«Asyl sózdi izdeseń, Abaıdy oqy, erinbe»
Taqyryby:
«Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe»
(Abaı Qunanbaev shyǵarmashylyǵyn qaıtalaý. Qorytyndy sabaq)
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Abaı ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly oqyǵandaryn pysyqtaý, tolyqtyrý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardyń óz oılaryn erkin jetkizýin, mánerlep oqýyn, este saqtaý jáne oılaý qabiletterin damytý.
3. Tárbıelik: Óz jerinen shyqqan uly adamdar ómiri men shyǵarmashylyǵyn súıýge, baǵalaı bilýge, óner-bilimge, ınabattylyqqa, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: İzdenýshilik, qorytyndy sabaq.
Sabaqtyń ádisteri: Toptastyrý, baıandaý, suraq-jaýap, mánerlep oqý, pikir aıtý, júıeleý, salystyrý. Venn dıagramsy, taldaý.
Pánaralyq baılanys: Mýzyka, tarıh.
Kórnekilikter: Abaı portreti, «Kitap kórmesi», Abaıǵa 165 jyl, sóz jumbaq «Abaıtaný», býklet, Abaı ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan faıl jáne slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1) Sálemdesý
2) Oqýshylardy túgendeý
3) Sabaqqa daıarlyǵyn tekserý.
İİ. Negizgi bólim.
Muǵalimniń kirispe sózi jáne sabaqtyń epıgrafy:
«Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe
Adaldyqty kózdeseń
Jattap toqy kóńilge!» -dep Sultanmahmut Toraıǵyrov aıtqandaı, Abaıdyń ár sózin tereń boıǵa sińirip, úńile otyryp, seziný, tek ádebıet aıdynynda júrgenderdiń ǵana emes, sonymen qatar nuryn, syryn kóre biler, kókiregi oıaý árbir azamattyń paryzy.
Endeshe balalar, biz osy ýaqytqa deıin ótken shyǵarmalardy ǵana emes, kórgen – bilgenderimizdi oıǵa túıip, eske túsirip, búgingi sabaǵymyzda izdenýshilik, qorytyndylaý sabaq retinde.
Abaı lebi - zamanynyń tynysy,
Abaı úni –ǵasyrlardyń órisi - dep sabaǵymyzdy bastaımyz.
- Balalar, Abaıdy biz kim dep tanımyz?
Abaı ómirinen málimet.
1. Abaı – uly aqyn.
Abaı óleńi seziminiń jemisi, býyrqanýshy, shabyttanǵan sezimnen týǵan lırıkalary onyń adam janyn tebirentetini de sondyqtan. Endeshe, Abaı óleńderine sholý jasaıyq.
«Óleń - sózdiń patshasy, sóz sarasy»
«Men jazbaımyn óleńi ermek úshin»
«Ǵylym tappaı maqtanba»
«Qalyń elim, qazaǵym qaıran jurtym»
«Ospanǵa»
«Uly Abaıǵa»
« Segizaıaq»
2. Abaıdyń poemalary
3. Abaıdyń lırıkasy:
«Tirshiliktiń kózi - tabıǵattyń ózi»
a) Tabıǵat lırıkasyna sholý
á) Mahabbat lırıkasy.
«Ólsem, ornym qara jer syz bolmaı ma?
Ótkir til bir uıalshaq qyz bolmaı ma?
Mahabbat, ǵadaýatpen maıdandasqan
Qaıran meniń júregim muz bolmaı ma? » degendeı Abaıdyń mahabbat, ǵashyqtyq taqyryptaǵy óleńderine sholý jasaıyq.
Jas ánshi, termeshiniń oryndaýynda «Ólsem ornym qara jer syz bolmaı ma?» óleńin tyńdaıyq.
4. Abaı sheber aýdarmashy.
Oıy – tereń, túri kórkem , ózinshe aıtsaq, «ishi altyn, syrty kúmis» sóz jaqsysyn jaza bilgen Abaı – qazaqqa ǵana emes, týysqan elderdiń kóptegen talantty aqyndaryna ustaz. Ol Geteniń, Pýshkınniń, Lermantovtyń, Krylovtyń shyǵarmalaryn qazaqshaǵa aýdaryp, sheber aýdarmashy atandy.
«Qarańǵy túnde taý qalǵyp» ánin hormen aıtý.
5 Abaı – sazger.
Qazaq halqynyń mádenı murasynda Abaı shyǵarmashylyǵy mańyzdy oryn alady. Qazaq halqy Abaıdy tek danyshpan aqyn, ári aǵartýshy retinde jáne kóptegen halyq ánderiniń avtory bolǵandyqtan ony sazger dep tanıdy.
Endi sol ánderinen úzindi tyńdap kóreıik.
«Jelsiz túnde jaryq - aı» uldar tobynyń oryndaýynda.
6. Abaı – jazýshy, fılosof.
- Aqyn adamdardy qulshyna alǵa basýǵa jigerlendirip, ádiletti, aqıqatty sóz etetin, tárbıelik máni kúshti qara sózder jazdy, - deı kele qara sózderine sholý (slaıd arqyly).
7. Sabaǵymyzdy qorytyndylaı kele, oqýshylar shyǵarmashylyǵyna toqtalý.
Abaı týraly meniń óz oıym.
8. Sóz jumbaq «Abaıtaný»
Sóz jumbaqty durys sheshkende «Abaıtaný» degen sóz shyǵady.
9. Venn dıagramasy
Shoqan, Ybyraı, Abaı – HİH ǵasyrdyń aǵartýshy demokrattary. (Uqsastyǵyn keltirip, aıyrmashylyǵyna toqtalady).
10. Úıge tapsyrma:
«Men Abaıdy qanshalyqty bildim?» - esse jazý.
11. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
«Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe»
(Abaı Qunanbaev shyǵarmashylyǵyn qaıtalaý. Qorytyndy sabaq)
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: Abaı ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly oqyǵandaryn pysyqtaý, tolyqtyrý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardyń óz oılaryn erkin jetkizýin, mánerlep oqýyn, este saqtaý jáne oılaý qabiletterin damytý.
3. Tárbıelik: Óz jerinen shyqqan uly adamdar ómiri men shyǵarmashylyǵyn súıýge, baǵalaı bilýge, óner-bilimge, ınabattylyqqa, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: İzdenýshilik, qorytyndy sabaq.
Sabaqtyń ádisteri: Toptastyrý, baıandaý, suraq-jaýap, mánerlep oqý, pikir aıtý, júıeleý, salystyrý. Venn dıagramsy, taldaý.
Pánaralyq baılanys: Mýzyka, tarıh.
Kórnekilikter: Abaı portreti, «Kitap kórmesi», Abaıǵa 165 jyl, sóz jumbaq «Abaıtaný», býklet, Abaı ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan faıl jáne slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1) Sálemdesý
2) Oqýshylardy túgendeý
3) Sabaqqa daıarlyǵyn tekserý.
İİ. Negizgi bólim.
Muǵalimniń kirispe sózi jáne sabaqtyń epıgrafy:
«Asyl sózdi izdeseń,
Abaıdy oqy, erinbe
Adaldyqty kózdeseń
Jattap toqy kóńilge!» -dep Sultanmahmut Toraıǵyrov aıtqandaı, Abaıdyń ár sózin tereń boıǵa sińirip, úńile otyryp, seziný, tek ádebıet aıdynynda júrgenderdiń ǵana emes, sonymen qatar nuryn, syryn kóre biler, kókiregi oıaý árbir azamattyń paryzy.
Endeshe balalar, biz osy ýaqytqa deıin ótken shyǵarmalardy ǵana emes, kórgen – bilgenderimizdi oıǵa túıip, eske túsirip, búgingi sabaǵymyzda izdenýshilik, qorytyndylaý sabaq retinde.
Abaı lebi - zamanynyń tynysy,
Abaı úni –ǵasyrlardyń órisi - dep sabaǵymyzdy bastaımyz.
- Balalar, Abaıdy biz kim dep tanımyz?
Abaı ómirinen málimet.
1. Abaı – uly aqyn.
Abaı óleńi seziminiń jemisi, býyrqanýshy, shabyttanǵan sezimnen týǵan lırıkalary onyń adam janyn tebirentetini de sondyqtan. Endeshe, Abaı óleńderine sholý jasaıyq.
«Óleń - sózdiń patshasy, sóz sarasy»
«Men jazbaımyn óleńi ermek úshin»
«Ǵylym tappaı maqtanba»
«Qalyń elim, qazaǵym qaıran jurtym»
«Ospanǵa»
«Uly Abaıǵa»
« Segizaıaq»
2. Abaıdyń poemalary
3. Abaıdyń lırıkasy:
«Tirshiliktiń kózi - tabıǵattyń ózi»
a) Tabıǵat lırıkasyna sholý
á) Mahabbat lırıkasy.
«Ólsem, ornym qara jer syz bolmaı ma?
Ótkir til bir uıalshaq qyz bolmaı ma?
Mahabbat, ǵadaýatpen maıdandasqan
Qaıran meniń júregim muz bolmaı ma? » degendeı Abaıdyń mahabbat, ǵashyqtyq taqyryptaǵy óleńderine sholý jasaıyq.
Jas ánshi, termeshiniń oryndaýynda «Ólsem ornym qara jer syz bolmaı ma?» óleńin tyńdaıyq.
4. Abaı sheber aýdarmashy.
Oıy – tereń, túri kórkem , ózinshe aıtsaq, «ishi altyn, syrty kúmis» sóz jaqsysyn jaza bilgen Abaı – qazaqqa ǵana emes, týysqan elderdiń kóptegen talantty aqyndaryna ustaz. Ol Geteniń, Pýshkınniń, Lermantovtyń, Krylovtyń shyǵarmalaryn qazaqshaǵa aýdaryp, sheber aýdarmashy atandy.
«Qarańǵy túnde taý qalǵyp» ánin hormen aıtý.
5 Abaı – sazger.
Qazaq halqynyń mádenı murasynda Abaı shyǵarmashylyǵy mańyzdy oryn alady. Qazaq halqy Abaıdy tek danyshpan aqyn, ári aǵartýshy retinde jáne kóptegen halyq ánderiniń avtory bolǵandyqtan ony sazger dep tanıdy.
Endi sol ánderinen úzindi tyńdap kóreıik.
«Jelsiz túnde jaryq - aı» uldar tobynyń oryndaýynda.
6. Abaı – jazýshy, fılosof.
- Aqyn adamdardy qulshyna alǵa basýǵa jigerlendirip, ádiletti, aqıqatty sóz etetin, tárbıelik máni kúshti qara sózder jazdy, - deı kele qara sózderine sholý (slaıd arqyly).
7. Sabaǵymyzdy qorytyndylaı kele, oqýshylar shyǵarmashylyǵyna toqtalý.
Abaı týraly meniń óz oıym.
8. Sóz jumbaq «Abaıtaný»
Sóz jumbaqty durys sheshkende «Abaıtaný» degen sóz shyǵady.
9. Venn dıagramasy
Shoqan, Ybyraı, Abaı – HİH ǵasyrdyń aǵartýshy demokrattary. (Uqsastyǵyn keltirip, aıyrmashylyǵyna toqtalady).
10. Úıge tapsyrma:
«Men Abaıdy qanshalyqty bildim?» - esse jazý.
11. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.