- 19 اقپ. 2021 00:00
- 186
ماحامبەتتىڭ «قارا نارعا» ارتقان جۇگىنە بۇگىندە مەنىڭ جۇكتەر مىندەتىم
ۇلى دالام…وتپەلى تاريحىم…قايران جۇرتىم…قاي ەلدە، قاي حالىقتا دا دانا تۇلعالار، دانىشپان قايراتكەرلەر تاريح اعىمىنىڭ بيىك جالىندا، حالىق تاعدىرىنىڭ تەرەڭ شايقالاس شاقتارىندا دۇنيەگە كەلەتىنى بەلگىلى. جەر استى قوزعالىستارىنىڭ الدەبىر سيقىر قۇدىرەتىمەن عايىپتان پايدا بولىپ، كەيىن بايتاق الەمنىڭ تورىندە ماڭگى ورناپ قالاتىن اسقار شىڭدار سەكىلدى، ادامزات الدىنداعى قادىر-قاسيەتى تەك ءبىر عانا عۇمىردىڭ اۋقىمىمەن ولشەنبەيتىن ەلدەن ەرەك ەرەكشە تۇلعالار ۇشىراسادى. سولاردىڭ ءبىرى- داۋىلپاز اقىن، قازاق حالقى ءۇشىن وتقا دا، سۋعا دا تۇسكەن ەسىل ەر، داڭقتى باتىر، كوتەرىلىس ساردارى- ماحامبەت وتەمىس ۇلى. ول ۇلى دالانىڭ ءور مىنەزدى پەرزەنتى، باتىرلىق پەن زورلىققا قارسى ءۇن كوتەرىپ، ازاتتىق، بوستاندىق، تەڭدىك تۋىن جەلبىرەتتى، ادىلەتسىزدىككە قارسى ولىسپەي بەرىسپەۋ يدەياسىنىڭ ناعىز جىرشىسى رەتىندە باعالاندى. تابيعات ءبىر ماحامبەتتىڭ باسىنا باتىرلىقتى دا، اقىندىقتى دا اياماي بەرە سالعان. ەسىل ەر قارسىلاسقان جاۋىمەن ايقاسىپ قالعاندا نايزاسىمەن ءىلىپ تۇسىرگەن، تىلىمەن ءتىلىپ تۇسكەن، سەمسەرىمەن ويىپ جىبەرگەن، سوزىمەن سويىپ جىبەرگەن. ماحامبەت وزگەدە جوق، وزىندە عانا بار وسى قۇدىرەتتى قاسيەتىمەن باتىرلار تاريحىن دا، اقىندار تاريحىندا دا جارىق جۇلدىزداي جارقىراپ جەكە تۇراتىن تەڭدەسى جوق دارا دا دانا تۇلعا!
زامان اعىنىمىز بولەك، كورگەن كۇنىمىز بەيبىت بولعانىمەن قارۋى مەن قالامىن قاتار ۇستاعان باتىرلارىمىزدىڭ قارا نارعا ارتقان جۇگىندەي ءبىز دە ەرەن ەرلىك جاساپ، ايقىن ماقسات قويا الاتىنىمىز ايدان انىق. ءوزىمدى ماحامبەتتىڭ ۇرپاعىمىن دەسەم، ماحامبەت بولىپ ءوز حالقىما قالاي قارسى شىعامىن؟ قازىرگى ەلىمنىڭ جاۋى- ءوزى ەمەس پە؟ ولاي بولسا، مەنىڭ دە ماحامبەت بولىپ قارا نارعا ارتار جۇگىم جەتەرلىك. ەڭ ءبىرىنشىسى ۇلتىمنىڭ بولاشاعىن جارقىن قىلار قارا نارلاردى، ماحامبەتتەي اسىلدىڭ ۇرپاقتارىن بەزبۇيرەك انالارىمىز دالاعا تاستاۋدا. سودان بولار اتا-بابامىز ەلەستەتە دە المايتىن «بالالار ءۇيى» كوبەيىپ كەلەدى. جەتىمدى جىلاتىپ قالاي ەل بولامىز؟ بالانى قويىپ، باعىپ-قاققان اتا-اناسىن قارتايعاندا تاستاپ جاتقان پەرزەنتتەر دە ۇشىراسۋدا. بۇل-قارا نارىما ارتار تاعى ءبىر جۇگىم. قارا نار بولىپ قايىسپاي تارتىپ شىعار ەرلەر ەلدىڭ مۇددەسىن ويلايتىنى بەلگىلى. ال سول ەرلەر، ۇرپاقتار، جاستار ءوز ءتىلىن بىلمەي، جات تىلدە سايراسا، كەشەگى ماحامبەتكە شابىت بەرگەن ۇلتتىق نامىس، ۇلتتىق سانا ويانا ما؟ بۇل-قارا نارىما ارتار ءۇشىنشى جۇگىم. تەك وسى مىندەتتى قاباعىن شىتپاي تارتىپ شىعار قارا نار كەرەك.سونىمەن قاتار باتىردىڭ جۇرەگىن كەسكىلەگەن نامىس پەن كۇرەسكەرلىك بۇگىندە قاجەت. ويتكەنى ارىن تاپتاتقان، رۋحىن تومەندەتكەن ەلدىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر. سونىڭ ارقاسىندا جاۋگەرشىلىك زاماندا تولارساقتان ساز كەشىپ، جىگەرلەرى مەن كۇشتەرى مۇجىلگەن ساتتە دە، ەر ازاماتتار العان بەتتەرىنەن تايمادى. ماحامبەتتىڭ مىندەتتەلگەن «قارا نارىنا» دا وسى قايسارلىق پەن سابىرلىقتى، اۋىزبەن ەمەس، ىسپەن تاۋ قوپارار ەر ازامات اتانۋ- مەنىڭ قارا نارعا ارتقان تاعى ءبىر جۇكتەگەن مىندەتىم بولسىن.
ۇلت بولىپ ۇرانىمىزدى تۇزەپ، ەل بولىپ ەگەمەندىگىمىزدى الىپ، كەلىسىمگە حالىق بولىپ كەلسەك تە، قارا نارعا ارتار جۇگىمىز ءالى دە جەتكىلىكسىز كورىنەدى. ماحامبەتتىڭ ۇرپاعى ەكەنىمىز راس بولسا، سول جۇكتى قارا نارشا تارتىپ شىعاتىنىمىز راس قوي.
ۋ.م.دجولدىبايەۆا- تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، ءال-فارابي اتىنداعى ءقازۇۋ-نىڭ دوسەنتى مادەنيەتوۆا بالسۇلۋ- شىعىستانۋ فاكۋلتەتى، شەتەل فيلولوگياسى ماماندىعىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى