قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى بويىنشا تىڭدالىم جۇمىستارىنىڭ توپتاماسى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى بويىنشا تىڭدالىم جۇمىستارىنىڭ توپتاماسى
العى ءسوز
بەرىلگەن كومەكشى قۇرال 7، 8 - سىنىپتارىندا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن نەگىزگى ءپان رەتىندە وقىتاتىن مەكتەپ مۇعالىمدەرىنە ارنالعان. كومەكشى قۇرالدىڭ ماقساتى – وقۋشىلاردىڭ تىڭدالىم داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىنە دەگەن تانىمدىق قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. استانا قالاسىنداعى نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىندە ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسى كىرىكتىرىلگەن باعدارلاماعا نەگىزدەلگەن.
7 - سىنىپتارعا «العاشقى گازەتتەر»، «عالامتور تاريحى»، «ابسەنت»،
8 - سىنىپتاردا «اتانىڭ اقىلى»، «توڭعان تورعاي»، «ەجەلگى ءداۋىر ادەبيەتى» تاقىرىپتارى بويىنشا ماتىندەر الىندى. ماتىندەر ارنايى ديسكىلەرگە جازىلعان، تەست سۇراقتارى مەن تاپسىرمالار جانە دۇرىس جاۋاپتارى ادىستەمەلىك قۇرالدا قوسا بەرىلگەن.
وقۋشى ءوز انا تىلىندە تىڭداعان ءماتىنىن ءتۇسىنۋى جانە ءوز جۇمىسىن ۇيىمداستىرا الۋى ۆ كريتەرييى نەگىزىندە جاسالعان ارنايى رۋبريكامەن باعالانادى.
بۇل توپتاما وقۋشىلاردىڭ ءماتىن مازمۇنىن تەرەڭىنەن تۇسىنۋىنە جانە ويلاۋ قابىلەتتەرىنىڭ سىني تۇرعىدان دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ ويلايمىز.
تىڭدالىم № 1
توڭعان تورعاي
مۇقاش قۇستاردى جاقسى كورەدى. اسپاندا ۇزاق قالىقتاپ قاناتىن قاقپاي دەمالاتىن قىراندارعا دەگەن ىقىلاسى وتە ەرەكشە. بارلىق قۇستاردان قورىقپايتىن قىراننىڭ باتىلدىعىن، باتىرلىعىن اڭگىمە عىپ ءوزىنىڭ ءىنىسى قوجانعا ايتىپ وتىرادى.
الماتىنى اق قار باستى. قارا قارعا، سۋىق تورعايلاردان باسقا قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتكەلى دە ءبىراز بولدى. كەشكە مەكتەبىنەن قايتىپ كەلە جاتقان مۇقاشتىڭ الدىن ءبىر سۋىق تورعاي كەسكەستەي بەردى. مۇقاش ۇمتىلىپ ۇستايىن دەپ ەدى، الگى تورعاي وتىرعان جەرىنەن قوزعالمادى. مۇقاش تورعايدى ۇستاعان بويى قوينىنا تىقتى. ابدەن مۇزداعان بولۋى كەرەك، مۇقاشتىڭ دۇرسىلدەپ سوققان جۇرەگىن تىڭداپ وتىرا بەردى توڭعان تورعاي.
مۇقاش ۇيگە قۋانىپ كىردى. «اتا، اپا، مەن تورعاي ۇستاپ اكەلدىم» دەپ قوينىنداعى تورعايىن ۇيدەگىلەرگە كورسەتىپ شىقتى. بۇرىسكەن تورعاي كوزىن اشتى. ابدەن ءالى بىتكەن بولۋى كەرەك، قورقۋدى، قاشۋدى ويىنا دا المادى. مۇقاش نان قوقىمدارىن الدىنا قويىپ ەدى، شوقىپ جەي باستادى. ءسويتىپ ءبىزدىڭ ءۇيدى ءبىر تورعاي قىستاي مەكەندەدى. كوكتەم شىقتى. مۇقاشتىڭ تورعايى دالانى اڭساپ تەرەزەدەن سىرتقا كوبىرەك قاراۋدى شىعاردى. اپاسى مۇقاشقا:
- تورعايىڭدى قويا بەر. ونىڭ وتانى اناۋ كەڭ دالا، اناۋ بيىك اسپان. ءوز وتانىنا قويا بەر، - دەدى. مۇقاش ءبىراز ويلاندى دا تورعايىن قويا بەردى. تورعاي العاش تەرەزە الدىنداعى جاس تالعا قوندى... سودان سوڭ ءارى قاراي قاناتىن قاعىپ ۇشىپ كەتتى. «تورعايىم، جولىڭ بولسىن» - دەدى مۇقاش قۋانىپ. مۇمكىن ەكى - ءۇش اي ۇيدە بىرگە بولعان تورعايىن مۇقاش اياپ تۇرعان دا بولار، كىم ءبىلسىن.
- تورعايىڭ قىستا، مۇمكىن، قايتىپ كەلەر، - دەپ جۇباتتى مۇقاشتى ۇلكەن اپاسى. مۇقاش اپاسىنىڭ سوزىنە شىنىمەن - اق سەنگىسى كەلەدى. ويتكەنى، ول تورعايىن وتە جاقسى كورىپ كەتىپ ەدى.
(232 cءوز)
ءى نۇسقا
نۇسقاۋلىق: وزگەگە كەدەرگى كەلتىرمەڭىز!!! جۇمىس بارىسىندا «اكادەميالىق ادالدىق» ساياساتىن باسشىلىققا الىڭىز.
ءماتىندى مۇقيات تىڭداڭىز. تومەندەگى سۇراقتار مەن تاپسىرمالاردى ورىنداڭىز.
ءى. تەست سۇراقتارى
1. مۇقاشتىڭ قانداي قۇستارعا دەگەن ىقىلاسى ەرەكشە بولدى؟
A) لاشىندارعا
B) قىراندارعا
C) بۇركىتتەرگە
D) كوگەرشىندەرگە
E) قارعالارعا
2. مۇقاش تورعايدى ۇستاعان بويى نە ىستەدى؟
A) قوينىنا تىقتى
B) الاقانىنا سالدى
C) باسىنا قويدى
D) قالتاسىنا سالدى
E) ارقالادى
3. مۇقاش تورعايدى نەمەن تاماقتاندىردى؟
A) سۇتپەن
B) سۋمەن
C) نانمەن
D) مايمەن
E) ەتپەن
4. مۇقاش تورعايعا قانداي تىلەك ايتتى؟
A) تورعايىم، اق جول
B) تورعايىم، تاۋداي بول
C) تورعايىم، وركەنىڭ ءوسسىن
D) تورعايىم، جولىڭ بولسىن
E) تورعايىم، بيىكتە سامعاي بەر
5. مۇقاش كىمنىڭ سوزىنە سەنگىسى كەلدى؟
A) اپاسىنىڭ
B) اتاسىنىڭ
C) اكەسىنىڭ
D) اعاسىنىڭ
E) اناسىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى بويىنشا تىڭدالىم جۇمىستارىنىڭ توپتاماسى. جۇكتەۋ
العى ءسوز
بەرىلگەن كومەكشى قۇرال 7، 8 - سىنىپتارىندا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن نەگىزگى ءپان رەتىندە وقىتاتىن مەكتەپ مۇعالىمدەرىنە ارنالعان. كومەكشى قۇرالدىڭ ماقساتى – وقۋشىلاردىڭ تىڭدالىم داعدىلارىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىنە دەگەن تانىمدىق قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. استانا قالاسىنداعى نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىندە ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسى كىرىكتىرىلگەن باعدارلاماعا نەگىزدەلگەن.
7 - سىنىپتارعا «العاشقى گازەتتەر»، «عالامتور تاريحى»، «ابسەنت»،
8 - سىنىپتاردا «اتانىڭ اقىلى»، «توڭعان تورعاي»، «ەجەلگى ءداۋىر ادەبيەتى» تاقىرىپتارى بويىنشا ماتىندەر الىندى. ماتىندەر ارنايى ديسكىلەرگە جازىلعان، تەست سۇراقتارى مەن تاپسىرمالار جانە دۇرىس جاۋاپتارى ادىستەمەلىك قۇرالدا قوسا بەرىلگەن.
وقۋشى ءوز انا تىلىندە تىڭداعان ءماتىنىن ءتۇسىنۋى جانە ءوز جۇمىسىن ۇيىمداستىرا الۋى ۆ كريتەرييى نەگىزىندە جاسالعان ارنايى رۋبريكامەن باعالانادى.
بۇل توپتاما وقۋشىلاردىڭ ءماتىن مازمۇنىن تەرەڭىنەن تۇسىنۋىنە جانە ويلاۋ قابىلەتتەرىنىڭ سىني تۇرعىدان دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ ويلايمىز.
تىڭدالىم № 1
توڭعان تورعاي
مۇقاش قۇستاردى جاقسى كورەدى. اسپاندا ۇزاق قالىقتاپ قاناتىن قاقپاي دەمالاتىن قىراندارعا دەگەن ىقىلاسى وتە ەرەكشە. بارلىق قۇستاردان قورىقپايتىن قىراننىڭ باتىلدىعىن، باتىرلىعىن اڭگىمە عىپ ءوزىنىڭ ءىنىسى قوجانعا ايتىپ وتىرادى.
الماتىنى اق قار باستى. قارا قارعا، سۋىق تورعايلاردان باسقا قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتكەلى دە ءبىراز بولدى. كەشكە مەكتەبىنەن قايتىپ كەلە جاتقان مۇقاشتىڭ الدىن ءبىر سۋىق تورعاي كەسكەستەي بەردى. مۇقاش ۇمتىلىپ ۇستايىن دەپ ەدى، الگى تورعاي وتىرعان جەرىنەن قوزعالمادى. مۇقاش تورعايدى ۇستاعان بويى قوينىنا تىقتى. ابدەن مۇزداعان بولۋى كەرەك، مۇقاشتىڭ دۇرسىلدەپ سوققان جۇرەگىن تىڭداپ وتىرا بەردى توڭعان تورعاي.
مۇقاش ۇيگە قۋانىپ كىردى. «اتا، اپا، مەن تورعاي ۇستاپ اكەلدىم» دەپ قوينىنداعى تورعايىن ۇيدەگىلەرگە كورسەتىپ شىقتى. بۇرىسكەن تورعاي كوزىن اشتى. ابدەن ءالى بىتكەن بولۋى كەرەك، قورقۋدى، قاشۋدى ويىنا دا المادى. مۇقاش نان قوقىمدارىن الدىنا قويىپ ەدى، شوقىپ جەي باستادى. ءسويتىپ ءبىزدىڭ ءۇيدى ءبىر تورعاي قىستاي مەكەندەدى. كوكتەم شىقتى. مۇقاشتىڭ تورعايى دالانى اڭساپ تەرەزەدەن سىرتقا كوبىرەك قاراۋدى شىعاردى. اپاسى مۇقاشقا:
- تورعايىڭدى قويا بەر. ونىڭ وتانى اناۋ كەڭ دالا، اناۋ بيىك اسپان. ءوز وتانىنا قويا بەر، - دەدى. مۇقاش ءبىراز ويلاندى دا تورعايىن قويا بەردى. تورعاي العاش تەرەزە الدىنداعى جاس تالعا قوندى... سودان سوڭ ءارى قاراي قاناتىن قاعىپ ۇشىپ كەتتى. «تورعايىم، جولىڭ بولسىن» - دەدى مۇقاش قۋانىپ. مۇمكىن ەكى - ءۇش اي ۇيدە بىرگە بولعان تورعايىن مۇقاش اياپ تۇرعان دا بولار، كىم ءبىلسىن.
- تورعايىڭ قىستا، مۇمكىن، قايتىپ كەلەر، - دەپ جۇباتتى مۇقاشتى ۇلكەن اپاسى. مۇقاش اپاسىنىڭ سوزىنە شىنىمەن - اق سەنگىسى كەلەدى. ويتكەنى، ول تورعايىن وتە جاقسى كورىپ كەتىپ ەدى.
(232 cءوز)
ءى نۇسقا
نۇسقاۋلىق: وزگەگە كەدەرگى كەلتىرمەڭىز!!! جۇمىس بارىسىندا «اكادەميالىق ادالدىق» ساياساتىن باسشىلىققا الىڭىز.
ءماتىندى مۇقيات تىڭداڭىز. تومەندەگى سۇراقتار مەن تاپسىرمالاردى ورىنداڭىز.
ءى. تەست سۇراقتارى
1. مۇقاشتىڭ قانداي قۇستارعا دەگەن ىقىلاسى ەرەكشە بولدى؟
A) لاشىندارعا
B) قىراندارعا
C) بۇركىتتەرگە
D) كوگەرشىندەرگە
E) قارعالارعا
2. مۇقاش تورعايدى ۇستاعان بويى نە ىستەدى؟
A) قوينىنا تىقتى
B) الاقانىنا سالدى
C) باسىنا قويدى
D) قالتاسىنا سالدى
E) ارقالادى
3. مۇقاش تورعايدى نەمەن تاماقتاندىردى؟
A) سۇتپەن
B) سۋمەن
C) نانمەن
D) مايمەن
E) ەتپەن
4. مۇقاش تورعايعا قانداي تىلەك ايتتى؟
A) تورعايىم، اق جول
B) تورعايىم، تاۋداي بول
C) تورعايىم، وركەنىڭ ءوسسىن
D) تورعايىم، جولىڭ بولسىن
E) تورعايىم، بيىكتە سامعاي بەر
5. مۇقاش كىمنىڭ سوزىنە سەنگىسى كەلدى؟
A) اپاسىنىڭ
B) اتاسىنىڭ
C) اكەسىنىڭ
D) اعاسىنىڭ
E) اناسىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى بويىنشا تىڭدالىم جۇمىستارىنىڭ توپتاماسى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ءۇي جۇمىسىنا ارنالعان دەڭگەيلىك تاپسىرمالار
-
«ناعىز قازاق – دومبىرا»
