ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر
ءپانى: ارنايى سۋرەت جانە كوركەم گرافيكا.
Subject: Special drawing and art graphics
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاجىريبەلىك ساباق.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ستۋدەنتتەرگە كيىمدەردە كەزدەسەتىن تۇستەر، ولاردىڭ ءبىر - بىرىمەن ۇيلەسۋى جانە تۇستەردىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بوياۋلاردى قولدانا الۋ.
تىلدىك ماقسات: بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا اعىلشىن تىلىندە كاسىبي تەرميندەردى وقىپ ۇيرەنۋ.
دامىتۋشىلىق: كوركەم ويلاۋ، كوركەم ونەردى قابىلداۋ سەزىمدەرىن دامىتۋ، شىعارماشىلىققا باۋلۋ. ستۋدەنت العان ءبىلىمى ءوز دامۋىنا اسەر ەتۋ ومىردە العان ءبىلىمىن قولدانا الۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: ستۋدەنتتەردى تالعامپازدىققا، بەلسەندىلىككە، ساۋاتتىلىققا، تاربيەلەۋ. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى رەتىندە «ماڭگىلىك ەلدىڭ» كەشەگىسى، بۇگىنى مەن ەرتەڭى ءۇشىن قاجەت پاتريوتتىق تاربيە مەن ادامگەرشىلىك، وتانسۇيگىشتىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: كيىم قۇراستىرۋ، تىگىن ءوندىرىسىنىڭ تەحنولوگياسى، سىزۋ، كاسىبي اعىلشىن ءتىلى.
قولدانىلاتىن ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
نەگىزگى: ب. اسانوۆا، گ. تاكىشيەۆا. كيىمدى ۇلگىلەۋ جانە كوركەم بەزەندىرۋ.
قوسىمشا: C. ە. بەليايەۆاوسنوۆى يزوبرازيتەلنوگو يسكۋسستۆا ي حۋدوجەستۆەننوگو پروەكتيروۆانيا
ساباقتىڭ بارىسى مەن مازمۇنى:
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
1. ساباق سلايد ارقىلى باياندالادى.
1. ءتۇس – كومپوزيسيادا تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى ۇلكەن رول اتقارادى. ءتۇس — ادامنىڭ كوزىمەن قابىلداناتىن فيزيولوگيالىق سەزىم. ءار - ءتۇرلى تۇستەر ادامعا ەموسيالىق اسەر بەرەدى. مىسالى، كۇڭگىرت، قارا تۇستەر ادامعا كەرى اسەر ەتىپ، اشىق تۇستەر جاقسى اسەر بەرىپ، كوڭىل - كۇيدى كوتەرەدى. تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى، ولار حروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر.
حروماتيكالىق تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. ولار جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەر. جىلى رەڭكتى تۇستەرگە قىزىل، سارى، قىزىل - سارى، سارعىش رەڭكتى بارلىق تۇستەر ال، سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە بارلىق كوكشىل رەڭكتەگى تۇستەر جاتادى. سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا. كۇن ساۋلەسىن لينزا ارقىلى شاعىلىستىرساق تۇستەردىڭ سپەكتىرلىك جولاقتارىن كورەمىز. سپەكتردىڭ نەگىزگى 7 - ءتۇرلى ءتۇسى بار: قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل - سارى، جاسىل، كوك، كوگىلدىر تۇستەر. نەگىزگى تۇستەردىڭ اراسىندا ارالاس كۇلگىن تۇستەر بار. ولار 30 - شاقتى شاماسىندا بولادى. سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرىن حروماتيكالىق تۇستەردەپ اتايدى. احروماتيكالىق تۇستەرگەءتۇسسىز اق، قارا، سۇرجاتادى.
بارلىق سپەكتردىڭ تۇستەرى جانە كۇن سپەكترىندە جەتىسپەيتىن قان قىزىل (ەڭ شەتكى قىزىل جانە كۇلگىن تۇستەردىڭ ارالىعىنداعى) تۇستەر تۇستەردىڭ حروماتيكالىق(«تۇستىك») شكالاسى دەپ اتالاتىندى قۇرايدى. اق زاتتار بۇكىل سپەكتردى شاعىلىستىرادى، ال قارا زاتتار، كەرىسىنشە، بۇكىل سپەكتردى جۇتىپ قويادى.
احروماتيكالىق تۇستەر ءبىر - بىرىنەن تەك ءبىر بەلگىسى بويىنشا — اشىقتىعى (اشىق - سۇرعىلت نەمەسە قارا - سۇرعىلت) بويىنشا ەرەكشەلەنەدى. حروماتيكالىق ءتۇس، اشىقتىعى جاعىنان ەرەكشەلەنۋمەن قاتار، تاعى دا ەكى باستى بەلگىلەرمەن — تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى. تۇستىك ءوڭ — بۇل «قىزىل»، «سارى» جانە ت. ب. سوزدەرمەن انىقتالاتىن نارسە جانە مۇنىڭ ءوزى ءبىر ءتۇستى ەكىنشىسىنەن ەرەكشەلەپ تۇرادى.
سونىمەن، بارلىق حروماتيكالىق ءتۇس ءۇش پارامەترمەن — اشىقتىلىقپەن، تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى.
حروماتيكالىق تۇستەردى جىلى جانە سۋىق تۇستەردەپ شارتتى تۇردە بولەدى. جىلى تۇسكە سپەكتردىڭ سارى - قىزىل بولىگى، ال سۋىق تۇسكە كوك - كوگىلدىر بولىگى جاتادى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
بەينەلەۋ ونەرىندە ءۇش ءتۇس: سارى، قىزىل جانە كوك — نەگىزگى تۇستەر دەپ ەسەپتەلەدى.
قوسىمشا ءتۇس نەگىزگى تۇستەردىڭ قوسىندىسى ارقىلى الىنادى. شەڭبەردە قاراما – قارسى ورنالاسقان تۇستەر قارسى تۇستەر دەپ اتالادى. قاراما قارسى تۇستەر (كونتراست) – ءتۇس سپەكترىندە ارالىعىندا 3 ءتۇس ورنالاسقان ەكى ءتۇس.
2. تۇستەردىڭ كيىمدە قولدانىلۋ تۇرلەرى كورسەتىلەدى.
IV. ساباقتا وقۋشىلارعا بەرىلەتىن ءبىلىمنىڭ وزەكتىلىگى، وقۋ پروسەسىنە وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرۋ
3. اعىلشىن تىلىندە ۆيدەو تاسپا كورسەتىلەدى، وسى ۆيدەودان ەستىلگەن تانىس تەرميندەردى ءار توپتىڭ ستۋدەنتتەرى ايتادى.
ۆيدەو تاسپادا كەزدەسكەن:
(مىسالى)
1. Colors - تۇستەر
2. Red، blue، yellow - قىزىل، كوك، سارى.
3. White - اق
4. Tone - تون
5. Greۋ - سەرىي
6. color schemes - تۇستىك شەڭبەر (سحەمى).
7. complementary colors - قوسىمشا رەڭكتەر
8. primary colors - نەگىزگى تۇستەر
9. Hue saturation - قانىقتىق رەڭكتەر
10. Shade - رەڭكتەر
11. Warm - جىلى
12. cool colors - سۋىق تۇستەر.
13. colors mixing - ءتۇستى ارالاستىرۋ
14. adding grey - سۇر تۇستەردىڭ قوسىلۋى
15. fun colors - كوڭىلدى تۇستەر
4. سۇراق قويىلادى ونىڭ جاۋابى ستۋدەنتتەردە دۇرىس جاۋابى بار ستۋدەنت تۇرىپ وقيدى، كەلەسى سۇراقتى جالعاستىرادى.
Question Loop activities:
V. تاجىريبەلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋداعى وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە اتقاراتىن جۇمىستارى.
نۇسقاۋلىق كارتا №8
ءپانى: ارنايى سۋرەت جانە كوركەم گرافيكا
كۇنى: _______________
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر.
ماقساتى: جاڭا ساباقتى تۇسىندىرە وتىرىپ، حروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر تەرميندەرىمەن تانىستىرۋ. سۋىق جانە جىلى تۇستەردى ايىرا بىلۋلەرىن ۇيرەتۋ جانە بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ. ستۋدەنت العان ءبىلىمى ءوز دامۋىنا اسەر ەتۋ ومىردە العان ءبىلىمىن قولدانا الۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاجىريبيەلىك ساباققا كەرەكتى قۇرال جابدىقتار، ماتەريالدار:
1. نۇسقاۋ كارتا№7، تۇستىك شەڭبەر.
2. ا4 فورماتى قاعاز، ءتۇرلى كونسترۋكتور قارىنداشتار، وشىرگىش، سىزعىش، سيركۋل، گۋاش بوياۋلارى جانە قىلقالام، سۋ قۇياتىن ىدىس، پاليترا ت. ب
جالپى ماعلۇماتتار:
1. ءتۇس – كومپوزيسيادا تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى ۇلكەن رول اتقارادى. ءتۇس — ادامنىڭ كوزىمەن قابىلداناتىن فيزيولوگيالىق سەزىم. ءار - ءتۇرلى تۇستەر ادامعا ەموسيالىق اسەر بەرەدى. مىسالى، كۇڭگىرت، قارا تۇستەر ادامعا كەرى اسەر ەتىپ، اشىق تۇستەر جاقسى اسەر بەرىپ، كوڭىل - كۇيدى كوتەرەدى. تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى، ولارحروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر.
حروماتيكالىق تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. ولار جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەر. جىلى رەڭكتى تۇستەرگە قىزىل، سارى، قىزىل - سارى، سارعىش رەڭكتىبارلىق تۇستەر ال، سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە بارلىق كوكشىل رەڭكتەگى تۇستەرجاتادى. سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا. كۇن ساۋلەسىن لينزا ارقىلى شاعىلىستىرساق تۇستەردىڭ سپەكتىرلىك جولاقتارىن كورەمىز. سپەكتردىڭ نەگىزگى 7 - ءتۇرلى ءتۇسى بار: قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل - سارى، جاسىل، كوك، كوگىلدىر تۇستەر. نەگىزگى تۇستەردىڭ اراسىندا ارالاس كۇلگىن تۇستەر بار. ولار 30 - شاقتى شاماسىندا بولادى. سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرىن حروماتيكالىق تۇستەردەپ اتايدى. احروماتيكالىق تۇستەرگەءتۇسسىز اق، قارا، سۇرجاتادى.
بارلىق سپەكتردىڭ تۇستەرى جانە كۇن سپەكترىندە جەتىسپەيتىن قان قىزىل (ەڭ شەتكى قىزىل جانە كۇلگىن تۇستەردىڭ ارالىعىنداعى) تۇستەر تۇستەردىڭ حروماتيكالىق(«تۇستىك») شكالاسى دەپ اتالاتىندى قۇرايدى. اق زاتتار بۇكىل سپەكتردى شاعىلىستىرادى، ال قارا زاتتار، كەرىسىنشە، بۇكىل سپەكتردى جۇتىپ قويادى.
احروماتيكالىق تۇستەر ءبىر - بىرىنەن تەك ءبىر بەلگىسى بويىنشا — اشىقتىعى (اشىق - سۇرعىلت نەمەسە قارا - سۇرعىلت) بويىنشا ەرەكشەلەنەدى. حروماتيكالىق ءتۇس، اشىقتىعى جاعىنان ەرەكشەلەنۋمەن قاتار، تاعى دا ەكى باستى بەلگىلەرمەن — تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى. تۇستىك ءوڭ — بۇل «قىزىل»، «سارى» جانە ت. ب. سوزدەرمەن انىقتالاتىن نارسە جانە مۇنىڭ ءوزى ءبىر ءتۇستى ەكىنشىسىنەن ەرەكشەلەپ تۇرادى.
سونىمەن، بارلىق حروماتيكالىق ءتۇس ءۇش پارامەترمەن — اشىقتىلىقپەن، تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى.
حروماتيكالىق تۇستەردى جىلى جانە سۋىق تۇستەردەپ شارتتى تۇردە بولەدى. جىلى تۇسكە سپەكتردىڭ سارى - قىزىل بولىگى، ال سۋىق تۇسكە كوك - كوگىلدىر بولىگى جاتادى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
بەينەلەۋ ونەرىندە ءۇش ءتۇس: سارى، قىزىل جانە كوك — نەگىزگى تۇستەر دەپ ەسەپتەلەدى.
قوسىمشا ءتۇس نەگىزگى تۇستەردىڭ قوسىندىسى ارقىلى الىنادى. شەڭبەردە قاراما – قارسى ورنالاسقان تۇستەر قارسى تۇستەر دەپ اتالادى. قاراما قارسى تۇستەر (كونتراست) – ءتۇس سپەكترىندە ارالىعىندا 3 ءتۇس ورنالاسقان ەكى ءتۇس.
تۋىس ءتۇس – ءتۇس سپەكترىندە قاتار ورنالاسقان 3 ءتۇستىڭ رەڭكتەرى: قىزىل مەن سارى، سارى مەن جاسىل، كوكپەن جاسىل، قىزىل مەن جاسىل.
كوڭىلدى تۇستەر: قىزىل، سارى، كۇرەڭ قىزىل، جاسىل، كوك
كوڭىلسىز تۇستەر: سۋىق تۇستەردىڭ قوسىندىسى
ارمانشىل تۇستەر: جىلى تۇستەر مەن سۋىق تىستەردىڭ سولعىن رەڭكتەرى.
احروماتيكالىق تۇستەر – ءتۇس تونى جوق تۇستەر (سۇر، قارا، اق).
ۇيلەسىمدى تۇستەر – نەگىزگى ءتۇستى تاڭداۋعا ىقپال ەتۋشى ءتۇس.
تۋىستىق - ۇيلەسىمدى تۇستەر – 90 گرادۋس شاماسىندا ءتۇس، شەڭبەرىنە كىرەتىن تۇستەر.
تۋىستىق تۇستەر – 30 گرادۋس شاماسىندا ءتۇس شەڭبەرىنە كىرەتىن تۇستەر.
قانىقتىلىق – ءتۇس تازالىعىن مەڭزەيدى.
جارىق – ەلەكتروماگنيتتىك تولقىن.
سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا.
جىلى تۇستەر – وت دەنەلى تۇستەر (قىزىل، سارى).
سۋىق تۇستەر – سۋدىڭ سالقىندىعىن ەسكە تۇسىرەتىن تۇستەر (كوك، كوگىلدىر، كۇلگىن).
حروماتيكالىق تۇستەر – تۇستىك تونى بار سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
تۇستىك پارامەترلەر – تۇستىك تون، جارىق، قانىقتىلىق.
تۇستىك تون – ءتۇس اتاۋى.
جارىقتىق – تۇستىك جارىق نەمەسە قويۋلىقتى كورسەتەدى.
3.
1. تۇستەردىڭ نەگىزگى تۇرلەرىن اتاڭىزدار.
2. حروماتيكالىق تۇستەر قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟
3. تۋىستاس تۇستەرى قالاي انىقتايدى؟
تاپسىرمالار:
1. تۇستىك شەڭبەردى قازاز بەتىنە بەينەلەۋ.
2. احروماتيكالىق جانە حروماتيكالىق تۇستەردى اتاۋ.
3. سۋىق تۇستەردى بەينەلەۋ.
4. جىلى تۇستەردى بەينەلەۋ.
5. تۋىستاس، قارسى جانە تۋىستاس - قارسى تۇستەردى انىقتاي الۋ
تۋىستاس تۇستەر.
قارسى تۇستەر.
تۋىستاس قارسى تۇستەر.
تاپسىرمانىڭ ورىندالۋ ءتارتىبى:
1. قازاز بەتىنە قارانداش جانە سىزعىشتى، سيركۋلدى، ترانسپورمەردى قولدانا وتىرىپ، تۇستىك شەڭبەردە ورنالاسقان ارحوماتيكالىق جانە حروماتيكالىق تۇستەردىڭ سالۋ ءتارتىبى بويىنشا ەسكيزىن ورىنداۋ.
2. ورىندالعان ەسكيز بويىنشا سىىزىقتىق پەرسپەكتيۆاسى زاڭدىلىعىن ساقتاي وتىرىپ، /ا4/ فورماتتا تۇستىك شەڭبەردى دۇرىستاپ ورنالاستىرۋ. تۇستىك شەڭبەردىڭ پروپورسيالارىن ءوزارا ساقتاي وتىرىپ، ءبىرتۇتاس جيناقىلىقتى كورسەتۋ.
3. ورىندالعان تۇستىك شەڭبەردىڭ بەتىنە قىلقالاممەن گۋاش بوياۋلارىن قولدانىپ، سپەكتر تۇستەرىن جۇقا جاعۋ ارقىلى ءتۇس رەڭىن كەلتىرۋ. ءتۇس بايلىقتارىنىڭ كولوريتىن تابۋ.
4. احروماتيكالىق تۇستەردىڭ اق تۇستەن قارا تۇسكە بىرتىندەپ كوشۋ. بولەك قاعاز بەتىنە پاليترادا تۇستەر مەن تۇستەردى ارالاستىرعاندا شىققان كەستەسىن تولتىرىپ وتىرۋ. مىسالى مىنانداي:
5. تۇستىك شەڭبەردە ورنالاسقان ءتۇس بوياۋلارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ جەكەلەگەن سپەكتر تۇستەرىن بايلانىستىرۋ.
VI. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
1. نەگىزگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟
2. احروماتيكالىق، حروماتيكالىق تۇستەر قانداي تۇستەر؟
3. جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟
4. قارسى تۇستەردى كورسەتۋ.
5. تۋىستاس تۇستەردى كورسەتۋ.
6. ۇشتىك تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن بەلگىلەۋ.
VII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءوز تالعامىنا ساي كوستيۋمدى تۇستەرمەن ۇيلەسىمدى بوياۋ
Subject: Special drawing and art graphics
ساباقتىڭ ءتۇرى: تاجىريبەلىك ساباق.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ستۋدەنتتەرگە كيىمدەردە كەزدەسەتىن تۇستەر، ولاردىڭ ءبىر - بىرىمەن ۇيلەسۋى جانە تۇستەردىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بوياۋلاردى قولدانا الۋ.
تىلدىك ماقسات: بەرىلگەن تاقىرىپ بويىنشا اعىلشىن تىلىندە كاسىبي تەرميندەردى وقىپ ۇيرەنۋ.
| ساباقتىڭ كەزەڭدەرى | مازمۇنى | ءادىس - تاسىلدەرى | قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر جانە توق | ۋاقىتى |
| ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋشىلاردىڭ سىرت كەلبەتىنە، نازار اۋدارۋ، وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. | 2 مين | |||
| ءىى. ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن حابارلاۋ. تاقىرىبى: ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر ماقساتى: ستۋدەنتتەرگە كيىمدەردە كەزدەسەتىن تۇستەر، ولاردىڭ ءبىر - بىرىمەن ۇيلەسۋى جانە تۇستەردىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. بوياۋلاردى قولدانا الۋ. | 3 مين | |||
| ءىىى.. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. تاقىرىپتى بايانداۋ. ماماندىققا قاجەتتىلىگىن كورسەتۋ. سلايد كورسەتۋ. | 10مين | |||
| IV. ساباقتا وقۋشىلارعا بەرىلەتىن ءبىلىمنىڭ وزەكتىلىگى، وقۋ پروسەسىنە وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرۋ | ساباقتا وقۋشىلارعا تاقىرىپتىڭ تۇسىنىكتى بولۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا تاپسىرمانىڭ ورىندالۋىنا باعىت - باعدار بەرۋ، ساباق بارىسىندا ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرۋ ماقساتىندا تاپسىرمانى تۇرلەندىرىپ بەرۋ، ويىندار ۇيىمداستىرۋ. | سىزبا سۋرەتتەردى كورسەتۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ، جانە بەينەلەۋ. | ۆيدەو تاسپا. ينتەراكتيۆتى تاقتا. كارتوچكا | 10 مين |
| V. تاجىريبەلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋداعى وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە اتقاراتىن جۇمىستارى | 1. تۇستىك شەڭبەردى قاعاز بەتىنە بەينەلەۋ. 2. احروماتيكالىق جانە حروماتيكالىق تۇستەردى بەينەلەۋ. 3. سۋىق تۇستەردى بەينەلەۋ. 4. جىلى تۇستەردى بەينەلەۋ. | ءوز بەتىنشە وزىندىك جۇمىس ورىنداۋ. | 1. نۇسقاۋ كارتا№8، تۇستىك شەڭبەر №8. 2. ا4 فورماتى قاعاز، ءتۇرلى كونسترۋكتور قارىنداشتار، وشىرگىش، سىزعىش، گۋاش بوياۋلارى ت. ب | 10مين |
| VI. ساباقتى قورىتىندىلاۋ | وقۋشىلاردىڭ تاپسىرمانى ورىنداۋىنا بايلانىستى باعالاۋ جانە حابارلاۋ. ساباق بارىسىندا جىبەرىلگەن كەمشىلىكتەر ۇستىنەن جۇمىس ىستەۋ جانە ساباقتى قورىتىندىلاۋ. 1. نەگىزگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟ 2. احروماتيكالىق، حروماتيكالىق تۇستەر قانداي تۇستەر؟ 3. جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟ 4. قارسى تۇستەردى كورسەتۋ. 5. تۋىستاس تۇستەردى كورسەتۋ. 6. ۇشتىك تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن بەلگىلەۋ. | 7مين | ||
| VII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ | كيىم ۇلگىسىندە بوياۋمەن تۇستەردى ۇيلەسىمدى بوياۋ. انسامبل قۇراستىرۋ. | 3 مين | ||
تاربيەلىك: ستۋدەنتتەردى تالعامپازدىققا، بەلسەندىلىككە، ساۋاتتىلىققا، تاربيەلەۋ. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى رەتىندە «ماڭگىلىك ەلدىڭ» كەشەگىسى، بۇگىنى مەن ەرتەڭى ءۇشىن قاجەت پاتريوتتىق تاربيە مەن ادامگەرشىلىك، وتانسۇيگىشتىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: كيىم قۇراستىرۋ، تىگىن ءوندىرىسىنىڭ تەحنولوگياسى، سىزۋ، كاسىبي اعىلشىن ءتىلى.
قولدانىلاتىن ادەبيەتتەر ءتىزىمى:
نەگىزگى: ب. اسانوۆا، گ. تاكىشيەۆا. كيىمدى ۇلگىلەۋ جانە كوركەم بەزەندىرۋ.
قوسىمشا: C. ە. بەليايەۆاوسنوۆى يزوبرازيتەلنوگو يسكۋسستۆا ي حۋدوجەستۆەننوگو پروەكتيروۆانيا
ساباقتىڭ بارىسى مەن مازمۇنى:
ءىىى. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
1. ساباق سلايد ارقىلى باياندالادى.
1. ءتۇس – كومپوزيسيادا تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى ۇلكەن رول اتقارادى. ءتۇس — ادامنىڭ كوزىمەن قابىلداناتىن فيزيولوگيالىق سەزىم. ءار - ءتۇرلى تۇستەر ادامعا ەموسيالىق اسەر بەرەدى. مىسالى، كۇڭگىرت، قارا تۇستەر ادامعا كەرى اسەر ەتىپ، اشىق تۇستەر جاقسى اسەر بەرىپ، كوڭىل - كۇيدى كوتەرەدى. تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى، ولار حروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر.
حروماتيكالىق تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. ولار جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەر. جىلى رەڭكتى تۇستەرگە قىزىل، سارى، قىزىل - سارى، سارعىش رەڭكتى بارلىق تۇستەر ال، سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە بارلىق كوكشىل رەڭكتەگى تۇستەر جاتادى. سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا. كۇن ساۋلەسىن لينزا ارقىلى شاعىلىستىرساق تۇستەردىڭ سپەكتىرلىك جولاقتارىن كورەمىز. سپەكتردىڭ نەگىزگى 7 - ءتۇرلى ءتۇسى بار: قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل - سارى، جاسىل، كوك، كوگىلدىر تۇستەر. نەگىزگى تۇستەردىڭ اراسىندا ارالاس كۇلگىن تۇستەر بار. ولار 30 - شاقتى شاماسىندا بولادى. سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرىن حروماتيكالىق تۇستەردەپ اتايدى. احروماتيكالىق تۇستەرگەءتۇسسىز اق، قارا، سۇرجاتادى.
بارلىق سپەكتردىڭ تۇستەرى جانە كۇن سپەكترىندە جەتىسپەيتىن قان قىزىل (ەڭ شەتكى قىزىل جانە كۇلگىن تۇستەردىڭ ارالىعىنداعى) تۇستەر تۇستەردىڭ حروماتيكالىق(«تۇستىك») شكالاسى دەپ اتالاتىندى قۇرايدى. اق زاتتار بۇكىل سپەكتردى شاعىلىستىرادى، ال قارا زاتتار، كەرىسىنشە، بۇكىل سپەكتردى جۇتىپ قويادى.
احروماتيكالىق تۇستەر ءبىر - بىرىنەن تەك ءبىر بەلگىسى بويىنشا — اشىقتىعى (اشىق - سۇرعىلت نەمەسە قارا - سۇرعىلت) بويىنشا ەرەكشەلەنەدى. حروماتيكالىق ءتۇس، اشىقتىعى جاعىنان ەرەكشەلەنۋمەن قاتار، تاعى دا ەكى باستى بەلگىلەرمەن — تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى. تۇستىك ءوڭ — بۇل «قىزىل»، «سارى» جانە ت. ب. سوزدەرمەن انىقتالاتىن نارسە جانە مۇنىڭ ءوزى ءبىر ءتۇستى ەكىنشىسىنەن ەرەكشەلەپ تۇرادى.
سونىمەن، بارلىق حروماتيكالىق ءتۇس ءۇش پارامەترمەن — اشىقتىلىقپەن، تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى.
حروماتيكالىق تۇستەردى جىلى جانە سۋىق تۇستەردەپ شارتتى تۇردە بولەدى. جىلى تۇسكە سپەكتردىڭ سارى - قىزىل بولىگى، ال سۋىق تۇسكە كوك - كوگىلدىر بولىگى جاتادى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
بەينەلەۋ ونەرىندە ءۇش ءتۇس: سارى، قىزىل جانە كوك — نەگىزگى تۇستەر دەپ ەسەپتەلەدى.
قوسىمشا ءتۇس نەگىزگى تۇستەردىڭ قوسىندىسى ارقىلى الىنادى. شەڭبەردە قاراما – قارسى ورنالاسقان تۇستەر قارسى تۇستەر دەپ اتالادى. قاراما قارسى تۇستەر (كونتراست) – ءتۇس سپەكترىندە ارالىعىندا 3 ءتۇس ورنالاسقان ەكى ءتۇس.
2. تۇستەردىڭ كيىمدە قولدانىلۋ تۇرلەرى كورسەتىلەدى.
IV. ساباقتا وقۋشىلارعا بەرىلەتىن ءبىلىمنىڭ وزەكتىلىگى، وقۋ پروسەسىنە وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرۋ
3. اعىلشىن تىلىندە ۆيدەو تاسپا كورسەتىلەدى، وسى ۆيدەودان ەستىلگەن تانىس تەرميندەردى ءار توپتىڭ ستۋدەنتتەرى ايتادى.
ۆيدەو تاسپادا كەزدەسكەن:
(مىسالى)
1. Colors - تۇستەر
2. Red، blue، yellow - قىزىل، كوك، سارى.
3. White - اق
4. Tone - تون
5. Greۋ - سەرىي
6. color schemes - تۇستىك شەڭبەر (سحەمى).
7. complementary colors - قوسىمشا رەڭكتەر
8. primary colors - نەگىزگى تۇستەر
9. Hue saturation - قانىقتىق رەڭكتەر
10. Shade - رەڭكتەر
11. Warm - جىلى
12. cool colors - سۋىق تۇستەر.
13. colors mixing - ءتۇستى ارالاستىرۋ
14. adding grey - سۇر تۇستەردىڭ قوسىلۋى
15. fun colors - كوڭىلدى تۇستەر
4. سۇراق قويىلادى ونىڭ جاۋابى ستۋدەنتتەردە دۇرىس جاۋابى بار ستۋدەنت تۇرىپ وقيدى، كەلەسى سۇراقتى جالعاستىرادى.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
نۇسقاۋلىق كارتا №8
ءپانى: ارنايى سۋرەت جانە كوركەم گرافيكا
كۇنى: _______________
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتۇستانۋ نەگىزدەرى. تۇستىك شەڭبەر.
ماقساتى: جاڭا ساباقتى تۇسىندىرە وتىرىپ، حروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر تەرميندەرىمەن تانىستىرۋ. سۋىق جانە جىلى تۇستەردى ايىرا بىلۋلەرىن ۇيرەتۋ جانە بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ. ستۋدەنت العان ءبىلىمى ءوز دامۋىنا اسەر ەتۋ ومىردە العان ءبىلىمىن قولدانا الۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاجىريبيەلىك ساباققا كەرەكتى قۇرال جابدىقتار، ماتەريالدار:
1. نۇسقاۋ كارتا№7، تۇستىك شەڭبەر.
2. ا4 فورماتى قاعاز، ءتۇرلى كونسترۋكتور قارىنداشتار، وشىرگىش، سىزعىش، سيركۋل، گۋاش بوياۋلارى جانە قىلقالام، سۋ قۇياتىن ىدىس، پاليترا ت. ب
جالپى ماعلۇماتتار:
1. ءتۇس – كومپوزيسيادا تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگى ۇلكەن رول اتقارادى. ءتۇس — ادامنىڭ كوزىمەن قابىلداناتىن فيزيولوگيالىق سەزىم. ءار - ءتۇرلى تۇستەر ادامعا ەموسيالىق اسەر بەرەدى. مىسالى، كۇڭگىرت، قارا تۇستەر ادامعا كەرى اسەر ەتىپ، اشىق تۇستەر جاقسى اسەر بەرىپ، كوڭىل - كۇيدى كوتەرەدى. تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى، ولارحروماتيكالىق جانە احروماتيكالىق تۇستەر.
حروماتيكالىق تۇستەر ەكى تۇرگە بولىنەدى. ولار جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەر. جىلى رەڭكتى تۇستەرگە قىزىل، سارى، قىزىل - سارى، سارعىش رەڭكتىبارلىق تۇستەر ال، سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە بارلىق كوكشىل رەڭكتەگى تۇستەرجاتادى. سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا. كۇن ساۋلەسىن لينزا ارقىلى شاعىلىستىرساق تۇستەردىڭ سپەكتىرلىك جولاقتارىن كورەمىز. سپەكتردىڭ نەگىزگى 7 - ءتۇرلى ءتۇسى بار: قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل - سارى، جاسىل، كوك، كوگىلدىر تۇستەر. نەگىزگى تۇستەردىڭ اراسىندا ارالاس كۇلگىن تۇستەر بار. ولار 30 - شاقتى شاماسىندا بولادى. سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرىن حروماتيكالىق تۇستەردەپ اتايدى. احروماتيكالىق تۇستەرگەءتۇسسىز اق، قارا، سۇرجاتادى.
بارلىق سپەكتردىڭ تۇستەرى جانە كۇن سپەكترىندە جەتىسپەيتىن قان قىزىل (ەڭ شەتكى قىزىل جانە كۇلگىن تۇستەردىڭ ارالىعىنداعى) تۇستەر تۇستەردىڭ حروماتيكالىق(«تۇستىك») شكالاسى دەپ اتالاتىندى قۇرايدى. اق زاتتار بۇكىل سپەكتردى شاعىلىستىرادى، ال قارا زاتتار، كەرىسىنشە، بۇكىل سپەكتردى جۇتىپ قويادى.
احروماتيكالىق تۇستەر ءبىر - بىرىنەن تەك ءبىر بەلگىسى بويىنشا — اشىقتىعى (اشىق - سۇرعىلت نەمەسە قارا - سۇرعىلت) بويىنشا ەرەكشەلەنەدى. حروماتيكالىق ءتۇس، اشىقتىعى جاعىنان ەرەكشەلەنۋمەن قاتار، تاعى دا ەكى باستى بەلگىلەرمەن — تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى. تۇستىك ءوڭ — بۇل «قىزىل»، «سارى» جانە ت. ب. سوزدەرمەن انىقتالاتىن نارسە جانە مۇنىڭ ءوزى ءبىر ءتۇستى ەكىنشىسىنەن ەرەكشەلەپ تۇرادى.
سونىمەن، بارلىق حروماتيكالىق ءتۇس ءۇش پارامەترمەن — اشىقتىلىقپەن، تۇستىك وڭمەن جانە قانىقتىلىقپەن سيپاتتالادى.
حروماتيكالىق تۇستەردى جىلى جانە سۋىق تۇستەردەپ شارتتى تۇردە بولەدى. جىلى تۇسكە سپەكتردىڭ سارى - قىزىل بولىگى، ال سۋىق تۇسكە كوك - كوگىلدىر بولىگى جاتادى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
بەينەلەۋ ونەرىندە ءۇش ءتۇس: سارى، قىزىل جانە كوك — نەگىزگى تۇستەر دەپ ەسەپتەلەدى.
قوسىمشا ءتۇس نەگىزگى تۇستەردىڭ قوسىندىسى ارقىلى الىنادى. شەڭبەردە قاراما – قارسى ورنالاسقان تۇستەر قارسى تۇستەر دەپ اتالادى. قاراما قارسى تۇستەر (كونتراست) – ءتۇس سپەكترىندە ارالىعىندا 3 ءتۇس ورنالاسقان ەكى ءتۇس.
تۋىس ءتۇس – ءتۇس سپەكترىندە قاتار ورنالاسقان 3 ءتۇستىڭ رەڭكتەرى: قىزىل مەن سارى، سارى مەن جاسىل، كوكپەن جاسىل، قىزىل مەن جاسىل.
كوڭىلدى تۇستەر: قىزىل، سارى، كۇرەڭ قىزىل، جاسىل، كوك
كوڭىلسىز تۇستەر: سۋىق تۇستەردىڭ قوسىندىسى
ارمانشىل تۇستەر: جىلى تۇستەر مەن سۋىق تىستەردىڭ سولعىن رەڭكتەرى.
احروماتيكالىق تۇستەر – ءتۇس تونى جوق تۇستەر (سۇر، قارا، اق).
ۇيلەسىمدى تۇستەر – نەگىزگى ءتۇستى تاڭداۋعا ىقپال ەتۋشى ءتۇس.
تۋىستىق - ۇيلەسىمدى تۇستەر – 90 گرادۋس شاماسىندا ءتۇس، شەڭبەرىنە كىرەتىن تۇستەر.
تۋىستىق تۇستەر – 30 گرادۋس شاماسىندا ءتۇس شەڭبەرىنە كىرەتىن تۇستەر.
قانىقتىلىق – ءتۇس تازالىعىن مەڭزەيدى.
جارىق – ەلەكتروماگنيتتىك تولقىن.
سپەكتر – جەتى تۇستەن تۇراتىن تولقىننىڭ ۇزىندىعىنا سايكەس ورنالاسقان شكالا.
جىلى تۇستەر – وت دەنەلى تۇستەر (قىزىل، سارى).
سۋىق تۇستەر – سۋدىڭ سالقىندىعىن ەسكە تۇسىرەتىن تۇستەر (كوك، كوگىلدىر، كۇلگىن).
حروماتيكالىق تۇستەر – تۇستىك تونى بار سپەكتردىڭ بارلىق تۇستەرى.
تۇستىك شەڭبەر – ءبىر - بىرىنە بىركەلكى وتەتىن سپەكتر تۇستەرى.
تۇستىك پارامەترلەر – تۇستىك تون، جارىق، قانىقتىلىق.
تۇستىك تون – ءتۇس اتاۋى.
جارىقتىق – تۇستىك جارىق نەمەسە قويۋلىقتى كورسەتەدى.
3.
1. تۇستەردىڭ نەگىزگى تۇرلەرىن اتاڭىزدار.
2. حروماتيكالىق تۇستەر قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟
3. تۋىستاس تۇستەرى قالاي انىقتايدى؟
تاپسىرمالار:
1. تۇستىك شەڭبەردى قازاز بەتىنە بەينەلەۋ.
2. احروماتيكالىق جانە حروماتيكالىق تۇستەردى اتاۋ.
3. سۋىق تۇستەردى بەينەلەۋ.
4. جىلى تۇستەردى بەينەلەۋ.
5. تۋىستاس، قارسى جانە تۋىستاس - قارسى تۇستەردى انىقتاي الۋ
تۋىستاس تۇستەر.
قارسى تۇستەر.
تۋىستاس قارسى تۇستەر.
تاپسىرمانىڭ ورىندالۋ ءتارتىبى:
1. قازاز بەتىنە قارانداش جانە سىزعىشتى، سيركۋلدى، ترانسپورمەردى قولدانا وتىرىپ، تۇستىك شەڭبەردە ورنالاسقان ارحوماتيكالىق جانە حروماتيكالىق تۇستەردىڭ سالۋ ءتارتىبى بويىنشا ەسكيزىن ورىنداۋ.
2. ورىندالعان ەسكيز بويىنشا سىىزىقتىق پەرسپەكتيۆاسى زاڭدىلىعىن ساقتاي وتىرىپ، /ا4/ فورماتتا تۇستىك شەڭبەردى دۇرىستاپ ورنالاستىرۋ. تۇستىك شەڭبەردىڭ پروپورسيالارىن ءوزارا ساقتاي وتىرىپ، ءبىرتۇتاس جيناقىلىقتى كورسەتۋ.
3. ورىندالعان تۇستىك شەڭبەردىڭ بەتىنە قىلقالاممەن گۋاش بوياۋلارىن قولدانىپ، سپەكتر تۇستەرىن جۇقا جاعۋ ارقىلى ءتۇس رەڭىن كەلتىرۋ. ءتۇس بايلىقتارىنىڭ كولوريتىن تابۋ.
4. احروماتيكالىق تۇستەردىڭ اق تۇستەن قارا تۇسكە بىرتىندەپ كوشۋ. بولەك قاعاز بەتىنە پاليترادا تۇستەر مەن تۇستەردى ارالاستىرعاندا شىققان كەستەسىن تولتىرىپ وتىرۋ. مىسالى مىنانداي:
5. تۇستىك شەڭبەردە ورنالاسقان ءتۇس بوياۋلارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ جەكەلەگەن سپەكتر تۇستەرىن بايلانىستىرۋ.
VI. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
1. نەگىزگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟
2. احروماتيكالىق، حروماتيكالىق تۇستەر قانداي تۇستەر؟
3. جىلى جانە سۋىق رەڭكتەگى تۇستەرگە قانداي تۇستەر جاتادى؟
4. قارسى تۇستەردى كورسەتۋ.
5. تۋىستاس تۇستەردى كورسەتۋ.
6. ۇشتىك تۇستەردىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن بەلگىلەۋ.
| باعالاۋ كريتەريلەر: | قورىتىندى بالل: | |||
| 1. ۆيدەو تاسپادان تىڭدالعان تانىس تەرميندەر بويىنشا | تانىس تەرميندەردى اعىلشىن تىلىندە تولىق ايتتى. | تانىس تەرميندەردى تولىق ايتالمادى. | تاڭىس تەرميندەردى ايتالمادى. | |
| قىزىل ءتۇستى توپ: | ||||
| سارى ءتۇستى توپ: | ||||
| جاسىل ءتۇستى توپ: | ||||
| 2. سۇراق جاۋاپ ءادىسى بويىنشا | بەرىلگەن سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بارلىعىن تاپتى | بەرىلگەن سۇراقتاردىڭ جاۋابى ناقتى ايتىلمادى. | سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىلمەدى. | |
| قىزىل ءتۇستى توپ: | ||||
| سارى ءتۇستى توپ: | ||||
| جاسىل ءتۇستى توپ: | ||||
| 3. تۇستىك شەڭبەر بوياۋ بويىنشا | تۇستەر شەڭبەردە ورنالاسۋى دۇرىس، تۋىندى تۇستەر ناقتى تابىلعان. | تۇستەر شەڭبەردە دۇرىس ورنالاسقان، تۋىندى تۇستەردىڭ كەيبىر انىق بەينەلەنبەگەن | تۇستەر شەڭبەردە دۇرىس ورنالاسپاعان، تۋىندى تۇستەردىڭ كوبى انىق بەينەلەنبەگەن | |
| قىزىل ءتۇستى توپ: | ||||
| سارى ءتۇستى توپ: | ||||
| جاسىل ءتۇستى توپ: | ||||
| 4. احروماتيكالىق تۇستەردىبەينەلەۋبويىنشا | احروماتيكالىق تۇستەردى بىلەدى، انىق بەينەلەنگەن ولاردىڭ رەڭكتەرىن بەينەلەي الدى. | احروماتيكالىق تۇستەردى بىلەدى، ءبىراق ءتۇس رەڭكتەرى انىق ەمەس. | احروماتيكالىق تۇستەردى بىلمەيدى، ءتۇس رەڭكتەرىن بەينەلەنبەگەن. | |
| قىزىل ءتۇستى توپ: | ||||
| سارى ءتۇستى توپ: | ||||
| جاسىل ءتۇستى توپ: | ||||
| 5. تۋىستاس، قارسى جانە تۋىستاس - قارسى تۇستەردى انىقتاۋ. | تۋىستاس، قارسى جانە تۋىستاس - قارسى تۇستەردى تولىق انىقتاي الۋ. | تۇستەردىڭ كەيبىرىن انىقتاي المادى. | تۇستەردى تولىعىمەن الماستىردى.. | |
| قىزىل ءتۇستى توپ: | ||||
| سارى ءتۇستى توپ: | ||||
| جاسىل ءتۇستى توپ: |
ءوز تالعامىنا ساي كوستيۋمدى تۇستەرمەن ۇيلەسىمدى بوياۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: قالتا تۇرلەرى ولاردىڭ وڭدەلۋ تەحنولوگياسى
-
ءپان: جاراتىلىستانۋسىنىپ: 3 «ءا»زاتتار جانە ولاردىڭ قاسيەتتەرى. تابيعات رەسۋرستارىكۇنى: تاقىرىبى:قانداي توپىراق قۇنارلى؟وقۋ ماقساتى:3.3.4.4 توپىراقتىڭ قۇنارلىلىعىن قۇرامىنا قاراي زەرتتەۋ؛ 3.1.2.4 ءجۇ...
