Atadan qalǵan asyl sóz
2 synyp
Taqyryby: Atadan qalǵan asyl sóz
Maqsaty: Ata - babamyzdan asyl mura bolyp qalǵan tilimizdi, salt - dástúrimizdi, asyl sózderdi óskeleń jas urpaqqa mıras etý, dástúr sabaqtastyǵyn uǵyndyrý.
1. Qazaq dalasynda ómir súrgen sheshenderdiń asyl sózderimen tanystyrý,
2. Balalardyń oılaý qabiletin damytý, til baılyǵyn, sózdik qorlaryn arttyrý.
3. Jas urpaqty sóz qadirin túsinýge, úlkenniń aqylyn tyńdaý paryz ekenin uǵyndyrý.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, oı qozǵaý, mánerlep oqý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, tirek syzba. Tóle, Áıteke, Qazbek bılerdiń sýretteri. «Aqyldyń keni - danyshpan», «Sónbes juldyzdar» atty slaıdtar. Naqyl, aqyl, sheshendik sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý: Oqýshylardy túgendeý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý.
2. Negizgi bólim
Kirispe:
Bizdiń abyz babalarymyz búgingi urpaqqa ulan - baıtaq dalany, qus ushyrsa qanaty talatyn qazynaly jerdi aqyl - parasat, oıly da arly adamgershilik qasıetteri arqasynda ǵana mura etip qaldyrǵan. Olardyń ónegesin ulaǵat tutqan urpaqtar da ómir kóshinde babalar armanyn jalǵastyryp keledi. Bolashaǵymyzben ótken jetistikterimizdiń altyn qazyǵy – qarıalar.
Búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń taqyryby: «Atadan qalǵan asyl sóz» dep atalady. Ashyq sabaǵymyz el táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna arnalady.
Sabaǵymyzdy bastamas buryn ekranǵa nazar aýdaraıyq. Neniń sýretin kórip tursyńdar?
- Sıqyrly kitap.
- Iá balalar, biz sıqyrly kitapty oqyp, bilimimizdi tolyqtyryp, tapqyrlyqqa, sheshendikke úırenemiz. Sıqyrly kitap birneshe bólimnen turady eken. İ bólim «Ataly bala - aqyldy» dep atalady eken. (Kórinis)
Jigit:
- Ata! Qol bastaý qıyn ba?
Jol bastaý qıyn ba?
Sóz bastaý qıyn ba?
Qart:
- E, balam! Qol bastaý qıyn emes,
Kók naızaly eriń bolsa,
Jol bastaý qıyn emes,
Sońyńnan ergen eliń bolsa,
Bárinen de sóz bastaý qıyn.
Taýyp aıtsań, mereke qylady.
Tappaı aıtsań, keleke qylady.
Jigit:
- Durys aıtasyz, durys aıtasyz.
Qart:
- E, balam! Taza minsiz asyl sóz oı túbinde jatady.
Taza minsiz asyl tas sý túbinde jatady.
Sý túbinde jatqan sóz jel tolqytsa shyǵady.
Oı túbinde jatqan sóz sher tarqatsa shyǵady.
Jigit:
- Rahmet, ata!
Qart:
- Aqyldy bol, balam!
Ulaǵatty sózder óte kóp.
Ádil tóre el bastar,
Aǵa jigit qol bastar.
Batyr jigit jaý bastar.
Sheshen adam sóz bastar.
Qusty jısań búrkit jı,
Qys tonyńdy túlki eter
Bir jaqsymen dos bolsań,
Azbas - tozbas múlik eter.
Bir jamanmen dos bolsań,
Búkil alańǵa kúlki eter.
Balalarym, sóz kezegin túıindeıtin bolsaq,
Aqyl adamdy azdyrmaıtyn em,
Bilim – taýsylmaıtyn ken.
- Adamnyń basshysy – aqyl,
Jetekshisi talap
Sholǵynshysy – oı
Joldasy – kásip
Qorǵany – sabyr
Qorǵaýshysy – minez bolýy kerek.
1 - oqýshy:
- Atam meniń ámanda
«Ádepti jan bol» degen
Ata sózi sanamda,
Jasy úlkenge jol berem.
Aldyn orap kisiniń,
Kesip ótpe kóldeneń
İzetimen kishiniń,
Sálemdesip qol berem.
2 - oqýshy:
- Atam meniń ámanda
«Kishipeıil» bol degen
Ata sózi sanamda,
Maqtanbaýdy jón kórem
Atam meniń ámanda
«Ádiletti bol degen»
Ata sózi sanamda,
Júremin týra jolmenen.
3 - oqýshy:
- Atań bolsa anańmen –
- Altynnan soqqan qorǵanyń.
Sanań bolsa aqyldy
Eshkimnen kem bolmadyń.
İniń bolsa, maqtanysh
- Semser qylysh, bilegiń
Aqyldy qyz, aqyldy ul -
Ókpe - baýyr júregiń.
4 - oqýshy:
- Ata - babań ardaqty
Jamandyqqa barmapty.
Ardaq tutyp úlkendi
Ata jolyn jalǵapty.
Kórinis:
Bala:
- Ata, tabıǵat jaratqan dene múshelerimiz ne úshin kerek?
Qarıa:
- Eki kózimiz jaqsylardy kórý úshin,
Eki qolymyz elge kómek berý úshin.
Qulaq degen aqyl - keńes tyńdaý úshin,
Júrek degen jaýlaryńnan qoryqpaý úshin.
Til men jaǵyń aqıqatty aıtý úshin,
Al aıaǵyń shette júrseń týǵan jerge qaıtý úshin kerek.
Muǵalim:
- Kelesi bólimniń qalaı atalatynyn bilý úshin jumbaqtar shesheıik.
Aıtary mol ǵulama,
Kóp jasaǵan bul adam
Ákesi ol ákeńniń,
Biler sony suraǵan.
Ol kim?
(Atań)
Aımalaıdy «kúnim» dep
Meıirimdi júzi kúlimdep
«Tátti - aq» deıdi nemere,
«Bal - shyryndaı úniń» dep.
Ol kim?
(Ájeń)
Atańnyń balasy
Asqar taý qorǵanyń.
Anańnyń serigi
Panań ǵoı ol seniń.
Ol kim?
(Ákeń)
Álpeshtep ózińdi ósirgen
Naǵashy ájeńniń balasy
Bireýge ıbaly kelin de
Bul kúnde jıenniń anasy.
Ol kim?
(Anań)
- Otbasynyń qos shynary «Ata men áje» jáne «Áke men sheshe eken»
Atadan qalǵan asyl sóz júkteý
Taqyryby: Atadan qalǵan asyl sóz
Maqsaty: Ata - babamyzdan asyl mura bolyp qalǵan tilimizdi, salt - dástúrimizdi, asyl sózderdi óskeleń jas urpaqqa mıras etý, dástúr sabaqtastyǵyn uǵyndyrý.
1. Qazaq dalasynda ómir súrgen sheshenderdiń asyl sózderimen tanystyrý,
2. Balalardyń oılaý qabiletin damytý, til baılyǵyn, sózdik qorlaryn arttyrý.
3. Jas urpaqty sóz qadirin túsinýge, úlkenniń aqylyn tyńdaý paryz ekenin uǵyndyrý.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, oı qozǵaý, mánerlep oqý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, tirek syzba. Tóle, Áıteke, Qazbek bılerdiń sýretteri. «Aqyldyń keni - danyshpan», «Sónbes juldyzdar» atty slaıdtar. Naqyl, aqyl, sheshendik sózder.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý: Oqýshylardy túgendeý, nazarlaryn sabaqqa aýdarý.
2. Negizgi bólim
Kirispe:
Bizdiń abyz babalarymyz búgingi urpaqqa ulan - baıtaq dalany, qus ushyrsa qanaty talatyn qazynaly jerdi aqyl - parasat, oıly da arly adamgershilik qasıetteri arqasynda ǵana mura etip qaldyrǵan. Olardyń ónegesin ulaǵat tutqan urpaqtar da ómir kóshinde babalar armanyn jalǵastyryp keledi. Bolashaǵymyzben ótken jetistikterimizdiń altyn qazyǵy – qarıalar.
Búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń taqyryby: «Atadan qalǵan asyl sóz» dep atalady. Ashyq sabaǵymyz el táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna arnalady.
Sabaǵymyzdy bastamas buryn ekranǵa nazar aýdaraıyq. Neniń sýretin kórip tursyńdar?
- Sıqyrly kitap.
- Iá balalar, biz sıqyrly kitapty oqyp, bilimimizdi tolyqtyryp, tapqyrlyqqa, sheshendikke úırenemiz. Sıqyrly kitap birneshe bólimnen turady eken. İ bólim «Ataly bala - aqyldy» dep atalady eken. (Kórinis)
Jigit:
- Ata! Qol bastaý qıyn ba?
Jol bastaý qıyn ba?
Sóz bastaý qıyn ba?
Qart:
- E, balam! Qol bastaý qıyn emes,
Kók naızaly eriń bolsa,
Jol bastaý qıyn emes,
Sońyńnan ergen eliń bolsa,
Bárinen de sóz bastaý qıyn.
Taýyp aıtsań, mereke qylady.
Tappaı aıtsań, keleke qylady.
Jigit:
- Durys aıtasyz, durys aıtasyz.
Qart:
- E, balam! Taza minsiz asyl sóz oı túbinde jatady.
Taza minsiz asyl tas sý túbinde jatady.
Sý túbinde jatqan sóz jel tolqytsa shyǵady.
Oı túbinde jatqan sóz sher tarqatsa shyǵady.
Jigit:
- Rahmet, ata!
Qart:
- Aqyldy bol, balam!
Ulaǵatty sózder óte kóp.
Ádil tóre el bastar,
Aǵa jigit qol bastar.
Batyr jigit jaý bastar.
Sheshen adam sóz bastar.
Qusty jısań búrkit jı,
Qys tonyńdy túlki eter
Bir jaqsymen dos bolsań,
Azbas - tozbas múlik eter.
Bir jamanmen dos bolsań,
Búkil alańǵa kúlki eter.
Balalarym, sóz kezegin túıindeıtin bolsaq,
Aqyl adamdy azdyrmaıtyn em,
Bilim – taýsylmaıtyn ken.
- Adamnyń basshysy – aqyl,
Jetekshisi talap
Sholǵynshysy – oı
Joldasy – kásip
Qorǵany – sabyr
Qorǵaýshysy – minez bolýy kerek.
1 - oqýshy:
- Atam meniń ámanda
«Ádepti jan bol» degen
Ata sózi sanamda,
Jasy úlkenge jol berem.
Aldyn orap kisiniń,
Kesip ótpe kóldeneń
İzetimen kishiniń,
Sálemdesip qol berem.
2 - oqýshy:
- Atam meniń ámanda
«Kishipeıil» bol degen
Ata sózi sanamda,
Maqtanbaýdy jón kórem
Atam meniń ámanda
«Ádiletti bol degen»
Ata sózi sanamda,
Júremin týra jolmenen.
3 - oqýshy:
- Atań bolsa anańmen –
- Altynnan soqqan qorǵanyń.
Sanań bolsa aqyldy
Eshkimnen kem bolmadyń.
İniń bolsa, maqtanysh
- Semser qylysh, bilegiń
Aqyldy qyz, aqyldy ul -
Ókpe - baýyr júregiń.
4 - oqýshy:
- Ata - babań ardaqty
Jamandyqqa barmapty.
Ardaq tutyp úlkendi
Ata jolyn jalǵapty.
Kórinis:
Bala:
- Ata, tabıǵat jaratqan dene múshelerimiz ne úshin kerek?
Qarıa:
- Eki kózimiz jaqsylardy kórý úshin,
Eki qolymyz elge kómek berý úshin.
Qulaq degen aqyl - keńes tyńdaý úshin,
Júrek degen jaýlaryńnan qoryqpaý úshin.
Til men jaǵyń aqıqatty aıtý úshin,
Al aıaǵyń shette júrseń týǵan jerge qaıtý úshin kerek.
Muǵalim:
- Kelesi bólimniń qalaı atalatynyn bilý úshin jumbaqtar shesheıik.
Aıtary mol ǵulama,
Kóp jasaǵan bul adam
Ákesi ol ákeńniń,
Biler sony suraǵan.
Ol kim?
(Atań)
Aımalaıdy «kúnim» dep
Meıirimdi júzi kúlimdep
«Tátti - aq» deıdi nemere,
«Bal - shyryndaı úniń» dep.
Ol kim?
(Ájeń)
Atańnyń balasy
Asqar taý qorǵanyń.
Anańnyń serigi
Panań ǵoı ol seniń.
Ol kim?
(Ákeń)
Álpeshtep ózińdi ósirgen
Naǵashy ájeńniń balasy
Bireýge ıbaly kelin de
Bul kúnde jıenniń anasy.
Ol kim?
(Anań)
- Otbasynyń qos shynary «Ata men áje» jáne «Áke men sheshe eken»
Atadan qalǵan asyl sóz júkteý
You Might Also Like
