Ádeptilik álippesi
Taqyryby: Ádeptilik - álippesi
Maqsaty: 1- synyp oqýshylaryna ádepti bolýdy, sypaıy sózderdi, úlkendermen sálemdesý túrlerin úıretý.
2. Sózdik qorlaryn baıytý, tilderin damytý, oılaý qabiletterin jetildirý.
3. Adamgershilik, ımandylyq tárbıesi, ádeptilikke, izettilikke tárbıeleý, úlkendi syılaý, kishige qamqor bolýǵa baýlý.
Kórnekiligi: naqyl sózder, sıqyrly konvertter, sújetti sýretter, maqal - mátelder, «ádeptilik» patshalyǵy (sýret), tyıym sózder.
Qoldanylatyn ádis - tásilderi: suraq - jaýap, túsindirý, praktıkalyq jumys.
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
- Balalar, biz búgin sendermen « Ádeptilik patshalyǵyna» saıahatqa shyǵamyz. Saıahatymyzda ártúrli aıaldamalarǵa toqtaımyz. Kelesi aıaldamaǵa ótý úshin tapsyrmalardy oryndap ketýimiz kerek. Al saıahatqa biz avtobýspen shyǵamyz.
2. Negizgi bólim.
1 - aıaldama: «Sálem - sózdiń anasy». Bul aıaldamada bizge tómendegideı tapsyrmalar berilgen, qane sony oryndaıyq.
Sálem bere bileıik! Sahnalaý.
- Oqýshylar ana men ata, ata men ata, apa men qyz, ata men er bala, apaı men oqýshy, kórshi táte men er bala.
- Sálemetsiz be, esensiz be, assalaýmaǵaleıkúm, ýaǵaleıkúmassalam, kóp jasa, armysyz, qaıyrly tań, qaıyrly kún, kesh jaryq,, sálem,.....
2 - aıaldama: «Kishipeıildilik - kisilik belgisi»
A) Atam meniń ámanda.
Atam meniń árqashan,
Kishipeıil bol degen.
Aqyl sózi sanamda,
Maqtanbaýdy jón kórem.
Atam meniń árqashan,
Bol deıtuǵyn baýyrmal.
Mynaý baıtaq ǵalamda,
Qanshama dos baýyr bar.
Atam meniń árqashan,
Bol deıtuǵyn tilalǵysh.
Úlkenderden sodan da,
Alyp júrem kil alǵys.
Atam meniń árqashan,
Meıirimdi bol degen,
Aqyl sózi sanamda,
Jasy úlkenge jol berem.
Atam meniń árqashan,
Yntymaqshyl bol deıtin,
Birlik bolsa adamda,
Shyn baqyt qoı ol deıtin.
Á) Tárbıeli
Meıirimdi
Baýyrmal
Kishipeıil
Úlgili
Uqypty
Sypaıy
3 - aıaldama: «Sıqyrly sózder álemi»
- Balalar, biz «sıqyrly sózder álemine» keldik. Bizdi ádeptilik patshalyǵynyń hanshasy qarsy alyp tur:
- Sálemetsizder me, balalar!
- Sálemetsiz be, hansha!
- Balalar, men ádeptilik patshalyǵynan keldim. Sol eldiń hanshasymyn. Bizdiń eldiń turǵyndary bir - birine tek «siz» dep qana sóılesedi. Qazir sizderge sıqyrly konvertter taratamyn. Hatta jazylǵan sózderdi qaı ýaqytta, kimge jáne qashan aıtý kerektigin aıtyp, mysaldar keltirińder.
- Rahmet, keshirińiz, ruqsat pa, kómekteseıin.
Á) «Ne deý kerek?» ánin hormen oryndaý.
Apań seniń bazardan,
Alma satyp ákeldi.
Eń úlkenin, jaqsysyn,
Saǵan tańdap áperdi.
Hansha: Ne dep baryp jeý kerek?
Hor: Rahmet, apa deý kerek!
Balalar júr kóshede,
Estiledi shý - aıqaı.
Sende shyqtyń kórshińdi,
Qaǵyp kettiń baıqamaı.
Hansha: Mundaıda ne deý kerek?
Hor: Keshirińiz deý kerek!
Osy kelgen betińde,
Dopty qýdyń jarystyń,
Kósheniń sol shetinde,
Kezikti bir tanysyń.
Hansha: Umyttyń sen deýdi?
Hor: Sálemetsiń be deý kerek!
Dobyn apar Nazardyń,
Dedi aǵań barmadyń.
Tapjylmadyń, sazardyń,
Aǵa tilin almadyń.
Hansha: Sen qaı sózdi aıtpadyń?
Hor: Jaraıdy aǵa deý kerek!
Ájeń seniń túski asqa,
Qant - kámpıt saldy mol.
Jurttan buryn ydysqa,
Óz betińmen saldyń qol.
Hansha: Ne degeniń jón edi?
Hor: Ruqsat pa deý kerek!
Úı artynda qoqysty,
Jatqan kópten úıilip.
Tazalaıdy qart kisi,
Beli zorǵa ıilip.
Hansha: Ne degeniń jón edi?
Hor: Kómekteseıin deý kerek!
4 - aıaldama: «Úlkenge qurmet - kishige mindet.»
Maqal - mátelderdi jalǵastyr.
1. Syılamaǵan joldasyn,
Syılaı almas óz basyn.
2. Balań jaman bolsa,
Kóringenniń mazaǵy.
3. Tilińmen júgirme,
Bilimińmen júgir.
4. Aqyldy qarıa - aǵyp jatqan darıa.
5. Óz bilmegenińdi kisiden sura,
Úlken joq bolsa, kishiden sura.
6. Ádeptilik belgisi -
Iilip sálem bergeni.
7. Ádepti bala - ata - anasyn maqtatar,
Ádepsiz bala – ata - anasyn qaqsatar.
8. Ádepti bala - arly bala,
Ádepsiz bala - sorly bala.
9. Siz degen - ádep,
Biz degen - kómek.
5 - aıaldama: «Ónerli bala - súıkimdi»
Kórinis: «Biz ádepti balamyz»
6 - aıaldama: «Kóp bil - az sóıle»
Syılap úlken aǵany,
Sálem bergen balany
Kim deımiz?
Ádepti eken bul deımiz!
Kitap, dápter, qalamy,
Kir shalmaǵan balany
Kim deımiz?
Uqypty eken bul deımiz!
Taýdaı bıik talaby,
Jaqsy oqıtyn balany
Kim deımiz?
Úlgili eken bul deımiz!
7 - aıaldama: «Aýlaq bol jaman ádetten» tyıym sózder aıtý.
1. Búıirińdi taıanba.
2. Úlkenniń aldyn kespe.
3. Anańa aýyr sóz aıtpa.
4. Túnde tyrnaǵyńdy alma.
5. Bosaǵany kerme.
6. Úıde ysqyrma.
7. Tabaldyryqty baspa.
8. Qolyńdy tóbeńe qoıma.
9. Nandy baspa, bir qolyńmen úzbe.
3. Qorytyndy:
Balalar, bizdiń saıahatymyz aıaqtaldy.
- Biz qandaı patshalyqta bolyp qaıttyq?
- Ádeptilik patshalyǵynan qandaı sálem berý sózderin úırendik?
- Qandaı sıqyrly sózder esterińde qaldy?
- Ádepti bala qandaı bolýy kerek?
Maqsaty: 1- synyp oqýshylaryna ádepti bolýdy, sypaıy sózderdi, úlkendermen sálemdesý túrlerin úıretý.
2. Sózdik qorlaryn baıytý, tilderin damytý, oılaý qabiletterin jetildirý.
3. Adamgershilik, ımandylyq tárbıesi, ádeptilikke, izettilikke tárbıeleý, úlkendi syılaý, kishige qamqor bolýǵa baýlý.
Kórnekiligi: naqyl sózder, sıqyrly konvertter, sújetti sýretter, maqal - mátelder, «ádeptilik» patshalyǵy (sýret), tyıym sózder.
Qoldanylatyn ádis - tásilderi: suraq - jaýap, túsindirý, praktıkalyq jumys.
Sabaqtyń túri: saıahat sabaq.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
- Balalar, biz búgin sendermen « Ádeptilik patshalyǵyna» saıahatqa shyǵamyz. Saıahatymyzda ártúrli aıaldamalarǵa toqtaımyz. Kelesi aıaldamaǵa ótý úshin tapsyrmalardy oryndap ketýimiz kerek. Al saıahatqa biz avtobýspen shyǵamyz.
2. Negizgi bólim.
1 - aıaldama: «Sálem - sózdiń anasy». Bul aıaldamada bizge tómendegideı tapsyrmalar berilgen, qane sony oryndaıyq.
Sálem bere bileıik! Sahnalaý.
- Oqýshylar ana men ata, ata men ata, apa men qyz, ata men er bala, apaı men oqýshy, kórshi táte men er bala.
- Sálemetsiz be, esensiz be, assalaýmaǵaleıkúm, ýaǵaleıkúmassalam, kóp jasa, armysyz, qaıyrly tań, qaıyrly kún, kesh jaryq,, sálem,.....
2 - aıaldama: «Kishipeıildilik - kisilik belgisi»
A) Atam meniń ámanda.
Atam meniń árqashan,
Kishipeıil bol degen.
Aqyl sózi sanamda,
Maqtanbaýdy jón kórem.
Atam meniń árqashan,
Bol deıtuǵyn baýyrmal.
Mynaý baıtaq ǵalamda,
Qanshama dos baýyr bar.
Atam meniń árqashan,
Bol deıtuǵyn tilalǵysh.
Úlkenderden sodan da,
Alyp júrem kil alǵys.
Atam meniń árqashan,
Meıirimdi bol degen,
Aqyl sózi sanamda,
Jasy úlkenge jol berem.
Atam meniń árqashan,
Yntymaqshyl bol deıtin,
Birlik bolsa adamda,
Shyn baqyt qoı ol deıtin.
Á) Tárbıeli
Meıirimdi
Baýyrmal
Kishipeıil
Úlgili
Uqypty
Sypaıy
3 - aıaldama: «Sıqyrly sózder álemi»
- Balalar, biz «sıqyrly sózder álemine» keldik. Bizdi ádeptilik patshalyǵynyń hanshasy qarsy alyp tur:
- Sálemetsizder me, balalar!
- Sálemetsiz be, hansha!
- Balalar, men ádeptilik patshalyǵynan keldim. Sol eldiń hanshasymyn. Bizdiń eldiń turǵyndary bir - birine tek «siz» dep qana sóılesedi. Qazir sizderge sıqyrly konvertter taratamyn. Hatta jazylǵan sózderdi qaı ýaqytta, kimge jáne qashan aıtý kerektigin aıtyp, mysaldar keltirińder.
- Rahmet, keshirińiz, ruqsat pa, kómekteseıin.
Á) «Ne deý kerek?» ánin hormen oryndaý.
Apań seniń bazardan,
Alma satyp ákeldi.
Eń úlkenin, jaqsysyn,
Saǵan tańdap áperdi.
Hansha: Ne dep baryp jeý kerek?
Hor: Rahmet, apa deý kerek!
Balalar júr kóshede,
Estiledi shý - aıqaı.
Sende shyqtyń kórshińdi,
Qaǵyp kettiń baıqamaı.
Hansha: Mundaıda ne deý kerek?
Hor: Keshirińiz deý kerek!
Osy kelgen betińde,
Dopty qýdyń jarystyń,
Kósheniń sol shetinde,
Kezikti bir tanysyń.
Hansha: Umyttyń sen deýdi?
Hor: Sálemetsiń be deý kerek!
Dobyn apar Nazardyń,
Dedi aǵań barmadyń.
Tapjylmadyń, sazardyń,
Aǵa tilin almadyń.
Hansha: Sen qaı sózdi aıtpadyń?
Hor: Jaraıdy aǵa deý kerek!
Ájeń seniń túski asqa,
Qant - kámpıt saldy mol.
Jurttan buryn ydysqa,
Óz betińmen saldyń qol.
Hansha: Ne degeniń jón edi?
Hor: Ruqsat pa deý kerek!
Úı artynda qoqysty,
Jatqan kópten úıilip.
Tazalaıdy qart kisi,
Beli zorǵa ıilip.
Hansha: Ne degeniń jón edi?
Hor: Kómekteseıin deý kerek!
4 - aıaldama: «Úlkenge qurmet - kishige mindet.»
Maqal - mátelderdi jalǵastyr.
1. Syılamaǵan joldasyn,
Syılaı almas óz basyn.
2. Balań jaman bolsa,
Kóringenniń mazaǵy.
3. Tilińmen júgirme,
Bilimińmen júgir.
4. Aqyldy qarıa - aǵyp jatqan darıa.
5. Óz bilmegenińdi kisiden sura,
Úlken joq bolsa, kishiden sura.
6. Ádeptilik belgisi -
Iilip sálem bergeni.
7. Ádepti bala - ata - anasyn maqtatar,
Ádepsiz bala – ata - anasyn qaqsatar.
8. Ádepti bala - arly bala,
Ádepsiz bala - sorly bala.
9. Siz degen - ádep,
Biz degen - kómek.
5 - aıaldama: «Ónerli bala - súıkimdi»
Kórinis: «Biz ádepti balamyz»
6 - aıaldama: «Kóp bil - az sóıle»
Syılap úlken aǵany,
Sálem bergen balany
Kim deımiz?
Ádepti eken bul deımiz!
Kitap, dápter, qalamy,
Kir shalmaǵan balany
Kim deımiz?
Uqypty eken bul deımiz!
Taýdaı bıik talaby,
Jaqsy oqıtyn balany
Kim deımiz?
Úlgili eken bul deımiz!
7 - aıaldama: «Aýlaq bol jaman ádetten» tyıym sózder aıtý.
1. Búıirińdi taıanba.
2. Úlkenniń aldyn kespe.
3. Anańa aýyr sóz aıtpa.
4. Túnde tyrnaǵyńdy alma.
5. Bosaǵany kerme.
6. Úıde ysqyrma.
7. Tabaldyryqty baspa.
8. Qolyńdy tóbeńe qoıma.
9. Nandy baspa, bir qolyńmen úzbe.
3. Qorytyndy:
Balalar, bizdiń saıahatymyz aıaqtaldy.
- Biz qandaı patshalyqta bolyp qaıttyq?
- Ádeptilik patshalyǵynan qandaı sálem berý sózderin úırendik?
- Qandaı sıqyrly sózder esterińde qaldy?
- Ádepti bala qandaı bolýy kerek?
You Might Also Like
