- 29 tam. 2024 18:04
- 305
Shynshyl Ertegiler: Ómirdiń Aınasy
Ertegiler – halyq aýyz ádebıetiniń baı murasy, olardyń ishinde shynshyl ertegiler erekshe oryn alady. Shynshyl ertegilerde keıipkerler men oqıǵalar shynaıy ómirden alynǵan, olarǵa fantasıkalyq elementter az aralasady nemese múlde bolmaıdy. Bul ertegiler arqyly halyqtyń turmys-tirshiligi, kúndelikti ómiri, adamgershilik qundylyqtary men minez-qulyq erejeleri kórinis tabady. Osy essede shynshyl ertegilerdiń mańyzy men olardyń adamzat qoǵamyndaǵy róli talqylanady.
Shynshyl Ertegilerdiń Erekshelikteri
Shynshyl ertegilerdiń basty ereksheligi – olardyń shynaıy ómirge negizdelýi. Bul ertegilerde tabıǵattan tys kúshter, sıqyrlar nemese fantasıkalyq keıipkerler joq, kerisinshe, qarapaıym adamdardyń ómiri men turmysy, olardyń basynan ótken oqıǵalary, qıyndyqtary men jetistikteri baıandalady. Mysaly, "Aldar Kóse" ertegileri halyqtyń arasyndaǵy túrli jaǵdaılardy shynaıy túrde beınelep, keıde ázilmen, keıde shyndyqty aıqyn jetkizýmen erekshelenedi.
Adamgershilik Qundylyqtaryn Úıretý
Shynshyl ertegilerdiń eń mańyzdy qyrlarynyń biri – adamgershilik qundylyqtaryn nasıhattaý. Bul ertegiler arqyly úlkender balalarǵa jaqsylyq pen jamandyqtyń aıyrmashylyǵyn, adaldyq pen ádilettilik sıaqty qasıetterdiń mańyzdylyǵyn úıretedi. Ádette, shynshyl ertegilerde jaqsy keıipkerler árqashan jeńiske jetip, jamandyq jasaýshylar tıisti jazasyn alady. Bul tásil arqyly ertegiler oqyrmanǵa nemese tyńdaýshyǵa durys ómir súrý erejelerin usynady.
Qoǵamdyq Qatynastardy Beıneleý
Shynshyl ertegiler qoǵamdaǵy adamdar arasyndaǵy qarym-qatynastardy da aıqyn kórsetedi. Olar arqyly halyqtyń sol kezeńdegi áleýmettik máseleleri, qoǵamdaǵy ádiletsizdikter, baı men kedeıdiń, álsiz ben kúshtiniń arasyndaǵy qatynastar kórinis tabady. Bul ertegilerdi oqı otyryp, adamdar qoǵamdaǵy ádiletsizdikke qarsy turýǵa, ádildik pen teńdikti saqtaýǵa umtylýǵa shaqyrylady.
Qazaq Halqynyń Shynshyl Ertegileri
Qazaq halqynyń aýyz ádebıetinde shynshyl ertegilerdiń alatyn orny erekshe. Mysaly, "Er Tóstik" ertegisinde batyrdyń shynaıy ómirdegi erlikteri men ádilettilikke degen qushtarlyǵy kórinis tapsa, "Qyryq ótirik" ertegisi shyndyq pen ótirikti salystyra otyryp, oqyrmanǵa shynshyl bolýdyń mańyzyn túsindiredi. Bul ertegiler arqyly halyqtyń shynshyldyqqa degen qurmeti men ótirikti jek kórýi beınelenedi.
Shynshyl Ertegilerdiń Qazirgi Qoǵamdaǵy Róli
Qazirgi zamanda shynshyl ertegilerdiń mańyzy azaıǵan joq, kerisinshe, olar balalardyń tárbıesi men olardyń ómirge degen kózqarasyn qalyptastyrýda mańyzdy ról atqarýdy jalǵastyrýda. Tehnologıa damyǵan zamanda da, shynshyl ertegiler arqyly balalarǵa qarapaıymdylyq, adaldyq jáne adamgershilik qasıetterin úıretýge bolady. Bul ertegiler qazirgi qoǵamnyń qundylyqtary men erejelerin saqtaý úshin qajetti qural bolyp tabylady.
Qorytyndy
Shynshyl ertegiler – halyqtyń rýhanı baılyǵy, olar adamgershilik qundylyqtaryn nasıhattaıtyn, shynaıy ómirdi beıneleıtin jáne qoǵamdaǵy ádiletsizdiktermen kúresýge shaqyratyn mańyzdy mura. Olardyń mazmuny qarapaıym bolsa da, maǵynasy tereń, sebebi shynshyl ertegiler árdaıym shyndyq pen ádildikti dáriptep, adamzattyń rýhanı damýyna yqpal etedi. Sondyqtan, bul ertegilerdi oqý, saqtaý jáne kelesi urpaqqa jetkizý – bizdiń basty mindetimiz.
-
Maýlen Ashımbaev, spıker Senata, prokommentıroval sıtýasıý s petısıeı, kasaıýsheısá ýtılızasıonnogo sbora v Kazahstane. Dannaıa petısıa byla opýblıkovana na ofısıalnom portale E-Petition.kz ı sobrala bolee 50 tysách golosov, chto trebýet eó obázatelnogo rassmotrenıa ýpolnomochennymı gosýdarstvennymı organamı, soobshaet korespondent infohub.kz.