كومپيۋتەرلىك گرافيكا. كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى
ينفورماتيكا 7 سىنىپ
تاقىرىبى: كومپيۋتەرلىك گرافيكا. كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى.
جالپى ماقساتتار: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرلىك گرافيكامەن جانە تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، وقۋلىق پەن قوسىمشا دەرەكتەردى پايدالانۋعا، ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، ءوز پىكىرلەرىن قورعاپ، سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ءتۇيىندى يدەيالار: كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى تانيدى
ءادىس - تاسىلدەر: توپپەن، اكت، كەرى بايلانىس.
كۇتىلەتىن ناتيجە: كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرىن ايىرىپ تانيدى. بەرىلگەن سىزبا نۇسقاداعى تەرميندەردىڭ بايلانىسىن انىقتايدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىق، سلايد
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ 1. مودەل دەگەن نە؟
2. مودەلدەردى قاسيەتتەرىنە قاراي نەشە توپتارعا جىكتەيدى؟
3. مودەلگە مىسال كەلتىر.
4. مودەلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
5. نەنى مودەلدەۋگە بولادى؟
6. سىزىقتىق الگوريتم دەگەنىمىز نە؟ توپ بولىپ وزدەرىنىڭ ويلارىن ايتادى.
جاڭا ساباق
كومپيۋتەرلىك گرافيكا تۋرالى
دەرەكتەردى كومپيۋتەر مونيتورىندا گرافيكالىق تۇردە كورسەتۋ العاش رەت وتكەن عاسىردىڭ 50 - ءشى جىلدارىندا عىلىمي جانە اسكەري باعىتتا قولدانىلاتىن ەەم - دەردىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلعان بولاتىن. سودان بەرى اقپاراتتى گرافيكالىق تاسىلمەن بەرۋ كومپيۋتەرلىك جۇيەلەردىڭ، اسىرەسە دەربەس كومپيۋتەرلەردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا – ارنايى ەسەپتەۋ كەشەندەرىنىڭ كومەگىمەن بەينەلەردى جاساۋ مەن ولاردى وڭدەۋ قۇرالدارى مەن ادىستەرىن زەرتتەيتىن ءپان بولىپ تابىلادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا مونيتور ەكرانىندا نەمەسە سىرتقى تاسىمالداۋشىلاردا (قاعاز، كينوپلەنكا، ماتا جانە ت. ب.) كوشىرمەلەرىندە كەسكىندەردى بەينەلەۋدىڭ بارلىق تۇرلەرىن قامتيدى.
دەرەكتەردى كورنەكىلەۋ ادامزات قىزمەتىنىڭ ءار ءتۇرلى سالالارىندا ورىن الىپ كەلەدى. مىسالى، مەديسينا (كومپيۋتەرلىك توموگرافيا)، عىلىمي زەرتتەۋلەر، كيىمدەردى مودەلدەۋ، تاجىريبەلىك - كونسترۋكتورلىق جۇمىستار جانە ت. ب.
كەسكىندەردى جاساۋدىڭ تاسىلدەرىنە قاراي كومپيۋتەرلىك گرافيكا كەلەسى تۇرلەرگە بولىنەدى:
- راسترلىق؛
- ۆەكتورلىق؛
- فراكتالدىق.
ءپاننىڭ تاعى دا ءبىر ەرەكشە ءبولىمى - ۇشولشەمدى (3D) گرافيكا. بۇل ءپان وبەكتىلەردىڭ كولەمدىك مودەلدەرىن ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتە قۇراستىرۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىن زەرتتەيدى. ادەتتە مۇندا كەسكىندەۋدىڭ ۆەكتورلىق جانە راسترلىق تاسىلدەرى ۇيلەسىمدى قولدانىلادى.
تۇستەرىنە بايلانىستى گرافيكا قارا - اق جانە ءتۇرلى - ءتۇستى بولادى. ءار ءتۇرلى سالالارعا مامانداندىرىلعانىنا بايلانىستى ينجەنەرلىك گرافيكا، عىلىمي گرافيكا، Web - گرافيكا، كومپيۋتەرلىك پوليگرافيا جانە ت. ب. تۇرلەر بولادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا كوبىنشە تەك قۇرال رەتىندە قولدانىلعانمەن، ونىڭ قۇرىلىمى مەن ادىستەرى ماتەماتيكا، فيزيكا، حيميا، بيولوگيا، ستاتيستيكا، باعدارلامالاۋ جانە ت. ب. فۋندامەنتالدى جانە قولدانبالى عىلىمدارىنىڭ جەتىستىكتەرىنە نەگىزدەلەدى. سوندىقتان كومپيۋتەرلىك گرافيكا قارقىندى دامۋدا جانە كوپ جاعدايدا جالپى كومپيۋتەرلىك يندۋستريادا جەتەكشى ورىن الادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى
فراكتالدىك گرافيكا
فراكتالدىك گرافيكا ماتەماتيكالىق ەسەپتەۋلەرگە نەگىزدەلەدى. فراكتالدىك گرافيكانىڭ بازالىق ەلەمەنتى ماتەماتيكالىق فورمۋلا بولىپ تابىلادى. ياعني كومپيۋتەردىڭ جادىندا ەشقەندەي وبەكتىلەرى ساقتالمايدى، ال كەسكىندەر بەرىلگەن تەڭدەۋلەر بويىنشا تۇرعىزىلادى. وسى تاسىلمەن قاراپايىم قۇرىلىمداردان باستاپ تابيعي لاندشافتتار مەن ۇشولشەمدى وبەكتىلەردى يميتاسيا جاسايتىن كۇردەلى كەسكىندەرگە دەيىن تۇرعىزىلادى.
ۇشولشەمدى گرافيكا.
ۇشولشەمدى گرافيكا عىلىمي ەسەپتەۋلەردە، ينجەنەرلىك جوبالاۋدا، فيزيكالىق وبەكتتەردى
كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋدە كەڭىنەن ورىن الادى. مىسال رەتىندە ۇشولشەمدى مودەلدەۋدىڭ كۇردەلى ۆاريانتىن – فيزيكالىق دەنەنىڭ قوزعالىستاعى كەسكىندەرىن قۇراستىرۋ. وبەتىنى كەڭىستىك مودەلدەۋ ءۇشىن كەلەسى قادامداردى ورىنداۋ كەرەك:
o وبەكتىنىڭ ناقتى فورماسىنا بارىنشا سايكەس ۆيرتۋالدىق كاركاسىن «سكەلەتىن» جوبالاۋ جانە جاساۋ؛
o فيزيكالىق قاسيەتتەرى وبەكتىنىڭ ناقتى ماتەريالدارىنا ۇقساس بولاتىن ۆيرتۋالدى ماتەريالداردى جوبالاۋ جانە جاساۋ؛
o وبەكتىنىڭ بەتتەرىنىڭ بولىكتەرىنە ءتيىستى ماتەريالداردى تاعايىنداۋ (كاسىبي جارگوندا ونى «تەكستۋرالاردى وبەكتىگە پروەكسيالاۋ» دەيدى)؛
o وبەكت ورنالاسقان كەڭىستىكتىڭ فيزيكالىق پارامەترلەرىن كەلتىرۋ كەرەك – جارىقتى، گرافيتاسيانى، اتموسفەرا قاسيەتتەرىن، ءوزارا بايلانىستى وبەكتىلەر مەن بەتتەردىڭ قاسيەتتەرىن بەرۋ؛
o وبەكتىلەر قوزعالىسىنىڭ تراەكتورياسىن بەرۋ؛
o كادرلاردىڭ قورىتىندى رەتتىلىگىن ەسەپتەۋ؛
o انيماسيالىق روليككە قاجەتتى ەففەكتتەردى بەرۋ.
وبەكتىنىڭ رەاليستىك مودەلىن قۇرۋ ءۇشىن گەومەتريالىق پريميتيۆتەر (تىك ءتورتبۇرىش، كۋب، شار، كونۋس جانە ت. ب.) جانە ونلايندىق دەپە اتالاتىن جاتىق بەتتەر قولدانىلادى.
راسترلىق گرافيكا.
راسترلىق گرافيكادا كەسكىندەر ءتۇرلى - ءتۇستى نۇكتەلەردىڭ جيىنتىعىنان تۇرادى. گرافيكالىق اقپاراتتىڭ وسىنداي نۇكتەلەر جيىنى نەمەسە پيكسەلدەر تۇرىندە ۇسىنىلۋى راسترلىق تۇردەگى ۇسىنىلۋ بولىپ تابىلادى. راسترلىق كەسكىندى قۇرايتىن ءاربىر پيكسەلدىڭ ءوز ورنى مەن ءتۇسى بولادى جانە ءار پيكسەلگە كومپيۋتەر جادىندا ءبىر ۇياشىق قاجەت. راسترلىق گرافيكادا ۇزىندىق بىرلىگىندە نۇكتەلەر سانىن انىقتايتىن مۇمكىندىك ۇعىمىنىڭ ماڭىزى زور. ونىڭ كەلەسى تۇرلەرى بولادى:
o ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى؛
o ەكران كەسكىنىنىڭ مۇمكىندىگى؛
o باسپا كەسكىنىنىڭ مۇمكىندىگى.
راسترلىق گرافيكا ءار ءتۇرلى ءتۇستى نۇكتەلەردەن(پيكسەلدەردەن) ساقتالادى. ولار جول مەن باعاندار قۇرادى.
پيكسەل – كەز - كەلگەن جاعدايدا ءتۇس بەرۋگە بولاتىن سۋرەتتىڭ مينيمالدى بولىگى.
راسترلىق سۋرەتتىڭ مىسالدارى
موزايكا
ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى.
ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى ءبىر ديۋيمدەگى نۇكتەلەر سانىمەن ولشەنەدى (dots per inch - dpi) جانە كەسكىن ساپاسىنا قويىلاتىن تالاپتارعا، سيفرلاۋ تاسىلىنە، فايلدىڭ فورماتىنا جانە باسقا دا پارامەترلەرگە بايلانىستى بولادى.
ەكراندىق كەسكىننىڭ مۇمكىندىگى.
كەسكىننىڭ ەكراندىق كوشىرمەسىندە راستردىڭ ەلەمەنتار نۇكتەسىن پيكسەل دەپ اتايدى. پيكسەلدىڭ ولشەمى تاڭدالعان ەكراندىق مۇمكىندىككە، ءتۇپنۇسقا مۇمكىندىگىنە جانە كەسكىن ماسشتابىنا بايلانىستى. دياگونالى 20 - 21 ديۋيم بولاتىن مونيتورلار 640×480، 800×600، 1024×768، 1280×1024، 1600×1280، 1920×1200، 1920×1600 نۇكتەلى ەكراندىق مۇمكىندىكتەردى قامتاماسىز ەتەدى.
ەكراندىق كوشىرمە ءۇشىن 72dpi مۇمكىندىگى جەتكىلىكتى، ال ءتۇستى نەمەسە لازەرلىك پرينتەرلەردە باسىپ شىعارۋ ءۇشىن 150 - 200 dpi، فوتوسۋرەت باسىپ شىعارۋ ءۇشىن 200 - 300 dpi مۇمكىندىكتەرى بولۋى كەرەك.
ۆەكتورلىق گرافيكا.
راسترلىق گرافيكادا كەسكىننىڭ بازالىق ەلەمەنتى نۇكتە بولىپ تابىلادى دەدىك. ال ۆەتورلىق گرافيكادا بازالىق ەلەمەنت سىزىق بولىپ تابىلادى. سىزىق ءبىر تۇتاس وبەكت رەتىندە ماتەماتيكالىقجولمەن سيپاتتالادى. سوندىقتان ۆەكتورلىق گرافيكا قۇرالدارىمەن وبەكتتى كەسكىندە ءۇشىن قاجەتتى دەرەكتەر كولەمى راسترلىق گرافيكامەن سالىستىرعاندا ەداۋىر از بولادى.
سىزىق – ۆەكتورلىق گرافيكانىڭ ەلەمەنتار وبەكتىسى. كەز كەلگەن باسقا دا وبەكتتەر سياقتى، سىزىقتىڭ دا وزىنە تانە قاسيەتتەرى بولادى. مىسالى، ونىڭ فورماسى (ءتۇزۋ نەمەسە قيسىق)، قالىڭدىعى، ءتۇسى، ءتۇرى (تۇتاس، پۋنكتيرلى). تۇيىق سىزىقتاردىڭ ءىشىن تولتىرۋ قاسيەتتەرى بولادى. تۇيىق سىزىقتاردىڭ ءىشى باسقا وبەكتتەرمەن نەمەسە تاڭدالعان تۇسپەن تولتىرىلۋى مۇمكىن. قاراپايىم تۇيىق ەمەس سىزىق تۇيىندەر دەپە اتالاتىن ەكى نۇكتەمەن شەكتەلەدى. ول تۇيىندەردىڭ دە قاسيەتتەرى بولادى. قالعان وبەكتىلەردىڭ بارلىعى سىزىقتاردان قۇرالادى. مىسالى، كۋبتى ءوزارا بايلانىسقان التى تىك ءتورتبۇرىشتاردان قۇراۋعا بولادى، ال ول تىك ءتورتبۇرىشتاردىڭ ءارقايسىسى ءوزارا بايلانىسقان ءتورت سىزىقتاردان تۇرادى. نەمەسە كۋبتى ءوزارا بايلانىسقان ون ەكى سىزىقتاردان قۇرالعان دەپ قاراستىرۋعا بولادى.
ۆەكتورلىق گرافيكا جوعارى
ساپالى وبەكتەردى بەينەلەۋ
ءۇشىن قولدانىلادى (سحەمالار، دياگراممالار، ت. ب.)
ۆەكتورلىق سۋرەتتەر قاراپايىم گرافيكالىق فيگۋرالاردان (نۇكتەلەر، ءتۇزۋ سىزىقتار، شەڭبەرلەر، تىك ءتورتبۇرىشتار، ت. ب.) قۇرىلادى.
ۆەكتورلىق سۋرەتتەردىڭ مىسالدارى
عيماراتتاردىڭ سحەمالارى، كارتالار، جول بەلگىلەرى
ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى: دجالماگانبەتوۆا ر.
تاقىرىبى: كومپيۋتەرلىك گرافيكا. كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى.
جالپى ماقساتتار: وقۋشىلاردى كومپيۋتەرلىك گرافيكامەن جانە تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، وقۋلىق پەن قوسىمشا دەرەكتەردى پايدالانۋعا، ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، ءوز پىكىرلەرىن قورعاپ، سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ.
ءتۇيىندى يدەيالار: كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى تانيدى
ءادىس - تاسىلدەر: توپپەن، اكت، كەرى بايلانىس.
كۇتىلەتىن ناتيجە: كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرىن ايىرىپ تانيدى. بەرىلگەن سىزبا نۇسقاداعى تەرميندەردىڭ بايلانىسىن انىقتايدى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىق، سلايد
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ 1. مودەل دەگەن نە؟
2. مودەلدەردى قاسيەتتەرىنە قاراي نەشە توپتارعا جىكتەيدى؟
3. مودەلگە مىسال كەلتىر.
4. مودەلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
5. نەنى مودەلدەۋگە بولادى؟
6. سىزىقتىق الگوريتم دەگەنىمىز نە؟ توپ بولىپ وزدەرىنىڭ ويلارىن ايتادى.
جاڭا ساباق
كومپيۋتەرلىك گرافيكا تۋرالى
دەرەكتەردى كومپيۋتەر مونيتورىندا گرافيكالىق تۇردە كورسەتۋ العاش رەت وتكەن عاسىردىڭ 50 - ءشى جىلدارىندا عىلىمي جانە اسكەري باعىتتا قولدانىلاتىن ەەم - دەردىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرىلعان بولاتىن. سودان بەرى اقپاراتتى گرافيكالىق تاسىلمەن بەرۋ كومپيۋتەرلىك جۇيەلەردىڭ، اسىرەسە دەربەس كومپيۋتەرلەردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا – ارنايى ەسەپتەۋ كەشەندەرىنىڭ كومەگىمەن بەينەلەردى جاساۋ مەن ولاردى وڭدەۋ قۇرالدارى مەن ادىستەرىن زەرتتەيتىن ءپان بولىپ تابىلادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا مونيتور ەكرانىندا نەمەسە سىرتقى تاسىمالداۋشىلاردا (قاعاز، كينوپلەنكا، ماتا جانە ت. ب.) كوشىرمەلەرىندە كەسكىندەردى بەينەلەۋدىڭ بارلىق تۇرلەرىن قامتيدى.
دەرەكتەردى كورنەكىلەۋ ادامزات قىزمەتىنىڭ ءار ءتۇرلى سالالارىندا ورىن الىپ كەلەدى. مىسالى، مەديسينا (كومپيۋتەرلىك توموگرافيا)، عىلىمي زەرتتەۋلەر، كيىمدەردى مودەلدەۋ، تاجىريبەلىك - كونسترۋكتورلىق جۇمىستار جانە ت. ب.
كەسكىندەردى جاساۋدىڭ تاسىلدەرىنە قاراي كومپيۋتەرلىك گرافيكا كەلەسى تۇرلەرگە بولىنەدى:
- راسترلىق؛
- ۆەكتورلىق؛
- فراكتالدىق.
ءپاننىڭ تاعى دا ءبىر ەرەكشە ءبولىمى - ۇشولشەمدى (3D) گرافيكا. بۇل ءپان وبەكتىلەردىڭ كولەمدىك مودەلدەرىن ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتە قۇراستىرۋدىڭ ادىستەرى مەن تاسىلدەرىن زەرتتەيدى. ادەتتە مۇندا كەسكىندەۋدىڭ ۆەكتورلىق جانە راسترلىق تاسىلدەرى ۇيلەسىمدى قولدانىلادى.
تۇستەرىنە بايلانىستى گرافيكا قارا - اق جانە ءتۇرلى - ءتۇستى بولادى. ءار ءتۇرلى سالالارعا مامانداندىرىلعانىنا بايلانىستى ينجەنەرلىك گرافيكا، عىلىمي گرافيكا، Web - گرافيكا، كومپيۋتەرلىك پوليگرافيا جانە ت. ب. تۇرلەر بولادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكا كوبىنشە تەك قۇرال رەتىندە قولدانىلعانمەن، ونىڭ قۇرىلىمى مەن ادىستەرى ماتەماتيكا، فيزيكا، حيميا، بيولوگيا، ستاتيستيكا، باعدارلامالاۋ جانە ت. ب. فۋندامەنتالدى جانە قولدانبالى عىلىمدارىنىڭ جەتىستىكتەرىنە نەگىزدەلەدى. سوندىقتان كومپيۋتەرلىك گرافيكا قارقىندى دامۋدا جانە كوپ جاعدايدا جالپى كومپيۋتەرلىك يندۋستريادا جەتەكشى ورىن الادى.
كومپيۋتەرلىك گرافيكانىڭ تۇرلەرى
فراكتالدىك گرافيكا
فراكتالدىك گرافيكا ماتەماتيكالىق ەسەپتەۋلەرگە نەگىزدەلەدى. فراكتالدىك گرافيكانىڭ بازالىق ەلەمەنتى ماتەماتيكالىق فورمۋلا بولىپ تابىلادى. ياعني كومپيۋتەردىڭ جادىندا ەشقەندەي وبەكتىلەرى ساقتالمايدى، ال كەسكىندەر بەرىلگەن تەڭدەۋلەر بويىنشا تۇرعىزىلادى. وسى تاسىلمەن قاراپايىم قۇرىلىمداردان باستاپ تابيعي لاندشافتتار مەن ۇشولشەمدى وبەكتىلەردى يميتاسيا جاسايتىن كۇردەلى كەسكىندەرگە دەيىن تۇرعىزىلادى.
ۇشولشەمدى گرافيكا.
ۇشولشەمدى گرافيكا عىلىمي ەسەپتەۋلەردە، ينجەنەرلىك جوبالاۋدا، فيزيكالىق وبەكتتەردى
كومپيۋتەرلىك مودەلدەۋدە كەڭىنەن ورىن الادى. مىسال رەتىندە ۇشولشەمدى مودەلدەۋدىڭ كۇردەلى ۆاريانتىن – فيزيكالىق دەنەنىڭ قوزعالىستاعى كەسكىندەرىن قۇراستىرۋ. وبەتىنى كەڭىستىك مودەلدەۋ ءۇشىن كەلەسى قادامداردى ورىنداۋ كەرەك:
o وبەكتىنىڭ ناقتى فورماسىنا بارىنشا سايكەس ۆيرتۋالدىق كاركاسىن «سكەلەتىن» جوبالاۋ جانە جاساۋ؛
o فيزيكالىق قاسيەتتەرى وبەكتىنىڭ ناقتى ماتەريالدارىنا ۇقساس بولاتىن ۆيرتۋالدى ماتەريالداردى جوبالاۋ جانە جاساۋ؛
o وبەكتىنىڭ بەتتەرىنىڭ بولىكتەرىنە ءتيىستى ماتەريالداردى تاعايىنداۋ (كاسىبي جارگوندا ونى «تەكستۋرالاردى وبەكتىگە پروەكسيالاۋ» دەيدى)؛
o وبەكت ورنالاسقان كەڭىستىكتىڭ فيزيكالىق پارامەترلەرىن كەلتىرۋ كەرەك – جارىقتى، گرافيتاسيانى، اتموسفەرا قاسيەتتەرىن، ءوزارا بايلانىستى وبەكتىلەر مەن بەتتەردىڭ قاسيەتتەرىن بەرۋ؛
o وبەكتىلەر قوزعالىسىنىڭ تراەكتورياسىن بەرۋ؛
o كادرلاردىڭ قورىتىندى رەتتىلىگىن ەسەپتەۋ؛
o انيماسيالىق روليككە قاجەتتى ەففەكتتەردى بەرۋ.
وبەكتىنىڭ رەاليستىك مودەلىن قۇرۋ ءۇشىن گەومەتريالىق پريميتيۆتەر (تىك ءتورتبۇرىش، كۋب، شار، كونۋس جانە ت. ب.) جانە ونلايندىق دەپە اتالاتىن جاتىق بەتتەر قولدانىلادى.
راسترلىق گرافيكا.
راسترلىق گرافيكادا كەسكىندەر ءتۇرلى - ءتۇستى نۇكتەلەردىڭ جيىنتىعىنان تۇرادى. گرافيكالىق اقپاراتتىڭ وسىنداي نۇكتەلەر جيىنى نەمەسە پيكسەلدەر تۇرىندە ۇسىنىلۋى راسترلىق تۇردەگى ۇسىنىلۋ بولىپ تابىلادى. راسترلىق كەسكىندى قۇرايتىن ءاربىر پيكسەلدىڭ ءوز ورنى مەن ءتۇسى بولادى جانە ءار پيكسەلگە كومپيۋتەر جادىندا ءبىر ۇياشىق قاجەت. راسترلىق گرافيكادا ۇزىندىق بىرلىگىندە نۇكتەلەر سانىن انىقتايتىن مۇمكىندىك ۇعىمىنىڭ ماڭىزى زور. ونىڭ كەلەسى تۇرلەرى بولادى:
o ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى؛
o ەكران كەسكىنىنىڭ مۇمكىندىگى؛
o باسپا كەسكىنىنىڭ مۇمكىندىگى.
راسترلىق گرافيكا ءار ءتۇرلى ءتۇستى نۇكتەلەردەن(پيكسەلدەردەن) ساقتالادى. ولار جول مەن باعاندار قۇرادى.
پيكسەل – كەز - كەلگەن جاعدايدا ءتۇس بەرۋگە بولاتىن سۋرەتتىڭ مينيمالدى بولىگى.
راسترلىق سۋرەتتىڭ مىسالدارى
موزايكا
ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى.
ءتۇپنۇسقانىڭ مۇمكىندىگى ءبىر ديۋيمدەگى نۇكتەلەر سانىمەن ولشەنەدى (dots per inch - dpi) جانە كەسكىن ساپاسىنا قويىلاتىن تالاپتارعا، سيفرلاۋ تاسىلىنە، فايلدىڭ فورماتىنا جانە باسقا دا پارامەترلەرگە بايلانىستى بولادى.
ەكراندىق كەسكىننىڭ مۇمكىندىگى.
كەسكىننىڭ ەكراندىق كوشىرمەسىندە راستردىڭ ەلەمەنتار نۇكتەسىن پيكسەل دەپ اتايدى. پيكسەلدىڭ ولشەمى تاڭدالعان ەكراندىق مۇمكىندىككە، ءتۇپنۇسقا مۇمكىندىگىنە جانە كەسكىن ماسشتابىنا بايلانىستى. دياگونالى 20 - 21 ديۋيم بولاتىن مونيتورلار 640×480، 800×600، 1024×768، 1280×1024، 1600×1280، 1920×1200، 1920×1600 نۇكتەلى ەكراندىق مۇمكىندىكتەردى قامتاماسىز ەتەدى.
ەكراندىق كوشىرمە ءۇشىن 72dpi مۇمكىندىگى جەتكىلىكتى، ال ءتۇستى نەمەسە لازەرلىك پرينتەرلەردە باسىپ شىعارۋ ءۇشىن 150 - 200 dpi، فوتوسۋرەت باسىپ شىعارۋ ءۇشىن 200 - 300 dpi مۇمكىندىكتەرى بولۋى كەرەك.
ۆەكتورلىق گرافيكا.
راسترلىق گرافيكادا كەسكىننىڭ بازالىق ەلەمەنتى نۇكتە بولىپ تابىلادى دەدىك. ال ۆەتورلىق گرافيكادا بازالىق ەلەمەنت سىزىق بولىپ تابىلادى. سىزىق ءبىر تۇتاس وبەكت رەتىندە ماتەماتيكالىقجولمەن سيپاتتالادى. سوندىقتان ۆەكتورلىق گرافيكا قۇرالدارىمەن وبەكتتى كەسكىندە ءۇشىن قاجەتتى دەرەكتەر كولەمى راسترلىق گرافيكامەن سالىستىرعاندا ەداۋىر از بولادى.
سىزىق – ۆەكتورلىق گرافيكانىڭ ەلەمەنتار وبەكتىسى. كەز كەلگەن باسقا دا وبەكتتەر سياقتى، سىزىقتىڭ دا وزىنە تانە قاسيەتتەرى بولادى. مىسالى، ونىڭ فورماسى (ءتۇزۋ نەمەسە قيسىق)، قالىڭدىعى، ءتۇسى، ءتۇرى (تۇتاس، پۋنكتيرلى). تۇيىق سىزىقتاردىڭ ءىشىن تولتىرۋ قاسيەتتەرى بولادى. تۇيىق سىزىقتاردىڭ ءىشى باسقا وبەكتتەرمەن نەمەسە تاڭدالعان تۇسپەن تولتىرىلۋى مۇمكىن. قاراپايىم تۇيىق ەمەس سىزىق تۇيىندەر دەپە اتالاتىن ەكى نۇكتەمەن شەكتەلەدى. ول تۇيىندەردىڭ دە قاسيەتتەرى بولادى. قالعان وبەكتىلەردىڭ بارلىعى سىزىقتاردان قۇرالادى. مىسالى، كۋبتى ءوزارا بايلانىسقان التى تىك ءتورتبۇرىشتاردان قۇراۋعا بولادى، ال ول تىك ءتورتبۇرىشتاردىڭ ءارقايسىسى ءوزارا بايلانىسقان ءتورت سىزىقتاردان تۇرادى. نەمەسە كۋبتى ءوزارا بايلانىسقان ون ەكى سىزىقتاردان قۇرالعان دەپ قاراستىرۋعا بولادى.
ۆەكتورلىق گرافيكا جوعارى
ساپالى وبەكتەردى بەينەلەۋ
ءۇشىن قولدانىلادى (سحەمالار، دياگراممالار، ت. ب.)
ۆەكتورلىق سۋرەتتەر قاراپايىم گرافيكالىق فيگۋرالاردان (نۇكتەلەر، ءتۇزۋ سىزىقتار، شەڭبەرلەر، تىك ءتورتبۇرىشتار، ت. ب.) قۇرىلادى.
ۆەكتورلىق سۋرەتتەردىڭ مىسالدارى
عيماراتتاردىڭ سحەمالارى، كارتالار، جول بەلگىلەرى
ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى: دجالماگانبەتوۆا ر.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ اراسىنداعى گەنەتيكالىق بايلانىس
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعاتقا ساياحات. ءا دىبىسى مەن ءارپى.
