Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 apta buryn)
Jemqorlyqpen kúresý - basty mindetimiz
Jemqorlyqpen kúresý - basty mindetimiz
Qurmetti oqýshylar, ustazdar, qonaqtar! Búgingi bizdiń ashyq tárbıe saǵatymyzǵa hosh keldińizder!
Búgingi tańda sybaılas jemqorlyq qoǵamymyzdy qatty alańdatyp otyrǵan keleńsiz kórinisterdiń biri ekeni esh jasyryn emes. Bul qylmys túrimen qoǵam bolyp kúresý maqsatynda kóp is - sharalar qolǵa alynýda. Quqyq qorǵaý organdary men sot júıesi de osy baǵyttaǵy zańnamalardy jetildirip qana qoımaı, jemqorlyqtyń aldyn alýǵa basa nazar aýdarýda. Sol sebepti bolashaq jetkinshekter ózderiń ekenin eskerte otyryp, osyndaı jaǵdaılardy boldyrmaý maqsatynda tárbıe saǵatymyzdyń taqyrybyn «Jemqorlyqpen kúresý - basty mindetimiz»dep alyp otyrmyz.
Maqsaty:
1. Oqýshylarǵa adam quqyqtary jaıly túsinikterin qalyptastyrý;
«Jemqorlyq» degen ne ekenin túsindirý;
2. Óz oılaryn erkin jetkize bilý qabiletterin damytý; dúnıetanymdaryn keńeıtý;
3. Patrıottyq tárbıe qalyptastyrý;
Tárbıe saǵatynyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi. (kelgen qonaqtarymyzben tanystyryp ketý)
2. Dóńgelek ústel.
(Bir paraq qaǵazǵa «Otan» taqyrybyna toptaǵy ár oqýshy bir sóılemnen jazady.)
Ár top óz shyǵarmasyn oqyp, qorǵaıdy.
«Meniń kózqarasym» ár toptan bir oqýshy shyǵyp, sybaılas jemqorlyq jaıynda óz oılaryn aıtady.

1 - top.
Sybaılas jemqorlyq óte qaýipti jaǵymsyz áleýmettik kórinisterdiń biri bolyp tabylady. Ol ekonomıkalyq zańdardyń erkin áreketin birshama deńgeıde shekteıdi jáne elimizdiń álemdik qoǵamdastyq aldyndaǵy bedelin tómendetedi, elimiz úshin paıdaly sheteldik ınvestısıalardyń jolyndaǵy basty kedergilerdiń biri bolyp tabylady.
Ásirese, sybaılas jemqorlyq memlekettik bılik organdarynda qaýipti. Bul jaǵdaıda ol memlekettik qyzmetshilerdiń sheshim qabyldaýda bedelin túsiretin ókilettiliginiń jáne qatań quqyqtyq esep berýdiń, sheneýnikterdi qadaǵalaýdyń joqtyǵynan bıliktiń monopolıaǵa aınalýyna ákelip soqtyrady. Ol elimizdiń, qoǵamymyzdyń jáne jekelegen azamattardyń múddelerine kóp zıan keltiredi.
Sondyqtan Elbasymyz N. Á. Nazarbaev «sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúresti Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy memlekettik saıasattyń basym baǵyttarynyń biri» dep kórsetti.

2 - top.«Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres týraly» Zańǵa sáıkes memlekettik mindetterdi atqaratyn adamdardyń, sondaı - aq, solarǵa teńestirilgen adamdardyń laýazymdyq ókilettigin jáne soǵan baılanysty múmkindikterin paıdalana otyryp ne múliktik paıda alý úshin olardyń óz ókilettikterin ózgeshe paıdalanýy, jeke ózi nemese deldaldar arqyly zańda kózdelmegen múliktik ıgilikter men artyqshylyqtar alýy, sol sıaqty bul adamdarǵa jeke jáne zańdy tulǵalardyń atalǵan ıgilikter men artyqshylyqtardy quqyqqa qarsy berýi arqyly olardy satyp alýy «sybaılas jemqorlyq» dep uǵynylady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres týraly» zańy eń pármendi zańdardyń biri bolyp tabylady.
Bul zań osy birneshe jyl ishinde joǵary mańyzǵa ıe bolyp, memlekettik qyzmetshiniń kúndelikti paıdalanatyn oqý quralyna aınalyp otyr.
Zańnyń eń basty qundylyǵy, ol azamattardyń quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaýǵa, Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq qaýipsizdigin jemqorlyq kórinisterinen týyndaıtyn qaýipten saqtaýǵa, sondaı - aq jemqorlyqqa baılanysty quqyq buzýshylyqtyń aldyn alý, anyqtaý, tyıý jáne ashý jolynda memlekettik organdardyń qyzmetin qamtamasyz etýge baǵyttalǵan.

3 - top. Barlyq memlekettik organdar men laýazymdy tulǵalar óz quzyretteri sheginde sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres júrgizýge mindetti.
Óz quzyreti sheginde sybaılas jemqorlyq quqyq buzýshylyqtaryn anyqtaý, aldyn - alý jáne ony jasaǵan kináli tulǵalardy jaýapkershilikke tartý prokýratýra, ulttyq qaýipsizdik, ishki ister, salyq, keden jáne shekaralyq qyzmet, qarjy jáne áskerı polısıasy organdarymen júzege asyrylady.
Sybaılas jemqorlyq qylmystar týraly aýyzsha habarlamalar men jazbasha aryzdar qylmystyń jasalý orny men ýaqytyna qaramastan quqyq qorǵaý organdarynda táýlik boıy qabyldanady.
Sybaılas jemqorlyqpen quqyq buzýshylyq faktisi týraly habarlaǵan nemese sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúreske ózge de túrde járdemdesetin adam memlekettiń qorǵaýynda bolady jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasynda kózdelgen tártippen kótermelenedi.

Sybaılas jemqorlyq beınerolık

Sıtýasıalyq jaǵdaı
1 toptyń tapsyrmasy: Kompúter oınaýǵa aqsha taba almaı otyrǵan Erlan men Marat biraz aqyldasady. Erlannyń esine ashanada aqsha maıdalatqan Qaırat túsedi. Sol Qaıratty qorqytyp, aqshasyn tartyp alý kerektigin Maratqa aıtady. Sol mezette kele jatqan Qaıratty Marat aldap shaqyrady. Oıynda aram oıy joq Qaıratty Erlan kelip bas salyp, aqsha taýyp berýin talap etedi. Alǵashqyda oıyn eken dep oılaǵan ol aqshasynyń joq ekendigin aıtsa da, sońynan bul istiń qaljyń emes ekendigin uǵyp, qaltasyndaǵy bar aqshasyn bere salady. Aman - esen qutylǵanyna qýanǵan ol anasyna aıtatyndyǵyn eskertedi. Erlan men Marat eger bul isti bireýge aıtsań, onda jaqsylyq bolmaıtyndyǵyn Qaıratqa jaqsylap uǵyndyrady.
Suraqtar: 1. Osy kóriniste balanyń qandaı quqyǵy shektelgen?
2. Erlan men Marat qandaı qylmys jasady?
3. Erlan men Marattyń qylmys jasaýyna ne sebep boldy?

2 - toptyń tapsyrmasy: Nurlan 5 - synypta oqıdy. Nurlannyń bilim alýǵa degen talaby jaqsy. Oqysa jaqsy oqıtyn oqýshylar qatarynan oryn alarlyq qabileti bar. Biraq ata - anasynyń tárbıesi balany joldan taıdyrady. Nurlannyń ata - anasy bala tárbıesine jaýapsyz qaraıdy. Balany sabaqtan sebepsiz jıi qaldyrady, keıde tipti aptalap kelmeı qalatyn kezderi de bolady. Mektepte, synypta ata - analarǵa baılanysty ótetin jıyndarǵa da kelmeıdi. Synyp jetekshisi osy jaǵdaıǵa baılanysty Nurlannyń úıine baryp, ata - anasymen birneshe ret áńgime júrgizgenimen esh nátıje shyqpaıdy. Ata - anasy qurǵaq ýáde berip qur shyǵaryp salady. Birer kún ótken soń jańaǵy oqıǵa qaıta qaıtalanady. Bilim alý balanyń basty mindeti ekenin bile tura ony oryndaýda áke - sheshesi salǵyrttyq tanytady.

Suraqtar: 1. Nurlannyń ata - anasynyń qylyǵyn qalaı baǵalaısyzdar?
2. Synyp jetekshisiniń ornynda bolsańyz ne ister edińiz?
3. Ata - ananyń bala aldyndaǵy mindetteri qandaı?

3 - toptyń tapsyrmasy. 4 - synypty sátti aıaqtaǵan Jalǵas jazda jaqsy demalyp, tynyǵyp, qyrkúıekte mektepke keldi. Bıyl orta býyn, ıaǵnı 5 - synypqa kelgen soń, ózin - ózi bir eseıip qalǵandaı sezindi. Árbir istegen jumysyna ózinshe bir esep berip otyratyn boldy. Jalǵastyń qyrkúıek aıyndaǵy tynymsyz eńbekke toly kúnderi ótip jatty. Ol endi mekteptegi bir úıirmege qatysyp, boıyndaǵy erekshe bir qabiletin shyńdaýdy maqsat sanady. Sóıtip, mekteptegi «Tumar» pikir - saıys klýbyna jazylmaqshy bolyp bir sheshimge keldi. Osy oıyn ata - anasyna jetkizdi. Ata - anasy Jalǵastyń oıyna qarsy bolady. Ony anasy aǵylshyn tilinen ótetin úıirmege ózi jazǵyzyp qoıǵanyn, qazirgi zamanǵa aǵylshyn tili mamandarynyń óte qajet ekendigin, zaman aǵymyna saı ómir súrý kerektigin basa aıtty. Al, Jalǵastyń bar oılaǵany, ózinshe bir jasaǵan sheshimi qumǵa sińgen sýdaı joq boldy da ketti. Únemi ata - anasynyń aıtqanyn durys sanap, sony basty nazarǵa alatyn Jalǵas taǵy da ata - anasymen kelisýge májbúr boldy.
Suraqtar: 1. Jalǵastyń ata - anasynyń is - áreketin qalaı baǵalaısyz?
2. Osy jerde balanyń qandaı quqyǵy shektelip tur?
3. Jalǵastyń ata - anasynyń sheshimimen kelisýi durys pa?

Slaıdpen jemqorlyqqa baılanysty mysaldar keltirý:
1. Muǵalimge merekelerde gúl shoqtaryn syılaý jemqorlyqqa jatady ma?
2. Emdelip bolǵan naýqas dárigerge óziniń alǵysyn belgili - bir syılyqty (gúl, saǵat, portret.....) syılasa jemqorlyqqa jatady ma?
3. Joǵarǵy oqý oryndarynda bilim alýshylar, emtıhan ýaqytynda oqytýshylaryna ústel jasaǵany, jemqorlyqqa jatady ma?
Ortaq suraq
Túngi mezgilde saǵat (22.00) keıin kóshede júrgen mektep oqýshysyn jasóspirimder ınspektorlary ustap alsa, oǵan qandaı zańdar qoldanady? Ata - analarǵa qandaı kólemde aıyp pul salýǵa bolady? Oǵan synyp jetekshi jaýap berýge tıisti me?
«Meniń otbasym» taqyrybyna sýret salý (ákesi, anasy, balasy) mýzyka oınap turady.

QR Prezıdenti N. Á. Nazarbaevtyń "Nur Otan" HDP - nyń sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres forýmynda sóılegen sózi. (taspaǵa jazylǵan)
• Qurmetti forýmǵa qatysýshylar!
• Búgingi basqosýymyz qoǵamdaǵy sybaılas jemqorlyqqa qarsy pármendi kúres sharalaryna arnalyp otyr. Osy másele jóninde naqty áńgimeniń ýaqyty jetti dep sanaımyn.
• Jemqorlyq memlekettiń, qoǵamnyń damýyna tejeý bolatyn, bolashaǵyna kesirin tıgizetin indet. Onyń tamyryna túbegeıli balta shappaıynsha, memlekette turaqty ósý - órkendeý bolmaıdy.
• Biz ekonomıkamyzdy barynsha damytyp, saıası júıemizdi jetildirip jatyrmyz. Bilimdi, mádenıetti ári básekelestikke qabiletti ult qalyptastyrý jolynda aldymyzǵa strategıalyq maqsat qoıyp otyrmyz.
• Alaıda, sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúresti kúsheıtpeı, odan naqty bir nátıje shyǵarmaı, alǵa qoıǵan maqsatqa tolyq jete almaımyz.
• Jemqorlyqpen kúres naýqandyq shara emes. Ol tek quzyrly mekemelerdiń ǵana mindetine jatpaıdy. Onymen búkil halyq bolyp kúresýimiz kerek.
• Búgin men sizdermen osy másele tóńireginde, qordalanǵan problemalar men olardy sheshýdiń zańnamalyq jáne naqty is - sharalary jóninde ashyq sóılesýdi jón kórip otyrmyn.
• Búgingi basqosýdyń qanshalyqty mańyzdy ekenin barshańyz de sezinip otyrǵan bolarsyzdar.
• Sybaılas jemqorlyqtyń beleń alýy bizdiń ǵana emes, búkil álemniń bas aýrýyna aınalǵanyn jańa aıttym.
• Búginde jahandyq sıpat alǵan bul indet tutastaı memleketterdiń ekonomıkasyn kúıretip jiberý qaýpin týǵyzyp otyr.
• Olaı bolsa, jemqorlyqpen kúres qatań júrgizilýi qajet. Eshkimniń laýazymyna, shen - shekpenine qaraýdyń qajeti joq. Qylmys jasaǵan adam qandaı jaǵdaıda da jaýapqa tartylýy tıis.
• Qoǵam bizden naqty is - áreketti kútip otyr. Barshamyzdyń el aldyndaǵy qyzmetimiz de, bedelimiz de birlesip istegen jumystyń nátıjesine baılanysty.
• Taǵy da qaıtalap aıtamyn, bul iste "Nur - Otan" partıasyna júkteler mindet úlken. Partıanyń ortalyq, jergilikti jerdegi basshylyǵy, músheleri halyqty jumyldyra otyryp, jemqorlyqtyń aldyn alý men joıý sharalaryn belsendi júrgizýi kerek.
• Qazaqta "Aýrýyn jasyrǵan óledi" deıtin mátel bar. Jemqorlyqqa qarsy kúres jan - jaqty, úzdiksiz, ashyq ári ádiletti túrde júrgizilýi tıis. Biz sonda ǵana alǵa qoıǵan bıik maqsattarǵa qol jetkize alamyz.
• Nazar aýdaryp, tyńdaǵandaryńyz úshin rahmet.
Beınerolık kórsetiledi(jemqorlyqqa jol joq)
Orıgamı jasaý.(Raýshan gúli) (kelgen qonaqtarǵa jasalǵan gúlderdi syılyqqa tartý)
«Júrek jylýy» tilek arnaý.(ár top bir - birine tilek aıtady).

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama