ينفورماتيكا پانىندە اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ
ينفورماتيكا پانىندە اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋىنا بايلانىستى اقپاراتتاندىرۋ جۇيەسىن ءبىلىم سالاسىندا قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ - قازىرگى تاڭداعى ۇلكەن پروبلەمالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
مەملەكەتتىڭ كۇش قۋاتى–ەڭ الدىمەن عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ، ءوندىرىستىڭ ويداعىداي دامۋىنا ءوزىنىڭ جەكەلەي ەڭبەگىمەن ىقپال ەتۋىنە قابىلەتتى، ءوز ىسىنە شىعارماشىلىقپەن قارايتىن ماماندارىمەن، ازاماتتارىمەن انىقتالادى. ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىندا بولاشاق جاستارعا، قوعام قويىپ وتىرعان تالاپتارعا سايكەس جان-جاقتى جەتىلگەن، ۇيلەسىمدى بولۋدى مىندەت ەتەدى.
بۇگىنگى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ. جاڭا اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى قۇزىرلى وقۋشى دايارلاۋ. ال، ونىڭ نەگىزى–مەكتەپ. ولارعا ءتالىم–تاربيە بەرۋدىڭ العى شارتى – دارىن يەلەرىن جاستايىنان تاڭداي ءبىلۋ. ولاردىڭ ەرەكشە قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ جانە كورسەتۋ. قازىرگى كەزدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى مودەلىن قۇراستىرۋعا جاڭا باعىتتار مەن كوزقاراستار ىزدەستىرىلۋدە، ونىڭ ماقساتى - بالا دارىندىلىعىن اشۋ، دامىتۋ بارىسىندا وزىق ادىس-تاسىلدەردى پايدالانۋ.
قازىرگى ۋاقىتتا وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋدە جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ، ونىڭ ىشىندە مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيالارىنىڭ اتقاراتىن ءرولى ەرەكشە. ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك دەڭگەيى مەن وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن كومپيۋتەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن تولىق پايدالانۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداپ وتىر.
اقپاراتتىق – تاسىمالداۋ ىستەرىن قامتاماسىز ەتەتىن تەحنيكالىق قۇرالدار جيىنى.
كوممۋنيكاسيا – اقپاراتتى تاسىمالداپ جەتكىزۋ ادىستەرى مەن مەحانيزىمدەرىن جانە ولاردى جازىپ جيناقتاپ جەتكىزۋ قۇرىلعىلارىن قامتيتىن جالپى ۇعىم.
مەنىڭ الدىما قويعان ماقساتىم: ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە اقپاراتتىق–كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى جانە ەسەپتەگىش تەحنيكالار مەن مۋلتيمەديالىق قۇرالداردى پايدالانىپ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم، يكەم-داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، بايقاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، وقۋىنا تالداۋ جاساۋ، وقۋشىنىڭ عىلىمي ىزدەنىسىنە جول اشۋ، بەلگىلى ءبىر ماقساتقا باعىتتالعان جۇمىس نىسانىن انىقتاۋ.
مىندەتتەرىم:
- وقۋشىنىڭ قازىرگى قوعامنىڭ سۇرانىسىنا ساي ءوزىنىڭ ومىرلىك ىس-ارەكەتىندە كومپيۋتەرلىك قۇرالداردى قاجەتتى دەڭگەيدە پايدالانا الاتىنداي جان-جاقتى دامىعان وقۋشى قالىپتاستىرۋ؛
- كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق ماسەلەلەرىن شەشۋ، ياعني، وقۋشىلارعا ينفورماتيكا مەن كوممۋنيكاسيالىق تەحنيكانىڭ قۇرالدارىن پايدالانۋداعى بىلىم-بىلىكتەرىن، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
- اقىل-وي قابىلەتتى ۇشتالعان «مەن» جۇيەسى قالىپتاسقان، ءوزىن-وزى باسقارا، باعالاي الاتىن، اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى جەتىك مەڭگەرگەن جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ؛
- بالا بويىنداعى بەيىمدىلىكتى كورە، بولجاي ءبىلۋ، ءارى قاراي دامىتۋعا، ولاردىڭ ەرەكشە قابىلەتتەرىنىڭ دارەجەسىن انىقتاپ، ولاردىڭ تولىق اشىلۋىنا جاعداي جاساۋ؛
- اقپاراتتىق كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار بويىنشا پراكتيكالىق شارالاردى انىقتاپ، جۇزەگە اسىرۋ.
قۇرالى: وقۋ، ەڭبەك، الەۋمەتتىك ورتا.
ءادىسى: سۋرەتتەۋ–بايانداۋ، سۇراق–جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى–يلليۋستراتيۆتىك، پىكىرلەسۋ، اڭگىمەلەسۋ، پروبلەمالىق سۇراق، سالىستىرۋ، بايانداۋ، ترەنينگ
جۇمىس ناتيجەسى:
- وقۋشىلاردىڭ پاندەر اراسىنداعى بايلانىستاردى تولىقتاي سەزىنۋىنە جول اشادى؛
- وقۋ ۇردىسىندە ءمۇعالىمنىڭ ءرولى وزگەرەدى. اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا وقۋشى مەن اقپارات اراسىنا بايلانىس ورناتادى؛
- اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا ءبىلىم الۋ مەن كۇندەلىكتى تۇرمىستا كەزدەسەتىن ماسەلەلەردى شەشۋدە قولدانا ءبىلۋدى وقىپ ۇيرەنەدى؛
- وقۋ ۇردىسىندە ءمۇعالىمنىڭ ءرولى وزگەرەدى؛
- اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا وقۋشى مەن اقپارات اراسىنا بايلانىس ورناتادى؛
- اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا ءبىلىم الۋ مەن كۇندەلىكتى تۇرمىستا كەزدەسەتىن ماسەلەلەردى شەشۋدە قولدانا ءبىلۋدى وقىپ ۇيرەنەدى.
وقۋشىلارعا بەرىلەتىن ءبىلىم مازمۇنى:
- زەرتتەۋ ءادىسىن تاڭداۋ؛
- پروسەستىڭ فورمالدانعان سۇلبەسىن جاساۋ.
قۇرىلىمى:
قورىتىندى
قازاقستان رەسپۋبليكاسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامىعان ەلدەرى سياقتى، ورتا ءبىلىمدى اقپاراتتاندىرۋ جولىنا ءتۇستى. ءبىرىڭعاي بىلىمدىك-اقپاراتتىق كەڭىستىك قالىپتاسىپ كەلەدى. ال، ءبىلىم بەرۋ سالاسىن اقپاراتتاندىرۋ تەك قانا وقىتۋدىڭ ۇيىمداستىرۋ فورمالارى مەن ادىستەرىن جەتىلدىرىپ، وزگەرتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار بۇكىل وقىتۋ ءۇردىسىن باسقارۋدىڭ جانە باقىلاۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنىڭ پايدا بولۋىنا جاعداي جاسايدى.
دۇرىس ىسكە قوسىپ، پايدالانعان جاعدايدا اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ مۇمكىندىگى مول: مۇعالىمدە دە، وقۋشىدا دا تەز ىسكە قوساتىن مول وقۋ-ادىستەمەلىك ماتەريال جيناقتالادى، وقۋ ماتەريالىنىڭ قولدانۋ تيىمدىلىگى ارتتىرىلادى، جەكە باعدارلامالارمەن جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك تۋادى؛ ءمۇعالىم ءوزى نەمەسە وقۋشىلاردىڭ كومەگىمەن ولارعا تاراتىلاتىن ديداكتيكالىق ماتەريالدى كوبەيتەدى، دارىندى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دارەجەسىن قاداعالاپ، باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وقۋشىلار وتىلەتىن وقۋ ماتەريالىن مۇقيات وقىپ-زەرتتەپ، ىرىكتەيدى، پروبلەمالاردى انىقتاپ، وقۋ مىندەتتەرىن تۇجىرىمداپ، ولاردى شەشۋدىڭ ەڭ وڭتايلى تاسىلدەرىن قاراستىرادى، وقۋشىلارعا باعىت بەرىلىپ، كومەكتەسىپ، سەنىممەن قاراۋدىڭ ناتيجەسىندە ءوز بەتتەرىنشە ءبىلىم الۋعا ۇمتىلادى، تاڭدالعان وقىتۋ فورماسى مەن ادىستەرى ارقاسىندا وقۋشىلاردىڭ تانىم بەلسەندىلىگى ارتادى، وقۋشىلاردىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرى ۇنەمى ەسكەرىلە وتىرىپ، سارالانادى، ءبىلىمنىڭ، بىلىكتىڭ قالىپتاسۋ دارەجەسىن ۇنەمى باقىلانىپ، ءادىل باعالانادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋىنا بايلانىستى اقپاراتتاندىرۋ جۇيەسىن ءبىلىم سالاسىندا قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ - قازىرگى تاڭداعى ۇلكەن پروبلەمالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
مەملەكەتتىڭ كۇش قۋاتى–ەڭ الدىمەن عىلىمنىڭ، تەحنيكانىڭ، ءوندىرىستىڭ ويداعىداي دامۋىنا ءوزىنىڭ جەكەلەي ەڭبەگىمەن ىقپال ەتۋىنە قابىلەتتى، ءوز ىسىنە شىعارماشىلىقپەن قارايتىن ماماندارىمەن، ازاماتتارىمەن انىقتالادى. ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىندا بولاشاق جاستارعا، قوعام قويىپ وتىرعان تالاپتارعا سايكەس جان-جاقتى جەتىلگەن، ۇيلەسىمدى بولۋدى مىندەت ەتەدى.
بۇگىنگى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى – ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ. جاڭا اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى قۇزىرلى وقۋشى دايارلاۋ. ال، ونىڭ نەگىزى–مەكتەپ. ولارعا ءتالىم–تاربيە بەرۋدىڭ العى شارتى – دارىن يەلەرىن جاستايىنان تاڭداي ءبىلۋ. ولاردىڭ ەرەكشە قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ جانە كورسەتۋ. قازىرگى كەزدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى مودەلىن قۇراستىرۋعا جاڭا باعىتتار مەن كوزقاراستار ىزدەستىرىلۋدە، ونىڭ ماقساتى - بالا دارىندىلىعىن اشۋ، دامىتۋ بارىسىندا وزىق ادىس-تاسىلدەردى پايدالانۋ.
قازىرگى ۋاقىتتا وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋدە جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ، ونىڭ ىشىندە مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيالارىنىڭ اتقاراتىن ءرولى ەرەكشە. ءمۇعالىمنىڭ كاسىپتىك دەڭگەيى مەن وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن كومپيۋتەردىڭ مۇمكىندىكتەرىن تولىق پايدالانۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداپ وتىر.
اقپاراتتىق – تاسىمالداۋ ىستەرىن قامتاماسىز ەتەتىن تەحنيكالىق قۇرالدار جيىنى.
كوممۋنيكاسيا – اقپاراتتى تاسىمالداپ جەتكىزۋ ادىستەرى مەن مەحانيزىمدەرىن جانە ولاردى جازىپ جيناقتاپ جەتكىزۋ قۇرىلعىلارىن قامتيتىن جالپى ۇعىم.
مەنىڭ الدىما قويعان ماقساتىم: ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە اقپاراتتىق–كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى جانە ەسەپتەگىش تەحنيكالار مەن مۋلتيمەديالىق قۇرالداردى پايدالانىپ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم، يكەم-داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، بايقاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، وقۋىنا تالداۋ جاساۋ، وقۋشىنىڭ عىلىمي ىزدەنىسىنە جول اشۋ، بەلگىلى ءبىر ماقساتقا باعىتتالعان جۇمىس نىسانىن انىقتاۋ.
مىندەتتەرىم:
- وقۋشىنىڭ قازىرگى قوعامنىڭ سۇرانىسىنا ساي ءوزىنىڭ ومىرلىك ىس-ارەكەتىندە كومپيۋتەرلىك قۇرالداردى قاجەتتى دەڭگەيدە پايدالانا الاتىنداي جان-جاقتى دامىعان وقۋشى قالىپتاستىرۋ؛
- كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق ماسەلەلەرىن شەشۋ، ياعني، وقۋشىلارعا ينفورماتيكا مەن كوممۋنيكاسيالىق تەحنيكانىڭ قۇرالدارىن پايدالانۋداعى بىلىم-بىلىكتەرىن، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛
- اقىل-وي قابىلەتتى ۇشتالعان «مەن» جۇيەسى قالىپتاسقان، ءوزىن-وزى باسقارا، باعالاي الاتىن، اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى جەتىك مەڭگەرگەن جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ؛
- بالا بويىنداعى بەيىمدىلىكتى كورە، بولجاي ءبىلۋ، ءارى قاراي دامىتۋعا، ولاردىڭ ەرەكشە قابىلەتتەرىنىڭ دارەجەسىن انىقتاپ، ولاردىڭ تولىق اشىلۋىنا جاعداي جاساۋ؛
- اقپاراتتىق كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالار بويىنشا پراكتيكالىق شارالاردى انىقتاپ، جۇزەگە اسىرۋ.
قۇرالى: وقۋ، ەڭبەك، الەۋمەتتىك ورتا.
ءادىسى: سۋرەتتەۋ–بايانداۋ، سۇراق–جاۋاپ، تۇسىندىرمەلى–يلليۋستراتيۆتىك، پىكىرلەسۋ، اڭگىمەلەسۋ، پروبلەمالىق سۇراق، سالىستىرۋ، بايانداۋ، ترەنينگ
جۇمىس ناتيجەسى:
- وقۋشىلاردىڭ پاندەر اراسىنداعى بايلانىستاردى تولىقتاي سەزىنۋىنە جول اشادى؛
- وقۋ ۇردىسىندە ءمۇعالىمنىڭ ءرولى وزگەرەدى. اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا وقۋشى مەن اقپارات اراسىنا بايلانىس ورناتادى؛
- اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا ءبىلىم الۋ مەن كۇندەلىكتى تۇرمىستا كەزدەسەتىن ماسەلەلەردى شەشۋدە قولدانا ءبىلۋدى وقىپ ۇيرەنەدى؛
- وقۋ ۇردىسىندە ءمۇعالىمنىڭ ءرولى وزگەرەدى؛
- اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا وقۋشى مەن اقپارات اراسىنا بايلانىس ورناتادى؛
- اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيا ءبىلىم الۋ مەن كۇندەلىكتى تۇرمىستا كەزدەسەتىن ماسەلەلەردى شەشۋدە قولدانا ءبىلۋدى وقىپ ۇيرەنەدى.
وقۋشىلارعا بەرىلەتىن ءبىلىم مازمۇنى:
- زەرتتەۋ ءادىسىن تاڭداۋ؛
- پروسەستىڭ فورمالدانعان سۇلبەسىن جاساۋ.
قۇرىلىمى:
قورىتىندى
قازاقستان رەسپۋبليكاسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامىعان ەلدەرى سياقتى، ورتا ءبىلىمدى اقپاراتتاندىرۋ جولىنا ءتۇستى. ءبىرىڭعاي بىلىمدىك-اقپاراتتىق كەڭىستىك قالىپتاسىپ كەلەدى. ال، ءبىلىم بەرۋ سالاسىن اقپاراتتاندىرۋ تەك قانا وقىتۋدىڭ ۇيىمداستىرۋ فورمالارى مەن ادىستەرىن جەتىلدىرىپ، وزگەرتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار بۇكىل وقىتۋ ءۇردىسىن باسقارۋدىڭ جانە باقىلاۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنىڭ پايدا بولۋىنا جاعداي جاسايدى.
دۇرىس ىسكە قوسىپ، پايدالانعان جاعدايدا اقپاراتتىق-كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ مۇمكىندىگى مول: مۇعالىمدە دە، وقۋشىدا دا تەز ىسكە قوساتىن مول وقۋ-ادىستەمەلىك ماتەريال جيناقتالادى، وقۋ ماتەريالىنىڭ قولدانۋ تيىمدىلىگى ارتتىرىلادى، جەكە باعدارلامالارمەن جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك تۋادى؛ ءمۇعالىم ءوزى نەمەسە وقۋشىلاردىڭ كومەگىمەن ولارعا تاراتىلاتىن ديداكتيكالىق ماتەريالدى كوبەيتەدى، دارىندى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دارەجەسىن قاداعالاپ، باقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وقۋشىلار وتىلەتىن وقۋ ماتەريالىن مۇقيات وقىپ-زەرتتەپ، ىرىكتەيدى، پروبلەمالاردى انىقتاپ، وقۋ مىندەتتەرىن تۇجىرىمداپ، ولاردى شەشۋدىڭ ەڭ وڭتايلى تاسىلدەرىن قاراستىرادى، وقۋشىلارعا باعىت بەرىلىپ، كومەكتەسىپ، سەنىممەن قاراۋدىڭ ناتيجەسىندە ءوز بەتتەرىنشە ءبىلىم الۋعا ۇمتىلادى، تاڭدالعان وقىتۋ فورماسى مەن ادىستەرى ارقاسىندا وقۋشىلاردىڭ تانىم بەلسەندىلىگى ارتادى، وقۋشىلاردىڭ جەكە ەرەكشەلىكتەرى ۇنەمى ەسكەرىلە وتىرىپ، سارالانادى، ءبىلىمنىڭ، بىلىكتىڭ قالىپتاسۋ دارەجەسىن ۇنەمى باقىلانىپ، ءادىل باعالانادى.
You Might Also Like
-
قازاق ءتىلى وسى مەملەكەتتىڭ تۇپكىلىكتى تۇرعىندارى قازاقتاردان باسقا جۇڭگو، مونعوليا، يران، اۋعانستان، تۇركيا مەملەكەتتەرى مەن تمد-نىڭ رەسەي، وزبەكستان، قىرعىزستان، تۇركىمەنستان سياقتى رەسپۋبليكالارى...
