىپ تۇر
يا، كۇلكى دەگەن كەرەمەت
بارىمىزگە ول كەرەك
قۋانىش پەن شاتتىقتىڭ
بەلگىسى بولىپ ەسەپتەلەدى ەكەن.
- ەندەشە بالالار، ءقازىر مەن سەندەرگە مىنا كۇلىپ تۇرعان كۇندى سىيلايمىن! جاقسى، بالالار، قاراڭدارشى بۇگىنگى كۇن نە دەگەن ادەمى، نەتكەن اسەم. كۇن ءوز جىلۋىن بۇكىل سەمەي قالاسىنا، جەر بەتىنە توگىپ، تاراتىپ، شاپاعاتىن سەۋىپ تۇر. ەندەشە ءبىز سول كۇنگە سالەم بەرەيىك.
سالەم بەردىك، التىن كۇن،
سالەم بەردىك، اشىق اسپان.
سالەم بەردىك، تابيعاتقا!
سالەم بەردىك، بارشاعا.
بالالار، مەن سەندەردى استانا قالاسىندا ءقازىر وتەتىن «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسىنا شاقىرعىم كەلىپ وتىر. بۇگىنگى قارلاتىن ماسەلە «ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!» تاقىرىبىندا وتەدى ەكەن. ەندەشە ءبىز سول باعدارلاماعا بارىپ ءوز ويلارىمىزبەن ءبولىسىپ قايتساق قالاي قارايسىڭدار؟
بالالار: - يا، يا بارايىق، قاتىسايىق.
ەندەشە بالالار استانا قالاسىنا نەمەن بارامىز؟ (پوەزدبەن، ۇشاقپەن، اۆتوبۋسپەن...)
ۇشاقپەن
ۇشاققا وتىرۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
بيلەت كەرەك.
بيلەتتى قالاي الامىز؟
ساتىپ الامىز.
ءقازىر بىزگە بيلەت ساتىپ الۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
اقشا كەرەك.
اقشا تابۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكپىز؟
ەڭبەك ەتۋ كەرەكپىز.
ەندەشە، بالالار، ءقازىر ەڭبەكتەنىپ، مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، اقشا تاباسىڭدار.
سۇراق: بالالار ءومىر دەگەنىمىز نە؟ ونى قالاي تۇسىنەمىز؟
قۋات: ءومىر - سەنىڭ مۇمكىندىگىڭ، پايدالانا ءبىل؛
گۇلدانا: ءومىر - سۇلۋلىق، سۇيسىنە ءبىل؛
ايشۋاق: ءومىر - ارمان، جۇزەگە اسىر؛
ايات: ءومىر - پارىز، ورىنداي ءبىل؛
بەرىك: ءومىر - ويىن، ويناي ءبىل؛
ءادىل: ءومىر - بايلىق، باعالاي ءبىل؛
ەرسايىن: ءومىر - ماحاببات، ءلاززات الا ءبىل؛
گۇلنار: ءومىر - قۇپيا، سىرىن اش؛
ەدىل: ءومىر - قايعى، كوتەرە ءبىل؛
گۇلدانا: ءومىر - كۇرەس، جەڭە ءبىل؛
كەرىم: ءومىر - باقىت، باياندى ەتە ءبىل.
دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار. سەندەردىڭ جاۋاپتارىنا وتە ريزامىن!
ءان: «بالاپانىم» ءانى ورىندالادى، بالالار ۇشاققا وتىرادى.
ءجۇرۋ بارىسى:
ارمىسىزدار ۇستازدار مەن وقۋشىلار! التىن ۋاقىتىن بىزگە قيعان كورەرمەندەر. «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسىنا قوش كەلدىڭىزدەر! بۇگىنگى قارالاتىن ماسەلە ءومىر جايلى بولماق.
استىندا شەتەلدىك ماشينا، ءبىراق قاتتى اۋىرادى. ول ادام باقىتتى ما؟
ميلليون تەڭگە اقشاسى بار، ءبىراق اۋىرادى. ول ادام باقىتتى ما؟
3 ۇلكەن ادەمى ءۇيى بار. ءبىراق اۋىرادى – ول ادام شە؟ جوق.
ال سوندا دۇنيەدەگى ەڭباستى باقىت نە ەكەن؟
- دەنساۋلىق.
1 - سۇراق: دەنساۋلىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ەرلان: دەنساۋلىق دەگەنىمىز - ادام ومىرىندەگى ەڭ ۇلكەن بايلىقتىڭ ءبىرى، دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا ادام ەڭبەك ەتىپ، جەتىستىككە جەتەدى جانە جاقسى ءومىر سۇرەدى. دەنساۋلىقتى ساقتاپ، ونى نىعايتۋعا ءاربىر ادامنىڭ وزىڭە عانا بايلانىستى. دەناۋلىق سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرالى عىلىم.
2 - سۇراق: دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن قانداي ەرەجەلەردى ورىنداۋ كەرەك؟
گۇلدانا: جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاۋ كۇن ءتارتىبىن ورىنداۋ. دەنە شىنىقتىرۋمەن شۇعىلدانۋ، دۇرىس تاماقتانۋ، ورگانيزمدى شىڭداۋ، بەلسەندى، قايىرىمدى جانە اقجارقىن بولۋ.
3 - سۇراق: دەنساۋلىققا نە زيان؟
ايىم: كۇن ءتارتىبىن بۇزۋ، جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاماۋ، از قوزعالۋ، جاعىمسىز ادەتتەرگە اۋەس بولۋ.
4 - سۇراق: سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ دەگەنىمىز نە؟
گۇلنار: ول الەۋمەتتىك تۇرمىستى جاقسارتۋ، بوس ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋ، دەنساۋلىقتى ساقتاۋ جانە نىعايتۋ، ساپالى تاماقتانۋ، زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولۋ.
5 - سۇراق: ءبىز نە ءۇشىن تاماقتانامىز؟
قۋات: ادام ۇنەمى كۇش قۋاتتى جۇمسايدى، سونى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن دۇرىس تاماقتانا ءبىلۋ ءتيىس. دۇرىس تاماقتانۋ - دەنساۋلىق نەگىزى. ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن تاماقتانامىز.
6 - سۇراق: قازاقستاننىڭ تۋىن كوككە كوتەرىپ، نامىسىمىزدى اسقاقتاتىپ جۇرگەن قانداي سپورتشىلاردى بىلەسىڭدەر؟
گۇلدانا:
ءومىر، ءومىر! ءومىردىڭ ءمانى قانداي؟
قايراتىڭدى جىگەرگە جانىعانداي.
جۇرىڭدەر بۇل ومىردە قول ۇستاسىپ
دوستىقتارىڭ جاراسىپ ءدال وسىلاي.
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى،
بىردە قۋانتىپ، بىردە جىلاتادى،
ءسۇرىندىرىپ كەيدە سەنى قۇلاتادى.
جىلاتىپ تۇرىپ جۇباتادى.
دۇشپاندارعا كەيدە سەنى سىناتادى،
قاتال تاعدىر ءبىراقتا شىداتادى،
مىنا ءومىر ءبىراقتا قىمبات ءالى.
تاربيەشى: ءومىر دەگەنىمىز – ادام بالاسىنىڭ تۋعان كۇنىنەن باستاپ، وسى كۇنگە دەيىنگى جۇرگەن جولى.. ءومىر بىلايشا الىپ قاراعاندا ءتورت - اق ارىپتەن تۇراتىن ءسوز. الايدا وسىناۋ سوزگە قانشاما ۇعىم سىيىپ جاتىر دەسەڭىزشى. ونىڭ ءاربىر مەزەتى سىناقتان تۇرادى. قيىندىق پەن قۋانىش كەزەكتەسىپ جەتىپ وتىرادى. باسقاشا الىپ قاراعاندا ءومىر شەتى دە، شەگى دە كورىنبەيتىن ۇلكەن وزەن ءتارىزدى. ال، ءبىز سول وزەندە اقىرىن جۇزگەن قايىقپىز. ءومىردىڭ كەدىر - بۇدىر جەرلەرى تولىپ جاتىر. ولار ءار ادىم سايىن ۇشىراسادى. ولاردى يمەنبەي، جاسقانباي، ءوتۋ - ول دا باقىتتىڭ ءبىر شىڭى. ەشتەڭەگە مويىماي، وزىڭە سەنىمدى بولساڭ، قيىندىقتى جەڭسەڭ – سول باقىت.
كەرىم: «ءومىر» تاقپاق.
ءومىر دەگەن تۇرادى: تاڭ مەن كەشتەن،
عۇمىرلى ەكى ارانى جانمەن كەشكەن.
قۇپيا، جۇمباق، سىرلى دۇنيەگە،
ادامدار ارمەن كەلىپ، ارمەن كوشكەن.
ءومىر دەگەن ەكى وزەن: مۇڭ - قۋانىش،
تولقىنى: شىندىق - جالعان، كۇلكى - نامىس.
ءبىر تايازداپ ومىردە، ءبىر تەرەڭدەپ،
ءبىر لايلانىپ، ومىردە ءبىر تۇنامىز.
ءومىر ءدامى، ەكى ءدام: اششى - ءتاتتى،
تاڭدايىڭا تيەدى: جۇمساق - قاتتى.
جولىندا جولىعاتىن ەكى تاعدىر،
كۇتەدى ادام ءۇشىن سىن ساعاتتى.
ءومىر ءدامى - ەكى ءدام: ۋلى – ۋسىز،
تىرلىك تاتىپ جاتادى شۋلى - شۋسىز.
كەز كەلىپ تاعدىرىنا كەلەدى ادام،
جۇمىر جەر قۇرلىعىندا سۋلى - سۋسىز.
ءومىر دەگەن تۇرمايدى: قاپ - قارادان.
ءومىر دەگەن تۇرادى: اق - قارادان،
اق - قارا، ەكى اراسىن اشىپ ءوتىپ،
ارىمەن ءوز باقىتىن تاپقان ادام!
تاربيەشى: «قازاقستان - 2050» ستراتەگيالىق باعدارلاماسىندا سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن 3 باعىتتا ءومىر ءسۇرۋ كەرەك دەلىنگەن.
ولار:
1 - باعىت: «تەمەكى شەگۋدى توقتاتۋ»
2 - باعىت «ماسكۇنەمدىك پەن اراققا قارسى كۇرەس»
3 - باعىت: «ناشاقورلىققا، ناركوبيزنەسكە قارسى كۇرەس»
بۇگىنگى كەشىمىزدە «تەمەكى، اراق، ناشاقورلىققا» بايلانىستى وي قوزعاماقپىز.
ەندەشە ستۋديا قوناقتارىمەن تانىس بولىڭىزدار.
1. №25 مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ ديرەكتورى: س. ق. ابىلقاسىموۆ.
2. ديرەكتوردىڭ وقۋ - ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى: گ. ج. ماحانبايەۆ.
3. ديرەكتوردىڭ تاربيە ءىسى - جونىندەگى ورىنباسارى: ل. ت. ەرحانوۆا.
تاربيەشى: بۇگىنگى تاڭدا جاسىراتىنى جوق ءبىزدى قورشاعان ورتامىزدى جامان ادەتتى اۋرۋلار قاپتاپ كەتتى. ولار ناشاقورلىق، سپيد، ىشىمدىككە سالىنۋ سياقتىلاردى ايتا الامىز. سونىڭ ىشىندە جاستار اراسىندا ناشاقورلىق ادەتى وتە كوپ تاراپ كەتتى. بۇعان ءبىز كىمدى كىنالايمىز؟
ديرەكتورعا ءسوز.
ال ەندى ناشاقورلىقتىڭ ادام ومىرىنە تيگىزەر اسەرى جايلى، جانە ستاتيستيكا بويىنشا ەلىمىزدە قانشا ادام ناشاقور رەتىندە تىركەلگەن؟
مەكتەپ دارىگەرىنە ءسوز:
تاربيەشى: ادام بالاسى تاعدىرى تاستان بەرىك، گۇلدەن نازىك دەيدى ەكەن قاريالار. يا، راسىندا دا باسىندا باعى بار، استىندا تاعى بار، 12 مۇشەسى ساۋ كەزدە ادامنىڭ ءبارى مىقتى، ءبارى كۇشتى كورىنەدى. ال باستان ب ا ق، استىدان تاق تايعان كەزدە، دەنساۋلىقتان ايرىلعان كەزدە شە؟ ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدە دە، كەزىندە ءبارى بولعان ەدى. ءومىر اياق استىنان وزگەرىپ سالا بەردى.
بەينە تاسپادان مىنا ءبىر جاننىڭ ءوز ءومىرى جايلى بايانداعان اڭگىمەسىن تىڭداپ كورەيىك. كەيىپكەرىمىز ءوز بەينەسىن كورسەتپەۋىن سۇرادى.
مەنىڭ اتا – انام وتە اۋقاتتى بولدى. مەنىڭ ۇستىمدەگى شەتەلدىك كيىمدەرگە بارلىق بالالار قىزىعىپ قارايتىن. قالتامدا اقشا ۇنەمى جۇرەتىن. اتا – انام ۇنەمى باسقا جەرلەرگە ساپارعا كەتكەندە، ءوزىم سياقتى بالالاردى جيناپ الىپ، ءۇيدىڭ استان – كەستەڭىن شىعاراتىنمىن. ءبىر كۇنى سونداي ءبىر كوڭىلدى كەشتە العاش رەت اراقتىڭ، ناشانىڭ ءدامىن تاتتىم. سودان باسىم بايلاندى دا قالدى. ءبىر – ەكى رەت اكەمنەن اقشا الىپ، ساۋداگەرلەردەن كوپ اقشاعا ناشا ساتىپ الدىم. سودان مەندە اقشا بارىن بىلگەن ساۋداگەرلەر ۇيگە وزدەرى اكەلىپ، ءتىپتى كەيدە باعاسىن جوعارلاتۋدى دا شىعاردى. ءبىر كۇنى اكەم سۇراعان اقشامدى بەرمەي، تاۋارسىز قالدىم. ەسىمنەن تانىپ، قۇلاپ قالعانىمدى كورگەن اتا – انام، دارىگەر شاقىرتقاندا بارىپ، بالاسىنىڭ ناشاقور ەكەنىن ءبىلدى. ءقازىر ەمدەلۋ ۇستىندەمىن. ەندى ەشقاشان ناشاعا قايتىپ ورالمايمىن دەپ ويلايمىن.
تاربيەشى: بالالار، ەندى ويلانىپ كورەيىكشى كەيىپكەرىمىزدى ناشاقورلىققا يتەرمەلەگەن نە؟
بالالار: اتا - اناسىنىڭ بالاسىنا كوڭىل بولمەۋى، بالا بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى پايدالانباۋى. جامان ورتاعا تەز بەيىمدەلۋى.
سلايد: تەمەكى، اراق، ناشانىڭ ادام دەنساۋلىعىنا تيگىزەتىن اسەرى.
سونىمەن، بالالار ناشاقورلىقتىڭ شىن مانىندە قوعام ءۇشىن، وتباسى ءۇشىن زاردابى زور ەكەنىن بىلدىك.
ەلەكتروندىق پوشتا كەلەدى.
تاربيەشى: بالالار، قانە ەلەكتروندىق پوچتاداعى حاتتى وقيىق، كىمنەن حات كەلدى دەسەڭشى؟
ەلەكتروندى پوچتا: «تەمەكىدەن حات»
قۋاتقا حات: سالەم دوسىم! مەن سىمباتتى دا ادەمىمىن. ءيىسىم قانداي جاعىمدى! مەنىڭ اسەرىمنەن راقاتتاناسىڭ. مەنى شەگىپ راقاتتان. كوڭىل – كۇيىڭ كوتەرىلىپ، ءومىرىڭ قىزىق بولادى. كەل، مەنىمەن دوس بول. مەنىڭ دوسىم بول، كەل، كەل!
كەرىمگە حات: سالەم دوسىم! بارىنەن دە مەن كۇشتىمىن. ەڭ راقاتى، ەڭ ءتيىمدىسى مەن بولامىن. مەنى شەگىپ، كۇش – جىگەرىڭ ارتادى، كوڭىل – كۇيىڭ كوتەرىلەدى. مەن سەنى ەشۋاقىتتا تاستامايمىن، ادال دوس بولامىن. كەل، مەنىمەن دوس بول.
مەنىمەن دوس بولساڭ قايعىرۋدى ۇمىتاسىڭ، جەڭىلدەيسىڭ.
كورىنىس:« ءۇش پالەدەن اۋلاق بول»
كەرىم: ۋح، جانىم اي، مىنا كۇيكىلجىڭ كۇيبەڭ، تىرشىلىك مەنىڭ جانىمدى جەگىدەي جەدى. ىستەيىن دەسەڭ جۇمىس جوق، جانىما ابدەن باتتى. ەڭ قۇرىعاندا ەككەن بيدايىمنان پايدا بولمادى. قۇرت جەدى، قۇرتتان قالعانىن نارىق كوتەرمەدى، ءىشىم كۇيىپ بارادى. جانىمدى قويارعا جەر تاپپايمىن. ۇكىمەتتەن ءۇي سالامىن دەپ نەسيە العانمىن، ونى دا تولەي المادىم. قارىزىم ەكى ميلليوننان اسىپ كەتتى، نە ىستەيمىن، نە ىستەسەم جانىم جاي تابادى؟
(ادامدى اراق، تەمەكى، ەسىرتكى اينالىپ جۇرەدى)
ەرلان: ءاي ادام، نەگە ءجۇرسىڭ سەرىكسىز؟ كەل، تانىسايىق، جاقىندا. ءاي ادام، سەن كۇيىنبە مىنا مەنى ءىشىپ ال، جانىڭا راحات الاسىن. قاراشى مەن قانداي ءمولدىرمىن. مىنا مەنى ىشسەڭ بار عوي، كوڭىل - كۇيىڭ كوتەرىلەدى، قايعىنىڭ ءبارىن ۇمىتاسىڭ، راحات سەزىمگە كەنەلەسىڭ، جەڭىلدەپ قالاسىن. ءما، مەنى ءىشىپ ال.
قۋات: ال مەن وتە ادەمى جانە تارتىمدىمىن، ءىسىم قانداي جاعىمدى دەسەڭشى، شىركىن! ءاي ادام شەگىپ ال دا ءبىر شارشاعانىڭدى ۇمىتىپ، راحاتقا بولەنسەڭشى. مەنىڭ دوسىم بولۋعا كەلىسەسىڭ بە ادام؟ مەنى مەنىڭ دوسىم بولۋعا كەلىسەسىڭ بە ادام؟ مەنىڭ دوسىم بولشى.
گۇلدانا: بارىنەن دە مەن كۇشتىمىن! كوڭىلىم قۇلازىعان، ءىسى ەرىككەن، بايلىقتان باسى اينالعان ادامدار ءۇشىن ەڭ راحاتى، ەڭ ءتيىمدىسى مەن بولامىن. مەنى ىشكەندە نەمەسە پايدالانعاندا كۇش جىگەرىڭ ارتادى، كوڭىل - كۇيىن كوتەرىلەدى. ومىردەگى بارلىق قايعى مۇڭىڭدى ۇمىتاسىڭ، ءتىپتى مۇلدەم ويلامايسىڭ. ءاي ادام كەلە عوي، مەنىمەن دوس بولشى، مەن سەنى ەش ۋاقىتتا تاستامايمىن.
كەرىم:
و، جاراتقان، جاراتقان
جۇرتتىڭ اۋزىن قاراتقان
اعايىندى ۇشەۋى
قانداي پالە تاراتقان.
و، ادامدار، ساناڭ بار،
ءۇش پالەگە قاراڭدار
ۇشەۋى دە ۇلكەن جاۋ
اراق، تەمەكى، ەسىرتكى
ۇشەۋى دە اۋىر دەرت
بۇكىل ەلدى بۇلدىرمەي
ارامىزدان اۋلاق كەت.
مىنە، دوستار، ءومىردىڭ ءمانىن ەندى تۇسىنگەن سياقتىمىن، سەندەرگە ايتارىم:
تەك ءجۇزىڭدى تومەن سالما،
ناشاقورعا اۋەس بولما!
(ادام قولىنداعى قامشىمەن ءۇش پالەنى سوعىپ، قۋىپ شىعادى)
قۋات:
ۋا حالقىم، نازار اۋدار دەنساۋلىققا
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
“دەنساۋلىق – تەرەڭ باقىت” دەگەن ءسوزدى
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
دەنىڭ ساۋدا كۇشتىسىڭ بۇل الەمدە
دەنىڭ ساۋدا سۇلۋسىڭ جەر بەتىندە.
سول مىقتى دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا
جەڭەرسىڭ اۋىر زامان تالكەگىن دە.
دەنىڭ ساۋدا جەتەرسىڭ ارمانىڭا
جوسپارلاپ العا قويعان ماقساتىڭا
دەنىڭ ساۋدا كورەرسىڭ بۇل دۇنيەنىڭ
بار قىزىق، راحاتىن، جارىعىن دا.
دەنساۋلىق – شەكسىز باقىت حالقىم مەنىڭ
سوندىقتان كوڭىل اۋدار دەنساۋلىققا.
قولدا باردا ءبىل ونىڭ قاسيەتىن
كۇتىپ، باپتاپ ايالا ءار ۋاقىتتا.
«ساعات بويىنشا دوستار» جاتتىعۋى
ماقساتى: باعدارلاماعا كەلگەن قوناقتار اراسىندا كوڭىل - كۇيلەرىن كوتەرۋ، توپ ىشىندە جاعىمدى پسيحولوگيالىق احۋال قالىپتاستىرۋ.
نۇسقاۋ: ءقازىر ءارقايسىلارىڭا جاۋاپ پاراقتارى تاراتىلادى. وندا ساعاتتىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن. سىزدەر وسى ءار ساعات ءنومىرىنىڭ قاسىنا قاستارىڭىزدا وتىرعان كورەرمەن ەسىمدەرىن جازىپ شىعىڭىزدار.
ءار نومىرگە جازىلعان كورەرمەن كەلەسى نۇسقاۋلاردى ورىنداڭىزدار:
1. كۇلىمسىرەڭىز
2. قولىن قىسىڭىز
3. ارقاسىنان قاعىڭىز
4. كومپليمەنت ايتىڭىز
5. قول بۇلعاڭىز
6. كوزىڭىزدى قىسىڭىز
7. قول ۇستاسىپ 3 رەت سەكىرىڭىز
8. ءبىر تىلەك ايتىڭىز
9. پوسلات ۆوزدۋشنىي پوسەلۋي
10. ماسساج جاساڭىز
11. ارقالارىڭدى سۇيكەڭدەر.
12. قۇشاقتاڭىز.
ءان: «ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما»
1) تىڭدا دوسىم مەن ايتايىن وت تىلەك
دۇنيەدەن كەتتى باي دا، ءوتتى بەك
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
داۋلەتىڭ مەن تۇرساڭداعى كوك تىرەپ
ءار كۇن سايىن تەك سەن ءۇشىن اتىپ تاڭ
زەرلى شاپان كيىنسەڭ دە جاقۇتتان
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
شاقشا باسىڭ اينالسا دا باقىتتان
ق - سى
ب ا ق قۇسىڭدى قونعان كەزدە باعالا
قولدا ماڭگى تۇرمايتىن ول شاعالا
كەنەلسەڭ دە دوسىم قانشا شاتتىققا
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
ب ا ق قۇسىڭدى قونعان كەزدە باعالا
قولدا ماڭگى تۇرمايتىن ول شاعالا
قانشا ازاپ كورسەڭداعى باۋىرىم
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
2) تۇساۋ سالىپ باستاتقىزباي كوش دارا
ەتسەداعى دۇشپان كۇلكى، دوس تابا
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
تاعدىر جەلى قارسى الدىڭنان سوقسا دا
سىن ساعاتتا ساقتاۋ ءۇشىن ءوز باسىن
ساتىپ كەتىپ سەنىپ جۇرگەن جولداسىڭ
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
ايدىن كولگە اينالسا دا كوز جاسىڭ
حورمەن: كىمدە - كىم وزىنە ءومىر بەرىپ، الپەشتەپ وسىرگەن اتا - اناما قارىزدارمىن دەپ بىلسە، سولارعا ادال ۇل - قىز بولام دەسە – اراق ىشپەسىن. ءوز ورتاسىنا ءقادىرلى ادام بولام دەسە – تەمەكى شەكپەسىن! ءوز قوعامىنا پايدالى ازامات بولام دەسە – ناشاعا اۋەستەنبەسىن!
قورىتىندى:
ءبىز بۇگىنگى باعدارلامامىزدا ناشاقورلىق جايىندا اشىق اڭگىمە جاسادىق. وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندەگى ءوز ويلارىمىزدى ورتاعا سالىپ، جولداستارىمىزدىڭ پىكىرلەرىن بىلدىك، تىڭدادىق. ءسوز سوڭىندا «ادامدى ءومىر ۇيرەتەدى، ۇيرەتپەسە كۇيرەتەدى» دەگەندەي«ءومىردىڭ قىزىعىن كورۋدىڭ ءبىر - اق جولى بار باتىل بولىپ، جەڭىلىستتەر مەن اۋىرتپالىقتاردان قورىقپاۋ» دەگىم كەلەدى.
ءبىز باقىتتىمىز، سەبەبى ءبىز تاۋەلسىز مەملەكەتتە ءومىر سۇرەمىز.
دەنساۋلىعىڭىز مىقتى بولسىن، سپورتپەن اينالىسىڭىز. ءسىز ەل ءۇشىن كەرەكسىز. ويتكەنى سىزدەر – تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعىسىزدار!
جاقسىعا جاقىن ءجۇرىپ، جانىمىزدى جادىراتا بىلسەك، ءبىز ءۇشىن تونگەن ءقاۋىپ جوق، بويدى باسار دەرت تە جوق دەپ قورىتىندىلاعىم كەلەدى.
ولاي بولسا، ومىردەن ءوز ەنشىلەرىڭىزدى الۋدان كەش قالماڭىزدار!!!!
ارينە، بۇل «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسى!!!
كەلەسى كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار!
تاربيە ساعاتى كوررەكسيالىق مەكتەپتىڭ 10 - سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان
وسى ءىس - شارانىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا، ناشاقورلىقتىڭ، شىلىم شەگۋدىڭ، ماسكۇنەمدىكتىڭ الدىن الۋ.
تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى:«ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!»
ماقساتى:
1. ومىرگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن، قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ، ءومىردىڭ ءمانى تۋرالى وي پىكىرلەرىن ورتاعا سالدىرۋ، ومىرگە جاقسى كوزقاراسپەن قاراۋعا، قادىرلەي، باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ ومىردەن ءوز ورىندارىن تابا ءبىلىپ، اينالاسىنا قۋانىش سىيلاي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. تانىمدىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ: ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، زەيىن قويۋ؛ سوزدىك قورىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتا وتىرىپ، ءسوس تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
3. بالالاردىڭ بويىنا ادامي ىزگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋعا، دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن تۇسىنە، ساقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتتەرى:
دەنساۋلىقتى ساقتاۋ جانە نىعايتۋ تۋرالى ءبىلىم بەرۋ.
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەي ءبىلۋ، جاعىمسىز ءىس - ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋ.
سالاۋاتتى ءومىر سالتىنا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: اشىق ساباق.
كورنەكىلىگى: «ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!»اتتى پلاكات، قاناتتى سوزدەر، سلايدتار، بەينەتاسپا.
بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق “شاتتىق شەڭبەرى”
سالەمەتسىڭدەر مە بالالار! بۇگىنگى ساباعىمىزدا مەن سەندەرگە جاقسى كوڭىل - كۇي سىيلاعىم كەلەدى. (سلايدتا كۇلىپ تۇرعان كۇننىڭ بەينەسى)
- مىناۋ نە بالالار؟
- كۇن.
- كۇن نە ىستەپ تۇر؟
- كۇن كۇلىپ تۇر
يا، كۇلكى دەگەن كەرەمەت
بارىمىزگە ول كەرەك
قۋانىش پەن شاتتىقتىڭ
بەلگىسى بولىپ ەسەپتەلەدى ەكەن.
- ەندەشە بالالار، ءقازىر مەن سەندەرگە مىنا كۇلىپ تۇرعان كۇندى سىيلايمىن! جاقسى، بالالار، قاراڭدارشى بۇگىنگى كۇن نە دەگەن ادەمى، نەتكەن اسەم. كۇن ءوز جىلۋىن بۇكىل سەمەي قالاسىنا، جەر بەتىنە توگىپ، تاراتىپ، شاپاعاتىن سەۋىپ تۇر. ەندەشە ءبىز سول كۇنگە سالەم بەرەيىك.
سالەم بەردىك، التىن كۇن،
سالەم بەردىك، اشىق اسپان.
سالەم بەردىك، تابيعاتقا!
سالەم بەردىك، بارشاعا.
بالالار، مەن سەندەردى استانا قالاسىندا ءقازىر وتەتىن «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسىنا شاقىرعىم كەلىپ وتىر. بۇگىنگى قارلاتىن ماسەلە «ءبىز باقىتتى ءومىردى تاڭدايمىز!» تاقىرىبىندا وتەدى ەكەن. ەندەشە ءبىز سول باعدارلاماعا بارىپ ءوز ويلارىمىزبەن ءبولىسىپ قايتساق قالاي قارايسىڭدار؟
بالالار: - يا، يا بارايىق، قاتىسايىق.
ەندەشە بالالار استانا قالاسىنا نەمەن بارامىز؟ (پوەزدبەن، ۇشاقپەن، اۆتوبۋسپەن...)
ۇشاقپەن
ۇشاققا وتىرۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
بيلەت كەرەك.
بيلەتتى قالاي الامىز؟
ساتىپ الامىز.
ءقازىر بىزگە بيلەت ساتىپ الۋ ءۇشىن نە كەرەك؟
اقشا كەرەك.
اقشا تابۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكپىز؟
ەڭبەك ەتۋ كەرەكپىز.
ەندەشە، بالالار، ءقازىر ەڭبەكتەنىپ، مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ، اقشا تاباسىڭدار.
سۇراق: بالالار ءومىر دەگەنىمىز نە؟ ونى قالاي تۇسىنەمىز؟
قۋات: ءومىر - سەنىڭ مۇمكىندىگىڭ، پايدالانا ءبىل؛
گۇلدانا: ءومىر - سۇلۋلىق، سۇيسىنە ءبىل؛
ايشۋاق: ءومىر - ارمان، جۇزەگە اسىر؛
ايات: ءومىر - پارىز، ورىنداي ءبىل؛
بەرىك: ءومىر - ويىن، ويناي ءبىل؛
ءادىل: ءومىر - بايلىق، باعالاي ءبىل؛
ەرسايىن: ءومىر - ماحاببات، ءلاززات الا ءبىل؛
گۇلنار: ءومىر - قۇپيا، سىرىن اش؛
ەدىل: ءومىر - قايعى، كوتەرە ءبىل؛
گۇلدانا: ءومىر - كۇرەس، جەڭە ءبىل؛
كەرىم: ءومىر - باقىت، باياندى ەتە ءبىل.
دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار. سەندەردىڭ جاۋاپتارىنا وتە ريزامىن!
ءان: «بالاپانىم» ءانى ورىندالادى، بالالار ۇشاققا وتىرادى.
ءجۇرۋ بارىسى:
ارمىسىزدار ۇستازدار مەن وقۋشىلار! التىن ۋاقىتىن بىزگە قيعان كورەرمەندەر. «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسىنا قوش كەلدىڭىزدەر! بۇگىنگى قارالاتىن ماسەلە ءومىر جايلى بولماق.
استىندا شەتەلدىك ماشينا، ءبىراق قاتتى اۋىرادى. ول ادام باقىتتى ما؟
ميلليون تەڭگە اقشاسى بار، ءبىراق اۋىرادى. ول ادام باقىتتى ما؟
3 ۇلكەن ادەمى ءۇيى بار. ءبىراق اۋىرادى – ول ادام شە؟ جوق.
ال سوندا دۇنيەدەگى ەڭباستى باقىت نە ەكەن؟
- دەنساۋلىق.
1 - سۇراق: دەنساۋلىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ەرلان: دەنساۋلىق دەگەنىمىز - ادام ومىرىندەگى ەڭ ۇلكەن بايلىقتىڭ ءبىرى، دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا ادام ەڭبەك ەتىپ، جەتىستىككە جەتەدى جانە جاقسى ءومىر سۇرەدى. دەنساۋلىقتى ساقتاپ، ونى نىعايتۋعا ءاربىر ادامنىڭ وزىڭە عانا بايلانىستى. دەناۋلىق سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرالى عىلىم.
2 - سۇراق: دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن قانداي ەرەجەلەردى ورىنداۋ كەرەك؟
گۇلدانا: جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاۋ كۇن ءتارتىبىن ورىنداۋ. دەنە شىنىقتىرۋمەن شۇعىلدانۋ، دۇرىس تاماقتانۋ، ورگانيزمدى شىڭداۋ، بەلسەندى، قايىرىمدى جانە اقجارقىن بولۋ.
3 - سۇراق: دەنساۋلىققا نە زيان؟
ايىم: كۇن ءتارتىبىن بۇزۋ، جەكە باس گيگيەناسىن ساقتاماۋ، از قوزعالۋ، جاعىمسىز ادەتتەرگە اۋەس بولۋ.
4 - سۇراق: سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ دەگەنىمىز نە؟
گۇلنار: ول الەۋمەتتىك تۇرمىستى جاقسارتۋ، بوس ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋ، دەنساۋلىقتى ساقتاۋ جانە نىعايتۋ، ساپالى تاماقتانۋ، زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولۋ.
5 - سۇراق: ءبىز نە ءۇشىن تاماقتانامىز؟
قۋات: ادام ۇنەمى كۇش قۋاتتى جۇمسايدى، سونى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن دۇرىس تاماقتانا ءبىلۋ ءتيىس. دۇرىس تاماقتانۋ - دەنساۋلىق نەگىزى. ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن تاماقتانامىز.
6 - سۇراق: قازاقستاننىڭ تۋىن كوككە كوتەرىپ، نامىسىمىزدى اسقاقتاتىپ جۇرگەن قانداي سپورتشىلاردى بىلەسىڭدەر؟
گۇلدانا:
ءومىر، ءومىر! ءومىردىڭ ءمانى قانداي؟
قايراتىڭدى جىگەرگە جانىعانداي.
جۇرىڭدەر بۇل ومىردە قول ۇستاسىپ
دوستىقتارىڭ جاراسىپ ءدال وسىلاي.
شىدامدىنى مىنا ءومىر ۇناتادى،
بىردە قۋانتىپ، بىردە جىلاتادى،
ءسۇرىندىرىپ كەيدە سەنى قۇلاتادى.
جىلاتىپ تۇرىپ جۇباتادى.
دۇشپاندارعا كەيدە سەنى سىناتادى،
قاتال تاعدىر ءبىراقتا شىداتادى،
مىنا ءومىر ءبىراقتا قىمبات ءالى.
تاربيەشى: ءومىر دەگەنىمىز – ادام بالاسىنىڭ تۋعان كۇنىنەن باستاپ، وسى كۇنگە دەيىنگى جۇرگەن جولى.. ءومىر بىلايشا الىپ قاراعاندا ءتورت - اق ارىپتەن تۇراتىن ءسوز. الايدا وسىناۋ سوزگە قانشاما ۇعىم سىيىپ جاتىر دەسەڭىزشى. ونىڭ ءاربىر مەزەتى سىناقتان تۇرادى. قيىندىق پەن قۋانىش كەزەكتەسىپ جەتىپ وتىرادى. باسقاشا الىپ قاراعاندا ءومىر شەتى دە، شەگى دە كورىنبەيتىن ۇلكەن وزەن ءتارىزدى. ال، ءبىز سول وزەندە اقىرىن جۇزگەن قايىقپىز. ءومىردىڭ كەدىر - بۇدىر جەرلەرى تولىپ جاتىر. ولار ءار ادىم سايىن ۇشىراسادى. ولاردى يمەنبەي، جاسقانباي، ءوتۋ - ول دا باقىتتىڭ ءبىر شىڭى. ەشتەڭەگە مويىماي، وزىڭە سەنىمدى بولساڭ، قيىندىقتى جەڭسەڭ – سول باقىت.
كەرىم: «ءومىر» تاقپاق.
ءومىر دەگەن تۇرادى: تاڭ مەن كەشتەن،
عۇمىرلى ەكى ارانى جانمەن كەشكەن.
قۇپيا، جۇمباق، سىرلى دۇنيەگە،
ادامدار ارمەن كەلىپ، ارمەن كوشكەن.
ءومىر دەگەن ەكى وزەن: مۇڭ - قۋانىش،
تولقىنى: شىندىق - جالعان، كۇلكى - نامىس.
ءبىر تايازداپ ومىردە، ءبىر تەرەڭدەپ،
ءبىر لايلانىپ، ومىردە ءبىر تۇنامىز.
ءومىر ءدامى، ەكى ءدام: اششى - ءتاتتى،
تاڭدايىڭا تيەدى: جۇمساق - قاتتى.
جولىندا جولىعاتىن ەكى تاعدىر،
كۇتەدى ادام ءۇشىن سىن ساعاتتى.
ءومىر ءدامى - ەكى ءدام: ۋلى – ۋسىز،
تىرلىك تاتىپ جاتادى شۋلى - شۋسىز.
كەز كەلىپ تاعدىرىنا كەلەدى ادام،
جۇمىر جەر قۇرلىعىندا سۋلى - سۋسىز.
ءومىر دەگەن تۇرمايدى: قاپ - قارادان.
ءومىر دەگەن تۇرادى: اق - قارادان،
اق - قارا، ەكى اراسىن اشىپ ءوتىپ،
ارىمەن ءوز باقىتىن تاپقان ادام!
تاربيەشى: «قازاقستان - 2050» ستراتەگيالىق باعدارلاماسىندا سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن 3 باعىتتا ءومىر ءسۇرۋ كەرەك دەلىنگەن.
ولار:
1 - باعىت: «تەمەكى شەگۋدى توقتاتۋ»
2 - باعىت «ماسكۇنەمدىك پەن اراققا قارسى كۇرەس»
3 - باعىت: «ناشاقورلىققا، ناركوبيزنەسكە قارسى كۇرەس»
بۇگىنگى كەشىمىزدە «تەمەكى، اراق، ناشاقورلىققا» بايلانىستى وي قوزعاماقپىز.
ەندەشە ستۋديا قوناقتارىمەن تانىس بولىڭىزدار.
1. №25 مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ ديرەكتورى: س. ق. ابىلقاسىموۆ.
2. ديرەكتوردىڭ وقۋ - ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى: گ. ج. ماحانبايەۆ.
3. ديرەكتوردىڭ تاربيە ءىسى - جونىندەگى ورىنباسارى: ل. ت. ەرحانوۆا.
تاربيەشى: بۇگىنگى تاڭدا جاسىراتىنى جوق ءبىزدى قورشاعان ورتامىزدى جامان ادەتتى اۋرۋلار قاپتاپ كەتتى. ولار ناشاقورلىق، سپيد، ىشىمدىككە سالىنۋ سياقتىلاردى ايتا الامىز. سونىڭ ىشىندە جاستار اراسىندا ناشاقورلىق ادەتى وتە كوپ تاراپ كەتتى. بۇعان ءبىز كىمدى كىنالايمىز؟
ديرەكتورعا ءسوز.
ال ەندى ناشاقورلىقتىڭ ادام ومىرىنە تيگىزەر اسەرى جايلى، جانە ستاتيستيكا بويىنشا ەلىمىزدە قانشا ادام ناشاقور رەتىندە تىركەلگەن؟
مەكتەپ دارىگەرىنە ءسوز:
تاربيەشى: ادام بالاسى تاعدىرى تاستان بەرىك، گۇلدەن نازىك دەيدى ەكەن قاريالار. يا، راسىندا دا باسىندا باعى بار، استىندا تاعى بار، 12 مۇشەسى ساۋ كەزدە ادامنىڭ ءبارى مىقتى، ءبارى كۇشتى كورىنەدى. ال باستان ب ا ق، استىدان تاق تايعان كەزدە، دەنساۋلىقتان ايرىلعان كەزدە شە؟ ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدە دە، كەزىندە ءبارى بولعان ەدى. ءومىر اياق استىنان وزگەرىپ سالا بەردى.
بەينە تاسپادان مىنا ءبىر جاننىڭ ءوز ءومىرى جايلى بايانداعان اڭگىمەسىن تىڭداپ كورەيىك. كەيىپكەرىمىز ءوز بەينەسىن كورسەتپەۋىن سۇرادى.
مەنىڭ اتا – انام وتە اۋقاتتى بولدى. مەنىڭ ۇستىمدەگى شەتەلدىك كيىمدەرگە بارلىق بالالار قىزىعىپ قارايتىن. قالتامدا اقشا ۇنەمى جۇرەتىن. اتا – انام ۇنەمى باسقا جەرلەرگە ساپارعا كەتكەندە، ءوزىم سياقتى بالالاردى جيناپ الىپ، ءۇيدىڭ استان – كەستەڭىن شىعاراتىنمىن. ءبىر كۇنى سونداي ءبىر كوڭىلدى كەشتە العاش رەت اراقتىڭ، ناشانىڭ ءدامىن تاتتىم. سودان باسىم بايلاندى دا قالدى. ءبىر – ەكى رەت اكەمنەن اقشا الىپ، ساۋداگەرلەردەن كوپ اقشاعا ناشا ساتىپ الدىم. سودان مەندە اقشا بارىن بىلگەن ساۋداگەرلەر ۇيگە وزدەرى اكەلىپ، ءتىپتى كەيدە باعاسىن جوعارلاتۋدى دا شىعاردى. ءبىر كۇنى اكەم سۇراعان اقشامدى بەرمەي، تاۋارسىز قالدىم. ەسىمنەن تانىپ، قۇلاپ قالعانىمدى كورگەن اتا – انام، دارىگەر شاقىرتقاندا بارىپ، بالاسىنىڭ ناشاقور ەكەنىن ءبىلدى. ءقازىر ەمدەلۋ ۇستىندەمىن. ەندى ەشقاشان ناشاعا قايتىپ ورالمايمىن دەپ ويلايمىن.
تاربيەشى: بالالار، ەندى ويلانىپ كورەيىكشى كەيىپكەرىمىزدى ناشاقورلىققا يتەرمەلەگەن نە؟
بالالار: اتا - اناسىنىڭ بالاسىنا كوڭىل بولمەۋى، بالا بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى پايدالانباۋى. جامان ورتاعا تەز بەيىمدەلۋى.
سلايد: تەمەكى، اراق، ناشانىڭ ادام دەنساۋلىعىنا تيگىزەتىن اسەرى.
سونىمەن، بالالار ناشاقورلىقتىڭ شىن مانىندە قوعام ءۇشىن، وتباسى ءۇشىن زاردابى زور ەكەنىن بىلدىك.
ەلەكتروندىق پوشتا كەلەدى.
تاربيەشى: بالالار، قانە ەلەكتروندىق پوچتاداعى حاتتى وقيىق، كىمنەن حات كەلدى دەسەڭشى؟
ەلەكتروندى پوچتا: «تەمەكىدەن حات»
قۋاتقا حات: سالەم دوسىم! مەن سىمباتتى دا ادەمىمىن. ءيىسىم قانداي جاعىمدى! مەنىڭ اسەرىمنەن راقاتتاناسىڭ. مەنى شەگىپ راقاتتان. كوڭىل – كۇيىڭ كوتەرىلىپ، ءومىرىڭ قىزىق بولادى. كەل، مەنىمەن دوس بول. مەنىڭ دوسىم بول، كەل، كەل!
كەرىمگە حات: سالەم دوسىم! بارىنەن دە مەن كۇشتىمىن. ەڭ راقاتى، ەڭ ءتيىمدىسى مەن بولامىن. مەنى شەگىپ، كۇش – جىگەرىڭ ارتادى، كوڭىل – كۇيىڭ كوتەرىلەدى. مەن سەنى ەشۋاقىتتا تاستامايمىن، ادال دوس بولامىن. كەل، مەنىمەن دوس بول.
مەنىمەن دوس بولساڭ قايعىرۋدى ۇمىتاسىڭ، جەڭىلدەيسىڭ.
كورىنىس:« ءۇش پالەدەن اۋلاق بول»
كەرىم: ۋح، جانىم اي، مىنا كۇيكىلجىڭ كۇيبەڭ، تىرشىلىك مەنىڭ جانىمدى جەگىدەي جەدى. ىستەيىن دەسەڭ جۇمىس جوق، جانىما ابدەن باتتى. ەڭ قۇرىعاندا ەككەن بيدايىمنان پايدا بولمادى. قۇرت جەدى، قۇرتتان قالعانىن نارىق كوتەرمەدى، ءىشىم كۇيىپ بارادى. جانىمدى قويارعا جەر تاپپايمىن. ۇكىمەتتەن ءۇي سالامىن دەپ نەسيە العانمىن، ونى دا تولەي المادىم. قارىزىم ەكى ميلليوننان اسىپ كەتتى، نە ىستەيمىن، نە ىستەسەم جانىم جاي تابادى؟
(ادامدى اراق، تەمەكى، ەسىرتكى اينالىپ جۇرەدى)
ەرلان: ءاي ادام، نەگە ءجۇرسىڭ سەرىكسىز؟ كەل، تانىسايىق، جاقىندا. ءاي ادام، سەن كۇيىنبە مىنا مەنى ءىشىپ ال، جانىڭا راحات الاسىن. قاراشى مەن قانداي ءمولدىرمىن. مىنا مەنى ىشسەڭ بار عوي، كوڭىل - كۇيىڭ كوتەرىلەدى، قايعىنىڭ ءبارىن ۇمىتاسىڭ، راحات سەزىمگە كەنەلەسىڭ، جەڭىلدەپ قالاسىن. ءما، مەنى ءىشىپ ال.
قۋات: ال مەن وتە ادەمى جانە تارتىمدىمىن، ءىسىم قانداي جاعىمدى دەسەڭشى، شىركىن! ءاي ادام شەگىپ ال دا ءبىر شارشاعانىڭدى ۇمىتىپ، راحاتقا بولەنسەڭشى. مەنىڭ دوسىم بولۋعا كەلىسەسىڭ بە ادام؟ مەنى مەنىڭ دوسىم بولۋعا كەلىسەسىڭ بە ادام؟ مەنىڭ دوسىم بولشى.
گۇلدانا: بارىنەن دە مەن كۇشتىمىن! كوڭىلىم قۇلازىعان، ءىسى ەرىككەن، بايلىقتان باسى اينالعان ادامدار ءۇشىن ەڭ راحاتى، ەڭ ءتيىمدىسى مەن بولامىن. مەنى ىشكەندە نەمەسە پايدالانعاندا كۇش جىگەرىڭ ارتادى، كوڭىل - كۇيىن كوتەرىلەدى. ومىردەگى بارلىق قايعى مۇڭىڭدى ۇمىتاسىڭ، ءتىپتى مۇلدەم ويلامايسىڭ. ءاي ادام كەلە عوي، مەنىمەن دوس بولشى، مەن سەنى ەش ۋاقىتتا تاستامايمىن.
كەرىم:
و، جاراتقان، جاراتقان
جۇرتتىڭ اۋزىن قاراتقان
اعايىندى ۇشەۋى
قانداي پالە تاراتقان.
و، ادامدار، ساناڭ بار،
ءۇش پالەگە قاراڭدار
ۇشەۋى دە ۇلكەن جاۋ
اراق، تەمەكى، ەسىرتكى
ۇشەۋى دە اۋىر دەرت
بۇكىل ەلدى بۇلدىرمەي
ارامىزدان اۋلاق كەت.
مىنە، دوستار، ءومىردىڭ ءمانىن ەندى تۇسىنگەن سياقتىمىن، سەندەرگە ايتارىم:
تەك ءجۇزىڭدى تومەن سالما،
ناشاقورعا اۋەس بولما!
(ادام قولىنداعى قامشىمەن ءۇش پالەنى سوعىپ، قۋىپ شىعادى)
قۋات:
ۋا حالقىم، نازار اۋدار دەنساۋلىققا
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
“دەنساۋلىق – تەرەڭ باقىت” دەگەن ءسوزدى
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
دەنىڭ ساۋدا كۇشتىسىڭ بۇل الەمدە
دەنىڭ ساۋدا سۇلۋسىڭ جەر بەتىندە.
سول مىقتى دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا
جەڭەرسىڭ اۋىر زامان تالكەگىن دە.
دەنىڭ ساۋدا جەتەرسىڭ ارمانىڭا
جوسپارلاپ العا قويعان ماقساتىڭا
دەنىڭ ساۋدا كورەرسىڭ بۇل دۇنيەنىڭ
بار قىزىق، راحاتىن، جارىعىن دا.
دەنساۋلىق – شەكسىز باقىت حالقىم مەنىڭ
سوندىقتان كوڭىل اۋدار دەنساۋلىققا.
قولدا باردا ءبىل ونىڭ قاسيەتىن
كۇتىپ، باپتاپ ايالا ءار ۋاقىتتا.
«ساعات بويىنشا دوستار» جاتتىعۋى
ماقساتى: باعدارلاماعا كەلگەن قوناقتار اراسىندا كوڭىل - كۇيلەرىن كوتەرۋ، توپ ىشىندە جاعىمدى پسيحولوگيالىق احۋال قالىپتاستىرۋ.
نۇسقاۋ: ءقازىر ءارقايسىلارىڭا جاۋاپ پاراقتارى تاراتىلادى. وندا ساعاتتىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن. سىزدەر وسى ءار ساعات ءنومىرىنىڭ قاسىنا قاستارىڭىزدا وتىرعان كورەرمەن ەسىمدەرىن جازىپ شىعىڭىزدار.
ءار نومىرگە جازىلعان كورەرمەن كەلەسى نۇسقاۋلاردى ورىنداڭىزدار:
1. كۇلىمسىرەڭىز
2. قولىن قىسىڭىز
3. ارقاسىنان قاعىڭىز
4. كومپليمەنت ايتىڭىز
5. قول بۇلعاڭىز
6. كوزىڭىزدى قىسىڭىز
7. قول ۇستاسىپ 3 رەت سەكىرىڭىز
8. ءبىر تىلەك ايتىڭىز
9. پوسلات ۆوزدۋشنىي پوسەلۋي
10. ماسساج جاساڭىز
11. ارقالارىڭدى سۇيكەڭدەر.
12. قۇشاقتاڭىز.
ءان: «ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما»
1) تىڭدا دوسىم مەن ايتايىن وت تىلەك
دۇنيەدەن كەتتى باي دا، ءوتتى بەك
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
داۋلەتىڭ مەن تۇرساڭداعى كوك تىرەپ
ءار كۇن سايىن تەك سەن ءۇشىن اتىپ تاڭ
زەرلى شاپان كيىنسەڭ دە جاقۇتتان
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
شاقشا باسىڭ اينالسا دا باقىتتان
ق - سى
ب ا ق قۇسىڭدى قونعان كەزدە باعالا
قولدا ماڭگى تۇرمايتىن ول شاعالا
كەنەلسەڭ دە دوسىم قانشا شاتتىققا
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
ب ا ق قۇسىڭدى قونعان كەزدە باعالا
قولدا ماڭگى تۇرمايتىن ول شاعالا
قانشا ازاپ كورسەڭداعى باۋىرىم
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
2) تۇساۋ سالىپ باستاتقىزباي كوش دارا
ەتسەداعى دۇشپان كۇلكى، دوس تابا
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
تاعدىر جەلى قارسى الدىڭنان سوقسا دا
سىن ساعاتتا ساقتاۋ ءۇشىن ءوز باسىن
ساتىپ كەتىپ سەنىپ جۇرگەن جولداسىڭ
ومىرىڭە نەمقۇرايلى قاراما
ايدىن كولگە اينالسا دا كوز جاسىڭ
حورمەن: كىمدە - كىم وزىنە ءومىر بەرىپ، الپەشتەپ وسىرگەن اتا - اناما قارىزدارمىن دەپ بىلسە، سولارعا ادال ۇل - قىز بولام دەسە – اراق ىشپەسىن. ءوز ورتاسىنا ءقادىرلى ادام بولام دەسە – تەمەكى شەكپەسىن! ءوز قوعامىنا پايدالى ازامات بولام دەسە – ناشاعا اۋەستەنبەسىن!
قورىتىندى:
ءبىز بۇگىنگى باعدارلامامىزدا ناشاقورلىق جايىندا اشىق اڭگىمە جاسادىق. وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندەگى ءوز ويلارىمىزدى ورتاعا سالىپ، جولداستارىمىزدىڭ پىكىرلەرىن بىلدىك، تىڭدادىق. ءسوز سوڭىندا «ادامدى ءومىر ۇيرەتەدى، ۇيرەتپەسە كۇيرەتەدى» دەگەندەي«ءومىردىڭ قىزىعىن كورۋدىڭ ءبىر - اق جولى بار باتىل بولىپ، جەڭىلىستتەر مەن اۋىرتپالىقتاردان قورىقپاۋ» دەگىم كەلەدى.
ءبىز باقىتتىمىز، سەبەبى ءبىز تاۋەلسىز مەملەكەتتە ءومىر سۇرەمىز.
دەنساۋلىعىڭىز مىقتى بولسىن، سپورتپەن اينالىسىڭىز. ءسىز ەل ءۇشىن كەرەكسىز. ويتكەنى سىزدەر – تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ بولاشاعىسىزدار!
جاقسىعا جاقىن ءجۇرىپ، جانىمىزدى جادىراتا بىلسەك، ءبىز ءۇشىن تونگەن ءقاۋىپ جوق، بويدى باسار دەرت تە جوق دەپ قورىتىندىلاعىم كەلەدى.
ولاي بولسا، ومىردەن ءوز ەنشىلەرىڭىزدى الۋدان كەش قالماڭىزدار!!!!
ارينە، بۇل «ايتۋعا وڭاي...» باعدارلاماسى!!!
كەلەسى كەزدەسكەنشە ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
-
مۇعالىمدەرگە ارنالعان پسيحولوگيالىق ترەنينگ
