InfoHub Logo

تاقىرىبى: سىر سۇلەيلەرىنىڭ شىعارمالارى. نۇرتۋعان جىراۋ (پرەزەنتاسيا تۇرىندە)
ماقساتى:
• ءوز زامانىنىڭ شىندىعىن، اقيقاتىن، سىنشىلدىعىن جىرلاپ كەلگەن، قوعامنىڭ كەلەڭسىز تۇستارىن وتكىر سىناعان، سىردىڭ سۇلەيى اتانعان نۇرتۋعان جىراۋدىڭ ورەسى بيىك قۇندى دۇنيەلەرىن، تاربيەسى مەن تاعىلىمى مول شىعارمالارىن كەلەشەك ۇرپاققا ناسيحاتتاۋ، ۇلگى ەتۋ.
مىندەتتەرى:
• نۇرتۋعان جىراۋدىڭ قۇدىرەتتى ءسوز ونەرىنىڭ بارشا قاسيەتى بويىنان تابىلاتىن تۋما تالانت، دارابوز دارىن يەسى ەكەندىگى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
• تالانت يەسىنىڭ تۋىندىلارىنىڭ دۇنيەگە كەلۋى ۇلت ونەرى ءۇشىن، ونىڭ كەلەشەگى، بۇگىنگى تاريحى مەن بولاشاعى ءۇشىن ەرەكشە قۇندىلىق ەكەندىگىن تانىتۋ.
زەرتتەۋ جۇمىسىنا قولدانعان ءادىس - تاسىلدەرىم:
• سۇراق - جاۋاپ
• تالداۋ
• پىكىرلەسۋ
جوبانىڭ جوسپارى:
• كىرىسپە
سىردىڭ سۇلەيلەرى
• نەگىزگى ءبولىم
1. نۇرتۋعان جىراۋ ءومىرى
2. نۇرتۋعان جىراۋدىڭ قاسيەتتەرى
3. نۇرتۋعان جىراۋ شىعارمالارى
4. «نۇرتۋعان مەكتەبى»
5. مەن بيلەتين - نۇرتۋعان جىراۋ ( سۇحبات)
• قورىتىندى
• ۇسىنىستار

كىرىسپە
قازاقتىڭ سىر وڭىرىنەن شىققان كوپتەگەن دارىندى، تالانتتى، سوزگە شەشەن اقىن - جازۋشىلار، شەشەندەر، جىراۋلار بار. مەن وسى عىلىم جوبامدا سىر وڭىرىنەن شىققان جىراۋلار تۋرالى ءسوز قوزعاماقپىن.

نەگىزگى ءبولىم
1920 جىلدان ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن ناقىل - تەرمە، تولعاۋلار، تاريحي داستاندار، تۇرمىستىق جىرلار، ت. ب. جىر ۇلگىلەرىن جازعان. نۇرتۋعان شىعارماشىلىق سان سالالى، قازاق ادەبيەتىنىڭ بىرنەشە جانرىنا قوماقتى ۇلەس قوسقان، ونىڭ يساتاي – ماحامبەت تۋرالى جازعان تاريحي شىعارمالارى دا بار.

نۇرتۋعان ۇلى ابايدى ءومىر بويى ءپىر تۇتىپ، وعان بىرنەشە ولەڭ ارناعان. ابايدى ۇلىق تۇتۋدى ۇندەپ، وعان جالىقپاي ۇيرەنۋگە كۇللى الاش بالاسىن شاقىرىپ وتىرعان. بۇل ءسوزىمدى دالەلدەۋ ءۇشىن
ابايعا ارنالعان ولەڭدەرىنە توقتالىپ وتسەم.
بالانى جاسىنان تاربيەلەپ، ونى بولاشاققا جەتەلەۋدىڭ نەگىزىندە كوپتەگەن شىعارمالار جىزدى. اتاپ ايتساق

قازىرگى اۋدانىمىزداعى نۇرتۋعان كەجەعۇل ۇلى اتىنداعى مادەنيەت ءۇيىنىڭ ديرەكتورى اينا تۇياقوۆامەن عىلىم جوبانى زەرتتەۋشى مىرزاعۇل ايگۇل جۇزدەسىپ سۇحباتتاسۋ ۇستىندە. اينا اپامىزدىڭ داڭعىل جول جالعاستىرىپ، ۇكىلى دومبىرانى ومىرىنە سەرىك ەتىپ، ونەر جولىندا نۇرتۋعان جىرىنان مونشاق ءتىزىپ وتىرعان ساتىنەن بەينە.

مەندە وسكەندە اپامداي ۇلكەن جىراۋ بولعاندى ارماندايمىن
جىراۋ تۋرالى وي ءبولىسۋ ۇستىندە

قازىرگى اۋدانىمىزداعى «جىراۋلار ءۇيى»

قورىتىندى
جىراۋلار حالقىمىزدىڭ اتادان ميراس بولىپ قالعان ءسوز مارجاندارىنا قانىعاسىڭدار، حالقىمىزدىڭ باسىنان كەشىرگەن تاريحي كەزەڭدەرمەن تانىس بولاسىڭدار، ونىڭ ءقادىر - قاسيەتىن بىلەسىڭدەر، تالىمدىك، تانىمدىق، تاعىلىمدىق تەرەڭ وي دۇنيەسىنە ەنەسىڭدەر. ادەبيەت تاريحى ەل تاريحى، حالىق تاريحى ەكەنىنە كوز جەتكىزەسىڭدەر. جىراۋلاردى حالىك، ءقادىر تۇتقان. ەل تولقىعان كەزدە، بۇلىنشىلىك شىققاندا نەمەسە ەل شەتىنە جاۋ كەلگەن كەزدەردە اقىل، كەڭەس سۇرايتىن بولعان. مۇنداي كەزدە جىراۋ جۇرتشىلىقتى ابىرجىماۋعا شاقىرىپ، ولارعا كۇش - قۋات بەرىپ (دەم بەرىپ)، ءىستىڭ نەمەن تىناتىنى جايلى بولجامدار ايتىپ وتىرعان. جىراۋلار ءوز شىعارمالارىن اقىل - ناقىل، وسيەت تۇرىندە ايتقان. ولاردىڭ تولعاۋلارىنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتارى - تۋعان جەردى، ەلدى ءسۇيۋ، وتاندى قورعاۋ، ەلدى بىرلىككە شاقىرۋ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتى ناسيحاتتايدى.

ۇسىنىستار
• اۋدانىمىزدا سىر سۇلەيلەرىنە ارنالعان اللەيا اشىلسا؛
• اۋدانىمىزداعى جىراۋلار ۇيىندە نۇرتۋعان جىراۋ جىرلارىن ورىندايتىن جاس شاكىرتتەر تاربيەلەپ شىعارسا؛
• 7 - 8 وقۋشىدان تۇراتىن نۇرتۋعان شاكىرتتەرىنەن ۇلت اسباپتار اركەسترى قۇرىلسا؛
• مەكتەپتەردە جىراۋ اتىندا ۇيىرمەلەر اشىلسا؛

پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
• نۇرتۋعان كەنجەعۇل ۇلى شىعارمالارى «فوليانت» باسپاسى استانا – 2008

اننوتاسيا
وسى عىلىمي جوبامدا ءحىح عاسىردىڭ سوڭى مەن حح عاسىردىڭ باسىندا ءومىر سۇرگەن داڭعايىر اقىن نۇرتۋعاننىڭ ۇرپاق ءۇشىن تاربيەلىك ءمانى زور ناقىل - وسيەتتەرى، تولعاۋلارى، زامانعا، قوعامعا، ادامعا قاتىناستارى مەن مىنەز قۇلىق سيپاتتارىنا كوزقاراسىن بىلدىرەتىن شىعارمالارى مەن جىرلارى تۋرالى قارادىم.

اننوتاسيا
ۆ ەتوم ناۋچنوم پروەكتە يا يسسلەدوۆالا تۆورچەستۆو زامەچاتەلنوگو پوەتا يمپروۆيزاتورا نۋرتۋگانا، جيۆشەگو ۆ كونسە ءحىح ۆ ناچالە حح ۆەكوۆ. زناچەنيە ەگو سلوۆ نازيدانيي، ەپيچەسكيح سكازانيي پرويزۆەدەنيە ي پەسەن ۆىراجايۋششيح وگو ۆزگليادى ي حاراكتەريزۋيۋششيح يح نراۆى ۆرامەني، وبششەستۆا، چەلوۆەكا نا پودراستايۋششيە پوكولەنيە نەوسپوريما.