گرافيكتىك رەجىمدە سيكلدەردى قولدانۋ.
گرافيكتىك رەجىمدە سيكلدەردى قولدانۋ.
وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ مىندەتتەرى:
1) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا پاسكال تىلىندەگى گرافيكالىق فۋنكسيالار مەن پروسەدۋرالاردى قولدانىپ باعدارلامالاۋدى ۇيرەتۋ؛
2) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى جاۋاپكەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا، دالدىككە، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ؛
3) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم داعدىسىن، ىنتاسىن ارتتىرۋ، ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن ەسكەرە وتىرىپ كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
قۇرال - جابدىقتار، كورنەكتى قۇرالدار: WINDOWS وپەراسيالىق جۇيەسى، Activ Studio، Power Point، Turbo Pascal باعدارلامالارى، كەستەلەر، تاپسىرمالار.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس - تاسىلدەر: ىسكەرلىك پەن داعدىنى قولدانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. سەرگىتۋ ءساتى. بليس - سۇراقتار:
1. گرافيكتىك رەجىمدە جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان ستاندارتتى كىتاپحانالىق مودۋل قالاي اتالادى؟ (USES GRAPH)
2. قايتالانۋ سانى بەلگىلى بولعاندا قولدانىلاتىن سيكل (FOR - DO)
3. گرافيكتىك رەجىمدى قوسۋ كومانداسى (InitGraph)
4. ماتىندىك رەجىمدە جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان ستاندارتتى كىتاپحانالىق مودۋل قالاي اتالادى؟ (USES CRT)
5. گرافيكتىك رەجىمنەن شىعۋ كومانداسى (CloseGraph)
II. وتكەن ساباقتى ەسكە ءتۇسىرۋ.
LINE - كەسىندى سىزۋ وپەراتاورى؛
CIRCLE - شەڭبەر سىزۋ وپەراتورى؛
SetBkColor - ەكرانعا فون بەرۋ وپەراتورى
Rectangle - تىكتورتبۇرىش سىزۋ وپەراتورى
SetColor - سۋرەتتىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ وپەراتورى
III. جاڭا ساباق.
سيكلدەردى گرافيكتىك رەجىمدە وبەكتىلەردى كوبەيتىپ شىعارۋعا قولدانۋعا بولادى. ول ءۇشىن سيكل پارامەترىن گرافيكالىق وپەراتورلاردا سىزىق، شەڭبەر جانە باسقا دا كوپتەگەن فيگۋرالاردى سالۋعا قولدانامىز.
مىسالى، بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالۋ ءۇشىن مىناداي كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=1 to 100 do
Line(270، 190+i، 370، 190+i)؛
بۇل جاعدايدا تىكتورتبۇرىش ءبىر - بىرىمەن قاباتتاسقان سىزىقتار ارقىلى سالىنىپ، ءبۇتىن وبەكت قۇرالادى.
مىسالى، ءۇشبۇرىشتى تۇرعىزۋ ءۇشىن مىناداي كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=0 to 100 do
Line(320 - i، 190+i، 320+i، 190+i)؛
قاراپايىم قوزعالىستى ەكراندا كورۋ ءۇشىن مىنا الگوريتمدى قولدانامىز:
1. وبەكتىنى اق تۇسپەن سالامىز؛
2. وبەكتىنى قارا تۇسپەن سالامىز؛
3. وبەكتىنى اق تۇسپەن جاڭا كوورديناتتاردا سالامىز
4. بۇل امالدى وبەكت قاجەت ورنىنا جەتكەنگە دەيىن قايتالايمىز.
مىسالى، ەكراندا تىكتورتبۇرىشتى قوزعالتۋ ءۇشىن كەلەسى كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=1 to 600 do
begin
SetColor(15)؛
Rectangle(i، 200، i+50، 250)؛
Delay(1000)؛
SetColor(0)؛
Rectangle(i، 200، i+50، 250)؛
end؛
Delay(x) كومانداسىن پروگرامما جۇمىسىن ح ميلليسەكۋندقا كىدىرتۋ ءۇشىن قولدانامىز. بۇل كوماندا Crt مودۋلىندە بولادى، ونى قوسۋ ءۇشىن سيپاتتاۋ بولىمىندە Uses Crt كومانداسىن جازامىز.
IV. كومپيۋتەرمەن جۇمىس. تاپسىرمالار ورىنداۋ
1. ەكراندا «كەمپىرقوساقتىڭ» سۋرەتىن سالىڭدار.
2. ءارتۇرلى تۇسكە بويالعان بەس ءۇشبۇرىشتىڭ سۋرەتىن سيكلدىڭ كومەگىمەن سالىڭدار.
3. شەڭبەردى ەكران بويىمەن قوزعالتاتىن پروگرامما جازىڭدار.
4. ەكرانداعى «ماشينا» قوزعالىسىن جاساڭدار.
V. تاپسىرما ناتيجەسى.
ءار وقۋشى وزدەرىنىڭ دايىنداعان پروگراممالارىن قورعاۋ، ناتيجەسىن كورسەتۋ.
VI. ساباقتى بەكىتۋ.
ءار وقۋشىعا سەمانتيكالىق قارتا ۇسىنىلادى. جاۋابىن سوڭىنان تاقتامەن سالىستىرا وتىرىپ تەكسەرەمىز.
VI. ۇيگە تاپسىرما:
1. ءۇيدىڭ سۋرەتىن سالىپ، سيكلدىڭ كومەگىمەن ەسىك، تەرەزە، قۇبىرلارىن ءارتۇرلى تۇسكە بوياۋ كەرەك.
2. قولدانۋشىنىڭ قاتىسۋىنسىز قاناتىن بىرنەشە رەت «قاعاتىن» قۇستىڭ سۋرەتىن ەكرانعا شىعاراتىن پروگرامما جازۋ كەرەك.
VII. قورىتىندى. باعالاۋ.
بۇل ساباقتىڭ باسقا ساباقتاردان ەرەكشەلىگى:
وقۋشىلار شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ، ساباققا شىنايى تۇردە بەلسەنە قاتىسادى. پروبلەمالاردى بىرىگىپ تالداۋ، شەشۋ جولدارىن ىزدەستىرەدى.
وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدىڭ مىندەتتەرى:
1) بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا پاسكال تىلىندەگى گرافيكالىق فۋنكسيالار مەن پروسەدۋرالاردى قولدانىپ باعدارلامالاۋدى ۇيرەتۋ؛
2) تاربيەلىك: وقۋشىلاردى جاۋاپكەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا، دالدىككە، ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ؛
3) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم داعدىسىن، ىنتاسىن ارتتىرۋ، ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن ەسكەرە وتىرىپ كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەۋگە داعدىلاندىرۋ.
قۇرال - جابدىقتار، كورنەكتى قۇرالدار: WINDOWS وپەراسيالىق جۇيەسى، Activ Studio، Power Point، Turbo Pascal باعدارلامالارى، كەستەلەر، تاپسىرمالار.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىس - تاسىلدەر: ىسكەرلىك پەن داعدىنى قولدانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. سەرگىتۋ ءساتى. بليس - سۇراقتار:
1. گرافيكتىك رەجىمدە جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان ستاندارتتى كىتاپحانالىق مودۋل قالاي اتالادى؟ (USES GRAPH)
2. قايتالانۋ سانى بەلگىلى بولعاندا قولدانىلاتىن سيكل (FOR - DO)
3. گرافيكتىك رەجىمدى قوسۋ كومانداسى (InitGraph)
4. ماتىندىك رەجىمدە جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان ستاندارتتى كىتاپحانالىق مودۋل قالاي اتالادى؟ (USES CRT)
5. گرافيكتىك رەجىمنەن شىعۋ كومانداسى (CloseGraph)
II. وتكەن ساباقتى ەسكە ءتۇسىرۋ.
LINE - كەسىندى سىزۋ وپەراتاورى؛
CIRCLE - شەڭبەر سىزۋ وپەراتورى؛
SetBkColor - ەكرانعا فون بەرۋ وپەراتورى
Rectangle - تىكتورتبۇرىش سىزۋ وپەراتورى
SetColor - سۋرەتتىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ وپەراتورى
III. جاڭا ساباق.
سيكلدەردى گرافيكتىك رەجىمدە وبەكتىلەردى كوبەيتىپ شىعارۋعا قولدانۋعا بولادى. ول ءۇشىن سيكل پارامەترىن گرافيكالىق وپەراتورلاردا سىزىق، شەڭبەر جانە باسقا دا كوپتەگەن فيگۋرالاردى سالۋعا قولدانامىز.
مىسالى، بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالۋ ءۇشىن مىناداي كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=1 to 100 do
Line(270، 190+i، 370، 190+i)؛
بۇل جاعدايدا تىكتورتبۇرىش ءبىر - بىرىمەن قاباتتاسقان سىزىقتار ارقىلى سالىنىپ، ءبۇتىن وبەكت قۇرالادى.
مىسالى، ءۇشبۇرىشتى تۇرعىزۋ ءۇشىن مىناداي كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=0 to 100 do
Line(320 - i، 190+i، 320+i، 190+i)؛
قاراپايىم قوزعالىستى ەكراندا كورۋ ءۇشىن مىنا الگوريتمدى قولدانامىز:
1. وبەكتىنى اق تۇسپەن سالامىز؛
2. وبەكتىنى قارا تۇسپەن سالامىز؛
3. وبەكتىنى اق تۇسپەن جاڭا كوورديناتتاردا سالامىز
4. بۇل امالدى وبەكت قاجەت ورنىنا جەتكەنگە دەيىن قايتالايمىز.
مىسالى، ەكراندا تىكتورتبۇرىشتى قوزعالتۋ ءۇشىن كەلەسى كونسترۋكسيانى پايدالانامىز:
for i:=1 to 600 do
begin
SetColor(15)؛
Rectangle(i، 200، i+50، 250)؛
Delay(1000)؛
SetColor(0)؛
Rectangle(i، 200، i+50، 250)؛
end؛
Delay(x) كومانداسىن پروگرامما جۇمىسىن ح ميلليسەكۋندقا كىدىرتۋ ءۇشىن قولدانامىز. بۇل كوماندا Crt مودۋلىندە بولادى، ونى قوسۋ ءۇشىن سيپاتتاۋ بولىمىندە Uses Crt كومانداسىن جازامىز.
IV. كومپيۋتەرمەن جۇمىس. تاپسىرمالار ورىنداۋ
1. ەكراندا «كەمپىرقوساقتىڭ» سۋرەتىن سالىڭدار.
2. ءارتۇرلى تۇسكە بويالعان بەس ءۇشبۇرىشتىڭ سۋرەتىن سيكلدىڭ كومەگىمەن سالىڭدار.
3. شەڭبەردى ەكران بويىمەن قوزعالتاتىن پروگرامما جازىڭدار.
4. ەكرانداعى «ماشينا» قوزعالىسىن جاساڭدار.
V. تاپسىرما ناتيجەسى.
ءار وقۋشى وزدەرىنىڭ دايىنداعان پروگراممالارىن قورعاۋ، ناتيجەسىن كورسەتۋ.
VI. ساباقتى بەكىتۋ.
ءار وقۋشىعا سەمانتيكالىق قارتا ۇسىنىلادى. جاۋابىن سوڭىنان تاقتامەن سالىستىرا وتىرىپ تەكسەرەمىز.
VI. ۇيگە تاپسىرما:
1. ءۇيدىڭ سۋرەتىن سالىپ، سيكلدىڭ كومەگىمەن ەسىك، تەرەزە، قۇبىرلارىن ءارتۇرلى تۇسكە بوياۋ كەرەك.
2. قولدانۋشىنىڭ قاتىسۋىنسىز قاناتىن بىرنەشە رەت «قاعاتىن» قۇستىڭ سۋرەتىن ەكرانعا شىعاراتىن پروگرامما جازۋ كەرەك.
VII. قورىتىندى. باعالاۋ.
بۇل ساباقتىڭ باسقا ساباقتاردان ەرەكشەلىگى:
وقۋشىلار شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ، ساباققا شىنايى تۇردە بەلسەنە قاتىسادى. پروبلەمالاردى بىرىگىپ تالداۋ، شەشۋ جولدارىن ىزدەستىرەدى.
You Might Also Like
