ۇلتىنا قامقور - ەلباسى
1 جەلتوقسان – تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى
اشىق تاربيە ساعاتى: «ۇلتىنا قامقور - ەلباسى»
ماقساتى:
1. قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ءومىر جولى، تۋىپ - وسكەن، وقىپ ءبىلىم العان، قىزمەت ەتكەن جەرلەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ؛
2. ەلباسىنىڭ ءومىر جولىنان ۇلگى الا وتىرىپ وتانىن، حالقىن سۇيۋگە، ەرجۇرەكتىلىككە، ازاماتتىققا، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ؛
3. شاكىرت جۇرەگىندە ەلباسىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن وياتۋ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار كورسەتۋ، ءۇنتاسپا، شارلار، سۋرەتتەر، كورمە.
1 - جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، تاربيەشىلەر، وقۋشىلار جانە قوناقتار!
2 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن تاۋەلسىز ەلدىڭ قادىرمەندى ازاماتتارى، ۇلدارى مەن قىزدارى بۇگىنگى تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە ارنالعان «ەلباسى ەڭسەلەتكەن ەلوردا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى: الاۋلاعان الابىنان نۇر تامىپ،
قازاق ەلىن بۇكىل دۇنيە ءجۇر تانىپ.
كوك بايراعىڭ جەلبىرەيدى تورىڭدە،
گيمنىڭ تۇر كوگىڭدە شىرقالىپ.
(قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنى ورىندالادى)
2 - جۇرگىزۋشى: اليحان، سەن قالاي ويلايسىڭ، وسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى وسىنداي دارەجەگە جەتىپ، كوك تۋىمىزدىڭ استىندا بەيبىت، مولشىلىق، تاتۋلىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىز كىمنىڭ ارقاسىندا؟
1 - جۇرگىزۋشى: ارينە، قازاقستاننىڭ اتىن سوناۋ شەت مەملەكەتتەر تانىپ، استانامىز كوركەيىپ جاتقانى ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ارقاسى. وسى تاۋەلسىز ەركىندىكتە ءومىر سۇرۋگە ءبىز قالاي جەتتىك، كىمدەر ارقىلى جەتتىك، ءيا تاريح بەتىنە ۇڭىلسەك، ول وتە ۇزاق جىلدار بويى اتا - بابامىزدىڭ قاسىق قانى قالعانشا ايانباي كۇرەسىپ، ەلىم، جەرىم، ۇرپاعىم دەپ بالالارىم تىنىش ءومىر ءسۇرسىن دەپ بىزگە تاۋەلسىز مەملەكەتتى سىيلادى. وسىنداي كوپ ۇلتتى مەملەكەتتى باسقارۋ وڭاي ەمەس. وسى تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى باسقارۋ 1991 جىلى 1 جەلتوقساندا ءبىزدىڭ ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆقا بۇيىرعان ەكەن.
1 - جۇرگىزۋشى: مەملەكەتىمىز تاۋەلسىز ەل بوپ جاريالانعالى بەرى ارينە دامىدى، ەكونوميكاسى دا، ءبىلىم بەرۋ سالاسى دا، مەديسينا سالاسى دا، ءوندىرىسى دە، شەت ەلدەرمەن بايلانىسى دا. بارلىعى، ەلباسىمىزدىڭ ساياساتىنىڭ نەگىزىندە ەمەس پە؟
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، دۇرىس ايتاسىڭ، ءبىراق سول تاۋەلسىزدىككە دە وڭاي جەتە قويمادىق قوي. قانشاما بابالارىمىز، اتالارىمىز، قايرات پەن ەربولداي اعالارامىز، ءلاززاتتاي اپكەلەرىمىز تاۋەلسىزدىك جولىندا قۇربان بولدى. ەندەشە 1986 جىلى 16 جەلتوقسان كۇنىنە ارنالعان اقۇشتاپ باقتىگەرەيەۆانىڭ «ەرلىكتى كوزبەن كورگەن كۇن» ولەڭىن تىڭدايىق. وقيتىن - جۇبانىشيەۆا قارلىعاش.
ەرلىكتى كوزبەن كورگەن كۇن
جەلتوقسان — 86، ىزعارلى كۇن،
مۇز بەن قار جىلجىعانداي قۇزدان بۇگىن،
ءوتتىڭ دە استاڭ - كەستەڭ ويدا جوقتا
ارتىڭا ۇمىتىلماس ءىز قالدىردىڭ.
ايتامىز ەرتەگى ەتىپ ول كۇندەردى،
باتىر دەپ ماداقتايمىز ءجون بىلگەندى،
حالىققا جاڭا جىلدىق سالەم جولداپ،
جازۋشىلار ۇيىنە كولبين كەلدى.
بىرەۋلەر باستىق كورسە قۋاناتىن،
بىرەۋلەر جالپىلدايدى سۇراپ اتىن.
ءبىر كەزدە جازۋشىلار مىنبەسىنە
بارادى كوتەرىلىپ جۇبان اقىن.
قازاقشا اكسەنت، تولقىعان قاتال ۇنمەن:
«زامانداسپىز — دەدى وعان، قاتار جۇرگەن.
جەلتوقساننىڭ كورگەنشە ون التىسىن
ءبىر كۇن بۇرىن باتسامشى باتار كۇنمەن».
— قورعاعانمىن جاۋدان مەن سوۆەت ەلىن،
ءالى كۇنگى وتاندى ءان ەتەمىن.
«مەن قازاقپىن!» - دەۋشى ەدىم بىلە تۇرا،
«شوۆينيزم» دەگەننىڭ بار ەكەنىن.
ۇرپاعىما ءحالىم بار نە دەر ەڭدى،
قورلادىڭدار بۇل قازاق دەگەن ەلدى.
قىزدارىمدى سۇيرەتىپ بۇرىمىنان
يت تالاسىن دەپ پە ەدىم نەمەرەمدى؟
اقىنشا ايتسام، «ۇلى ەلدىڭ» بۇل مازاعىن
مەنىڭ دالام كوتەردى كۇللى ازابىن.
تىڭ جەرىمدى يگەرگەن باۋىرلارىڭ
تراكتورگە تاپتاتتى قىر قازاعىن.
ونىڭا دا شىدادى حالقىم مەنىڭ،
بەردى ەمەس پە بيلىگىن، التىن كەنىن.
تۇڭعىش تۇرسىڭ العاشقى ءدامىن تاتىپ،
تۇسىنبەيسىڭ زامانداس، سالتىن ەلدىڭ.
ءبىر ەمەستەي وزىڭمەن جولىم بۇگىن
مەن ايتپاسام پاش ەتەر سورىمدى كىم،
70 جىلداي، قۇربىم - اۋ، كەلەسىڭسەر
پايدالانىپ قازاقتىڭ مومىندىعىن.
دەپ ۇيرەتتىڭ ماڭگۇرتسىڭ؛ ءبارىڭ نادان،
ءتىل مەن دىننەن ايرىلدى ەلىم، بابام،
كەشە الاندا ساباعان — سەنىڭ تەگىڭ،
ال تاياقتى جەگەندەر مەنىڭ بالام.
اقىن جۇرەك تارتۋدا سودان قايعى،
شىداماسپىن ايتپاۋعا جارام جايلى،
كەشىر مەنى، زامانداس، وسى جولى
جۇبان ساعان پىكىرلەس بولا المايدى.
نامىس پەن كەك تۇنەرىپ قاباعىندا،
مۇڭ ارالاس جاس تۇنىپ جانارىندا.
ەل الدىندا ارقادان جۇگى ءتۇسىپ،
اقىن تۇردى تازارىپ ار الدىندا.
تىنىپ قالدى زال تەگىس كۇبىرلەمەي،
ءبىر ادامنىڭ جانارى كۇلىمدەمەي.
ءبىز وتىردىق توبەدەن جاي تۇسكەندەي
ارقامىزدان قۇمىرسقا جۇگىرگەندەي.
كەتتى زالدى اقىننىڭ ورتەپ دەمى،
ءالى ەسىمدە - بىرەۋلەر سەلت ەتپەدى.
37 قۋعىنىن كورگەن سورلى
قول سوعۋدان سەسكەنىپ، جەر تەپكەنى.
جۇبان - ءبورى، وزگەلەر — قوياندارداي،
كولبين ءجۇزى ءسول قانعا بويالعانداي،
زال گۋىلدەپ، ءبىر كەزدە جەر سولق ەتىپ،
ۇيقىسىنان بار قازاق ويانعانداي.
1 - جۇرگىزۋشى: ەلباسىمىزدىڭ ءومىربايانىنا توقتالساق. ن. نازاربايەۆ - بارىنەن بۇرىن ءوز مىندەتىن، ءوز تاعايىندالۋىن تەرەڭ سەزىنەتىن، ۇلەسىنە تيگەن مىندەتتى جاۋاپتى ءارى قاجىرلىقپەن اتقاراتىن ادام. ول ءار قادامىن شىن مانىسىندە وتە مۇقيات ەسەپتەيدى: ول ءۇشىن ساياساتشى بولۋ – بويعا بىتكەن دارىنمەن قاتار كۇن سايىنعى اسا اۋىر جۇمىس جانە ءومىر داعدىسى.
ۇلتىنا قامقور - ەلباسى. جۇكتەۋ
اشىق تاربيە ساعاتى: «ۇلتىنا قامقور - ەلباسى»
ماقساتى:
1. قازاق حالقىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ ءومىر جولى، تۋىپ - وسكەن، وقىپ ءبىلىم العان، قىزمەت ەتكەن جەرلەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ؛
2. ەلباسىنىڭ ءومىر جولىنان ۇلگى الا وتىرىپ وتانىن، حالقىن سۇيۋگە، ەرجۇرەكتىلىككە، ازاماتتىققا، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ؛
3. شاكىرت جۇرەگىندە ەلباسىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمىن وياتۋ، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار كورسەتۋ، ءۇنتاسپا، شارلار، سۋرەتتەر، كورمە.
1 - جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار، تاربيەشىلەر، وقۋشىلار جانە قوناقتار!
2 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن تاۋەلسىز ەلدىڭ قادىرمەندى ازاماتتارى، ۇلدارى مەن قىزدارى بۇگىنگى تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنىنە ارنالعان «ەلباسى ەڭسەلەتكەن ەلوردا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى: الاۋلاعان الابىنان نۇر تامىپ،
قازاق ەلىن بۇكىل دۇنيە ءجۇر تانىپ.
كوك بايراعىڭ جەلبىرەيدى تورىڭدە،
گيمنىڭ تۇر كوگىڭدە شىرقالىپ.
(قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك گيمنى ورىندالادى)
2 - جۇرگىزۋشى: اليحان، سەن قالاي ويلايسىڭ، وسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى وسىنداي دارەجەگە جەتىپ، كوك تۋىمىزدىڭ استىندا بەيبىت، مولشىلىق، تاتۋلىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىز كىمنىڭ ارقاسىندا؟
1 - جۇرگىزۋشى: ارينە، قازاقستاننىڭ اتىن سوناۋ شەت مەملەكەتتەر تانىپ، استانامىز كوركەيىپ جاتقانى ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ارقاسى. وسى تاۋەلسىز ەركىندىكتە ءومىر سۇرۋگە ءبىز قالاي جەتتىك، كىمدەر ارقىلى جەتتىك، ءيا تاريح بەتىنە ۇڭىلسەك، ول وتە ۇزاق جىلدار بويى اتا - بابامىزدىڭ قاسىق قانى قالعانشا ايانباي كۇرەسىپ، ەلىم، جەرىم، ۇرپاعىم دەپ بالالارىم تىنىش ءومىر ءسۇرسىن دەپ بىزگە تاۋەلسىز مەملەكەتتى سىيلادى. وسىنداي كوپ ۇلتتى مەملەكەتتى باسقارۋ وڭاي ەمەس. وسى تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدى باسقارۋ 1991 جىلى 1 جەلتوقساندا ءبىزدىڭ ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆقا بۇيىرعان ەكەن.
1 - جۇرگىزۋشى: مەملەكەتىمىز تاۋەلسىز ەل بوپ جاريالانعالى بەرى ارينە دامىدى، ەكونوميكاسى دا، ءبىلىم بەرۋ سالاسى دا، مەديسينا سالاسى دا، ءوندىرىسى دە، شەت ەلدەرمەن بايلانىسى دا. بارلىعى، ەلباسىمىزدىڭ ساياساتىنىڭ نەگىزىندە ەمەس پە؟
2 - جۇرگىزۋشى: ءيا، دۇرىس ايتاسىڭ، ءبىراق سول تاۋەلسىزدىككە دە وڭاي جەتە قويمادىق قوي. قانشاما بابالارىمىز، اتالارىمىز، قايرات پەن ەربولداي اعالارامىز، ءلاززاتتاي اپكەلەرىمىز تاۋەلسىزدىك جولىندا قۇربان بولدى. ەندەشە 1986 جىلى 16 جەلتوقسان كۇنىنە ارنالعان اقۇشتاپ باقتىگەرەيەۆانىڭ «ەرلىكتى كوزبەن كورگەن كۇن» ولەڭىن تىڭدايىق. وقيتىن - جۇبانىشيەۆا قارلىعاش.
ەرلىكتى كوزبەن كورگەن كۇن
جەلتوقسان — 86، ىزعارلى كۇن،
مۇز بەن قار جىلجىعانداي قۇزدان بۇگىن،
ءوتتىڭ دە استاڭ - كەستەڭ ويدا جوقتا
ارتىڭا ۇمىتىلماس ءىز قالدىردىڭ.
ايتامىز ەرتەگى ەتىپ ول كۇندەردى،
باتىر دەپ ماداقتايمىز ءجون بىلگەندى،
حالىققا جاڭا جىلدىق سالەم جولداپ،
جازۋشىلار ۇيىنە كولبين كەلدى.
بىرەۋلەر باستىق كورسە قۋاناتىن،
بىرەۋلەر جالپىلدايدى سۇراپ اتىن.
ءبىر كەزدە جازۋشىلار مىنبەسىنە
بارادى كوتەرىلىپ جۇبان اقىن.
قازاقشا اكسەنت، تولقىعان قاتال ۇنمەن:
«زامانداسپىز — دەدى وعان، قاتار جۇرگەن.
جەلتوقساننىڭ كورگەنشە ون التىسىن
ءبىر كۇن بۇرىن باتسامشى باتار كۇنمەن».
— قورعاعانمىن جاۋدان مەن سوۆەت ەلىن،
ءالى كۇنگى وتاندى ءان ەتەمىن.
«مەن قازاقپىن!» - دەۋشى ەدىم بىلە تۇرا،
«شوۆينيزم» دەگەننىڭ بار ەكەنىن.
ۇرپاعىما ءحالىم بار نە دەر ەڭدى،
قورلادىڭدار بۇل قازاق دەگەن ەلدى.
قىزدارىمدى سۇيرەتىپ بۇرىمىنان
يت تالاسىن دەپ پە ەدىم نەمەرەمدى؟
اقىنشا ايتسام، «ۇلى ەلدىڭ» بۇل مازاعىن
مەنىڭ دالام كوتەردى كۇللى ازابىن.
تىڭ جەرىمدى يگەرگەن باۋىرلارىڭ
تراكتورگە تاپتاتتى قىر قازاعىن.
ونىڭا دا شىدادى حالقىم مەنىڭ،
بەردى ەمەس پە بيلىگىن، التىن كەنىن.
تۇڭعىش تۇرسىڭ العاشقى ءدامىن تاتىپ،
تۇسىنبەيسىڭ زامانداس، سالتىن ەلدىڭ.
ءبىر ەمەستەي وزىڭمەن جولىم بۇگىن
مەن ايتپاسام پاش ەتەر سورىمدى كىم،
70 جىلداي، قۇربىم - اۋ، كەلەسىڭسەر
پايدالانىپ قازاقتىڭ مومىندىعىن.
دەپ ۇيرەتتىڭ ماڭگۇرتسىڭ؛ ءبارىڭ نادان،
ءتىل مەن دىننەن ايرىلدى ەلىم، بابام،
كەشە الاندا ساباعان — سەنىڭ تەگىڭ،
ال تاياقتى جەگەندەر مەنىڭ بالام.
اقىن جۇرەك تارتۋدا سودان قايعى،
شىداماسپىن ايتپاۋعا جارام جايلى،
كەشىر مەنى، زامانداس، وسى جولى
جۇبان ساعان پىكىرلەس بولا المايدى.
نامىس پەن كەك تۇنەرىپ قاباعىندا،
مۇڭ ارالاس جاس تۇنىپ جانارىندا.
ەل الدىندا ارقادان جۇگى ءتۇسىپ،
اقىن تۇردى تازارىپ ار الدىندا.
تىنىپ قالدى زال تەگىس كۇبىرلەمەي،
ءبىر ادامنىڭ جانارى كۇلىمدەمەي.
ءبىز وتىردىق توبەدەن جاي تۇسكەندەي
ارقامىزدان قۇمىرسقا جۇگىرگەندەي.
كەتتى زالدى اقىننىڭ ورتەپ دەمى،
ءالى ەسىمدە - بىرەۋلەر سەلت ەتپەدى.
37 قۋعىنىن كورگەن سورلى
قول سوعۋدان سەسكەنىپ، جەر تەپكەنى.
جۇبان - ءبورى، وزگەلەر — قوياندارداي،
كولبين ءجۇزى ءسول قانعا بويالعانداي،
زال گۋىلدەپ، ءبىر كەزدە جەر سولق ەتىپ،
ۇيقىسىنان بار قازاق ويانعانداي.
1 - جۇرگىزۋشى: ەلباسىمىزدىڭ ءومىربايانىنا توقتالساق. ن. نازاربايەۆ - بارىنەن بۇرىن ءوز مىندەتىن، ءوز تاعايىندالۋىن تەرەڭ سەزىنەتىن، ۇلەسىنە تيگەن مىندەتتى جاۋاپتى ءارى قاجىرلىقپەن اتقاراتىن ادام. ول ءار قادامىن شىن مانىسىندە وتە مۇقيات ەسەپتەيدى: ول ءۇشىن ساياساتشى بولۋ – بويعا بىتكەن دارىنمەن قاتار كۇن سايىنعى اسا اۋىر جۇمىس جانە ءومىر داعدىسى.
ۇلتىنا قامقور - ەلباسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
1 - 2 سىنىپقا ارنالعان دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
