Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 apta buryn)
Mahambettiń Hıýadaǵy sapary
Mahambettiń Hıýadaǵy sapary
Mahambet Ótemisuly - daýylpaz aqyn. Biz onyń óleńderimen 1 synyptan beri tanyspyz, jattap óstik. Qazir 4 kýrs stýdentimin.
Mahambet aqyndyqpen qosa kóterilisshi bolǵanynda bilemiz. 1836 - 1838 jyldarǵy halyq - azattyq kóterilis, jalpy sharýashylyq kóterilisi. Kóterilistiń basty sebebi jerdiń jetispeýshiligi edi. Mahambet kóterilisten jeńilispen oralǵannan kıin qol jınaýǵa Aıdarhanǵa keledi.
Aıdarhandaǵy bazarda Mahambet balyq satýshyǵa 4 kazak orysynyń jabylyp soqqyǵa jyǵýǵa tyrysyp jatqanyn kóredi. Alaıda, qazaq satýshy olardy jaıratyp salǵanyna kýá bolady, bul Mahambetti tánti etedi. Osydan kıin Mahambet oǵan jaqyn baryp, tanysyp, jón bilisedi. Esimi Baba, Mańǵystaýdan kelgen, Dolche degen jerden balyq aýlap, satyp kún kóredi eken. Osydan soń Mahambet Babany ózi jaı turaǵyna ákelip, sonda ornyqtyrady. 3 kúnnen balyǵy taýsylyp, Baba Mahambetpen qoshtasady. Mańǵystaýǵa jol tartsa, qonaq qylyp, syı kórsetetinin aıta ketedi. Mahambet Hıýaǵa barý maqsatymen Mańǵystaý jerine keledi, ol Súıinqaranyń aýylyna kelip jaǵdaıdy baıandaıdy. Qasyma joldas bolatyn serik kerek dep Baby meńzeıdi. Súıinqara Babany tanıdy eken, Babany shaqyrtyp astaryna at berip Súıinqara olardy jolǵa attandyrady. Hıýaǵa Mańǵystaýdyń ústimen ketedi. Hıýada bolǵan áńgime tek Mahambetke ǵana aıan, ol týraly bizge jetken aqparat joq. Mahambet Hıýadan qol jınaı almaı qaıtady. Qaıtar jol qys mezgiline túsedi, jolda kele jatyp Mahambet pen Baba qarǵa túsken qasqyr izderin kóredi. Sol izdermen júrip otyryp apanǵa tap bolady. Mynanyń ishinde qasqyr bar, terisi bizge kerek bolady dep Baba sheshine bastaıdy. Mahambet buny ázil dep oılaıdy, biraq shynymen Baba sheshinip qanjaryn alyp apanǵa kirip ketedi. Sháı qaınar ýaqyttan soń ústi malmandaı sý bolyp, Baba qasqyrdyń terisin alyp apannan shyǵady. Terini Mahambetke qaraı laqtyrady da birden ózi kıinip alady. Bul degenimiz qazaq halqynyń ań aýlaýdaǵy salty, birinshi qorjynǵa túsken ańdy joldasyna tartý etý. Mahambet aýylyna kelgennen keıin Úbi Úseıulyna “ men qasqyrdyń terisin apanyna kirip alǵan adaıdy kórdim” dep aıtqan eken. Úbi Úseıuly Murat Móńkeıulyna osy ańyzdy jetkizgen, sodan Murat Móńkeıulynan el aýzyna taraǵan eken.
Jazǵan: Amyrbek Dınara

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama