Тасбақаның шөбі
Сабақтың тақырыбы: Тасбақаның шөбі
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: аңдар тіршілігі туралы, туған жердің ыстық, қымбат екені туралы түсінік беру. Маңғыстау өңірінен шыққан дара тұлға Әбіш Кекілбаев туралы кеңірек ұғым беру. Оқушыларды дұрыс, жүйелі сөйлеуге үйрету.
Дамытушылығы: сөздік қорын, байланыстырып сөйлеу тілдерін дамыту. Оқушыларға бағыт бере отырып, өз бетімен жұмыстануға үйрету.
Тәрбиелігі: Оқушылардың жануарларға деген жанашыр сезімін ояту, туған жерге, елге деген сүйіспеншілігін арттыру, қамқорлыққа тәрбиелеу.
Типі: жаңа сабақ
Түрі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру, әңгімелеу.
Көрнекілігі: слайд(Әбіш Кекілбаев портреті, тірек сызба, кесте, сюжетті сурет, тасбақаның суреті)
Сабақтың барысы: Қызығушылығын ояту
Психологиялық дайындық
Үй тапсырмасын сұрау: «Ұшып келем»өлеңін жатқа сұрау
Туған жерге байланысты мақал - мәтел сұрау
Қорытынды: сұрақ - жауап
1. «Ұшып келем»өлеңін кім жазған?
2. Сағи жиенбаев кім?
3. Сағи Жиенбаевтың қандай шығармалары бар?
4. «Ұшып келем»өлеңінде не туралы жазылған?
(сұрақтарға жауап беру арқылы тасбақаның суретін табу)
Тасбақалар (лат. Testudines) – бауырымен жорғалаушылар отрядының бірі. Қазір тіршілік ететін тасбақалардың250 - ге жуық түрін 12 тұқымдасқа, 2 кейде 5 отряд тармағына біріктіреді.
Тасбақалар ыстық шөлді жерлерді тропиктік ормандарды, тау беткейлерін, өзен, көл, батпақ, елді мекендер маңын, теңіз жағалауларын, мұхиттарды мекендейді. Суық және құрғақшылық кезде қысқы, кейде жаздық ұйқыға кетеді.
Тасбақалардың Қазақстанда 2 тұ - қымдасы: тұщы су тасбақалары және құрлық тасбақалары, олар - дың бір - бірден түрлері (батпақ тасбақасы) бар. Екінші тұқымдас - тың жалғыз түрі – дала тасбақасы республиканың оңтүстігінде та - ралған. Түсі сарғыш қызғылтым кейде жасылдау келеді. Тұрқы 20 см - дей, салмақ 25 кг. 38 түрі мен түр тармағы қорғауға алынып, Халықаралық табиғат одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.
ІІ. Жаңа сабақ
Дәптермен жұмыс: күннің жады
Тақырып
Сызбамен жұмыс:
Әбіш Кекілбаев
↓
Жазушы
06. 12. 1939ж. туылған
Оңды ауылында
2ұл, 2қызы бар
Анасы Айсәуле
Әбіш Кекілбаев 6 - желтоқсан 1939 жылы Оңды ауылы, Маңғыстау ауданы, Маңғыстау облысында дүниеге келген. Қазақстанның халық жазушысы, мемлекет және қоғам қайраткері. Қазақстан Республикасының алғашқы Мемлекеттік хатшысы, Парламент сенатының депутаты.
Әбіш Кекілбайұлы 1957 жылы Таушықтағы мектептің 1 - сыныбына барып, 1948 - 1954 жылдары Оңды орталау, ал 1956 - 57 жылдары Үштаған - дағы орта мектепте оқиды. Әдебиетке құмарлығы мектеп қабырғасында басталады. Әбіш Кекілбаевтың бірнеше романдары, повестері, әңгімелері және аудармалары бар. Бірнеше Мемлекеттік сыйлықтар мен марапаттаулардың иегері. Маңғыстау облысының құрметті азаматы атағына ие болған, Маңғыстаудан шыққан дара тұлға деуге де болады.
Сөздікпен жұмыс: Көсік - далада, құмдақ жерде өсетін сәбіз тәрізді жабайы
өсімдік.
Оқулықпен жұмыс: мәтінді оқыту
Сұрақ - жауап әдісі арқылы оқушылардан түсінгендерін
сұрау.
Толықтырып түсіндіру.
Поэзия сәті: (осы бөлім бойынша өтілген өлеңдерді оқыту)
1. «Туған жер» Қасым Аманжолов
2. «Сүйемін, өскен Отаным»Мұқағали Мақатаев
3. «Қазақстан»Мұқағали Мақатаев
4. «Туған өлкем»Қайрат Жұмағалиев
Қосымша жұмыс: 1. мәтіннен тасбақаны суреттеген жерді тауып оқу
2. Кестемен жұмыс
(оқушылардан басқа да ырым сөздер сұрау)
3. жан - жануарларға байланысты ауа – райы құбылыстарына тоқталып өту.
Итбалықтың қатырмасы.
Тасбақаның дауылы.
Құралайдың салқыны.
Шығармашылық жұмыс: І. қатар - туған жер туралы бір шумақ өлең
құрастыру.
ІІ. қатар - туған жер туралы мақал - мәтел жазу.
ІІІ. қатар - туған жер туралы шағын мәтін жазу.
Қорытынды: Ойын: «Үйлестіре білейік»
1. Жазушы «кісі мінсе кібіртік, бос жіберсең суаяқ құла»деп
нені айтып отыр?
2. Қарабала келе жатып нені көрді?
3. Оның есіне халықтың қандай ырымы түсті?
4. «Шыбын жаны көзіне көріну дегенді қалай түсінесің?
5. «Әлі бауыр көтере қоймаған қу жусан дегенді қалай
түсінесің?
6. Тасбақаға байланысты қандай ауа - райы құбылысын білесің?
(сұрақтарға жауап беру арқылы Мемлекетіміздің көрінісін шығару)
Бағалау.
Ән: «Атамекен»
Тасбақаның шөбі. жүктеу
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: аңдар тіршілігі туралы, туған жердің ыстық, қымбат екені туралы түсінік беру. Маңғыстау өңірінен шыққан дара тұлға Әбіш Кекілбаев туралы кеңірек ұғым беру. Оқушыларды дұрыс, жүйелі сөйлеуге үйрету.
Дамытушылығы: сөздік қорын, байланыстырып сөйлеу тілдерін дамыту. Оқушыларға бағыт бере отырып, өз бетімен жұмыстануға үйрету.
Тәрбиелігі: Оқушылардың жануарларға деген жанашыр сезімін ояту, туған жерге, елге деген сүйіспеншілігін арттыру, қамқорлыққа тәрбиелеу.
Типі: жаңа сабақ
Түрі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру, әңгімелеу.
Көрнекілігі: слайд(Әбіш Кекілбаев портреті, тірек сызба, кесте, сюжетті сурет, тасбақаның суреті)
Сабақтың барысы: Қызығушылығын ояту
Психологиялық дайындық
Үй тапсырмасын сұрау: «Ұшып келем»өлеңін жатқа сұрау
Туған жерге байланысты мақал - мәтел сұрау
Қорытынды: сұрақ - жауап
1. «Ұшып келем»өлеңін кім жазған?
2. Сағи жиенбаев кім?
3. Сағи Жиенбаевтың қандай шығармалары бар?
4. «Ұшып келем»өлеңінде не туралы жазылған?
(сұрақтарға жауап беру арқылы тасбақаның суретін табу)
Тасбақалар (лат. Testudines) – бауырымен жорғалаушылар отрядының бірі. Қазір тіршілік ететін тасбақалардың250 - ге жуық түрін 12 тұқымдасқа, 2 кейде 5 отряд тармағына біріктіреді.
Тасбақалар ыстық шөлді жерлерді тропиктік ормандарды, тау беткейлерін, өзен, көл, батпақ, елді мекендер маңын, теңіз жағалауларын, мұхиттарды мекендейді. Суық және құрғақшылық кезде қысқы, кейде жаздық ұйқыға кетеді.
Тасбақалардың Қазақстанда 2 тұ - қымдасы: тұщы су тасбақалары және құрлық тасбақалары, олар - дың бір - бірден түрлері (батпақ тасбақасы) бар. Екінші тұқымдас - тың жалғыз түрі – дала тасбақасы республиканың оңтүстігінде та - ралған. Түсі сарғыш қызғылтым кейде жасылдау келеді. Тұрқы 20 см - дей, салмақ 25 кг. 38 түрі мен түр тармағы қорғауға алынып, Халықаралық табиғат одағының “Қызыл кітабына” енгізілген.
ІІ. Жаңа сабақ
Дәптермен жұмыс: күннің жады
Тақырып
Сызбамен жұмыс:
Әбіш Кекілбаев
↓
Жазушы
06. 12. 1939ж. туылған
Оңды ауылында
2ұл, 2қызы бар
Анасы Айсәуле
Әбіш Кекілбаев 6 - желтоқсан 1939 жылы Оңды ауылы, Маңғыстау ауданы, Маңғыстау облысында дүниеге келген. Қазақстанның халық жазушысы, мемлекет және қоғам қайраткері. Қазақстан Республикасының алғашқы Мемлекеттік хатшысы, Парламент сенатының депутаты.
Әбіш Кекілбайұлы 1957 жылы Таушықтағы мектептің 1 - сыныбына барып, 1948 - 1954 жылдары Оңды орталау, ал 1956 - 57 жылдары Үштаған - дағы орта мектепте оқиды. Әдебиетке құмарлығы мектеп қабырғасында басталады. Әбіш Кекілбаевтың бірнеше романдары, повестері, әңгімелері және аудармалары бар. Бірнеше Мемлекеттік сыйлықтар мен марапаттаулардың иегері. Маңғыстау облысының құрметті азаматы атағына ие болған, Маңғыстаудан шыққан дара тұлға деуге де болады.
Сөздікпен жұмыс: Көсік - далада, құмдақ жерде өсетін сәбіз тәрізді жабайы
өсімдік.
Оқулықпен жұмыс: мәтінді оқыту
Сұрақ - жауап әдісі арқылы оқушылардан түсінгендерін
сұрау.
Толықтырып түсіндіру.
Поэзия сәті: (осы бөлім бойынша өтілген өлеңдерді оқыту)
1. «Туған жер» Қасым Аманжолов
2. «Сүйемін, өскен Отаным»Мұқағали Мақатаев
3. «Қазақстан»Мұқағали Мақатаев
4. «Туған өлкем»Қайрат Жұмағалиев
Қосымша жұмыс: 1. мәтіннен тасбақаны суреттеген жерді тауып оқу
2. Кестемен жұмыс
(оқушылардан басқа да ырым сөздер сұрау)
3. жан - жануарларға байланысты ауа – райы құбылыстарына тоқталып өту.
Итбалықтың қатырмасы.
Тасбақаның дауылы.
Құралайдың салқыны.
Шығармашылық жұмыс: І. қатар - туған жер туралы бір шумақ өлең
құрастыру.
ІІ. қатар - туған жер туралы мақал - мәтел жазу.
ІІІ. қатар - туған жер туралы шағын мәтін жазу.
Қорытынды: Ойын: «Үйлестіре білейік»
1. Жазушы «кісі мінсе кібіртік, бос жіберсең суаяқ құла»деп
нені айтып отыр?
2. Қарабала келе жатып нені көрді?
3. Оның есіне халықтың қандай ырымы түсті?
4. «Шыбын жаны көзіне көріну дегенді қалай түсінесің?
5. «Әлі бауыр көтере қоймаған қу жусан дегенді қалай
түсінесің?
6. Тасбақаға байланысты қандай ауа - райы құбылысын білесің?
(сұрақтарға жауап беру арқылы Мемлекетіміздің көрінісін шығару)
Бағалау.
Ән: «Атамекен»
Тасбақаның шөбі. жүктеу