InfoHub Logo

Shet eldiń jaýyngerlik zymyrany ony joıý týraly buıryq berilgenge deıin sol eldiń áýe keńistiginde qansha ýaqyt bolýy múmkin? Suraq qarapaıym emes jáne múldem teorıalyq emes.

Belgili bolǵandaı, 24 naýryz kúni tańerteń manevr jasaý kezinde Reseıdiń qanatty zymyrany Polshanyń áýe keńistigine ushyp, keıin 39 sekýndtan keıin Ýkraınaǵa ushyp, kózdegen nysanaǵa tıdi.

Ótken jyldyń 29 jeltoqsanynda Reseı zymyrany Ýkraınaǵa bet alǵanǵa deıin Polshanyń ústinde úsh mınýttaı qalyqtap, Ýkraınanyń áýe shabýylyna qarsy qorǵanys kúshteri ony atyp túsirgen kezde dál osyndaı jaǵdaı oryn alǵan.

Polák ushaqtary men NATO odaqtas kúshteriniń tosqaýylshylary áýege kóterilgenine qaramastan, zymyrandarǵa tıgen joq, óıtkeni polák áskerı basshylyǵy túsindirgendeı, traektorıadan olardyń ishke qaraı bet almaǵany belgili boldy.

Bul Reseı polák jaǵyndaǵy shekara boıyna atyp túsirilýden qoryqpaı zymyrandardy ushyrýy múmkin degendi bildire me? Nemese on mınýt - jáne joıý týraly buıryq oryndalady ma? Nemese on bes?

Qyrymdy «jumsaq» aneksıalaǵannan keıin Batys NATO kúshteri odaqtastardyń áskerı kómegin belsendiretin 5-shibapty qoldaný úshin ne isteý kerektigin belsendi túrde talqylaı bastady. Reseı kórsetken «gıbrıdtik» soǵys kópshilikti qorqytty.

Sonymen birge, olar agresıany usaq, eleýsiz bolyp kórinetin qadamdarmen jasalatyn salámı taktıkasy týraly aıtty. Shyǵys Germanıanyń órtke qarsy qyzmeti Batys Germanıanyń órtke qarsy qyzmetine Berlındegi órtti sóndirýge kómektesse, eshkim ıadrolyq zymyrandardy ushyrmaıtyny sózsiz be?

Sodan keıin GDR polısıasy Batys Berlınge aýqymdy tártipsizdikterdi jeńýge kómektesedi. Sonda polısıaǵa kómekke GDR áskeri keledi, al Keńes áskeri oǵan qoldaý kórsetedi. Osy jaǵdaılardyń bárinde ıadrolyq qarýdy qoldaný birtúrli, al KSRO qazirdiń ózinde osynda, óz úıinde.

NATO elderiniń egemendik keńistigin reseılik zymyrandary men ushaqtarymen buzý jaǵdaıynda da solaı: eshbir jaǵdaı ótkir reaksıany qajet etpeıtin sıaqty, biraq únemi reaksıanyń bolmaýy buzýshylyqtardyń jıirek jáne batyl bolýyna ákeledi.

Osyǵan baılanysty «39 polák» sekýndynyń fonynda olar «túrik» sekýndtaryn eske alady. Reseılik S-24 juby 2015 jyly 24 qarashada Túrkıa áýe keńistiginde qansha ýaqyt bolǵany áli belgisiz, alty sekýnd nemese on jeti, biraq túrik áýe kúshteri olarǵa shabýyl jasady, bir reseılik ushaq Sırıada atyp túsirildi jáne qulady.

Buǵan deıin reseılik avıasıa Sırıanyń soltústiginiń aspanynda ózin erkin sezinip, túrkistandyqtardy – sırıalyq túrikterdi úzdiksiz bombalap otyrdy jáne bul úshin Túrkıanyń ústinen shaǵyn aýmaqty ushyp ótý yńǵaılyraq boldy. Bulaı etpeý týraly ótinishter eskerilmedi.

Sodan túrik ushqyshtary atyp túsirý týraly buıryq alyp, ony birinshi múmkindikte oryndady. Iá, biraz ýaqyttan beri Reseı men Túrkıanyń qarym-qatynasy nasharlady, biraq Kreml Ankarany eleýsiz qaldyrýǵa bolmaıtynyn nyq esine aldy.

NATO qazir óziniń ustamdylyǵyn maqtan tutady, biraq Kreml úshin bul kúshtiliktiń belgisi emes, kerisinshe, anyq álsizdik. Mundaı arandatýlarǵa naqty, ekiushty kúshti jaýap alynbaıynsha, Reseı qorqaq Batystyń júıkesine qýana oınaı beredi.