InfoHub Logo

قاستەيەۆ ءابىلحان (1904-1973) - قازاقتىڭ ايگىلى كەسكىندەمەشىسى، گرافيك-سۋرەتشى، قازاق بەينەلەۋ ونەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلاردىڭ ءبىرى. تۋىپ-وسكەن جەرى الماتى وبلىسىنا قاراستى جاركەنت توڭىرەگى. توپىراق بۇيىرعان جەرى — الماتى قالاسى. قازاقستاننىڭ حالىق سۋرەتشىسى (1944). قازاقستان سۋرەتشىلەر وداعى باسقارماسنىڭ ءتوراعاسى (1945-1956). ەڭبەك جولىن تۇركسىب تەمىر جول قۇرلىسىندا جۇمىسشى بولىپ باستادى. موسكۆاداعى كوركەمسۋرەت ستۋديالا-رىندا ن. گ. حلۋدوۆ پەن ي. برودسكييدەن ساباق الدى (1929-1936). حالىق ءومىرىنىڭ الۋان كورىنىستەرىن شىنايى بەينەلەگەن مىڭنان استام كوركەم تۋىندىلاردى دۇنيەگە كەلتىرگەن.

ءابىلحان قول ونەرىنە، ونان سوڭ سۋرەتشىلىك ونەرگە جاستايىنان بەيىم بولعان. اناسى ايعانشا كىلەم، الاشا، باۋ-باسقۇر توقۋعا، سىرماق سىرۋعا، شىم شي جاساۋعا شەبەر ادام بولىپتى. ءابىلحان وسى حالىق ونەرىنە بالا كەزىنەن كوز قانىقتىرىپ، اناسىنا ويۋ-ورنەكتەر سالۋعا كومەكتەسىپ، سۋرەت ونەرىنە قولىن ۇيرەتىپ وسەدى. ونىڭ 1930-1931 جىلدارى سالعان "قارىڭداستىڭ پورترەتى"، "اۆتوپورترەت" اتتى تۋىندىلارى ءتۇپنۇسقاعا ۇقساستىعىمەن جانە كەيىپكەر بولمىسىن اشۋعا دەگەن تالپىنىسىمەن ەرەكشەلەنەدى. ول بىرتە-بىرتە ەل ءومىرىنىڭ الۋان سالالى تىرشىلىك-تىنىسىنا دەن قويىپ، تاريحي-الەۋمەتتىك وزگەرىستەرگە سۋرەتكەر زەردەسىمەن قاراي باستايدى. ونىڭ "مەكتەپتە"(1930)، "تۇركسىب" (1932)، "جامبىلدىڭ پورترەتى" (1937)، "ەسكى جانە جاڭا تۇرمىس" (1937-1941)، "امانگەلدى ساربازدارى" (1970)، "جاس اباي" (1945) سياقتى تۋىندىلارى دارىندى سۋرەتشىنىڭ وتكەن مەن بۇگىندى شىنشىلدىقپەن بەدەرلەگەن كوركەم شەجىرە ىسپەتتەس.

ءابىلحان تۋعان جەردىڭ اسەم تابيعاتىن، ونىڭ ديدارىڭداعى ادام قولىنىڭ جاسامپاز وزگەرىستەرىن زور شابىتپەن بەدەرلەي العان سۋرەتكەر. ونىڭ "بيىك تاۋلى مۇز ايدىن" (1954)، "گۇل اشقان الما" (1958)، "مەنىڭ وتانىم" (1959)، "جايلاۋداعى اۆتودۇكەن" (1963)، "قاشپاعاي گەس-ى" (1972) سياقتى پولوتنولارى ەپيكالىق قارىمىمەن، شىنشىلدىعىمەن نازار اۋدارادى.

ءابىلحان قاستەيەۆ سۋرەتشى رەتىندە وزىندىك دارا قولتاڭباسى-مەن عانا ەرەكشەلەنىپ قويمايدى، سونىمەن بىرگە، ول - تۋعان جەرى مەن وسكەن ەلىن پەرزەنتتىك ماحابباتپەن جىرلاي العان ءبىرتۋار سۋرەتكەر.