Altyn qaqpa
Maqsaty: Oqýshylardyń matematıka pánine qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, alǵan bilimderin, logıkalyq oılaýyn damytý, ultymyzdyń salt - dástúrin boılaryna sińirý, qasıetti sandar jónindegi túsinikterin baıytý.
Túri: lıngvısıkalyq oıyn sabaq.
Kórnekiligi: plakat, altyn sandyqsha.
Barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
Sabaqtyń maqsaty jáne ótilý qurylymymen tanystyrý.
2. Kirispe bólim.
Júrgizýshi: Qurmetti, oqýshylar, ustazdar! Búgin bizder matematıka páninen «Altyn qaqpa» lıngvısıkalyq oıynyn ótkizgeli otyrmyz. Oıyn sharty boıynsha ortaǵa suraq tastalady, suraqqa jaýap bergen oqýshy oıyndy jalǵastyrady. Oıyn temir qaqpa, kúmis qaqpa, altyn qaqpa, altyn sandyq kezeńderinen turady. Kezeńder joǵarylaǵan saıyn suraqtar da kúrdelenip qoıylady.
3. Negizgi bólim.
Ortaǵa tastalatyn suraqtar:
1) ASAR - úlken bir sharýany kórshiler jáne týystar bolyp birlesip atqarý.
2) KEÝSEN – egistiń jıyn - terini bitken kezde jaqyndaryna beriletin úles.
3) QANSONAR – túnde jaýǵan qar, saıatqa shyǵatyn sát.
4) AQ SÚIEK – bozbala men boıjetkender altybaqan basynda aıly túnde oınaıtyn oıyn.
5) TASATTYQ – kóktem kezinde jer – ananyń berekesi úshin beriletin qudaıy tamaq.
6) BAIǴAZY - kishkene balalar jańa kıim kıgende suraıtyn súıinshi.
7) BIEMURYNDYQ – bıeni baılaǵanda alǵashqy qymyzyna qazan asyp shaqyrý rásimi.
8) UZYNSARY - kóktemgi kún uzarǵan kez.
9) Alan – barystyń balasy.
Temir qaqpa suraqtary: (3 sanyna baılanysty)
1) 3 jurt (óz jurty, naǵashy, qaıyn jurty)
2) 3 arsyz (uıqy, kúlki, tamaq )
3) 3 báıterek (Sáken, İlıas, Beıimbet)
4) 3 ǵaıyp (qonaq, nesibe, ajal )
5) 3 murat (jol muraty – jetý, qyz muraty – ketý, saýda muraty - ótý)
6) 3 daýsyz (týmaq - ólmek, taǵdyr, kárilik)
7) 3 bı (Áıteke, Qazybek, Tóle bı)
Kúmis qaqpa suraqtary: (7 sanyna baılanysty)
1) 7 ata (áke, bala, nemere, shóbere, nemene, shópshek, týajat)
2) 7 tús (aq, kók, qyzyl, jasyl, sary, qara, qońyr)
3) 7 jut (asharshylyq, qurǵaqshylyq, zilzala, topan sý, órt, oba, soǵys)
4) 7 kún (dúısenbi, seısenbi, sársenbi, beısenbi, juma, senbi, jeksenbi)
5) 7 batyr (Bógenbaı, Naýryzbaı, Qabanbaı, Raıymbek, Aǵybaı, Isataı, Bólek)
6) 7 keremet (Egıpet pıramıdasy, Vavılonnyń aspaly baǵy, Artemıda hramy, Olımpıadaǵy Zevstiń músini, Galıkarnastaǵy Mavsal patshanyń tabythanasy, Gelıosstyń músini, Aleksandrıa maıagi)
7) Naýryz merekesinde dastarhanǵa qoıylatyn 7 dám (quran, sham, qurma, órik, jańǵaq, nan)
Altyn qaqpa suraqtary
1) 7 mýzykalyq dybys (do, re, mı, fa, sol, lá, sı)
2) Qazaqy ólshemnen 7 – in atańyz (shaqyrym, eli, qadaq, súıem, attam, qadam, taıaq tastam)
3) 7 matematık ǵalymdy ata (Ál Farabı, Arıstotel, Horezmı, Omar – Haıam, Pıfagor, Rene Dekart, )
4) 7 geometrıalyq fıgýra (úshburysh, tórtburysh, sheńber, dóńgelek, sharshy, trapesıa, paralelogram)
5) Qazaqy aspaptan 7 - in ata (jetigen, dombyra, qobyz, syrnaı, sybyzǵy, asataıaq, sherter)
6) 15 ǵasyrǵa deıingi halyqtar uǵymynda qalyptasqan 7 teńiz (Jerorta, Batys Afrıka, Qyzyl, Parsy, Úndi, Shyǵys Afrıka, Qytaı ).
5. ALTYN SANDYQ
1. Aıdyń, aptanyń kúnderin atamaı 5 kúndi retimen atap shyǵyńyz. (aldyńǵy kún, keshe, búgin, erteń, búrsigúni).
2. Aldynda1, artynda 2, artynda 1, aldynda 2, bireýi ekeýiniń arasynda jáne úsheýi bir qatarda qaz ushyp kele jatty. Barlyǵy neshe qaz. (3).
3. Ertede baılardyń esiginde júrip kún keshken, panasy joq jalǵyz kempir bolatyn. Jaz shyǵyp el jaılaýǵa kóshkende, súıeneri joq kempir jalǵyz qalady. Tún ishinde kempirdiń jalǵyz sıyryn urlamaq bolyp urylar keledi. Kempir: «Bular meniń jalǵyz sıyrymdy urlamaqshy eken, men bulardy aldaıyn»,- dep oılaıdy. Sóıtip jalma - jan bir shelek sýdy sapyryp otyryp, mynadaı óleń aıtypty:
Sapyryp, sapyryp Sarmanǵa ber,
Quıyp - quıyp Qurmanǵa ber,
Tórdegi tórteýge ber,
Óziń ish te maǵan ber, - degen eken. Muny estigen urylar: «Qoı munymyz beker bolar, úı toly kisi eken, ári bizden eki ese kóp eken keteıik»,- dep ketip qalypty. Urylar qansha, úıdegi adam sany qansha? (10 adam, 5 ury)
3. Qortyndy bólim
Jeńimpazdy marapattaý
Túri: lıngvısıkalyq oıyn sabaq.
Kórnekiligi: plakat, altyn sandyqsha.
Barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
Sabaqtyń maqsaty jáne ótilý qurylymymen tanystyrý.
2. Kirispe bólim.
Júrgizýshi: Qurmetti, oqýshylar, ustazdar! Búgin bizder matematıka páninen «Altyn qaqpa» lıngvısıkalyq oıynyn ótkizgeli otyrmyz. Oıyn sharty boıynsha ortaǵa suraq tastalady, suraqqa jaýap bergen oqýshy oıyndy jalǵastyrady. Oıyn temir qaqpa, kúmis qaqpa, altyn qaqpa, altyn sandyq kezeńderinen turady. Kezeńder joǵarylaǵan saıyn suraqtar da kúrdelenip qoıylady.
3. Negizgi bólim.
Ortaǵa tastalatyn suraqtar:
1) ASAR - úlken bir sharýany kórshiler jáne týystar bolyp birlesip atqarý.
2) KEÝSEN – egistiń jıyn - terini bitken kezde jaqyndaryna beriletin úles.
3) QANSONAR – túnde jaýǵan qar, saıatqa shyǵatyn sát.
4) AQ SÚIEK – bozbala men boıjetkender altybaqan basynda aıly túnde oınaıtyn oıyn.
5) TASATTYQ – kóktem kezinde jer – ananyń berekesi úshin beriletin qudaıy tamaq.
6) BAIǴAZY - kishkene balalar jańa kıim kıgende suraıtyn súıinshi.
7) BIEMURYNDYQ – bıeni baılaǵanda alǵashqy qymyzyna qazan asyp shaqyrý rásimi.
8) UZYNSARY - kóktemgi kún uzarǵan kez.
9) Alan – barystyń balasy.
Temir qaqpa suraqtary: (3 sanyna baılanysty)
1) 3 jurt (óz jurty, naǵashy, qaıyn jurty)
2) 3 arsyz (uıqy, kúlki, tamaq )
3) 3 báıterek (Sáken, İlıas, Beıimbet)
4) 3 ǵaıyp (qonaq, nesibe, ajal )
5) 3 murat (jol muraty – jetý, qyz muraty – ketý, saýda muraty - ótý)
6) 3 daýsyz (týmaq - ólmek, taǵdyr, kárilik)
7) 3 bı (Áıteke, Qazybek, Tóle bı)
Kúmis qaqpa suraqtary: (7 sanyna baılanysty)
1) 7 ata (áke, bala, nemere, shóbere, nemene, shópshek, týajat)
2) 7 tús (aq, kók, qyzyl, jasyl, sary, qara, qońyr)
3) 7 jut (asharshylyq, qurǵaqshylyq, zilzala, topan sý, órt, oba, soǵys)
4) 7 kún (dúısenbi, seısenbi, sársenbi, beısenbi, juma, senbi, jeksenbi)
5) 7 batyr (Bógenbaı, Naýryzbaı, Qabanbaı, Raıymbek, Aǵybaı, Isataı, Bólek)
6) 7 keremet (Egıpet pıramıdasy, Vavılonnyń aspaly baǵy, Artemıda hramy, Olımpıadaǵy Zevstiń músini, Galıkarnastaǵy Mavsal patshanyń tabythanasy, Gelıosstyń músini, Aleksandrıa maıagi)
7) Naýryz merekesinde dastarhanǵa qoıylatyn 7 dám (quran, sham, qurma, órik, jańǵaq, nan)
Altyn qaqpa suraqtary
1) 7 mýzykalyq dybys (do, re, mı, fa, sol, lá, sı)
2) Qazaqy ólshemnen 7 – in atańyz (shaqyrym, eli, qadaq, súıem, attam, qadam, taıaq tastam)
3) 7 matematık ǵalymdy ata (Ál Farabı, Arıstotel, Horezmı, Omar – Haıam, Pıfagor, Rene Dekart, )
4) 7 geometrıalyq fıgýra (úshburysh, tórtburysh, sheńber, dóńgelek, sharshy, trapesıa, paralelogram)
5) Qazaqy aspaptan 7 - in ata (jetigen, dombyra, qobyz, syrnaı, sybyzǵy, asataıaq, sherter)
6) 15 ǵasyrǵa deıingi halyqtar uǵymynda qalyptasqan 7 teńiz (Jerorta, Batys Afrıka, Qyzyl, Parsy, Úndi, Shyǵys Afrıka, Qytaı ).
5. ALTYN SANDYQ
1. Aıdyń, aptanyń kúnderin atamaı 5 kúndi retimen atap shyǵyńyz. (aldyńǵy kún, keshe, búgin, erteń, búrsigúni).
2. Aldynda1, artynda 2, artynda 1, aldynda 2, bireýi ekeýiniń arasynda jáne úsheýi bir qatarda qaz ushyp kele jatty. Barlyǵy neshe qaz. (3).
3. Ertede baılardyń esiginde júrip kún keshken, panasy joq jalǵyz kempir bolatyn. Jaz shyǵyp el jaılaýǵa kóshkende, súıeneri joq kempir jalǵyz qalady. Tún ishinde kempirdiń jalǵyz sıyryn urlamaq bolyp urylar keledi. Kempir: «Bular meniń jalǵyz sıyrymdy urlamaqshy eken, men bulardy aldaıyn»,- dep oılaıdy. Sóıtip jalma - jan bir shelek sýdy sapyryp otyryp, mynadaı óleń aıtypty:
Sapyryp, sapyryp Sarmanǵa ber,
Quıyp - quıyp Qurmanǵa ber,
Tórdegi tórteýge ber,
Óziń ish te maǵan ber, - degen eken. Muny estigen urylar: «Qoı munymyz beker bolar, úı toly kisi eken, ári bizden eki ese kóp eken keteıik»,- dep ketip qalypty. Urylar qansha, úıdegi adam sany qansha? (10 adam, 5 ury)
3. Qortyndy bólim
Jeńimpazdy marapattaý
You Might Also Like
