ماعجان جۇمابايەۆ «مەن كىم؟»، «قازاق ەلى»
قازاق ءتىلى 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى ماعجان جۇمابايەۆ «مەن كىم؟»، «قازاق ەلى»
جالپى ماقساتى:
● ماعجان جۇمابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سۇراۋ، ولەڭدەرىنىڭ مازمۇنى مەن نەگىزگى يدەياسىن اشۋ؛
● وقۋشىلاردى مانەرلەپ وقۋعا ماشىقتاندىرۋ، ءوز پىكىرىن ناقتى جەتكىزە بىلۋگە، شىعارماشىلىققا باۋلۋ؛
● ءوز ۇلتىن، ەلىن سۇيەتىن پاتريوت ازامات تاربيەلەۋ؛
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
● ماعجان سىرشىل اقىن ەكەنىن، ابايدان سوڭعى ادەبيەتكە جاڭا ءتۇر كىرگىزىپ، سوڭىنا شاكىرت ەرتكەن كۇشتى اقىن ەكەنىن بىلەدى، ولەڭدەرىنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشادى؛
● لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتى داميدى، شىعارما - شىلىق ىزدەنىسكە تالپىنادى؛
● جۇرەگى ءوز ۇلتىم دەپ سوققان ناعىز پاتريوت ازامات تاربيەلەنەدى؛
جالپى يدەيا «ماعجان مادەنيەتى زور اقىن. سىرتقى كەستەنىڭ كەلىسىمى مەن كۇيشىلدىگىنە قاراعاندا، بۇل ءبىر زاماننىڭ تەگىنەن اسقانداي، سەزىمى جەتىلمەگەن قازاق قاۋىمىنان ەرتەرەك شىققانداي… سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ بار جازۋشىسىنىڭ ىشىنەن كەلەشەككە بوي ۇرىپ، ارتقى كۇنگە انىق قالۋعا جارايتىن ءسوز – ماعجاننىڭ ءسوزى. ودان باسقامىزدىڭ بارىمىزدىكى كۇماندى، وتە سەنىمسىز دەپ بىلەمىن»
م. اۋەزوۆ
رەسۋرستار: ەلەكتروندىق وقۋلىق، اقىن پورترەتى، پوستەر، ماركەر، سمايليكتەر
تاپسىرمالار: توپپەن جۇمىس: «ءبىزدىڭ پىكىر»
جەكە جۇمىس: «وي تولعاۋ»، «پىكىرلەسۋ»،. «لايىقتى ءسوز»، «توپتاستىرۋ». «قالا مەن دالا»، ۆەنن دياگرامماسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(2 مينۋت)
ا) سىنىپتا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
ءا) توپقا ءبولۋ (كونۆەرتكە اقىننىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى سوزدەر بەرىلەدى، سول ارقىلى وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىن تاۋىپ 4 توپقا بولىنەدى)
II. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ. (10 مينۋت) 1. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ I – توپ «ولەڭدەرىن»، II – توپ «مىسالدارىن»، III - توپ «اۋدارمالارىن»، IY - توپ «وقۋلىقتارى» جايلى ايتادى
2. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ «اناما حات» ولەڭىن جاتقا ايتۋ
III. باعالاۋ. (باس بارماقپەن باعالاۋ)
IY. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ. «وي تانىم» (5 مينۋت)
(الدىن الا م. جۇمابايەۆتىڭ شىعارماشىلىعى مەن ءومىرى جايلى وقىپ، قاراپ كەلۋ بولاتىن)
ءمۇعالىم: ماعجان - سىرشىل اقىن. ماعجان ءسوزى تىلگە جۇمساق، جۇرەككە جىلى تيەتىن ۇلبىرەگەن نازىك اۋەز قازاقتىڭ بۇرىنعى اقىندارىندا بولعان ەمەس. وقۋشىنىڭ جۇرەگىنە اسەر بەرە المايتىن قۇرعاق ولەڭدى، جابايى جىردى ماعجاننان تابا المايسىڭ. ابايدان سوڭ ولەڭ ولشەۋلەرىن تۇرلەندىرگەن دە – ماعجان.
Y. وقۋلىقپەن جۇمىس.(10 مينۋت، پوستەر قورعاۋ)
I – توپ ماعجان كىم؟«توپتاستىرۋ». وتباسى جايلى مالىمەت بەرۋ II – توپ «ماعجان - اقيىق اقىن» دەگەن پىكىرمەن كەلىسەسىڭ بە؟
III - توپ قازاق ءتىلىنىڭ بۇگىنگى تاڭداعى ماڭىزى قانداي؟ IY - توپ ماعجان عانا ەمەس، وزگە دە ارىستارىمىزدىڭ قايعىلى قازاسىنا نە سەبەپ بولدى؟ ايىپتى – ادام با، زامان با؟
YI. باعالاۋ. (سمايليكپەن باعالاۋ)
YII. ۇجىمدىق جۇمىس «پوەزيا ءساتى» (5 مينۋت)
ماعجاننىڭ «مەن كىم؟»، «قازاق ءتىلى» ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقۋ.
YIII. جەكە جۇمىس. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار. (3 مينۋت)
ا - دەڭگەي. 1. «وي تولعاۋ» «اقىن – ۇلت پرەزەنتى» «ۇلت» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. انا ءتىلىنىڭ كەلەشەگىنە دەگەن اقىن سەنىمى، ءۇمىتىنىڭ ومىرشەڭدىگىن دالەلدەپ كور.
ۆ - دەڭگەي. 1. اقىندى تولعاندىرعان نە؟
س - دەڭگەي. اقىن ءبىلىم العان وقۋ ورىندارى.
IX. باعالاۋ. (باعدارشاممەن باعالاۋ)
X. توپتىق جۇمىس «ماعىنانى اش» (5 مينۋت)
1. ولەڭ قۇرىلىسىنا تالداۋ
كۇش كەمىدى // ايبىندى // تۋ قۇلادى، ا
كەشە باتىر // – بۇگىن قورقاق // بۇعادى. ا
ەرىككە ۇمتىلعان // ۇشقىر جانى // كىسەندە، ب
قوم سۋىنعان // جۇرەك // سولعىن سوعادى. ا
شۋماعى: 4، تارماعى: 16، بۋناعى: 3، بۋىنى: 11، ۇيقاسى: قارا ولەڭ ۇيقاسى
2. ادەبي تەوريالىق ۇعىمدار
مەتافورا: ايبىندى تۋ، ۇشقىر جان، التىن انا، جاۋىز تاعدىر، نۇرلى جۇلدىز.
تەڭەۋ: ارىستانمىن، جولبارىسپىن، كۇنمىن، جاسىقپىن، تۇلپارمىن، تەڭىزبىن.
3. سوزدىكپەن جۇمىس
ەرىككە ۇمتىلعان، ۇشقىر جانى كىسەندە، قوس قانات، كەڭ ءتىلىم.
XI. ساباقتى قورىتۋ.
ماعجان جۇمابايەۆ پەن سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆتىڭ زامانى ءبىر، ويى ءبىر اقىن ەكەندىگىن اڭعارتاتىن ولەڭ جولدارىن، ياعني وي - ارمانىنىڭ ۇندەستىگىن تابۋ
ۆەنن دياگرامماسى
XII. باعالاۋ. سوزبەن ماداقتاۋ
XIII. كەيىنگى وقۋ. س. دونەنتايەۆ شىعارمالارى، ءومىرى، ولەڭدەرى جايلى ءبىلىپ كەلۋ
كەيىنگى تاپسىرما. ولەڭدەردى جاتتاۋ. قازاق ءتىلى تۋرالى ولەڭ شۋماقتارىن شىعارىپ كەلۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى ماعجان جۇمابايەۆ «مەن كىم؟»، «قازاق ەلى»
جالپى ماقساتى:
● ماعجان جۇمابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سۇراۋ، ولەڭدەرىنىڭ مازمۇنى مەن نەگىزگى يدەياسىن اشۋ؛
● وقۋشىلاردى مانەرلەپ وقۋعا ماشىقتاندىرۋ، ءوز پىكىرىن ناقتى جەتكىزە بىلۋگە، شىعارماشىلىققا باۋلۋ؛
● ءوز ۇلتىن، ەلىن سۇيەتىن پاتريوت ازامات تاربيەلەۋ؛
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
● ماعجان سىرشىل اقىن ەكەنىن، ابايدان سوڭعى ادەبيەتكە جاڭا ءتۇر كىرگىزىپ، سوڭىنا شاكىرت ەرتكەن كۇشتى اقىن ەكەنىن بىلەدى، ولەڭدەرىنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشادى؛
● لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتى داميدى، شىعارما - شىلىق ىزدەنىسكە تالپىنادى؛
● جۇرەگى ءوز ۇلتىم دەپ سوققان ناعىز پاتريوت ازامات تاربيەلەنەدى؛
جالپى يدەيا «ماعجان مادەنيەتى زور اقىن. سىرتقى كەستەنىڭ كەلىسىمى مەن كۇيشىلدىگىنە قاراعاندا، بۇل ءبىر زاماننىڭ تەگىنەن اسقانداي، سەزىمى جەتىلمەگەن قازاق قاۋىمىنان ەرتەرەك شىققانداي… سوندىقتان بۇگىنگى كۇننىڭ بار جازۋشىسىنىڭ ىشىنەن كەلەشەككە بوي ۇرىپ، ارتقى كۇنگە انىق قالۋعا جارايتىن ءسوز – ماعجاننىڭ ءسوزى. ودان باسقامىزدىڭ بارىمىزدىكى كۇماندى، وتە سەنىمسىز دەپ بىلەمىن»
م. اۋەزوۆ
رەسۋرستار: ەلەكتروندىق وقۋلىق، اقىن پورترەتى، پوستەر، ماركەر، سمايليكتەر
تاپسىرمالار: توپپەن جۇمىس: «ءبىزدىڭ پىكىر»
جەكە جۇمىس: «وي تولعاۋ»، «پىكىرلەسۋ»،. «لايىقتى ءسوز»، «توپتاستىرۋ». «قالا مەن دالا»، ۆەنن دياگرامماسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى(2 مينۋت)
ا) سىنىپتا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ
ءا) توپقا ءبولۋ (كونۆەرتكە اقىننىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى سوزدەر بەرىلەدى، سول ارقىلى وقۋشىلار ءبىر - ءبىرىن تاۋىپ 4 توپقا بولىنەدى)
II. ءۇي تاپسىرماسىن پىسىقتاۋ. (10 مينۋت) 1. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ I – توپ «ولەڭدەرىن»، II – توپ «مىسالدارىن»، III - توپ «اۋدارمالارىن»، IY - توپ «وقۋلىقتارى» جايلى ايتادى
2. ا. بايتۇرسىنوۆتىڭ «اناما حات» ولەڭىن جاتقا ايتۋ
III. باعالاۋ. (باس بارماقپەن باعالاۋ)
IY. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ. «وي تانىم» (5 مينۋت)
(الدىن الا م. جۇمابايەۆتىڭ شىعارماشىلىعى مەن ءومىرى جايلى وقىپ، قاراپ كەلۋ بولاتىن)
ءمۇعالىم: ماعجان - سىرشىل اقىن. ماعجان ءسوزى تىلگە جۇمساق، جۇرەككە جىلى تيەتىن ۇلبىرەگەن نازىك اۋەز قازاقتىڭ بۇرىنعى اقىندارىندا بولعان ەمەس. وقۋشىنىڭ جۇرەگىنە اسەر بەرە المايتىن قۇرعاق ولەڭدى، جابايى جىردى ماعجاننان تابا المايسىڭ. ابايدان سوڭ ولەڭ ولشەۋلەرىن تۇرلەندىرگەن دە – ماعجان.
Y. وقۋلىقپەن جۇمىس.(10 مينۋت، پوستەر قورعاۋ)
I – توپ ماعجان كىم؟«توپتاستىرۋ». وتباسى جايلى مالىمەت بەرۋ II – توپ «ماعجان - اقيىق اقىن» دەگەن پىكىرمەن كەلىسەسىڭ بە؟
III - توپ قازاق ءتىلىنىڭ بۇگىنگى تاڭداعى ماڭىزى قانداي؟ IY - توپ ماعجان عانا ەمەس، وزگە دە ارىستارىمىزدىڭ قايعىلى قازاسىنا نە سەبەپ بولدى؟ ايىپتى – ادام با، زامان با؟
YI. باعالاۋ. (سمايليكپەن باعالاۋ)
YII. ۇجىمدىق جۇمىس «پوەزيا ءساتى» (5 مينۋت)
ماعجاننىڭ «مەن كىم؟»، «قازاق ءتىلى» ولەڭدەرىن مانەرلەپ وقۋ.
YIII. جەكە جۇمىس. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار. (3 مينۋت)
ا - دەڭگەي. 1. «وي تولعاۋ» «اقىن – ۇلت پرەزەنتى» «ۇلت» دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
2. انا ءتىلىنىڭ كەلەشەگىنە دەگەن اقىن سەنىمى، ءۇمىتىنىڭ ومىرشەڭدىگىن دالەلدەپ كور.
ۆ - دەڭگەي. 1. اقىندى تولعاندىرعان نە؟
س - دەڭگەي. اقىن ءبىلىم العان وقۋ ورىندارى.
IX. باعالاۋ. (باعدارشاممەن باعالاۋ)
X. توپتىق جۇمىس «ماعىنانى اش» (5 مينۋت)
1. ولەڭ قۇرىلىسىنا تالداۋ
كۇش كەمىدى // ايبىندى // تۋ قۇلادى، ا
كەشە باتىر // – بۇگىن قورقاق // بۇعادى. ا
ەرىككە ۇمتىلعان // ۇشقىر جانى // كىسەندە، ب
قوم سۋىنعان // جۇرەك // سولعىن سوعادى. ا
شۋماعى: 4، تارماعى: 16، بۋناعى: 3، بۋىنى: 11، ۇيقاسى: قارا ولەڭ ۇيقاسى
2. ادەبي تەوريالىق ۇعىمدار
مەتافورا: ايبىندى تۋ، ۇشقىر جان، التىن انا، جاۋىز تاعدىر، نۇرلى جۇلدىز.
تەڭەۋ: ارىستانمىن، جولبارىسپىن، كۇنمىن، جاسىقپىن، تۇلپارمىن، تەڭىزبىن.
3. سوزدىكپەن جۇمىس
ەرىككە ۇمتىلعان، ۇشقىر جانى كىسەندە، قوس قانات، كەڭ ءتىلىم.
XI. ساباقتى قورىتۋ.
ماعجان جۇمابايەۆ پەن سۇلتانماحمۇت تورايعىروۆتىڭ زامانى ءبىر، ويى ءبىر اقىن ەكەندىگىن اڭعارتاتىن ولەڭ جولدارىن، ياعني وي - ارمانىنىڭ ۇندەستىگىن تابۋ
ۆەنن دياگرامماسى
XII. باعالاۋ. سوزبەن ماداقتاۋ
XIII. كەيىنگى وقۋ. س. دونەنتايەۆ شىعارمالارى، ءومىرى، ولەڭدەرى جايلى ءبىلىپ كەلۋ
كەيىنگى تاپسىرما. ولەڭدەردى جاتتاۋ. قازاق ءتىلى تۋرالى ولەڭ شۋماقتارىن شىعارىپ كەلۋ.