Baǵdarsham – bizdiń dosymyz
Taqyryby: «Baǵdarsham – bizdiń dosymyz»
Maqsaty: Jolda júrý erejesin este saqtaýǵa, oqýshylarǵa jol belgilerin neshe túri bar, ony bilý ne úshin qajet, baǵdarshamnyń, jol belgileriniń atqaratyn qyzmeti qandaı ekenin úıretý. Jol erejesin este saqtaý qabiletin, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, barlyǵymyzǵa ortaq qoıylǵan tártipti buzbaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: kóshe erejesin saqtaý taqyrybyna salynǵan ár túrli sýretter, baǵdarsham, jol belgileri.
Barysy: İ Kirispe 1 - júrgizýshi
Armanǵa alda kútken asyǵamyz, Biz qalaı tolqyn atpaı basylarmyz. Jol júrý erejesin jaqsy bilip, Saqtyqpen júre alatyn jas ulanbyz!
2 - júrgizýshi
Jalǵaıtyn dostastyryp bar elmenen, Joldardan turady ǵoı álem degen, Búgingi bizge kelgen qonaqtarǵa Sabaǵymyz bastalsyn sálemmenen!
İİ Negizgi bólim 1 - júrgizýshi Qazirgi tańda balalar ómirin kezdeısoq jol - kólik oqıǵalarynan qorǵaý – máni zor máselelerdiń biri bolyp otyr. Elimizdiń barlyq qala, aýyldaryna ortaq kóshe qatynas erejesi engizilgen. Bul erejeni oqýshylar da, úlkender de, kólik júrgizetin júrgizýshiler de buljytpaı oryndaýy kerek.
2 - júrgizýshi
Jolda júrý erejelerin buzbas úshin sol erejelerdi oryndaý qajettiligin túsiný az, olardy naqty bilý kerek. Bizdiń elimizde ár túrli kólikter jyldan - jylǵa kóbeıip keledi. Jaıaý adamdar men kóliktegi jolaýshylar sany da kóbeıe túsýde. Kósheler men joldardaǵy jaǵdaı barǵan saıyn kúrdelenip keledi.
1 - júrgizýshi Jol - kólik oqıǵalarynyń qaýpi arta túsýde. Sondyqtan da júrgizýshiler men jaıaý adamdardyń kósheler men joldarda erekshe tártipti jáne muqıat bolýy qajet. Jol - kólik oqıǵalarynyń zardabynan kóbine balalar zardap shegýde.
2 - júrgizýshi
Mine, osy maqsatta bizdiń synybymyzda «Jol júrý erejesin bilý — bárine mindet» atty jol erejelerine arnalǵan tárbıe saǵaty ótkizýde. Endeshe, qosh keldińizder!
1 - júrgizýshi:
- Balalar, jol ınspektoryn ortaǵa shaqyraıyq. Jol ınspektory:
Sálem, balalar! Meni barlyq eldiń balalary jaqsy biledi. Búgin senderge arnaıy keldim.
2 - júrgizýshi
Qosh keldiń, jol ınspektory! Búgingi tárbıe saǵaty bárimiz úshin mańyzdy.
1 - júrgizýshi - Búgin 1 «G» synyp oqýshylary jol júrý erejeleri boıynsha ózderiniń bilimderin sarapqa salmaqshy.
2 - júrgizýshi
«Qyzyldar», «Sarylar», «Jasyldar» toby bolyp saıysqa túsedi.
Sonymen ortaǵa qatysýshy toptardy qoshemetpen shaqyraıyq!
1 - júrgizýshi
Búgingi baǵdarlamada:
1. Óz ornyńdy tap, ár top ózderiniń urandarymen top attarymen tanystyryp ótedi.
2 - júrgizýshi
2. Jol ınspektor qyzmetkeriniń saýaly, ár topqa úsh - úshten suraqtar beriledi.
1 - júrgizýshi
3. Jol belgilerin eske túsireıik, qıylǵan sýretterden jol belgilerin qurastyrý.
2 - júrgizýshi
4. Sen bilesiń be?, jol belgileriniń sýretteri kórsetiledi, sonyń attaryn aıtady.
1 - júrgizýshi
5. Shyǵarmashylyq jumys, ár top kórinis qoıady, qalǵan top jolda júrý erejeleriniń nege buzylǵan sebebin anyqtap aıtýlary kerek.
2 - júrgizýshi
1 - saıysymyzdy bastaıyq.
1 - júrgizýshi Al saıysymyzdy bastamaq buryn, jol ınspektory, ár durys jaýapqa 1 fıshka-dan berip baǵalaýǵa kómektesińiz. Jol ınspektory: Árıne, kómektesemin. Men ol fıshkalardy qonaqtar aldyndaǵy ár top qorapshasyna salyp turamyn. Saıys sońynda qorytyndysyn qonaqtardyń habar - laýyn suraımyz. İske sát!
1 - júrgizýshi 1 - saıys: Óz ornyńdy tap, ár top ózderiniń urandarymen top attarymen tanystyryp ótedi. «Qyzyldar» toby: Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa.
«Sarylar» toby: Sary kózin ashqanda
Qarap qalma aspanǵa.
«Jasyldar» toby: Jasyl kózin ashqanda,
Júre bergin, jasqanba!
2 - júrgizýshi 2 - saıysymyzda Jol ınspektor qyzmetkeriniń saýaly, ár topqa úsh - úshten suraqtar beriledi. Jol ınspektory: Eskertemin! Qol kótermeı, ruqsatsyz berilgen jaýap eseptelmeıdi.
1 - suraq: Kóshedegi kezdeısoq qaýip - qaterden aman bolý úshin neni bilýimiz qajet? (qaýip - qaterden aman bolý úshin jolda júrý erejesin jaqsy bilýimiz kerek.)
2 - suraq: Baǵdarshamnyń tústeri qalaı ornalasqan? (baǵdarsham tústeri tiginen 1) qyzyl, 2) sary, 3) jasyl bolyp ornalasqan. Qyzyl túsi júrýge tyıym salady; sary túsi nazar aýdaryńyz, jasyl túsi júrýge ruqsat degendi bildiredi.)
3 - suraq: Keshki ýaqytta jaıaý júrginshige jaqsy,, anyq kórinýi úshin qandaı kıim kıgen durys? (ashyq tústi kıimder kıgen durys jáne qol fonary bolǵany durys. Al balalarǵa arnaıy fosforly bilezik ne smaılıktermen júrgen durys.) Jol ınspektory: endi jumbaq sheshemiz, muqıat bolyńyzdar.
1 - jumbaq: Kózin ashyp jumady.
Baǵyt siltep turady. (Baǵdarsham)
2 - jumbaq: Ala taıaq ustaǵan,
Jol tártibin nusqaǵan.
Ómirińdi kúzetken,
Ysqyryǵy kúshti adam.
(Avtoınspeksıa qyzmetkeri)
3 - jumbaq: Arqanym bar tym uzyn,
Ala almaısyń bir úzim.(Jol)
Jol ınspektory: Kelesi suraq: rettelgen jol qıylystary jáne rettelmegen jol qıylystary degen ne? (rettelgen jol qıylystary dep baǵdarshammen retteletin jol qıylystaryn aıtamyz. Rettelmegen jol qıylystary degen - baǵdarshammen rettelmeıtin jol qıylystary.)
2 - suraq: jaıaý júrginshiniń joldy kesip ótýge bolatyn jerlerin atańyzdar. (jol asty ótpesi, rettelgen jol qıylystarynda; zebra, jolaq ne «jaıaý júrginshi ótpesi» arqyly).
3 - suraq: Joldy kesip ótý erejelerin atańyzdar. (joldy kesip ótý úshin alǵash eki jaqqa qarap alyp, jaqyn mańda mashına joq bolsa, 1 - jol ortasyna deıin sol jaqqa qaraý kerek, ortaǵa jetken soń oń jaqqa qaraý kerek. )
1 - júrgizýshi: 3 - saıysta jol belgilerin eske túsirý, qıylǵan sýretterden jol belgilerin qurastyrý, qaǵazǵa jelimdeý. (jol ınspektory ár topqa tapsyrmalaryn taratady.)
2 - júrgizýshi: ortaǵa oqýshylardy shaqyraıyq.
1 - oqýshy Nurtaza Baǵdarsham aty
Kóp kózi bar batyr
Toq bolǵanmen zaty
Ózinde kóp aqyl
Turady ol dáıim
Buryshynda joldyń
Qıyp ótken saıyn
Qaraıtuǵyn balǵyn
2 - oqýshy: Alma
Kóshedegi baǵdarsham bolmasa,
Kisi joq ózińe jol silter.
Kidirme, abyrjyp onda asa,
Sengeısiń ózińniń kózińe.
3 - oqýshy: Gúlnaz
Kóshede ortaǵa jetkenshe,
Áýeli kóziń sol jaqqa.
Balaqaı, ortadan ótken soń.
Moıynyń sol jaqtan oń jaqqa.
Jol ınspektory: Top tapsyrmalarynyń jumysyn qonaqtarǵa aparady.
1 - júrgizýshi: 4 - saıysymyz: Sen bilesiń be?, jol belgileriniń sýretteri kórsetiledi, sonyń attaryn ataý kerek.
2 - júrgizýshi: Sońǵy saıys: Shyǵarmashylyq jumys, ár top kórinis qoıady, qalǵan top jolda júrý erejeleriniń nege buzylǵan sebebin anyqtap aıtýlary kerek.
İİİ Qorytyndy
1 - júrgizýshi:
Sóz kezegi qonaqtarda.
4 - oqýshy: Aıan
Men bilem, bárin men - degen.
Otyrǵan joqsyń bólmede,
Mashına ótip ketken soń.
Jolaýshy alǵa bettesin.
5 - oqýshy: Ulan Ushqalaq bala urynshaq.
Oılalyq, sony uǵynsaq.
Mashına ótip ketkesin.
Balaqaı alǵa bettesin.
6 - oqýshy: Gúlnaz Jylamasyn, analar.
Jas ulandar óse ber.
Saq bolyńdar balalar.
Saq júrińder, kóshede!
7 - oqýshy: Aıjan Qaı kóshe, qaı qalaǵa barsańyz da,
Qaı aqyl ólshemine salsańyz da.
Jolda júrý erejesi zańdy tártip.
Ol ortaq úlken - kishi barshamyzǵa.
Bastalar ár qadamyń attaýmenen,
Jolda júrý erejesin saqtaýmenen.
Jol ınspektory: Fýtbol degen jaqsy oıyn sanalar,
Stadıonda oınasań, tek, balalar.
Kóshede doppen oınama,
Qaterge basty baılama.
1 - júrgizýshi Asfáltta kóldeneń
Syzylǵan aq jolaqtar
Bar jerinen ótkeısiń.
2 - júrgizýshi Aldyńdaǵy baǵdarsham
Jasyl kózi janǵanda,
Abaılap baryp ótkeısiń.
Abaı bolshy mundaıda
Jaıaý júrginshi bolǵanda!
1 - júrgizýshi Osymen tárbıe saǵatymyz aıaqtaldy. Keleside kezdeskenshe qosh, saý bolyńyzdar!
Maqsaty: Jolda júrý erejesin este saqtaýǵa, oqýshylarǵa jol belgilerin neshe túri bar, ony bilý ne úshin qajet, baǵdarshamnyń, jol belgileriniń atqaratyn qyzmeti qandaı ekenin úıretý. Jol erejesin este saqtaý qabiletin, qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, barlyǵymyzǵa ortaq qoıylǵan tártipti buzbaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: kóshe erejesin saqtaý taqyrybyna salynǵan ár túrli sýretter, baǵdarsham, jol belgileri.
Barysy: İ Kirispe 1 - júrgizýshi
Armanǵa alda kútken asyǵamyz, Biz qalaı tolqyn atpaı basylarmyz. Jol júrý erejesin jaqsy bilip, Saqtyqpen júre alatyn jas ulanbyz!
2 - júrgizýshi
Jalǵaıtyn dostastyryp bar elmenen, Joldardan turady ǵoı álem degen, Búgingi bizge kelgen qonaqtarǵa Sabaǵymyz bastalsyn sálemmenen!
İİ Negizgi bólim 1 - júrgizýshi Qazirgi tańda balalar ómirin kezdeısoq jol - kólik oqıǵalarynan qorǵaý – máni zor máselelerdiń biri bolyp otyr. Elimizdiń barlyq qala, aýyldaryna ortaq kóshe qatynas erejesi engizilgen. Bul erejeni oqýshylar da, úlkender de, kólik júrgizetin júrgizýshiler de buljytpaı oryndaýy kerek.
2 - júrgizýshi
Jolda júrý erejelerin buzbas úshin sol erejelerdi oryndaý qajettiligin túsiný az, olardy naqty bilý kerek. Bizdiń elimizde ár túrli kólikter jyldan - jylǵa kóbeıip keledi. Jaıaý adamdar men kóliktegi jolaýshylar sany da kóbeıe túsýde. Kósheler men joldardaǵy jaǵdaı barǵan saıyn kúrdelenip keledi.
1 - júrgizýshi Jol - kólik oqıǵalarynyń qaýpi arta túsýde. Sondyqtan da júrgizýshiler men jaıaý adamdardyń kósheler men joldarda erekshe tártipti jáne muqıat bolýy qajet. Jol - kólik oqıǵalarynyń zardabynan kóbine balalar zardap shegýde.
2 - júrgizýshi
Mine, osy maqsatta bizdiń synybymyzda «Jol júrý erejesin bilý — bárine mindet» atty jol erejelerine arnalǵan tárbıe saǵaty ótkizýde. Endeshe, qosh keldińizder!
1 - júrgizýshi:
- Balalar, jol ınspektoryn ortaǵa shaqyraıyq. Jol ınspektory:
Sálem, balalar! Meni barlyq eldiń balalary jaqsy biledi. Búgin senderge arnaıy keldim.
2 - júrgizýshi
Qosh keldiń, jol ınspektory! Búgingi tárbıe saǵaty bárimiz úshin mańyzdy.
1 - júrgizýshi - Búgin 1 «G» synyp oqýshylary jol júrý erejeleri boıynsha ózderiniń bilimderin sarapqa salmaqshy.
2 - júrgizýshi
«Qyzyldar», «Sarylar», «Jasyldar» toby bolyp saıysqa túsedi.
Sonymen ortaǵa qatysýshy toptardy qoshemetpen shaqyraıyq!
1 - júrgizýshi
Búgingi baǵdarlamada:
1. Óz ornyńdy tap, ár top ózderiniń urandarymen top attarymen tanystyryp ótedi.
2 - júrgizýshi
2. Jol ınspektor qyzmetkeriniń saýaly, ár topqa úsh - úshten suraqtar beriledi.
1 - júrgizýshi
3. Jol belgilerin eske túsireıik, qıylǵan sýretterden jol belgilerin qurastyrý.
2 - júrgizýshi
4. Sen bilesiń be?, jol belgileriniń sýretteri kórsetiledi, sonyń attaryn aıtady.
1 - júrgizýshi
5. Shyǵarmashylyq jumys, ár top kórinis qoıady, qalǵan top jolda júrý erejeleriniń nege buzylǵan sebebin anyqtap aıtýlary kerek.
2 - júrgizýshi
1 - saıysymyzdy bastaıyq.
1 - júrgizýshi Al saıysymyzdy bastamaq buryn, jol ınspektory, ár durys jaýapqa 1 fıshka-dan berip baǵalaýǵa kómektesińiz. Jol ınspektory: Árıne, kómektesemin. Men ol fıshkalardy qonaqtar aldyndaǵy ár top qorapshasyna salyp turamyn. Saıys sońynda qorytyndysyn qonaqtardyń habar - laýyn suraımyz. İske sát!
1 - júrgizýshi 1 - saıys: Óz ornyńdy tap, ár top ózderiniń urandarymen top attarymen tanystyryp ótedi. «Qyzyldar» toby: Qyzyl kózin ashqanda,
Synyq súıem baspa alǵa.
«Sarylar» toby: Sary kózin ashqanda
Qarap qalma aspanǵa.
«Jasyldar» toby: Jasyl kózin ashqanda,
Júre bergin, jasqanba!
2 - júrgizýshi 2 - saıysymyzda Jol ınspektor qyzmetkeriniń saýaly, ár topqa úsh - úshten suraqtar beriledi. Jol ınspektory: Eskertemin! Qol kótermeı, ruqsatsyz berilgen jaýap eseptelmeıdi.
1 - suraq: Kóshedegi kezdeısoq qaýip - qaterden aman bolý úshin neni bilýimiz qajet? (qaýip - qaterden aman bolý úshin jolda júrý erejesin jaqsy bilýimiz kerek.)
2 - suraq: Baǵdarshamnyń tústeri qalaı ornalasqan? (baǵdarsham tústeri tiginen 1) qyzyl, 2) sary, 3) jasyl bolyp ornalasqan. Qyzyl túsi júrýge tyıym salady; sary túsi nazar aýdaryńyz, jasyl túsi júrýge ruqsat degendi bildiredi.)
3 - suraq: Keshki ýaqytta jaıaý júrginshige jaqsy,, anyq kórinýi úshin qandaı kıim kıgen durys? (ashyq tústi kıimder kıgen durys jáne qol fonary bolǵany durys. Al balalarǵa arnaıy fosforly bilezik ne smaılıktermen júrgen durys.) Jol ınspektory: endi jumbaq sheshemiz, muqıat bolyńyzdar.
1 - jumbaq: Kózin ashyp jumady.
Baǵyt siltep turady. (Baǵdarsham)
2 - jumbaq: Ala taıaq ustaǵan,
Jol tártibin nusqaǵan.
Ómirińdi kúzetken,
Ysqyryǵy kúshti adam.
(Avtoınspeksıa qyzmetkeri)
3 - jumbaq: Arqanym bar tym uzyn,
Ala almaısyń bir úzim.(Jol)
Jol ınspektory: Kelesi suraq: rettelgen jol qıylystary jáne rettelmegen jol qıylystary degen ne? (rettelgen jol qıylystary dep baǵdarshammen retteletin jol qıylystaryn aıtamyz. Rettelmegen jol qıylystary degen - baǵdarshammen rettelmeıtin jol qıylystary.)
2 - suraq: jaıaý júrginshiniń joldy kesip ótýge bolatyn jerlerin atańyzdar. (jol asty ótpesi, rettelgen jol qıylystarynda; zebra, jolaq ne «jaıaý júrginshi ótpesi» arqyly).
3 - suraq: Joldy kesip ótý erejelerin atańyzdar. (joldy kesip ótý úshin alǵash eki jaqqa qarap alyp, jaqyn mańda mashına joq bolsa, 1 - jol ortasyna deıin sol jaqqa qaraý kerek, ortaǵa jetken soń oń jaqqa qaraý kerek. )
1 - júrgizýshi: 3 - saıysta jol belgilerin eske túsirý, qıylǵan sýretterden jol belgilerin qurastyrý, qaǵazǵa jelimdeý. (jol ınspektory ár topqa tapsyrmalaryn taratady.)
2 - júrgizýshi: ortaǵa oqýshylardy shaqyraıyq.
1 - oqýshy Nurtaza Baǵdarsham aty
Kóp kózi bar batyr
Toq bolǵanmen zaty
Ózinde kóp aqyl
Turady ol dáıim
Buryshynda joldyń
Qıyp ótken saıyn
Qaraıtuǵyn balǵyn
2 - oqýshy: Alma
Kóshedegi baǵdarsham bolmasa,
Kisi joq ózińe jol silter.
Kidirme, abyrjyp onda asa,
Sengeısiń ózińniń kózińe.
3 - oqýshy: Gúlnaz
Kóshede ortaǵa jetkenshe,
Áýeli kóziń sol jaqqa.
Balaqaı, ortadan ótken soń.
Moıynyń sol jaqtan oń jaqqa.
Jol ınspektory: Top tapsyrmalarynyń jumysyn qonaqtarǵa aparady.
1 - júrgizýshi: 4 - saıysymyz: Sen bilesiń be?, jol belgileriniń sýretteri kórsetiledi, sonyń attaryn ataý kerek.
2 - júrgizýshi: Sońǵy saıys: Shyǵarmashylyq jumys, ár top kórinis qoıady, qalǵan top jolda júrý erejeleriniń nege buzylǵan sebebin anyqtap aıtýlary kerek.
İİİ Qorytyndy
1 - júrgizýshi:
Sóz kezegi qonaqtarda.
4 - oqýshy: Aıan
Men bilem, bárin men - degen.
Otyrǵan joqsyń bólmede,
Mashına ótip ketken soń.
Jolaýshy alǵa bettesin.
5 - oqýshy: Ulan Ushqalaq bala urynshaq.
Oılalyq, sony uǵynsaq.
Mashına ótip ketkesin.
Balaqaı alǵa bettesin.
6 - oqýshy: Gúlnaz Jylamasyn, analar.
Jas ulandar óse ber.
Saq bolyńdar balalar.
Saq júrińder, kóshede!
7 - oqýshy: Aıjan Qaı kóshe, qaı qalaǵa barsańyz da,
Qaı aqyl ólshemine salsańyz da.
Jolda júrý erejesi zańdy tártip.
Ol ortaq úlken - kishi barshamyzǵa.
Bastalar ár qadamyń attaýmenen,
Jolda júrý erejesin saqtaýmenen.
Jol ınspektory: Fýtbol degen jaqsy oıyn sanalar,
Stadıonda oınasań, tek, balalar.
Kóshede doppen oınama,
Qaterge basty baılama.
1 - júrgizýshi Asfáltta kóldeneń
Syzylǵan aq jolaqtar
Bar jerinen ótkeısiń.
2 - júrgizýshi Aldyńdaǵy baǵdarsham
Jasyl kózi janǵanda,
Abaılap baryp ótkeısiń.
Abaı bolshy mundaıda
Jaıaý júrginshi bolǵanda!
1 - júrgizýshi Osymen tárbıe saǵatymyz aıaqtaldy. Keleside kezdeskenshe qosh, saý bolyńyzdar!