Ulttyq oıyn tárbıe naqyshy
«Ulttyq oıyn tárbıe naqyshy» «Ata - analar saıysy»
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar, balabaqsha qyzmetkerleri! Búgin bizdiń balabaqshamyzda úlken mereke. Bizde tárbıelenýshi balalardyń ata - analary arasynda «Ulttyq oıyn - tárbıe naqyshy» atty jarys ótpekshi. Bul jarysta ata - analar óz sheberlikterimen, júırik, sheshen, eptiligimen bizdi tánti etpek. Olaı bolsa, ata-analarǵa sát-sapar tileımiz.
Biz qazaqpyz.....
El úshin atqa mingen,
Janyp jatqan, lapyldap otqa kirgen,
Boı tumar ǵyp ar - ojdan qazynasyn,
Otbasylar el qamyn saqtap júrgen!
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar! Búgingi saıysymyzdyń sharty qazaqı úlgidegi - bes ulttyq oıyn.
1. Qyz qýý.
2. Kúsh synaspaq.
3. Asaý mástek.
4. Arqan tartý.
5. At jarys.
Tárbıeshi: Ár tańdy baqytpenen atyramyz,
Balaly úı - bazarly januıamyz.
Saıysqa qatysýǵa endi ortaǵa,
«Qaraqıa» tobynyń ata - analaryn shaqyramyz.
Tárbıeshi: Saıystyń 1 - shi sharty boıynsha, qazaqtyń tanymal ulttyq oıyny - qyz qýý.
Oıynnyń sharty: Bul oıyn top arasynan bir er bala, bir qyz bala shyǵyp, aǵash atqa ornyǵyp, aldymen qyz bala atpen shaýyp jóneledi. Artynan er bala atpen qýyp, qyzǵa jetip, qolynan ustasa, ol jeńiske jetkeni. Keıde qyzdy 2 bala qýady, qaı bala buryn jetip qyz qolyn ustasa, sol bala jeńiske jetedi. Olaı bolsa, halaıyq, ata - analardyń «Qyz qýý» saıysyn tamashalaıyq.
Ortada ata - analar!
Tárbıeshi: Jaıdary júz, kúlim kóz janary - aı,
Sáıgúliktiń súıkimdi shabysyn - aı.
Qyzdy qýyp jetýge bar ónerin,
Qazaq jigitteri namys qorǵaı.
Tárbıeshi: Halyq áni: «Dedim - aı - aý» ata - ana: Bashenova Rahat pen Arqabaeva Aqilgek.
Tárbıeshi: Rahmet, ónerleriń ústem bolsyn! Saıysymyzdyń 2 - shi sharty boıynsha «Kúsh synaspaq» oıyny. Oıynnyń sharty: Bul oıyn ústel ústinde eki adamnyń bilek synasýymen oryndalady. Eki qatysýshy shyntaqtaryn ústelge tirep qoıyp, qoldarynyń bastaryn aıqastyryp, bilek bulshyq etteriniń kúshterin synaıdy.
Kim bilekti ústelge buryn jyqsa, sol adam jeńiske jetedi. Aǵash attyń ústinde attyń basyn ustap turyp, 2 - shi qolmen bilektep tartysyp kúsh synasýǵa da bolady.
Tárbıeshi: Kelińizder, kórińizder,
Balabaqsha tórimizge.
Bizde júırik jarysar,
Kúsh synasar alyptar - degendeı ortaǵa kúsh - qaıraty mol alyp kúsh ıelerin shaqyramyz.
Ata - analar kúsh synasýda.
Tárbıeshi: Qajymuqandaı qara kúsh ıeleriniń qurmetine: A. Baıtusynovtyń «Qazaq salty» óleńi
mánerlep oqý ata - ana: Esqalıeva Gúldarıa.
Tárbıeshi: Qazaq halqynyń altyn qory - túpsiz tuńǵıyq tereń, baı qazyna. Qaı ulttyq oıynnyń bolmasyn ilmegin aǵytyp kórsek te, mándi - maǵynaly, shóldegende sýsynyńdy qandyratyn tunyq bulaq kózine tap bolasyń. Halqymyzdyń kez kelgen ulttyq oıynynyń urpaqqa berer azyǵy mol. Saıysymyzdyń 3 - shi kezeńi boıynsha:
«Asaý mástek» oıynynda baq synaıyq. Oıynnyń sharty: Oıyn bastaýshy arqandy jerden 50 sm - deı bıik etip kerip baılaıdy da, qasyndaǵy adamdarǵa bylaı deıdi:
Er ekenińdi bileıin,
Eshki soıyp bereıin.
Taqıa alsań eńkeıip,
Qulamasań teńkeıip,
Erligińe seneıin - oıyn shartyn qabyldap, ortaǵa shyqqan adam:
Asaý mástek bul bolsa,
Úıreteıin kórińiz,
Maǵan taıaq berińiz!- deıdi de taıaqpen arqannan asylyp, jerden taqıany ilip alady.
Taqıasy qazaǵymnyń salttyǵy,
Taıaqpenen ilip alar salt - úlgi.
Asaý mástek, bul qaısymyz er eken,
Kóreıikshi shapshań, júırik, eptini - dep ortaǵa oıynǵa ata - analar shyǵady.
Tárbıeshi: Asaý mástektiń taqıasyn jeńip alǵan saıyskerdiń qurmetine: ulttyq án «Bıpyl» ata - ana: Ómirbaeva Gúlzıra.
Tárbıeshi: Rahmet, ata - analar, qazaqtyń ulttyq oıyndarymen qatar, ulttyq ónermen de
bizdi bir marqaıtyp tastadyńdar.
Arqan tartý perdesi qazaǵymnyń,
Kúshti bolý egesi tańba - taqym.
Saıysqa kel shyǵaıyq, shabyttanyp,
Tartaıyqshy arqandy, arqa asyp - degendeı, saıysymyzdyń kelesi sharty boıynsha ata - analardyń «arqan tartý» oıynynyń shartymen tanysaıyq. Bul eki topqa bólingen adamdarmen nemese eki adammen oınalady. Arqannyń eki jaǵynan eki adam nemese eki topqa bólinip adamdar arqan tartysady. Qaı top arqandy óz jaǵyna tartyp alsa, sol top jeńiske jetedi. Al eki adam tartysqanda, qaı adam ózine qaraı arqandy tartyp balany qulatsa, qulamaǵan bala jeńiske jetedi. Endeshe ortaǵa arqan tartýǵa myqty, epti ata - analardy shaqyraıyq. Ortada «arqan tartys» oıyny.
Tárbıeshi: Jaraısyńdar, ata - analar, mereılerińiz ústem bolsyn! Denemizdiń shymyr, densaýlyǵymyzdyń myqty bolýyna ózindik úlesin qosatyn bı: «Qara jorǵa».
Tárbıeshi: Taı qulaǵynda bala oınar,
At toqymynda er oınar.
At jarysqa keldińder,
Alaman báıge baq synar
Ata - analar atqa qonar - dep búgingi saıysymyzdyń sońǵy aınalym - oıyny «At jarysqa» tirelip tur. Oıyn sharty: bul oıyn eki komandaǵa bólinip oınalady. Saıyskerlerge «alǵa» degen belgi boıynsha at ústindegi qımylyn salyp jarysady. Qaı komanda márege
tez jetse, sol komanda jeńimpaz bolady. At keskin bet perdesin taqymǵa qysyp, márege shaýyp jetý. Olaı bolsa, atyshýly alaman báıgege atymyzdy qosyp, at jarysqa bet buraıyq. Ulttyq oıyn: «At jarys». Ortada ata - analar at jarysqa qatysýda.
Tárbıeshi: Netken, keremet, ǵajap oıyn deseńshi! At jarysty da saıyskerler sátti aıaqtady.
Búgingi saıysymyz óz máresine jetti. Saıyskerlerdiń ádil baǵasy – halyqtyń enshisinde, kórermen qorjynynda desek artyq aıtpaǵan bolar edik.
Salaýatty ómir saltyn qoldaımyz,
Jamandyqtan janymyzdy qorǵaımyz.
Densaýlyqty janymyzǵa serik ǵyp,
Bolashaqqa amanat qyp joldaımyz.
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar! Sizder saıysqa óte jaqsy qatystyńdar. Búgingi saıystan osy otyrǵan kýágerler qazaqtyń ulttyq oıynynyń túp tamyryna qazyq qaqty. Salaýatty ómir saltyn saqtaı otyryp, deni saý, sanaly, bilimdi, tárbıeli urpaq ósirip, bolashaǵy mol qazynaly, ulttyq úrdisti altynnyń synyǵyndaı, kózimizdiń qarashyǵyndaı saqtaı biletin árbir qazaq azamatynyń mańdaıaldy boryshy ekenin umytpaıyq, aǵaıyn!
Qurmetti top jarǵan ekpindi, yntaly, jigerli ata - analar!
Sizder búgin qazaqtyń ulttyq oıyndaryn naqyshyna keltire oınap óz sanańyzǵa, bizge de úlgi bolarlyqtaı estelik qaldyrdy
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar, balabaqsha qyzmetkerleri! Búgin bizdiń balabaqshamyzda úlken mereke. Bizde tárbıelenýshi balalardyń ata - analary arasynda «Ulttyq oıyn - tárbıe naqyshy» atty jarys ótpekshi. Bul jarysta ata - analar óz sheberlikterimen, júırik, sheshen, eptiligimen bizdi tánti etpek. Olaı bolsa, ata-analarǵa sát-sapar tileımiz.
Biz qazaqpyz.....
El úshin atqa mingen,
Janyp jatqan, lapyldap otqa kirgen,
Boı tumar ǵyp ar - ojdan qazynasyn,
Otbasylar el qamyn saqtap júrgen!
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar! Búgingi saıysymyzdyń sharty qazaqı úlgidegi - bes ulttyq oıyn.
1. Qyz qýý.
2. Kúsh synaspaq.
3. Asaý mástek.
4. Arqan tartý.
5. At jarys.
Tárbıeshi: Ár tańdy baqytpenen atyramyz,
Balaly úı - bazarly januıamyz.
Saıysqa qatysýǵa endi ortaǵa,
«Qaraqıa» tobynyń ata - analaryn shaqyramyz.
Tárbıeshi: Saıystyń 1 - shi sharty boıynsha, qazaqtyń tanymal ulttyq oıyny - qyz qýý.
Oıynnyń sharty: Bul oıyn top arasynan bir er bala, bir qyz bala shyǵyp, aǵash atqa ornyǵyp, aldymen qyz bala atpen shaýyp jóneledi. Artynan er bala atpen qýyp, qyzǵa jetip, qolynan ustasa, ol jeńiske jetkeni. Keıde qyzdy 2 bala qýady, qaı bala buryn jetip qyz qolyn ustasa, sol bala jeńiske jetedi. Olaı bolsa, halaıyq, ata - analardyń «Qyz qýý» saıysyn tamashalaıyq.
Ortada ata - analar!
Tárbıeshi: Jaıdary júz, kúlim kóz janary - aı,
Sáıgúliktiń súıkimdi shabysyn - aı.
Qyzdy qýyp jetýge bar ónerin,
Qazaq jigitteri namys qorǵaı.
Tárbıeshi: Halyq áni: «Dedim - aı - aý» ata - ana: Bashenova Rahat pen Arqabaeva Aqilgek.
Tárbıeshi: Rahmet, ónerleriń ústem bolsyn! Saıysymyzdyń 2 - shi sharty boıynsha «Kúsh synaspaq» oıyny. Oıynnyń sharty: Bul oıyn ústel ústinde eki adamnyń bilek synasýymen oryndalady. Eki qatysýshy shyntaqtaryn ústelge tirep qoıyp, qoldarynyń bastaryn aıqastyryp, bilek bulshyq etteriniń kúshterin synaıdy.
Kim bilekti ústelge buryn jyqsa, sol adam jeńiske jetedi. Aǵash attyń ústinde attyń basyn ustap turyp, 2 - shi qolmen bilektep tartysyp kúsh synasýǵa da bolady.
Tárbıeshi: Kelińizder, kórińizder,
Balabaqsha tórimizge.
Bizde júırik jarysar,
Kúsh synasar alyptar - degendeı ortaǵa kúsh - qaıraty mol alyp kúsh ıelerin shaqyramyz.
Ata - analar kúsh synasýda.
Tárbıeshi: Qajymuqandaı qara kúsh ıeleriniń qurmetine: A. Baıtusynovtyń «Qazaq salty» óleńi
mánerlep oqý ata - ana: Esqalıeva Gúldarıa.
Tárbıeshi: Qazaq halqynyń altyn qory - túpsiz tuńǵıyq tereń, baı qazyna. Qaı ulttyq oıynnyń bolmasyn ilmegin aǵytyp kórsek te, mándi - maǵynaly, shóldegende sýsynyńdy qandyratyn tunyq bulaq kózine tap bolasyń. Halqymyzdyń kez kelgen ulttyq oıynynyń urpaqqa berer azyǵy mol. Saıysymyzdyń 3 - shi kezeńi boıynsha:
«Asaý mástek» oıynynda baq synaıyq. Oıynnyń sharty: Oıyn bastaýshy arqandy jerden 50 sm - deı bıik etip kerip baılaıdy da, qasyndaǵy adamdarǵa bylaı deıdi:
Er ekenińdi bileıin,
Eshki soıyp bereıin.
Taqıa alsań eńkeıip,
Qulamasań teńkeıip,
Erligińe seneıin - oıyn shartyn qabyldap, ortaǵa shyqqan adam:
Asaý mástek bul bolsa,
Úıreteıin kórińiz,
Maǵan taıaq berińiz!- deıdi de taıaqpen arqannan asylyp, jerden taqıany ilip alady.
Taqıasy qazaǵymnyń salttyǵy,
Taıaqpenen ilip alar salt - úlgi.
Asaý mástek, bul qaısymyz er eken,
Kóreıikshi shapshań, júırik, eptini - dep ortaǵa oıynǵa ata - analar shyǵady.
Tárbıeshi: Asaý mástektiń taqıasyn jeńip alǵan saıyskerdiń qurmetine: ulttyq án «Bıpyl» ata - ana: Ómirbaeva Gúlzıra.
Tárbıeshi: Rahmet, ata - analar, qazaqtyń ulttyq oıyndarymen qatar, ulttyq ónermen de
bizdi bir marqaıtyp tastadyńdar.
Arqan tartý perdesi qazaǵymnyń,
Kúshti bolý egesi tańba - taqym.
Saıysqa kel shyǵaıyq, shabyttanyp,
Tartaıyqshy arqandy, arqa asyp - degendeı, saıysymyzdyń kelesi sharty boıynsha ata - analardyń «arqan tartý» oıynynyń shartymen tanysaıyq. Bul eki topqa bólingen adamdarmen nemese eki adammen oınalady. Arqannyń eki jaǵynan eki adam nemese eki topqa bólinip adamdar arqan tartysady. Qaı top arqandy óz jaǵyna tartyp alsa, sol top jeńiske jetedi. Al eki adam tartysqanda, qaı adam ózine qaraı arqandy tartyp balany qulatsa, qulamaǵan bala jeńiske jetedi. Endeshe ortaǵa arqan tartýǵa myqty, epti ata - analardy shaqyraıyq. Ortada «arqan tartys» oıyny.
Tárbıeshi: Jaraısyńdar, ata - analar, mereılerińiz ústem bolsyn! Denemizdiń shymyr, densaýlyǵymyzdyń myqty bolýyna ózindik úlesin qosatyn bı: «Qara jorǵa».
Tárbıeshi: Taı qulaǵynda bala oınar,
At toqymynda er oınar.
At jarysqa keldińder,
Alaman báıge baq synar
Ata - analar atqa qonar - dep búgingi saıysymyzdyń sońǵy aınalym - oıyny «At jarysqa» tirelip tur. Oıyn sharty: bul oıyn eki komandaǵa bólinip oınalady. Saıyskerlerge «alǵa» degen belgi boıynsha at ústindegi qımylyn salyp jarysady. Qaı komanda márege
tez jetse, sol komanda jeńimpaz bolady. At keskin bet perdesin taqymǵa qysyp, márege shaýyp jetý. Olaı bolsa, atyshýly alaman báıgege atymyzdy qosyp, at jarysqa bet buraıyq. Ulttyq oıyn: «At jarys». Ortada ata - analar at jarysqa qatysýda.
Tárbıeshi: Netken, keremet, ǵajap oıyn deseńshi! At jarysty da saıyskerler sátti aıaqtady.
Búgingi saıysymyz óz máresine jetti. Saıyskerlerdiń ádil baǵasy – halyqtyń enshisinde, kórermen qorjynynda desek artyq aıtpaǵan bolar edik.
Salaýatty ómir saltyn qoldaımyz,
Jamandyqtan janymyzdy qorǵaımyz.
Densaýlyqty janymyzǵa serik ǵyp,
Bolashaqqa amanat qyp joldaımyz.
Tárbıeshi: Qurmetti ata - analar! Sizder saıysqa óte jaqsy qatystyńdar. Búgingi saıystan osy otyrǵan kýágerler qazaqtyń ulttyq oıynynyń túp tamyryna qazyq qaqty. Salaýatty ómir saltyn saqtaı otyryp, deni saý, sanaly, bilimdi, tárbıeli urpaq ósirip, bolashaǵy mol qazynaly, ulttyq úrdisti altynnyń synyǵyndaı, kózimizdiń qarashyǵyndaı saqtaı biletin árbir qazaq azamatynyń mańdaıaldy boryshy ekenin umytpaıyq, aǵaıyn!
Qurmetti top jarǵan ekpindi, yntaly, jigerli ata - analar!
Sizder búgin qazaqtyń ulttyq oıyndaryn naqyshyna keltire oınap óz sanańyzǵa, bizge de úlgi bolarlyqtaı estelik qaldyrdy