InfoHub Logo

Kenesary, Naýryzbaı zamanynda shabynshylyq jaýlasý jaǵdaıynda Kenesary shubyrtpaly Aǵybaıdy shaqyryp alyp, qasyna qyryq jigit ertip jaýlasqan elinen jylqy ákelýdi tapsyryp, attandyryp jol júrip kele jatyp bir ózen jaǵasyna kelip tústenedi. Tamaq pisirip otyrǵan kezde ózenniń arǵy betinde bir jaqsy at mingen adam ketip barady. Aǵybaı jigitterge: «Ana adamnyń astyndaǵy atyn qaısyń baryp ákelesiń?» — deıdi. Er jigit men baram dep shyqqan eken. Aǵybaı bárine de senbeı ózim baram dep atqa minip ózenniń ótkeldeý jerinen ótip, álgi jalǵyz atty adamǵa jetip baryp soıylmen salyp ótti. Ony shybyn shyqqandaı kórmeı, aıańdap júre beredi. Aǵybaı tań qalyp: «ıapyrm-aı, ne boldy, bir salǵannan adam qalyp kórgen joq edi», — dep orala berip taǵy salyp ótti. Ony da elemepti. Aǵybaıǵa ojyraıa qarap: «Sen endi eshqaıda qashyp qutylmaısyń, sende qasıet bolsa, mende de qasıet bar, maǵan erip júr», — dedi. Jol ústinde bir kıik qashyp edi, ony kóp uzatpaı soǵyp alyp, bir kól jaǵasyna kelip túsip, soıyp qarnyna barlyq etin salyp Aǵybaıǵa astyryp qazanshy etip qoıdy. «Et piskennen keıin jarty etten qaq bólip eki bólek jeımiz» dep sert qoıdy. Aǵybaı jep taýysa almapty, Álibek tıisti sybaǵasyn túgeldeı jep taýysty. Tamaqqa toıyp alyp attanyp júrip, kóp jylqyǵa kelip Álibek eki shubar at, eki qara kúreń, eki sary ala alty atty ustatyp, qosaqtap alyp júrip bir shuqyrdy tigýli alty úıge jaqyn kelgende, bir top qoıdy bir áıel jaıyp júr eken. Qolyn kóterip siltep, qyr astyna baryp attyń bárin matastyryp bolǵan soń, Álibek aıtty: «Ana áıel-jeńgemiz, maǵan habarshy bolyp qoı baǵyp tur. Sondyqtan men sol alty úıge baram», — dep kóılek shtannan basqa kıimin sheship úıip, Aǵybaıdyń naızasyn surap alyp, «Alty úılerdiń ortasyndaǵy úıge baram, besinge deıin kút, eshbir habar bolmasa, myna kıimdi, jeti atty alyp elińe kete ber. Qudaı aldynda suraýsyz», — dedi. «Eger jolym bolsa, áıel qol bulǵap shaqyrar, sonda kıimimdi, atty jınap alyp kel».

Aǵybaı qarap tur. Álibek ortadaǵy úlken úıge kirdi, bir kezde úlken úı eki jaǵyna kezek qısaıyp qulaı jazdady. Sonyń artynan áıel qol bulǵap shaqyrdy. Kıimdi alyp, attardy erttep qosaqtatyp alty úıge mende jettim. Álgi úıge kirsem, bir masahana qurýly tur, ishinde bir adam dem ala almaı tur, zorlyq-qorlyq kórgen áıeli ol da dem ala almaı jylap tur. Men tór aldyna baryp otyrdym. Álden ýaqytta masahana ishinen álgi joldas kisim shyǵa keldi. Eki qoly, aýyzy qyzyl qan, bir qumandy alyp jýynyp, tazalanyp kelip otyrǵan soń, jón surasyp tanystyq. Bul kisi — qart Qojaq balasy Álibek batyr eken. Men shubyrtpaly Aǵybaı edim.

Álibek áńgimesi. «Qart Qojaq ákemizden bir ul, bir qyz edik. Sol qaryndasym kúıeýge shyqqannan keıin bir ul týdy. Sol jıenim toǵyz jasqa tolǵannan keıin oınap júrgen aýyl balalaryn bir salǵannan keıin janyn qaldyrmaıtyn boldy. Buzyq bolǵan soń maǵan jıen ǵoı dep urysyp, uraıyn desem, ózime qarsy turyp meni óltirýge aınaldy. Jıenim aıtty: «Seni óltirip, qatynyńdy alam», — dep tura bas saldy. Sodan shoshynyp qashyp shyqqan betim edi. Úıge áıelge ıe bolyp qalǵan edi. Jıennen kórgen qorlyqta júrgenimde, sen Aǵybaı, túsimde aıan bolǵan ediń. Qasıetiń seniń kez bolǵanyńa sondaı qýanyp qasyma ertip aldym. Seniń urǵan taıaǵyń meniń deneme eshbir bilimbedi. Ol jaǵdaı ózińe málim. Sondyqtan jaý bolǵan jıennen qutylyp, ózim aman qalǵanym úshin sizge eki qara kúreń atty syılap bergenim. Jyly júzben, shyraıly sózben dos bolaıyq», — dep joldas bolǵan Aǵybaıdy syı-sıapatpen attandyrǵan eken.

Oqýǵa keńes beremiz:

Naýryzbaıdyń qaryndasy

Naýryzbaıdyń jolbarysty óltirýi

Qurmanquldyń Naýryzbaıdyń erligine rıza bolýy

---