Atadan qalǵan asyl sóz
Taqyryby: Atadan qalǵan asyl sóz.
Maqsaty: Qazaq dalasynda ómir súrgen, ot aýyzdy oraq tildi sheshender sózderiniń mánin oqýshylarǵa túsindirý jáne asyl sózdermen tanystyra otyryp, sóz qadirin túsinýge, úlkenniń aqylyn tyńdaý paryz ekenin uǵyndyrý.
Muǵalim. Balalar, ár ulttyń ózindik ereksheligi, salt – dástúri, dini, ulttyq til erekshelikteri bolatynyn sender bilesińder. Bizdiń de ulttyq tárbıemiz ananyń súti, ananyń áldıi, ananyń tilinen bastaý alady. Sondyqtan tildi qurmetteý paryzymyz. Biz kóptegen bılerdiń sheshendik sózderin, aqyn – jazýshylardyń óleń – jyrlaryn bilim týraly, til týraly maqal – mátelderin bilemiz. Qane, solardy eske túsireıik.
– Balalar, ana tili sabaǵynda bilim týraly, til týraly qandaı maqal – mátelder jattadyńdar? (Balalar maqal – mátelder aıtady).
1. Til tas jarady, Tas jarmasa bas jarady.
2. Ana tilińdi umytqanyń,
Óz tilińdi qurtqanyń.
3. Óner aldy – qyzyl til.
4. Til – kóńildiń kilti.
5. bilim – taýsylmaıtyn baılyq.
6. Altyn alma, bilim al.
7. Adamdy bilim saqtaıdy.
Balalar, bizdiń halqymyzdyń eń qurmetti óneri – sóz óneri. Sonyń biri – sheshendik sózder men ónegeli sózder.
Muǵalim: Balalar, men senderge sheshendik sózderge baılanysty suraqtar qoıamyn, soǵan jaýap berińder. Jerden aýyr ne?
Sýdan tereń ne?
Ottan ystyq ne?
Kókten bıik ne?
1 – oqýshy. Jerden aýyr degenim – aqyl, bilim. Sýdan tereń degenim – oqý, ǵylym.
Ottan ystyq degenim – adamdardyń ómiri.
Kókten bıik degenim - tákappardyń kóńili.
Muǵalim: Dúnıede ne jetim?
2 – oqýshy.
Jańbyr jaýmasa, jer jetim,
Basshysy bolmas, el jetim,
Uqpasqa aıtylǵan sóz jetim.
Muǵalim: Dúnıede ne qymbat?
3 – oqýshy.
– Adam qymbat. – Adamǵa ne qymbat?
– Bala qymbat. – Jansyzda ne qymbat?
– Gaýhar qymbat.
Muǵalim: Ana tilinen oqyǵan, tanysqan qandaı ataqty bılerdi bilesińder?
4 – oqýshy. Qaz daýysty Qazybek bı, Tóle bı, Áıteke bı.
5 – oqýshy.
Qaz daýysty Qazybek bı.
Altyn uıań - Otan qymbat,
Qut berekeń – atań qymbat. Aımalaıtyn anań qymbat,
Meıirimdi apań qymbat.
Kindik kesken jeriń qymbat,
Uıat penen aryń qymbat.
6 – oqýshy. Áıteke bı.
Baı bolsań, halqyńa paıdań,
Batyr bolsań, jaýǵa naızań tısin.
7 – oqýshy. Tóle bı.
Arǵymaqtyń quıryǵy
Satsa jibek, kesse qyl.
Jaqsy jigit belgisi
Túzde myrza, úıde qul.
Tóle bıdiń alǵashqy tóreligi týraly kórinis.
O, bı aǵa 13 - te otaý ıesi emes pe?
Kinálimin be kelip qalsam 15 – ke.
Sóz sóıledim buıyra kórmeńiz aıypqa.
Ala kóz bolý aǵaıyn adamǵa laıyq pa?
O, ıgi asqar taýymyz,
Ádil me osy daýymyz?
Jer astynda turǵanda
Jasyrynyp jaýymyz.
Muǵalim. Mine, balalar, osy kóriniste aǵa bı jasy úlken bolsa da, Tóle bıdiń tapqyr, oıshyl sheshendigin moıyndap, bılikti Tólege berip, sonyń sheshimine bári rıza bolyp kelisipti. Mine, biz budan halqymyzdyń ataly sózdi qurmettep, kishiniń úlkenge, úlkenderdiń kishige izetin, qurmetin sezemiz. Biz tárbıe alatyn sheshendik asyl sózder kóp. Keleshekte de úlken atalaryń, ájelerińdi syılap, ol kisilerdiń aıtqan ósıetterin esterińe saqtańdar. "Asta tuz, adamda dos tátti" endeshe asymyz dámdi bop, dostyǵymyz jarassyn dep keshimizdi aıaqtaımyz.
Atadan qalǵan asyl sóz júkteý
Maqsaty: Qazaq dalasynda ómir súrgen, ot aýyzdy oraq tildi sheshender sózderiniń mánin oqýshylarǵa túsindirý jáne asyl sózdermen tanystyra otyryp, sóz qadirin túsinýge, úlkenniń aqylyn tyńdaý paryz ekenin uǵyndyrý.
Muǵalim. Balalar, ár ulttyń ózindik ereksheligi, salt – dástúri, dini, ulttyq til erekshelikteri bolatynyn sender bilesińder. Bizdiń de ulttyq tárbıemiz ananyń súti, ananyń áldıi, ananyń tilinen bastaý alady. Sondyqtan tildi qurmetteý paryzymyz. Biz kóptegen bılerdiń sheshendik sózderin, aqyn – jazýshylardyń óleń – jyrlaryn bilim týraly, til týraly maqal – mátelderin bilemiz. Qane, solardy eske túsireıik.
– Balalar, ana tili sabaǵynda bilim týraly, til týraly qandaı maqal – mátelder jattadyńdar? (Balalar maqal – mátelder aıtady).
1. Til tas jarady, Tas jarmasa bas jarady.
2. Ana tilińdi umytqanyń,
Óz tilińdi qurtqanyń.
3. Óner aldy – qyzyl til.
4. Til – kóńildiń kilti.
5. bilim – taýsylmaıtyn baılyq.
6. Altyn alma, bilim al.
7. Adamdy bilim saqtaıdy.
Balalar, bizdiń halqymyzdyń eń qurmetti óneri – sóz óneri. Sonyń biri – sheshendik sózder men ónegeli sózder.
Muǵalim: Balalar, men senderge sheshendik sózderge baılanysty suraqtar qoıamyn, soǵan jaýap berińder. Jerden aýyr ne?
Sýdan tereń ne?
Ottan ystyq ne?
Kókten bıik ne?
1 – oqýshy. Jerden aýyr degenim – aqyl, bilim. Sýdan tereń degenim – oqý, ǵylym.
Ottan ystyq degenim – adamdardyń ómiri.
Kókten bıik degenim - tákappardyń kóńili.
Muǵalim: Dúnıede ne jetim?
2 – oqýshy.
Jańbyr jaýmasa, jer jetim,
Basshysy bolmas, el jetim,
Uqpasqa aıtylǵan sóz jetim.
Muǵalim: Dúnıede ne qymbat?
3 – oqýshy.
– Adam qymbat. – Adamǵa ne qymbat?
– Bala qymbat. – Jansyzda ne qymbat?
– Gaýhar qymbat.
Muǵalim: Ana tilinen oqyǵan, tanysqan qandaı ataqty bılerdi bilesińder?
4 – oqýshy. Qaz daýysty Qazybek bı, Tóle bı, Áıteke bı.
5 – oqýshy.
Qaz daýysty Qazybek bı.
Altyn uıań - Otan qymbat,
Qut berekeń – atań qymbat. Aımalaıtyn anań qymbat,
Meıirimdi apań qymbat.
Kindik kesken jeriń qymbat,
Uıat penen aryń qymbat.
6 – oqýshy. Áıteke bı.
Baı bolsań, halqyńa paıdań,
Batyr bolsań, jaýǵa naızań tısin.
7 – oqýshy. Tóle bı.
Arǵymaqtyń quıryǵy
Satsa jibek, kesse qyl.
Jaqsy jigit belgisi
Túzde myrza, úıde qul.
Tóle bıdiń alǵashqy tóreligi týraly kórinis.
O, bı aǵa 13 - te otaý ıesi emes pe?
Kinálimin be kelip qalsam 15 – ke.
Sóz sóıledim buıyra kórmeńiz aıypqa.
Ala kóz bolý aǵaıyn adamǵa laıyq pa?
O, ıgi asqar taýymyz,
Ádil me osy daýymyz?
Jer astynda turǵanda
Jasyrynyp jaýymyz.
Muǵalim. Mine, balalar, osy kóriniste aǵa bı jasy úlken bolsa da, Tóle bıdiń tapqyr, oıshyl sheshendigin moıyndap, bılikti Tólege berip, sonyń sheshimine bári rıza bolyp kelisipti. Mine, biz budan halqymyzdyń ataly sózdi qurmettep, kishiniń úlkenge, úlkenderdiń kishige izetin, qurmetin sezemiz. Biz tárbıe alatyn sheshendik asyl sózder kóp. Keleshekte de úlken atalaryń, ájelerińdi syılap, ol kisilerdiń aıtqan ósıetterin esterińe saqtańdar. "Asta tuz, adamda dos tátti" endeshe asymyz dámdi bop, dostyǵymyz jarassyn dep keshimizdi aıaqtaımyz.
Atadan qalǵan asyl sóz júkteý
You Might Also Like
-
Taqyryby: Tik buryshty paralelepıpedtiń jáne onyń kólemi
