Biz Jeńistiń urpaqtarymyz
Ashyq tárbıe saǵatynyń jospary
Sabaqtyń taqyryby: «Biz Jeńistiń urpaqtarymyz».
Sabaqtyń maqsaty: 1941-1945 jylǵy Uly otan soǵysynda nemis basqynshylaryn talqandaýda Qazaqstan halqynyń maıdanda jáne tylda kórsetken eren erligin pash etý, jas urpaqty otansúıgishtikke, el jandylyqqa tárbıeleý.
Paıdalanylǵan oqýlyqtar: « Jeńis nury» - jyr jınaǵy Almaty «Jazýshy» 1985j; «Ómir – baqyt» Eset Áýkebaev «Jazýshy» baspasy Almaty-1983j. «Synyptan tys tárbıe jumystary», aýdandyq «Tolqyn» gazeti.
Qoldanylǵan kórnekilikter;mýltımedıalyq apparat, «Jeńis», «Otan» týraly jazylǵan naqyl sózder, t.b.
Barysy:
1-júrgizýshi: Jeńis kúni bar álemge áıgili,
Kóktem shýaq - 9 maı kúni.
Aıtshy, káne, bizdiń jeńis sherýi,
Kezdeısoq pa kóktemge saı kelýi.
2-júrgizýshi: Bizdiń Uly Jeńisimiz kóktem bop,
Kóńilderge shuǵylasyn tókken kóp.
Sonaý jyly 9 maı kúni,
Almastyrǵan qýanyshqa qaıǵyny.
1-júrgizýshi:Búgingi kún – kópten kútken saltanatty kún, zymyraǵan ýaqyttyń qanatynda Jeńistiń mine 65- kóktemi de kelip jetti.
65 jyl - beıbit kóktem tań atqaly,
65 jyl - shýaqty kún taratty ánin.
65 ret - kóktemde sonan beri,
Ashyldy Jeńis kúnniń paraqtary.
2-júrgizýshi:Fashısik Germanıanyń maqsaty búkil keńes halqyn qulǵa aınaldyrý, jerin basyp alý edi.Germanıa fúreri Adolf Gıtlerdiń qanquıly saıasaty keńes halqyn dúr silkindirdi. Sol surapyl soǵysqa bizdiń aýdannan 11 myń adam attanyp, 6 myńy maıdan dalasynda erliktiń úlgisin kórsetip qaza boldy. Uly Jeńistiń 60 jyldyǵynda 6 myń bozdaqtyń, 2 myń keńes Odaǵynyń Batyry, 16 Eńbek Eriniń esimderi altyn árippen jazyldy . Osydan bes jyl buryn Elbasy N.Nazarbaev Aralǵa kelgende «Taǵzym» alańyn ashyp, alǵash gúl shoǵyn qoıdy. Jeńistiń 61 jyldyǵynda «Alyp anaǵa» arnalǵan eskertkish tuǵyryna «Uly Jeńistiń 100 jyldyǵynda bolashaq urpaq ashyp oqysyn» degen maqsatta hat jazyp qaldyrylǵan. Budan bes jyl buryn Uly Otan soǵysynyń ardagerleri 200 bolsa, búgingi tańda aýdanymyzda 50-i, qalada 21-i qalyp otyr.
Osyndaı baqytty kúndi eli men jeri úshin arystandaı alysqan jeńimpaz jaýyngerler biz úshin, keler urpaq úshin syılady. Sondyqtan da, bul kúni barlyǵymyz Otan úshin mert bolǵan qaharmandardyń erlik rýhyna bas ıip, kózi tiri ardagerlerge qurmet kórseteıik.
Kórinis: «21 ıýn 1941 jyl»
21 maýsym kúni Oqýshylardyń mektep bitirý keshinen qaıtyp kele jatqan sáti. Kenet radıodan:»tyńdańyzdar, tyńdańyzdar! Sóılep turǵan Moskva!1941 jyly 22 maýsym fashısik Germanıa tutqıyldan soǵys jarıalap, elimizge basyp kirdi.»
1 áıel: «Soǵys, soǵys deıdi, estidińder me? Sumdyq-aı endi qaıttyq? Kúnimiz ne bolar eken?»
2 áıel: «Qoıyńdar jamandyq shaqyrmaı. El shetine jaý tıse, arqa súıer azamattar bar emes pe?»
1 azamat:
At basyna kún týsa,
Aýyzdyqpen sý isher
Er basyna kún týsa, etigimen sý kesher – degen bar emes pe, jylamańdar, jastaryńdy tıyńdar?
Bári: Otan úshin attanaıyq!
1- júrgizýshi:
Ýa, halqym!
Kún týdy seniń basyńa,
Jaý kirdi seniń jerińe,
Sum fashısen qorǵaýǵa,
Attan, halqym maıdanǵa!
Berqaıyr Amanshın «Saq bolyńdar, tiriler!» atty óleń oqylady.
1- júrgizýshi:
Soldattyń kókiregi toly armany,
Oq jańbyr astynda da joǵalmady,
Otan men anasy úshin «Alǵa» dedi
Amal ne,
Kópshiligi oralmady.
«Alar jaý sybaǵasyn ońbaı bizden»,
Shyǵamyz
Sońǵy kúshpen,
Sońǵy aıbynmen,
Qorǵaımyz baıtaq eldi,
Óıtkeni ony
Ár urpaq óz tusynda qorǵaı bilgen.
Kórinis: «Soǵysta». Eki jaýynger soldattyń kele jatqan tankini jaryp, ózderi jaralanyp, erlik kórsetkenderi beınelenedi.
2- júrgizýshi:
Jabady dala tósin nala, qaıǵy,
Shyn qaıǵy jón kárige qaramaıdy,
Qyp-qyzyl kóldiń betin suńqyldaǵan
Aqqýlar qanatymen sabalaıdy
Bı: «Katúsha»
1- júrgizýshi:
Ashý menen kek oıatty el namysyn,
Otan úshin jan pıda boldy úlken syn.
Er azamat jaýmenen arpalyssa,
Áıelder terin tókti maıdan úshin
Analar qoshtasqanda asylymen,
Arýlar qosh aıtysty ǵashyǵymen
Balalyqtyń bazaryn erte jaýyp,
Talaı jumys istedi bala órken.
Údetip soǵys oty qaıǵy muńdy,
Tórt jyl ótti, soǵys áli bitpeı qoıdy,
Kempir shal, áıel bala aýyldaǵy,
Senimmen kútýshi edi Jeńis toıdy.
Kórinis: «Tylda». Tyldaǵy qazaq qyzdary men áıelderiniń Jeńisti jaqyndatý úshin jasalǵan eńbekteri men erlikteri týraly beınelenedi.
Án: «Men qazaq qyzdaryna qaıran qalam!»
1 - júrgizýshi:Soǵys...Surapyl soǵys qansha úıdiń adamyn urlady,qansha úıde ottar sóndi, qansha analar urys dalasynan kelgen qaraly qaǵazǵa senbeı uldaryn kútýmen ómirden ótti, qanshama arýlar jesir qalyp, sábıler jetimdiktiń zaryn tartty.
Án: «Soǵystan qaıtqan soldattar»
Kórinis: «Jeńis»
Radıo: «Tyńdańyzdar, tyńdańyzdar!Sóılep turǵan Moskva!1945 jyly 8 mamyrda Germanıanyń joǵarǵy komandovanıesi jeńilgendigin moıyndap Aktige qol qoıdy. 9 mamyr Jeńis kúni!
Halyq qýanysyp, bir-birinen súıinshi surasyp jatady.
«Súıinshi! Halqym, jurtym, súıinshi! Nemis fashıseri keshe tize búgip, jeńilipti! O,jasaǵan, shynymen qarǵys atqyr soǵystyń aıaqtalǵany ma?»
Kútken Jeńis jarq etti sáýle shashyp,
Jeńis keldi, qýandyq kóńil toıyp,
Jaýdy joıyp batyrlar elge oraldy,
Ata-anamen qaýyshty qushaq jaıyp.
Mamyr keldi aǵashtar búrin jaryp,
Beıbit ómir oraldy kúni jaryq.
«Shúkir» dep ájeler júr aq jaýlyqtyń
Ushymen kózdiń jasyn syǵyp alyp.
Aspanda kún jarqyrap kúlip turdy,
Beıbit ómir shattyǵy tunyp turdy.
Soǵystan sońǵy sábı kúlkisimen
Qara kúnder qaıǵysyn umyttyrdy.
Án: «Den Pobedy»
Kórinis: «Jeńiske 65 jyl»
Oqýshylar qart maıdangerdi qarsy alady, gúl shoqtaryn máńgilik alaýǵa qoıady. Jastarǵa batasyn beredi.
Án: «Kógershin»
Oqýshylardyń barlyǵy ortaǵy shyǵyp hormen ándi oryndaıdy.
Sabaqtyń taqyryby: «Biz Jeńistiń urpaqtarymyz».
Sabaqtyń maqsaty: 1941-1945 jylǵy Uly otan soǵysynda nemis basqynshylaryn talqandaýda Qazaqstan halqynyń maıdanda jáne tylda kórsetken eren erligin pash etý, jas urpaqty otansúıgishtikke, el jandylyqqa tárbıeleý.
Paıdalanylǵan oqýlyqtar: « Jeńis nury» - jyr jınaǵy Almaty «Jazýshy» 1985j; «Ómir – baqyt» Eset Áýkebaev «Jazýshy» baspasy Almaty-1983j. «Synyptan tys tárbıe jumystary», aýdandyq «Tolqyn» gazeti.
Qoldanylǵan kórnekilikter;mýltımedıalyq apparat, «Jeńis», «Otan» týraly jazylǵan naqyl sózder, t.b.
Barysy:
1-júrgizýshi: Jeńis kúni bar álemge áıgili,
Kóktem shýaq - 9 maı kúni.
Aıtshy, káne, bizdiń jeńis sherýi,
Kezdeısoq pa kóktemge saı kelýi.
2-júrgizýshi: Bizdiń Uly Jeńisimiz kóktem bop,
Kóńilderge shuǵylasyn tókken kóp.
Sonaý jyly 9 maı kúni,
Almastyrǵan qýanyshqa qaıǵyny.
1-júrgizýshi:Búgingi kún – kópten kútken saltanatty kún, zymyraǵan ýaqyttyń qanatynda Jeńistiń mine 65- kóktemi de kelip jetti.
65 jyl - beıbit kóktem tań atqaly,
65 jyl - shýaqty kún taratty ánin.
65 ret - kóktemde sonan beri,
Ashyldy Jeńis kúnniń paraqtary.
2-júrgizýshi:Fashısik Germanıanyń maqsaty búkil keńes halqyn qulǵa aınaldyrý, jerin basyp alý edi.Germanıa fúreri Adolf Gıtlerdiń qanquıly saıasaty keńes halqyn dúr silkindirdi. Sol surapyl soǵysqa bizdiń aýdannan 11 myń adam attanyp, 6 myńy maıdan dalasynda erliktiń úlgisin kórsetip qaza boldy. Uly Jeńistiń 60 jyldyǵynda 6 myń bozdaqtyń, 2 myń keńes Odaǵynyń Batyry, 16 Eńbek Eriniń esimderi altyn árippen jazyldy . Osydan bes jyl buryn Elbasy N.Nazarbaev Aralǵa kelgende «Taǵzym» alańyn ashyp, alǵash gúl shoǵyn qoıdy. Jeńistiń 61 jyldyǵynda «Alyp anaǵa» arnalǵan eskertkish tuǵyryna «Uly Jeńistiń 100 jyldyǵynda bolashaq urpaq ashyp oqysyn» degen maqsatta hat jazyp qaldyrylǵan. Budan bes jyl buryn Uly Otan soǵysynyń ardagerleri 200 bolsa, búgingi tańda aýdanymyzda 50-i, qalada 21-i qalyp otyr.
Osyndaı baqytty kúndi eli men jeri úshin arystandaı alysqan jeńimpaz jaýyngerler biz úshin, keler urpaq úshin syılady. Sondyqtan da, bul kúni barlyǵymyz Otan úshin mert bolǵan qaharmandardyń erlik rýhyna bas ıip, kózi tiri ardagerlerge qurmet kórseteıik.
Kórinis: «21 ıýn 1941 jyl»
21 maýsym kúni Oqýshylardyń mektep bitirý keshinen qaıtyp kele jatqan sáti. Kenet radıodan:»tyńdańyzdar, tyńdańyzdar! Sóılep turǵan Moskva!1941 jyly 22 maýsym fashısik Germanıa tutqıyldan soǵys jarıalap, elimizge basyp kirdi.»
1 áıel: «Soǵys, soǵys deıdi, estidińder me? Sumdyq-aı endi qaıttyq? Kúnimiz ne bolar eken?»
2 áıel: «Qoıyńdar jamandyq shaqyrmaı. El shetine jaý tıse, arqa súıer azamattar bar emes pe?»
1 azamat:
At basyna kún týsa,
Aýyzdyqpen sý isher
Er basyna kún týsa, etigimen sý kesher – degen bar emes pe, jylamańdar, jastaryńdy tıyńdar?
Bári: Otan úshin attanaıyq!
1- júrgizýshi:
Ýa, halqym!
Kún týdy seniń basyńa,
Jaý kirdi seniń jerińe,
Sum fashısen qorǵaýǵa,
Attan, halqym maıdanǵa!
Berqaıyr Amanshın «Saq bolyńdar, tiriler!» atty óleń oqylady.
1- júrgizýshi:
Soldattyń kókiregi toly armany,
Oq jańbyr astynda da joǵalmady,
Otan men anasy úshin «Alǵa» dedi
Amal ne,
Kópshiligi oralmady.
«Alar jaý sybaǵasyn ońbaı bizden»,
Shyǵamyz
Sońǵy kúshpen,
Sońǵy aıbynmen,
Qorǵaımyz baıtaq eldi,
Óıtkeni ony
Ár urpaq óz tusynda qorǵaı bilgen.
Kórinis: «Soǵysta». Eki jaýynger soldattyń kele jatqan tankini jaryp, ózderi jaralanyp, erlik kórsetkenderi beınelenedi.
2- júrgizýshi:
Jabady dala tósin nala, qaıǵy,
Shyn qaıǵy jón kárige qaramaıdy,
Qyp-qyzyl kóldiń betin suńqyldaǵan
Aqqýlar qanatymen sabalaıdy
Bı: «Katúsha»
1- júrgizýshi:
Ashý menen kek oıatty el namysyn,
Otan úshin jan pıda boldy úlken syn.
Er azamat jaýmenen arpalyssa,
Áıelder terin tókti maıdan úshin
Analar qoshtasqanda asylymen,
Arýlar qosh aıtysty ǵashyǵymen
Balalyqtyń bazaryn erte jaýyp,
Talaı jumys istedi bala órken.
Údetip soǵys oty qaıǵy muńdy,
Tórt jyl ótti, soǵys áli bitpeı qoıdy,
Kempir shal, áıel bala aýyldaǵy,
Senimmen kútýshi edi Jeńis toıdy.
Kórinis: «Tylda». Tyldaǵy qazaq qyzdary men áıelderiniń Jeńisti jaqyndatý úshin jasalǵan eńbekteri men erlikteri týraly beınelenedi.
Án: «Men qazaq qyzdaryna qaıran qalam!»
1 - júrgizýshi:Soǵys...Surapyl soǵys qansha úıdiń adamyn urlady,qansha úıde ottar sóndi, qansha analar urys dalasynan kelgen qaraly qaǵazǵa senbeı uldaryn kútýmen ómirden ótti, qanshama arýlar jesir qalyp, sábıler jetimdiktiń zaryn tartty.
Án: «Soǵystan qaıtqan soldattar»
Kórinis: «Jeńis»
Radıo: «Tyńdańyzdar, tyńdańyzdar!Sóılep turǵan Moskva!1945 jyly 8 mamyrda Germanıanyń joǵarǵy komandovanıesi jeńilgendigin moıyndap Aktige qol qoıdy. 9 mamyr Jeńis kúni!
Halyq qýanysyp, bir-birinen súıinshi surasyp jatady.
«Súıinshi! Halqym, jurtym, súıinshi! Nemis fashıseri keshe tize búgip, jeńilipti! O,jasaǵan, shynymen qarǵys atqyr soǵystyń aıaqtalǵany ma?»
Kútken Jeńis jarq etti sáýle shashyp,
Jeńis keldi, qýandyq kóńil toıyp,
Jaýdy joıyp batyrlar elge oraldy,
Ata-anamen qaýyshty qushaq jaıyp.
Mamyr keldi aǵashtar búrin jaryp,
Beıbit ómir oraldy kúni jaryq.
«Shúkir» dep ájeler júr aq jaýlyqtyń
Ushymen kózdiń jasyn syǵyp alyp.
Aspanda kún jarqyrap kúlip turdy,
Beıbit ómir shattyǵy tunyp turdy.
Soǵystan sońǵy sábı kúlkisimen
Qara kúnder qaıǵysyn umyttyrdy.
Án: «Den Pobedy»
Kórinis: «Jeńiske 65 jyl»
Oqýshylar qart maıdangerdi qarsy alady, gúl shoqtaryn máńgilik alaýǵa qoıady. Jastarǵa batasyn beredi.
Án: «Kógershin»
Oqýshylardyń barlyǵy ortaǵy shyǵyp hormen ándi oryndaıdy.
You Might Also Like
