InfoHub Logo

بالالارعا ارنالعان ويىندار: نۇسقاۋلىق جانە ەرەجەلەر

قيمىل ويلاپ تابۋ

ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ جانە قيمىل-قوزعالىستى ۇيرەنۋ.

ويىننىڭ ەرەجەلەرى:

1. دايىندىق: بالالار شەڭبەر جاساپ تۇرادى. تاربيەشى ويىنشىلاردىڭ بىرەۋىن ويىن باستاۋشى ەتىپ بەلگىلەيدى.
2. شەڭبەردە ءجۇرۋ: بالالار تاربيەشىنىڭ كورسەتۋى بويىنشا مىنا ءماتىندى ايتىپ، وڭعا نەمەسە سولعا جۇرەدى:
    

   ادەمى شەڭبەردە،
بيلەيىك كەڭ جەردە.
قولدارمەن ۇستاسىپ،
ءبارىمىز جۇپتاسىپ.
بىرىگىپ دوستاسىپ،
ءبىر ورىندا ۇستاسىپ،
وسىلاي ەتىپ ىستەيىك.
3. قيمىل كورسەتۋ: ءماتىندى ايتىپ بىتكەندە، ويىن باستاۋشى شەڭبەردىڭ ورتاسىندا تۇرىپ، قانداي دا ءبىر قيمىل كورسەتەدى.
4. قايتالاما: شەڭبەردەگى بارلىق بالالار وسى قيمىلدى قايتالايدى.
5. ويىنشىنى اۋىستىرۋ: تاربيەشى ويىن باستاۋشىنى اۋىستىرادى نەمەسە ويىن باستاۋشى وزىنە بىرەۋدى تاڭدايدى.
6. قايتالاۋ: ءاربىر ويىن باستاۋشى ءوز قيمىلدارىن ويلاپ تابۋى كەرەك جانە الدىڭعى قيمىلداردى قايتالاماۋى ءتيىس.

قالپاق جانە كىشكەنە تاياقشا

ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ ەپتىلىگىن جانە نازار اۋدارۋ قابىلەتىن دامىتۋ.

ويىننىڭ ەرەجەلەرى:

1. دايىندىق: ويناۋشىلار شەڭبەر جاساپ تۇرادى. تاربيەشى ءبىر بالانى ويىن باستاۋشى ەتىپ بەلگىلەيدى. ويىن باستاۋشى شەڭبەردىڭ ورتاسىندا تۇرادى جانە ونىڭ باسىنا اشىق ءتۇستى شاشاعى بار قالپاق كيگىزىلەدى، قالپاق مۇرنىنا دەيىن تۇسىرىلەدى، كوزىن جابادى.
2. شەڭبەردى اينالۋ: بالالار قولدارىن ۇستاسىپ، شەڭبەر بويىمەن جۇگىرەدى دە:
   ءبىر، ەكى، ءۇش، ءتورت بەس —
   كىشكەنە تاياقشا تىقىلدايتىن بولادى.
3. تاياقشانى تاقىلداتۋ: بۇل ۋاقىتتا ويىن باستاۋشى جۇرەسىنەن وتىرىپ، كىشكەنە تاياقشامەن ەدەندى تاقىلداتادى.
4. ويىنشىنى تاڭداۋ: بالالار سوڭعى سوزبەن توقتالىپ، ويىن باستاۋشى كىشكەنە تاياقشاسىن ءبىر بالاعا باعىتتايدى.
5. اتىن تابۋ: تاڭدالعان بالا كىشكەنە تاياقشانىڭ ۇشىنان ۇستاپ، ويىن باستاۋشىنىڭ اتىن اتايدى. ويىن باستاۋشى كىم اتاعانىن تابۋى كەرەك.
6. ويىننىڭ جالعاسى: جاڭا ويىن باستاۋشىمەن ويىن قايتالانادى.

ايگولەك ويىنى

ويىننىڭ ماقساتى: كوماندالىق جۇمىس پەن ستراتەگيانى دامىتۋ.

ويىننىڭ ەرەجەلەرى:

1. دايىندىق: قاتىسۋشىلار سانى بىردەي ەكى توپقا (ا جانە ءا) بولىنەدى. ولار بىر-بىرىنە قاراما-قارسى تۇرادى، اراقاشىقتىق 15-20 مەتر.
2. ءان ايتۋ: ويىندى ءبىرىنشى بولىپ باستايتىن توپ (ا توبى) قارسىلاستارىنا قاراپ، حورمەن ءان ايتادى:
   ايگولەك-اۋ، ايگولەك،
   ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك.
   تەمىرشىدەن دەم شىعار،
   ۇزەڭگىدەن تەر شىعار.
   اق تەرەك پەن كوك تەرەك،
   مۇندا سىزگە كىم كەرەك؟
   قارسى توپتىڭ جاۋابى: قارسى توپ (ءا توبى) جاۋاپ بەرەدى:
   ايگولەك-اۋ، ايگولەك،
   ايدىڭ ءجۇزى دوڭگەلەك.
   تەمىرشىدەن دەم شىعار،
   ۇزەڭگىدەن تەر شىعار.
   اق تەرەك پەن كوك تەرەك،
   بىزگە تەك قامبار كەرەك.
3. ويىنشىنى تاڭداۋ: ا توبى قارسى جاقتاعى ويىنشىنىڭ اتىن اتايدى. ەسىمى اتالعان ويىنشى قارسى جاقتىڭ قۇرساۋىن ءۇزىپ، ءوز توبىنا قايتۋعا تىرىسادى.
4. قۇرساۋدى ءۇزۋ: ەگەر ول قۇرساۋدى ۇزسە، ءبىر ويىنشىنى ءوز توبىنا الىپ كەتەدى. ۇزە الماسا، قارسى توپتا قالادى.
5. جەڭىمپازدى انىقتاۋ: ويىن سوڭىندا كىسىنى كوپ جيناعان توپ جەڭىسكە جەتەدى.

ورمانداعى اق تيىندەر

ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ ەپتىلىگى مەن قوزعالىس كوورديناسياسىن دامىتۋ.

ويىننىڭ ەرەجەلەرى:

1. دايىندىق: گيمناستيكالىق قابىرعا نەمەسە باسقا دا ورمەلەۋ اسپاپتارى بار الاڭدا وتكىزىلەدى. قوسىمشا تاسىمالداناتىن اسپاپتار قويىلادى.
2. اڭشىنى تاڭداۋ: ءبىر بالا اڭشى ەتىپ تاڭدالادى، ول الاڭنىڭ ءبىر بۇرىشىندا تۇرادى.
3. اق تيىندەر: قالعان بالالار اسپاپتارعا ورنالاستىرىلادى.
4. بەلگى بەرۋ: «ساقتان!» دەگەن بەلگى بويىنشا بارلىق اق تيىندەر ورىندارىن اۋىستىرادى، اسپاپتاردان سەكىرەدى، جاڭا ورىندارعا ورنالاسادى.
5. ۇستاۋ: اڭشى ولاردى ۇستاپ قالۋعا تىرىسادى. ەدەندە جۇرگەن اق تيىندەردى اڭشى قولىمەن سيپاعان جاعدايدا ولار ۇستالعان بولىپ ەسەپتەلەدى.
6. ۇستالۋشىلار: ۇستالعان اق تيىندەر اڭشىنىڭ ۇيىنە كەتەدى، ولار ويىننان شىعادى.
7. قايتالاۋ: ويىن 5-6 رەت قايتالانادى، ءار 1-2 ويىننان كەيىن جاڭا اڭشى تاڭدالادى.

تابان بالىق جانە شورتان ويىنى

ويىننىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ جىلدامدىعى مەن ەپتىلىگىن ارتتىرۋ.

ويىننىڭ ەرەجەلەرى:

1. دايىندىق: ءبىر بالا شورتان ەتىپ بەلگىلەنەدى. ويناۋشىلاردىڭ ءبىر توبى — ۇساق تاستار، شەڭبەر جاسايدى، ەكىنشى توبى — تابان بالىقتار، شەڭبەردىڭ ىشىندە جۇرەدى.
2. شورتاننىڭ شابۋىلى: «شورتان!» دەگەن بەلگى بويىنشا شورتان شەڭبەرگە جۇگىرىپ، تابان بالىقتاردى ۇستايدى.
3. تىعىلۋ: تابان بالىقتار ورىن الۋعا، ءبىر ويىنشىنىڭ ارتىنان تۇرۋعا جانە وتىرۋعا اسىعادى.
4. ۇستالۋشىلار: شورتان ءالى تىعىلماعان تابان بالىقتاردى ۇستايدى، ولار شەڭبەردەن شىعادى.
5. قايتالاۋ: ويىن 3-4 رەت قايتالانادى، سودان كەيىن ۇستالعانداردىڭ سانى ەسەپتەلەدى. جاڭا شورتان بەلگىلەنەدى، جانە ويىن قايتالانادى.

بۇل ويىندار بالالاردىڭ فيزيكالىق جانە كوگنيتيۆتىك داعدىلارىن دامىتۋعا كومەكتەسەدى، سونىمەن قاتار، ولاردىڭ كوڭىل كوتەرۋىنە دە سەپتىگىن تيگىزەدى.