Bes asyl is kónseńiz
Sabaqtyń taqyryby: Bes asyl is kónseńiz
Sabaqtyń maqsaty:
• Oqýshylarǵa qazaqtyń uly aqyny Abaı týraly bilimin tolyqtyrý. Abaı óleńderiniń mazmunyn tereń túsine otyryp, jat qylyqtardan aýlaq bolýǵa, keıipker obrazyn somdaýǵa úıretý.
• Sózdik qoryn molaıtý, oı - qıalyn, shyǵarmashylyq ártistik qabiletin damytý.
• Uly Abaı ómirin úlgi etý, adamgershilikke tárbıeleý.
Ádis - tásilderi:
• suraq - jaýap, sahnalaý, sýret salý, óleń qurastyrý, oı - qozǵaý, baıandaý, evrıstıkalyq
Kórnekiligi:
• ınteraktıvti taqta, slaıdtar, keıipker atrıbýttary
Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
Qýan, shattan alaqaı
Qýanatyn kún búgin
Kúlip shyqty kún búgin
Qaıyrly tań, qaıyrly kún
Salamatsyzdar ma dostarym
Salamatsyzdar ma apaılar
İİ. Jańa sabaq
Ánimen bastalady.
- Bul kimniń áni? - Abaıdyń áni
- Abaı kim? - uly aqyn
- Júregimniń túbine tereń boıla
Men bir jumbaq adammyn, ony da oıla
Soqtyqpaly, soqpaqsyz jerde óstim
Myńmen birge alystym, kiná qoıma!...
Dep Abaı atamyz bolashaq urpaqqa sózin osylaı arnady. Biz Abaıdy qazaq dalasynyń shamshyraǵy dep ataımyz
Abaı tek qazaqtyń ǵana emes, búkil shyǵys halyqtary mádenıetiniń shamshyraǵy
- Ol halyqty nege úndedi?
• Bilimge, ǵylymǵa, eńbekke
- Onyń jaman ádetten saqtaý jolynda qandaı sózin bilemiz?
• Tamaǵy toqty, jumysy joqtyq azdyrar adam balasyn.
- Abaı atamyz qandaı adam naǵyz azamat bolady dedi?
• Áýeli qudaıǵa syıynyp, sonan soń, óz qaıratyńa súıenip, eńbek etken adam naǵyz azamat bolyp sanalady – dedi.
- Qaırat, aqyl, júrekti birdeı usta. Sonda tolyq bolasyń elden bólek – demekshi biz búgin toppen jumys jasaımyz. Sol sebepti tobymyzda júrek, aqyl, qaırat dep atalady.
Toptyq jumys 1 – tapsyrma
1 – top Abaı kim?
Júrek toby.
• Abaı Qunanbaev 1845 jyly Semeı óńirinde Abaı aýdanynda Qunanbaı Uljannyń otbasynda dúnıege kelgen. Ol ájesi Zereniń ańyz ertegilerin estip jáne anasy óte sheber aqyldy Uljan anasynyń tárbıesin kórgen.
2 – top Abaıdy halyq kim dep tanıdy?
Aqyl toby
• Abaı sýretker aqyn, ol jyl mezgilderine baılanysty óleńder jazǵan.
• Abaı aýdarmashy. Biz onyń «Til men Qanden», «Shegirtke men qumyrsqa» (Krylovtan aýdarǵan) degen mysaldarymen tanystyq.
• Abaı qarasóz sheberi. Onyń 45 qara sózi bar. Mysaly. Kózimniń qarasy, segiz aıaq.
• Júregi elim dep soqqan uly azamat.
3 – top Abaıdy halyq kim dep tanydy?
Qaırat toby
• Biz Abaı atamyzdyń «Ǵylym tappaı maqtanba», «Kúz», «Jazǵyturym», «Jaz» degen óleńderimen tanystyq.
• Kúz degen óleńin jatqa aıt.
1 – top. Abaıdyń «Qys» óleńin jatqa aıt, ne týraly?
• Osy óleń qandaı kóńil - kúı týǵyzdy?
• Osy óleńdi qandaı áýenmen aıtar ediń?
• Osy óleń boıynsha sýret sal túsindir
2 – top.
• «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin jatqa aıt.
• Syzbany toltyr
Abaı ata sózi
5 asyl is.....................
5 dushpan........................
• Abaıdyń naqyl sózin aıaqta
Adam balasynyń eń jamany – talapsyz.
• Bilim, talap týraly maqal – mátel aıt.
3 – top «Jaz» óleńin jatqa aıt. Óleń ne týraly?
• Óleń boıynsha sýret sal.
1 – top «Shegirtke men qumyrsqa» kórinis
Shyryldaýyq shegirtke
Yrshyp júrip án salǵan
Kógaldy qýyp gýláıttap
Qyzyqpen júrip jazdy alǵan.
Jazdyńkúni japyraqtyń
Birinde tamaq, birinde úı
Japyraqu ketti jaz ketti
Kúz bolǵan soń, ketti kúı.
Jyly jaz joq, tamaq joq
Ókingennen ne paıda?
Sýyqqa tonǵan qarny ashqan
Oıyn qaıda án qaıda?
Onymennen turmady
Qar kórindi, qys boldy
Saýyqshyl sorly búksheıdi
Tymaq qana is boldy.
Sekirý qaıda súrinip?
Qabaǵyn qaıǵy jabady
Salamda jatyp dán jıǵan
Qumyrsqany izdep tabady.
Selkildep kelip jyǵyldy
Aıaǵyna bas ura:
Qaraǵym jylt tamaq ber,
Jaz shyqqansha asyra!
Munyń janym sóz emes.
Jaz óterin bilmeppeń?
Janyń úshin eń sharýa
Ala jazdaı qylmappeń?
Men ózińdeı sharýashyl,
Jumsaq ıleý úıime?
Kógaldy qýyp án salyp
Óleńnen qolyń tıdi me?
Qaıteıin qoly tımepti,
Óleńshi, ánshi esil er
Ala jazdaı án salsań
Sekilde de bıleı ber.
2 - top Abaıdyń17 - qara sózin sahnalaıdy.
Avtor Qaırat, aqyl, júrek úsheýi ónerlerin aıtyp, talasyp ǵylymǵa júginipti.
3 - top Bala Abaı men Barlas aqyn
Birde Abaılardikine eki bógde qonaq kelip qondy: biri – qartań, biri – jas qonaq. Jasyn Abaı tanıdy. Ol byltyr jaılaýǵa kelip, osy úıde úsh kúndeı jatyp, «Qozy Kórpesh – Baıan sulýdy» jyrlap bergen Baıkókshe degen jyrshy edi. Al qasyndaǵy qartańdaý kisini Abaı bilmegenimen, sheshesi jaqsy tanıdy eken.
Qonaqtarmen jaı surasyp, amandasyp bolǵan soń Uljan Abaıǵa qarap, jymıyp:
- Al, balam, ájeń men ekeýmizdi qajaı berýshi ediń, áńgime, jyrdyń dúkeni, mine, jańa keldi. Myna kisi Barlas degen aqyn, - dedi.
Shoqshalaý ǵana aq saqaly bar, kelbeti kelgen, zor daýysty, aq sary kisi – Barlas Abaıǵa salǵannan unady. Bilgenin ishine búgip, tyǵylyp, úndemeı otyratyn ózge úlkenderdeı emes, Barlas ile sóılep ketetin aq jarqyn, ashyq. Osy úıge ylǵı da kelip júrgen aýyl adamy sıaqty.
Úı ishi tegis hosh alǵan soń, eki aqyn da ońaı sheshildi. Osy túnde as piskenge sheıin Barlas «Qobylandy batyr» jyryn jyrlady. Abaıdyń qazaq aýzynan da, kitap ishinen de ómiri estip bilmegen eń bir sulý, eń bir áserli, kúshti jyry osy edi. Barlas jyryn bitirip, qol jýǵaly qamdanǵan ýaqytta, Abaı:
- Muny aıtqan kim? Osy óleńdi shyǵarǵan kim eken? – dep, baǵanadan beri ózin súısindirgen aqynnyń atyn bilmek edi.
- Áriden kele jatqan desedi - aý, balam, bunyń túbin. Erteńinde júrýge yńǵaılanǵan eki aqyndy Abaıdyń tilegi boıynsha Uljan jibermedi.
- Asyqpaı, áli biraz kún qonaq bolyp jatyp ketińder, - dedi.
Abaı kúndiz de, túnde de Barlastardyń qasynan shyqpaıdy. Osy joly Abaı ári ózi, ári sheshesi arqyly salmaq salyp, Barlas pen Baıkóksheni dál bir aıdaı jibermeı ustap edi. Bul ýaqyttarda jas bala Barlas, Baıkókshemen birjolata dos, jaqyn bop aldy. Úırene kele, túnde Barlastyń qoınyna kirip te jatady. Kúndiz barynsha kútedi. Bala Abaıdyń uǵymtal, zerektigine qatty rıza bop, shyn súıgen Barlas bir ońashada jaı ǵana taqpaqtap:
- Shyraǵym, er jetersi,
- Er jetseń, sirá, ne etersiń?
- Alysqa shyrqap ketersi,
- Shydasań, shyńǵa jetersiń,-
dep edi Barlas aqyn bala Abaıdyń boıyndaǵy mol daryn - qasıetti sol kezde - aq baıqaǵan bolatyn.
• Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin
Joq bardy ertegini termek úshin – dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı aqyndyq ónerleri bar oqýshylarǵa tapsyrma retinde «Sizdeı tulǵa umytylmaıdy» degen taqyrypta 4 joldyq óleń shyǵarý.
1 top Abaı ata týraly óleń jazamyz,
Bar aqylyn biz úırenip alamyz
Siz sekildi óleń jassaq óskende
İzińizdi jalǵastyryp júremiz.
2 – top
Meniń atam – Abaı ata
Ol bizge bárin úıretken.
Atamnyń balasy bolmaı
Adamnyń balasy bol dep úıretedi.
3 – top
Abaı ata eshqashan umytylmaıdy,
Sebebi biz urpaǵymyz olardyń
Oqyp barlyq óleńin
Bizde óleń jazamyz.
● Abaı
Qarańǵy túnde taý qalǵyp
Uıqyǵa keter maýjyrap
Qalany jym - jyrt del - sal qyp
Tún bolady shaýtyrap
Sham shyǵarmas joldaǵy
Silkine almas japyraq
Tonshyǵarsyń sendaǵy
Sabyr qylsań azyraq
● Lermontov
Gornye vershıny
Spát vo tme nochnoı
Tıhıe dolıny
Polny svejeı mloı
Ne pylıt doroga
Ne drojat lısty
Pogadı nemnogo
Otdahnem ı ty
● Gete
Úıber allen gıpfeln ıh rý
In allen vıpfeln shpýıren dý
Haým aınen haýh
De fýgláın shvaıgen ım barde
Barte nýr balde rý ıst dý aýh
Uly aqyn Abaı týraly ulaǵatty sózder (úı tapsyrmasy, izdenip kelý)
1. Abaı qazaq halqynyń rýhanı qazynasyna ólsheýsiz úles qosqan ǵulama ǵana emes, sonymen qatar ol qazaq halqynyń el bolýyna ulan - ǵaıyr eńbek etken danager. Abaı álemdik deńgeıdegi oıshyldardyń qataryndaǵy ǵajaıyp tulǵa.
(N. Á. Nazarbaev)
2. Asyl sózdi izdeseń
Abaıdy oqy erinbe
Adamdyqty kózdeseń
Jat toqyp al kóńilge (S. Toraıǵyrov)
3. Qazaq ádebıetine Abaı kirgizgen jańalyq kóp Abaı qazaqtaǵy sýreti sulý sózdiń atasy, tereń syrly, keń maǵynaly kesteli óleńniń atasy. Qazaq óleńine úlgi órnek bergen, túrik kóbeıtip, qalybyn molaıtqan. Ol ádebıetke, óleń jyrǵa burynnan ornaǵan teris pikir, teris uǵymnyń bárin joǵaltyp jurttyń oıyn tárbıelegen. (M. Áýezov)
* Durys aıtamyz Abaı týraly aqyndyǵy týraly synshy, sýretshi kim?
M. Áýezov.
Bekitý.
1. Abaıdyń shyn aty kim? (Ibrahım)
2. Abaı qaı jyly, qaıda dúnıege kelgen? (1845, Semeı oblysy)
3. Ibrahımdi kim Abaı dep atap ketken? (ájesi Zere)
4. Abaı neshe aǵaıyndy? 6
5. Abaı qaıda oqydy? (Semeı qalasyndaǵy medresede)
6. Abaı neshe til bilgen? (arab, parsy, orys)
Qorytyndylaý
• Abaı atanyń balasy emes, halyq adamnyń balasy
• Minekeı balalar: Óldi deýge bola ma, aıtyńdarshy,
Ólmeı tuǵyn artynda iz qaldyrǵan.
demekshi oıshyl danyshpan aqynnyń júregin terbegen tamasha ánderi óziniń qalyń el qazaǵymen birge jasap keledi.
Endeshe Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» atty ánimen aıaqtaıyq.
Baǵalaý madaqtaý
Úıge: óleńderin izdenip kelý
Sabaqtyń maqsaty:
• Oqýshylarǵa qazaqtyń uly aqyny Abaı týraly bilimin tolyqtyrý. Abaı óleńderiniń mazmunyn tereń túsine otyryp, jat qylyqtardan aýlaq bolýǵa, keıipker obrazyn somdaýǵa úıretý.
• Sózdik qoryn molaıtý, oı - qıalyn, shyǵarmashylyq ártistik qabiletin damytý.
• Uly Abaı ómirin úlgi etý, adamgershilikke tárbıeleý.
Ádis - tásilderi:
• suraq - jaýap, sahnalaý, sýret salý, óleń qurastyrý, oı - qozǵaý, baıandaý, evrıstıkalyq
Kórnekiligi:
• ınteraktıvti taqta, slaıdtar, keıipker atrıbýttary
Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi
Qýan, shattan alaqaı
Qýanatyn kún búgin
Kúlip shyqty kún búgin
Qaıyrly tań, qaıyrly kún
Salamatsyzdar ma dostarym
Salamatsyzdar ma apaılar
İİ. Jańa sabaq
Ánimen bastalady.
- Bul kimniń áni? - Abaıdyń áni
- Abaı kim? - uly aqyn
- Júregimniń túbine tereń boıla
Men bir jumbaq adammyn, ony da oıla
Soqtyqpaly, soqpaqsyz jerde óstim
Myńmen birge alystym, kiná qoıma!...
Dep Abaı atamyz bolashaq urpaqqa sózin osylaı arnady. Biz Abaıdy qazaq dalasynyń shamshyraǵy dep ataımyz
Abaı tek qazaqtyń ǵana emes, búkil shyǵys halyqtary mádenıetiniń shamshyraǵy
- Ol halyqty nege úndedi?
• Bilimge, ǵylymǵa, eńbekke
- Onyń jaman ádetten saqtaý jolynda qandaı sózin bilemiz?
• Tamaǵy toqty, jumysy joqtyq azdyrar adam balasyn.
- Abaı atamyz qandaı adam naǵyz azamat bolady dedi?
• Áýeli qudaıǵa syıynyp, sonan soń, óz qaıratyńa súıenip, eńbek etken adam naǵyz azamat bolyp sanalady – dedi.
- Qaırat, aqyl, júrekti birdeı usta. Sonda tolyq bolasyń elden bólek – demekshi biz búgin toppen jumys jasaımyz. Sol sebepti tobymyzda júrek, aqyl, qaırat dep atalady.
Toptyq jumys 1 – tapsyrma
1 – top Abaı kim?
Júrek toby.
• Abaı Qunanbaev 1845 jyly Semeı óńirinde Abaı aýdanynda Qunanbaı Uljannyń otbasynda dúnıege kelgen. Ol ájesi Zereniń ańyz ertegilerin estip jáne anasy óte sheber aqyldy Uljan anasynyń tárbıesin kórgen.
2 – top Abaıdy halyq kim dep tanıdy?
Aqyl toby
• Abaı sýretker aqyn, ol jyl mezgilderine baılanysty óleńder jazǵan.
• Abaı aýdarmashy. Biz onyń «Til men Qanden», «Shegirtke men qumyrsqa» (Krylovtan aýdarǵan) degen mysaldarymen tanystyq.
• Abaı qarasóz sheberi. Onyń 45 qara sózi bar. Mysaly. Kózimniń qarasy, segiz aıaq.
• Júregi elim dep soqqan uly azamat.
3 – top Abaıdy halyq kim dep tanydy?
Qaırat toby
• Biz Abaı atamyzdyń «Ǵylym tappaı maqtanba», «Kúz», «Jazǵyturym», «Jaz» degen óleńderimen tanystyq.
• Kúz degen óleńin jatqa aıt.
1 – top. Abaıdyń «Qys» óleńin jatqa aıt, ne týraly?
• Osy óleń qandaı kóńil - kúı týǵyzdy?
• Osy óleńdi qandaı áýenmen aıtar ediń?
• Osy óleń boıynsha sýret sal túsindir
2 – top.
• «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin jatqa aıt.
• Syzbany toltyr
Abaı ata sózi
5 asyl is.....................
5 dushpan........................
• Abaıdyń naqyl sózin aıaqta
Adam balasynyń eń jamany – talapsyz.
• Bilim, talap týraly maqal – mátel aıt.
3 – top «Jaz» óleńin jatqa aıt. Óleń ne týraly?
• Óleń boıynsha sýret sal.
1 – top «Shegirtke men qumyrsqa» kórinis
Shyryldaýyq shegirtke
Yrshyp júrip án salǵan
Kógaldy qýyp gýláıttap
Qyzyqpen júrip jazdy alǵan.
Jazdyńkúni japyraqtyń
Birinde tamaq, birinde úı
Japyraqu ketti jaz ketti
Kúz bolǵan soń, ketti kúı.
Jyly jaz joq, tamaq joq
Ókingennen ne paıda?
Sýyqqa tonǵan qarny ashqan
Oıyn qaıda án qaıda?
Onymennen turmady
Qar kórindi, qys boldy
Saýyqshyl sorly búksheıdi
Tymaq qana is boldy.
Sekirý qaıda súrinip?
Qabaǵyn qaıǵy jabady
Salamda jatyp dán jıǵan
Qumyrsqany izdep tabady.
Selkildep kelip jyǵyldy
Aıaǵyna bas ura:
Qaraǵym jylt tamaq ber,
Jaz shyqqansha asyra!
Munyń janym sóz emes.
Jaz óterin bilmeppeń?
Janyń úshin eń sharýa
Ala jazdaı qylmappeń?
Men ózińdeı sharýashyl,
Jumsaq ıleý úıime?
Kógaldy qýyp án salyp
Óleńnen qolyń tıdi me?
Qaıteıin qoly tımepti,
Óleńshi, ánshi esil er
Ala jazdaı án salsań
Sekilde de bıleı ber.
2 - top Abaıdyń17 - qara sózin sahnalaıdy.
Avtor Qaırat, aqyl, júrek úsheýi ónerlerin aıtyp, talasyp ǵylymǵa júginipti.
3 - top Bala Abaı men Barlas aqyn
Birde Abaılardikine eki bógde qonaq kelip qondy: biri – qartań, biri – jas qonaq. Jasyn Abaı tanıdy. Ol byltyr jaılaýǵa kelip, osy úıde úsh kúndeı jatyp, «Qozy Kórpesh – Baıan sulýdy» jyrlap bergen Baıkókshe degen jyrshy edi. Al qasyndaǵy qartańdaý kisini Abaı bilmegenimen, sheshesi jaqsy tanıdy eken.
Qonaqtarmen jaı surasyp, amandasyp bolǵan soń Uljan Abaıǵa qarap, jymıyp:
- Al, balam, ájeń men ekeýmizdi qajaı berýshi ediń, áńgime, jyrdyń dúkeni, mine, jańa keldi. Myna kisi Barlas degen aqyn, - dedi.
Shoqshalaý ǵana aq saqaly bar, kelbeti kelgen, zor daýysty, aq sary kisi – Barlas Abaıǵa salǵannan unady. Bilgenin ishine búgip, tyǵylyp, úndemeı otyratyn ózge úlkenderdeı emes, Barlas ile sóılep ketetin aq jarqyn, ashyq. Osy úıge ylǵı da kelip júrgen aýyl adamy sıaqty.
Úı ishi tegis hosh alǵan soń, eki aqyn da ońaı sheshildi. Osy túnde as piskenge sheıin Barlas «Qobylandy batyr» jyryn jyrlady. Abaıdyń qazaq aýzynan da, kitap ishinen de ómiri estip bilmegen eń bir sulý, eń bir áserli, kúshti jyry osy edi. Barlas jyryn bitirip, qol jýǵaly qamdanǵan ýaqytta, Abaı:
- Muny aıtqan kim? Osy óleńdi shyǵarǵan kim eken? – dep, baǵanadan beri ózin súısindirgen aqynnyń atyn bilmek edi.
- Áriden kele jatqan desedi - aý, balam, bunyń túbin. Erteńinde júrýge yńǵaılanǵan eki aqyndy Abaıdyń tilegi boıynsha Uljan jibermedi.
- Asyqpaı, áli biraz kún qonaq bolyp jatyp ketińder, - dedi.
Abaı kúndiz de, túnde de Barlastardyń qasynan shyqpaıdy. Osy joly Abaı ári ózi, ári sheshesi arqyly salmaq salyp, Barlas pen Baıkóksheni dál bir aıdaı jibermeı ustap edi. Bul ýaqyttarda jas bala Barlas, Baıkókshemen birjolata dos, jaqyn bop aldy. Úırene kele, túnde Barlastyń qoınyna kirip te jatady. Kúndiz barynsha kútedi. Bala Abaıdyń uǵymtal, zerektigine qatty rıza bop, shyn súıgen Barlas bir ońashada jaı ǵana taqpaqtap:
- Shyraǵym, er jetersi,
- Er jetseń, sirá, ne etersiń?
- Alysqa shyrqap ketersi,
- Shydasań, shyńǵa jetersiń,-
dep edi Barlas aqyn bala Abaıdyń boıyndaǵy mol daryn - qasıetti sol kezde - aq baıqaǵan bolatyn.
• Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin
Joq bardy ertegini termek úshin – dep Abaı atamyz jyrlaǵandaı aqyndyq ónerleri bar oqýshylarǵa tapsyrma retinde «Sizdeı tulǵa umytylmaıdy» degen taqyrypta 4 joldyq óleń shyǵarý.
1 top Abaı ata týraly óleń jazamyz,
Bar aqylyn biz úırenip alamyz
Siz sekildi óleń jassaq óskende
İzińizdi jalǵastyryp júremiz.
2 – top
Meniń atam – Abaı ata
Ol bizge bárin úıretken.
Atamnyń balasy bolmaı
Adamnyń balasy bol dep úıretedi.
3 – top
Abaı ata eshqashan umytylmaıdy,
Sebebi biz urpaǵymyz olardyń
Oqyp barlyq óleńin
Bizde óleń jazamyz.
● Abaı
Qarańǵy túnde taý qalǵyp
Uıqyǵa keter maýjyrap
Qalany jym - jyrt del - sal qyp
Tún bolady shaýtyrap
Sham shyǵarmas joldaǵy
Silkine almas japyraq
Tonshyǵarsyń sendaǵy
Sabyr qylsań azyraq
● Lermontov
Gornye vershıny
Spát vo tme nochnoı
Tıhıe dolıny
Polny svejeı mloı
Ne pylıt doroga
Ne drojat lısty
Pogadı nemnogo
Otdahnem ı ty
● Gete
Úıber allen gıpfeln ıh rý
In allen vıpfeln shpýıren dý
Haým aınen haýh
De fýgláın shvaıgen ım barde
Barte nýr balde rý ıst dý aýh
Uly aqyn Abaı týraly ulaǵatty sózder (úı tapsyrmasy, izdenip kelý)
1. Abaı qazaq halqynyń rýhanı qazynasyna ólsheýsiz úles qosqan ǵulama ǵana emes, sonymen qatar ol qazaq halqynyń el bolýyna ulan - ǵaıyr eńbek etken danager. Abaı álemdik deńgeıdegi oıshyldardyń qataryndaǵy ǵajaıyp tulǵa.
(N. Á. Nazarbaev)
2. Asyl sózdi izdeseń
Abaıdy oqy erinbe
Adamdyqty kózdeseń
Jat toqyp al kóńilge (S. Toraıǵyrov)
3. Qazaq ádebıetine Abaı kirgizgen jańalyq kóp Abaı qazaqtaǵy sýreti sulý sózdiń atasy, tereń syrly, keń maǵynaly kesteli óleńniń atasy. Qazaq óleńine úlgi órnek bergen, túrik kóbeıtip, qalybyn molaıtqan. Ol ádebıetke, óleń jyrǵa burynnan ornaǵan teris pikir, teris uǵymnyń bárin joǵaltyp jurttyń oıyn tárbıelegen. (M. Áýezov)
* Durys aıtamyz Abaı týraly aqyndyǵy týraly synshy, sýretshi kim?
M. Áýezov.
Bekitý.
1. Abaıdyń shyn aty kim? (Ibrahım)
2. Abaı qaı jyly, qaıda dúnıege kelgen? (1845, Semeı oblysy)
3. Ibrahımdi kim Abaı dep atap ketken? (ájesi Zere)
4. Abaı neshe aǵaıyndy? 6
5. Abaı qaıda oqydy? (Semeı qalasyndaǵy medresede)
6. Abaı neshe til bilgen? (arab, parsy, orys)
Qorytyndylaý
• Abaı atanyń balasy emes, halyq adamnyń balasy
• Minekeı balalar: Óldi deýge bola ma, aıtyńdarshy,
Ólmeı tuǵyn artynda iz qaldyrǵan.
demekshi oıshyl danyshpan aqynnyń júregin terbegen tamasha ánderi óziniń qalyń el qazaǵymen birge jasap keledi.
Endeshe Abaıdyń «Jelsiz túnde jaryq aı» atty ánimen aıaqtaıyq.
Baǵalaý madaqtaý
Úıge: óleńderin izdenip kelý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.