InfoHub Logo

Erte zamanda Qytaıda Iao patshanyń zamanynda adamdar jamandyq jasap, qatty buzylypty, ashýlanǵan aspan qudaıy olarǵa jaza retinde jıyrma eki jyl sý tasqynyn jiberedi. Búkil jer betin sý basyp, adamdar qaıǵyly jaǵdaıda qalady. Úı-jaısyz kóptegen adamdar álemdi kezip ketedi. Keıbireýleri talda, keıbireýleri úńgirde turdy, biraq eshqaısysynyń turaqty úıi bolmady. Sý tasqyny jerdegi egistik pen ónimderdi shaıyp ótti. Adamdar jabaıy jıdek pen qabyqtardy jep, ómir úshin kúresedi. Jaýyz da jyrtqysh, adam jegish qubyjyqtar kóbeıip ketedi, sonymen birge aýa raıy da qatty buzylyp, aıaz ben qalyń qar jaýady, adamdar qyryla bastaıdy.

Iao patsha qatty alańdap, tórt ýázirin shaqyrtyp aqyldasady. Olarǵa: «Myna jan túrshigerlik jaǵdaıdy qalaı toqtatamyz?» — dep suraıdy.Ýázirleri bir aýyzdan Gýndy jiberip, aspan qudaıyna aıttyryp, sýdy toqtatýǵa kelisedi.

Gýn — Aspan qudaıynyń nemeresi. Ol adamdardyń sý tasqynynan qalaı qınalyp jatqanyn, jabaıy ańdarǵa qalaı talanyp jáne adam tózgisiz qıyndyqtardy bastan keship jatqanyn kórip otyr. Ol birneshe ret aspan qudaıyna bul bolyp jatqan jaǵdaıdy aıtyp, halyqqa jany ashyp, olarǵa beıbit ómir berýin suraıdy. Biraq atasy tyńdamaı, «seniń bul sózderiń — atańa degen syılamastyq»,— dep, Gýnniń ózin jazalapty.

Qarsylyq qylýdyń esh nátıjesiz ekenin kórgen ol, mıllıondaǵan adamdardy sý tasqynynan qutqaram dep ózine sert berdi. Alaıda bul apatqa qarsy eshteńe isteı almaǵandyqtan qaıǵyrady. Bir kúni Gýn úki men tasbaqaǵa kezdesip qalady. Gýnniń kóńilsiz kele jatqanyn kórgen ekeýi suraıdy:

— Qymbatty Qudaı nemeresi, neden sonsha kóńilsizsiń? — deıdi. Gýn oǵan óziniń qaıǵysyn aıtady. Kenetten úki men tasbaqa aıtady:

— Sý tasqynyn toqtatý qıyn emes.

Gýn birden suraıdy:

— Qalaı qıyn emes, aıtyńdarshy? — deıdi.

Úki aıtady:

— Aspandaǵy jumaqta bir Shırań degen asyl zat bar.Sony jerge alyp túsip jerge biraz sepse boldy, sý toqtaıdy, — deıdi.

Gýn estı sala:

— Men dereý sol zatty jerge alyp túsemin, — deıdi.

Tasbaqa ýaıymdap:

— Bul zat — aspan qudaıynyń asyl zaty. Eger ol bilip qalsa, seni qatty jazalaıdy, sen muny qalaı jasamaqshysyń? — deıdi. Gýn eshteńe demeıdi. Asyl zat turǵan saraıdyń esigi shynymen de óte berik, alaıda, onda saraıǵa kiretin qupıa esikter bar. Jerdegi halyqtyń jaıyn oılaǵanda ol ózin qoıarǵa jer tappaı, aqyry urlap shyǵady. Ol endi jerge túsip, elderge kómektesedi. Bul asyl zat shynymen de sıqyrly. Birtindep sý tartyla bastaıdy. Jer beti baıaǵy qalpyna kele bastaıdy, jyrtqysh ańdar da óz ormanyna qaıtady. Adamdar, janýarlar, ósimdikter — barlyǵy jerdiń qadir-qasıetin sezinedi. Egistik qaıta jandanyp, adamzatqa baqyt ornaı bastaıdy.

Ókinishke oraı, jer betindegi sý tolyq qurǵamaıdy. Aspan qudaıy bilip qoıyp, Gýndi óltirýge ot qudaıyna buıryq beredi. Ot qudaıy Gýndy Iýıshan taýynda óltirip, asyl zatty alyp qaıtady. Gýn halyq úshin óz ómirin osylaı qurban etedi. Sodan beri Gýn halyqtyń erik jiger rýhy bolyp sanalady, onyń denesi óli bolǵanymen rýhy áli halyq arasynda dep senedi.

---