- 10 қыр. 2024 21:00
- 250
Макромолекулалар мен бөлшектер: Плазмалық мембранадан қалай өтеді
Макромолекулалар мен бөлшектердің плазмалық мембранадан өтуі үшін бірнеше механизмдер бар:
-
Фагоцитоз (жұтып алу): Бұл процесс арқылы ірі макромолекулалар мен қатты бөлшектер клетка ішіне енеді. Плазмалық мембрана өздігінен оралып, макромолекуланы қоршап алады, кейіннен вакуоль немесе везикула түзеді. Ол клетка ішінде ары қарай өңделеді.
-
Пиноцитоз (сұйықтықты жұту): Пиноцитоз барысында клетка мембранасы сырттағы сұйықтықты кішігірім везикулаларға жинайды, олардың құрамында еріген макромолекулалар болады. Бұл процесс сұйықтықты және еріген заттарды клеткаға енгізеді.
-
Рецептор-делдалданған эндоцитоз: Бұл ерекше механизмде макромолекулалар плазмалық мембранадағы рецепторлармен байланысып, клеткаға енеді. Рецепторлар белгілі бір макромолекулаларды таниды және оларды мембранаға бекітіп, везикула түзеді.
-
Экзоцитоз: Бұл процесс клетканың ішінен үлкен молекулаларды сыртқа шығару үшін қолданылады. Везикулалар плазмалық мембранамен қосылып, өз ішіндегі заттарды сыртқа шығарады.
Бұл механизмдер арқылы макромолекулалар мен бөлшектер плазмалық мембранадан өтіп, клетка ішіне еніп немесе одан шығарылып отырады.