Ataqty matematık ǵalymdar
Sabaqtyń taqyryby: Ataqty matematık ǵalymdar
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Ataqty matematık ǵalymdar ómirine sholý arqyly olardyń eńbekterin bilý. Kúndelikti ómirmen baılanystyra otyryp, matematıkadan alǵan bilimderin tereńdetý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
Tárbıelik: shapshańdyqqa, sabyrlylyqqa, izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Kórnekilik: Kompúterdi paıdalanyp tapsyrmalar ekrannan kórsetiledi.
Sabaqtyń jospary:
İ. Uıymdastyrý bólimi.
İİ. Negizgi bólim:
1) Jalpy suraqtar
2) Arnaıy suraqtar
3) Sergitý sáti
4) Formýlalardy eske túsirý
5)«Til óneri»
6) Baǵalaý
İİİ. Qorytyndy. Refleksıa
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Sizder búgin 9 synybynda ótkeli otyrǵan «Ataqty matematık ǵalymdar» atty saıysymyzǵa qosh keldińizder!
Sonymen saıysymyzdy bastamas buryn birinshi oqýshylardy eki topqa bólip tanysaıyq.
Topqa bólý úshin Abaı atamyzdyń myna óleń joldaryn qoldanaıyq:
Jasymda ǵylym bar dep eskermedim,
Paıdasyn bile tura teksermedim.
Er jetken soń túspedi ýysyma,
Qolymdy mezgilinen kesh sermedim.- deı kele osy óleń joldaryn qoldana otyryp oqýshylardy eki topqa bólemiz.
Endi toptarǵa at bereıik: «Pıfagor», «Arhımed»
Endi tanysýymyzdy bastaıyq:
Men Qalamqas Seıtkalıevna – kóńildi, sen mysaly Qaırat - aqyldy degen sıaqty.
Abaı atamyz aıtqandaı «Mahabbatsyz dúnıe bos, haıýanǵa ony qosyńdar»degendeı ómir bir - birine degen súıispenshilikpen mahabbattan quralǵan bolsa, bul ómirde matematıkanyń alatyn orny erekshe. Sebebi matematıka páni barlyq ǵylymdar men baılanysty. Matematıka páni fızıka, hımıa, bıologıa,, mýzyka da, dinmen de tyǵyz baılanysty de tipti “Aqyn jandy bolmaǵan adam matematık te bola almaıdy» (S. V. Kovalevskaıa) aıtqandaı nemese
“Jaqsy shyǵarma jazý úshin tvorchestvolyq qıal qandaı kerek bolsa, geometrıa esepterin shyǵarý úshin sondaı qıal kerek” (A. S. Pýshkın) aıtyp ótkendeı aqyl - oıdy tártipke keltiretin matematıka, sondyqtan ony oqý kerek, bilý kerek. Osynaý túpsiz tuńǵyıyq matematıka áleminiń qyr – syryn ashý úshin kóptegen ǵalymdar barlyq ómirlerin ótkizgen. Ǵalymdar bul qıyn da qyzyqty ǵylymdy tek qana zerttep bilip qana qoımaı sonymen qatar ózderiniń boıyndaǵy basqa da qasıetteriniń damyǵandyǵyn sezingen. Kez kelgen matematık ǵalymdy alsańyzdar olar ne aqyn, ne jazýshy, ne fızık sıaqty ózderiniń qabiletterin osy matematıka ǵylymdaryn zertteý arqyly asha bilgen eken.
1 - 5 slaıd
İİ. Negizgi bólim:
1) Jalpy suraqtar qoıylady.
1 – suraq Sannyń kvadraty dep neshinshi dárejeni aıtady?(2)
2 - suraq Dıametr degenimiz ne? (sheńberdiń kez kelgen eki shetin qosatyn kesindi)
3 – suraq. “Algebra” degen sóz qandaı sózden shyqqan? (“al - djebr” - qalpyna keltirý)
4 - suraq Qandaı sandar 5 - ke bólinedi ( 0 men jáne 5 aıaqtalatyn sandar)
5 - suraq Dıskrımınant qandaı sózden shyqqan(ajyratý, anyqtaý )
6 - suraq Pıfagor teoremasy
2) Arnaıy suraqtar
6 slaıd1 – suraq Matematıkaǵa «Algebra» ataýyn kim engizdi?
7 slaıd Sýreti. Jaýaby: (Omar Haıam).
8 slaıd 2 - suraq Úsh qabyrǵasy boıynsha úshburyshtyń aýdanyn esepteıtin formýlany usynǵan ejelgi grek oqymystysy.
9Sýreti. Jaýaby: (Geron)
10slaıd. 3 - suraq Jazyqtyqta koordınattar júıesin engizgen ǵalym
11slaıd Sýreti. Jaýaby: (Rene Dekart fransýz ǵalymy)
12 slaıd 4 - suraq. Birde fransýzdardyń qoldaryna ıspan áskerı qolbasshysynyń belgisiz jazýmen jazylǵan buıryǵy túsken. Bul shıfrdi sheshý úshin shaqyrylǵan matematık onyń oqıtyn jolyn tapqan. Sol kezden bastap fransýzdar ıspandyqtardyń josparyn aldyn ala bilip otyrǵan. Osy matematıkti shaıtannyń kómegimen oqıdy dep, ony tirideı órtensin dep úkim shyǵarǵan. Biraq bul úkimnen matematık qashyp qutylǵan.
Óz qalasynda ol aldyńǵy qatarly advokat, keıinen koróldiń oń qoly bolǵan. onyń ómirindegi eń basty nárse matematıka bolǵan. Ol birneshe kúnder uıyqtamaı matematıka lyq esepter shyǵarǵan eken.
Tirideı órtke jazalanǵan bul qaı matematık?
13 slaıd sýret (Vıet)
14 slaıd. 5 - suraq Otyrardan shyqqan uly oıshyl, danyshpan, ǵalym, matematık. Arıstotelden keıingi «Ekinshi ustaz»atanǵan ǵalym
15slaıd sýreti (Ál - Farabı)
16slaıd 6 - suraq «Mıllıon»uǵymyn alǵash qazaq jerine taratqan kim?
17 slaıd sýreti Y. Altynsarın 1879 jyly Orynbor qalasynda
3) Sergitý sáti
4) Formýlalardy eske túsirý ( komandalarǵa biletin formýlalaryn jazý)
5) Bir - birleriniń qatelikterin tekserý.
6) Ulylardyń urpaǵymyz keshegi
Oı qaldyrǵan, sóz qaldyrǵan eseli degendeı
«Til óneri» saıysyna qatysyp, maqal - mátelderdiń jaýabyn úsh tilde aıtý kerek.
1 ------ teńgeń bolǵansha,--------- dosyń bolsyn (júz – sto -) handrent)
2 -------- tisten shyqqan sóz ----- rýly elge taraıdy (otyz - trıdsat - soti)
3 ------- jylda, el jańa (elý - pátdesát - fifti)
4 ------- atańdy bilmeseń, jetesiz bolyp ósesiń (jeti – sem - seven -)
5 Bilekti ---- jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady (bir - odın - ope ) sousant)
6 Soqyrdyń tilegeni ---- kóz (eki - dva - tý)
7 Jigitke jeti ónerde az,----- óner kóp emes (jetpis - semdesát - seventy)
7) Baǵalaý sáti. Berilgen baǵalaý paraqtary boıynsha oqýshylar ózderin baǵalaıdy. Sodan keıin muǵalim olardy baǵalaý kerek.(jeke oqýshyǵa jáne topqa baǵa berý)
Refleksıa:
BÚB strategıasy boıynsha:
Bildim:
Úırendim:
Bilgim keledi:
Baǵalaý paraǵy
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Ataqty matematık ǵalymdar ómirine sholý arqyly olardyń eńbekterin bilý. Kúndelikti ómirmen baılanystyra otyryp, matematıkadan alǵan bilimderin tereńdetý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
Tárbıelik: shapshańdyqqa, sabyrlylyqqa, izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Kórnekilik: Kompúterdi paıdalanyp tapsyrmalar ekrannan kórsetiledi.
Sabaqtyń jospary:
İ. Uıymdastyrý bólimi.
İİ. Negizgi bólim:
1) Jalpy suraqtar
2) Arnaıy suraqtar
3) Sergitý sáti
4) Formýlalardy eske túsirý
5)«Til óneri»
6) Baǵalaý
İİİ. Qorytyndy. Refleksıa
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi
Qurmetti ustazdar, oqýshylar! Sizder búgin 9 synybynda ótkeli otyrǵan «Ataqty matematık ǵalymdar» atty saıysymyzǵa qosh keldińizder!
Sonymen saıysymyzdy bastamas buryn birinshi oqýshylardy eki topqa bólip tanysaıyq.
Topqa bólý úshin Abaı atamyzdyń myna óleń joldaryn qoldanaıyq:
Jasymda ǵylym bar dep eskermedim,
Paıdasyn bile tura teksermedim.
Er jetken soń túspedi ýysyma,
Qolymdy mezgilinen kesh sermedim.- deı kele osy óleń joldaryn qoldana otyryp oqýshylardy eki topqa bólemiz.
Endi toptarǵa at bereıik: «Pıfagor», «Arhımed»
Endi tanysýymyzdy bastaıyq:
Men Qalamqas Seıtkalıevna – kóńildi, sen mysaly Qaırat - aqyldy degen sıaqty.
Abaı atamyz aıtqandaı «Mahabbatsyz dúnıe bos, haıýanǵa ony qosyńdar»degendeı ómir bir - birine degen súıispenshilikpen mahabbattan quralǵan bolsa, bul ómirde matematıkanyń alatyn orny erekshe. Sebebi matematıka páni barlyq ǵylymdar men baılanysty. Matematıka páni fızıka, hımıa, bıologıa,, mýzyka da, dinmen de tyǵyz baılanysty de tipti “Aqyn jandy bolmaǵan adam matematık te bola almaıdy» (S. V. Kovalevskaıa) aıtqandaı nemese
“Jaqsy shyǵarma jazý úshin tvorchestvolyq qıal qandaı kerek bolsa, geometrıa esepterin shyǵarý úshin sondaı qıal kerek” (A. S. Pýshkın) aıtyp ótkendeı aqyl - oıdy tártipke keltiretin matematıka, sondyqtan ony oqý kerek, bilý kerek. Osynaý túpsiz tuńǵyıyq matematıka áleminiń qyr – syryn ashý úshin kóptegen ǵalymdar barlyq ómirlerin ótkizgen. Ǵalymdar bul qıyn da qyzyqty ǵylymdy tek qana zerttep bilip qana qoımaı sonymen qatar ózderiniń boıyndaǵy basqa da qasıetteriniń damyǵandyǵyn sezingen. Kez kelgen matematık ǵalymdy alsańyzdar olar ne aqyn, ne jazýshy, ne fızık sıaqty ózderiniń qabiletterin osy matematıka ǵylymdaryn zertteý arqyly asha bilgen eken.
1 - 5 slaıd
İİ. Negizgi bólim:
1) Jalpy suraqtar qoıylady.
1 – suraq Sannyń kvadraty dep neshinshi dárejeni aıtady?(2)
2 - suraq Dıametr degenimiz ne? (sheńberdiń kez kelgen eki shetin qosatyn kesindi)
3 – suraq. “Algebra” degen sóz qandaı sózden shyqqan? (“al - djebr” - qalpyna keltirý)
4 - suraq Qandaı sandar 5 - ke bólinedi ( 0 men jáne 5 aıaqtalatyn sandar)
5 - suraq Dıskrımınant qandaı sózden shyqqan(ajyratý, anyqtaý )
6 - suraq Pıfagor teoremasy
2) Arnaıy suraqtar
6 slaıd1 – suraq Matematıkaǵa «Algebra» ataýyn kim engizdi?
7 slaıd Sýreti. Jaýaby: (Omar Haıam).
8 slaıd 2 - suraq Úsh qabyrǵasy boıynsha úshburyshtyń aýdanyn esepteıtin formýlany usynǵan ejelgi grek oqymystysy.
9Sýreti. Jaýaby: (Geron)
10slaıd. 3 - suraq Jazyqtyqta koordınattar júıesin engizgen ǵalym
11slaıd Sýreti. Jaýaby: (Rene Dekart fransýz ǵalymy)
12 slaıd 4 - suraq. Birde fransýzdardyń qoldaryna ıspan áskerı qolbasshysynyń belgisiz jazýmen jazylǵan buıryǵy túsken. Bul shıfrdi sheshý úshin shaqyrylǵan matematık onyń oqıtyn jolyn tapqan. Sol kezden bastap fransýzdar ıspandyqtardyń josparyn aldyn ala bilip otyrǵan. Osy matematıkti shaıtannyń kómegimen oqıdy dep, ony tirideı órtensin dep úkim shyǵarǵan. Biraq bul úkimnen matematık qashyp qutylǵan.
Óz qalasynda ol aldyńǵy qatarly advokat, keıinen koróldiń oń qoly bolǵan. onyń ómirindegi eń basty nárse matematıka bolǵan. Ol birneshe kúnder uıyqtamaı matematıka lyq esepter shyǵarǵan eken.
Tirideı órtke jazalanǵan bul qaı matematık?
13 slaıd sýret (Vıet)
14 slaıd. 5 - suraq Otyrardan shyqqan uly oıshyl, danyshpan, ǵalym, matematık. Arıstotelden keıingi «Ekinshi ustaz»atanǵan ǵalym
15slaıd sýreti (Ál - Farabı)
16slaıd 6 - suraq «Mıllıon»uǵymyn alǵash qazaq jerine taratqan kim?
17 slaıd sýreti Y. Altynsarın 1879 jyly Orynbor qalasynda
3) Sergitý sáti
4) Formýlalardy eske túsirý ( komandalarǵa biletin formýlalaryn jazý)
5) Bir - birleriniń qatelikterin tekserý.
6) Ulylardyń urpaǵymyz keshegi
Oı qaldyrǵan, sóz qaldyrǵan eseli degendeı
«Til óneri» saıysyna qatysyp, maqal - mátelderdiń jaýabyn úsh tilde aıtý kerek.
1 ------ teńgeń bolǵansha,--------- dosyń bolsyn (júz – sto -) handrent)
2 -------- tisten shyqqan sóz ----- rýly elge taraıdy (otyz - trıdsat - soti)
3 ------- jylda, el jańa (elý - pátdesát - fifti)
4 ------- atańdy bilmeseń, jetesiz bolyp ósesiń (jeti – sem - seven -)
5 Bilekti ---- jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady (bir - odın - ope ) sousant)
6 Soqyrdyń tilegeni ---- kóz (eki - dva - tý)
7 Jigitke jeti ónerde az,----- óner kóp emes (jetpis - semdesát - seventy)
7) Baǵalaý sáti. Berilgen baǵalaý paraqtary boıynsha oqýshylar ózderin baǵalaıdy. Sodan keıin muǵalim olardy baǵalaý kerek.(jeke oqýshyǵa jáne topqa baǵa berý)
Refleksıa:
BÚB strategıasy boıynsha:
Bildim:
Úırendim:
Bilgim keledi:
Baǵalaý paraǵy
You Might Also Like
