InfoHub Logo

Taqyryby: Janýarlardyń tabıǵattaǵy jáne adam ómirindegi róli

Maqsaty:
1. Janýarlar tiri negizgi bóligi, olardyń da alýan túri bar ekeni týraly túsinikterin qalyptastyrý, janýarlardyń negizgi toptarymen tanystyrý.
2. Janýarlardyń qurlyqta, sýda da tirshilik etetindigin, olardyń árqaısysynyń óz ıkemdelgen tirshilik ortasy baryn ańǵartý.
3. Janýarlarǵa qamqorlyq kórsetý jaıynda sóılese otyryp, olardy qorǵaýǵa tárbıeleý. Ekologıalyq tárbıe berý.
Sabaq barysy
1. Uıymdastyrý bólimi
2. Úı jumysyn tekserý
Dúnıe tanymdyq test
1. Adamnyń ómir súrýi tabıǵatpen tyǵyz baılanysty. Sondyqtan adam...................
2................ degenimiz shyndyqqa synaq júrgizý arqyly kóz jetkizý, tanyp bilý.
3. Jer betiniń qaǵazǵa óte kishireıtilip túsirilgen beınesin.............. dep ataımyz.
4. Jer qyrtysyn toltyryp jatqan deneler.................... dep atalady.
5. Janýarlar......... jáne........ bolyp bólinedi.
Bilim mınýty
Janýarlar qaıda tirshilik etedi?
Kambala nege sý túbinen kóterilmeıdi?
Tıin neni tańdamaıdy?
Uzyn moıyn qustardyń tumsyǵy nege qolaıly?
Meken ortasy degenimiz ne?
Jańa sabaq

Janýarlar
♦ Omyrtqaly
Balyq
Qosmekendi
Qustar
Sútqorektiler

♦ Omyrtqysyz
Qumyrsqa
shybyn
kóbelek
“Qańqasy joq býnaqdeneliler”

Qosymshy málimetter
• Qustar - 8600 túri bar. Aıyrmashylyǵy ushady.
• Balyqtardyń 20 000 túri bar. Olardyń aıyrmashylyǵy júzedi
• Qosmekendilerdiń - 4000 túri bar. Olardyń aıyrmashylyǵy qurlyqta da, sýda da tirshilik etedi.
• Jorǵalaýshylardyń – 8000 túri bar. Olardyń aıyrmashylyǵy baýyrymen jorǵalaıdy
• Jándikterdiń – 700 000 túri bar.
• Sútqorektilerdiń – 5000 túri bar. Olardyń aıyrmashylyǵy balalaryn óz sútimen asyraıdy.
• Olardyń aıyrmashylyǵy - et pen súıekti qorek etetin jyrtqysh janýarlar.
TAPSYRMALAR:
1. Qaı topqa jatady?
2. Túri qandaı?
3. Qaıda mekendeıdi?
4. Nemen qorektenedi?
Oıyn: "Úı janýarlaryn tap"
- Balalar, men senderge janýarlardyń attaryn aıtamyn,
- "úı janýaryn" estigende qol shapalaqtaý kerek.

Daýysyn tap oıyny ár janýardyń daýsyn tabý
Sıtýasıalyq suraqtar
1. Eger ormanda júrgen balalar qustardyń uıasynan jumyrtqasyn alyp ketpekshi bolsa, sen ne aıtar ediń?

2. Eger qustyń uıasynan balapany jerge túsip ketse, sen ne ister ediń?
Bilgenge marjan
• Kıttiń úlkendigi sonsha, onyń terisine 12 afrıkalyq pil syıyp ketedi eken
• Jolbarystyń júni ǵana emes, terisi de jolaq bolady eken.
• Amerıkada mýsýran jylany adam ómirine qaýipti ózge jylandy kórse, sol boıy atylyp jep qoıady eken. Osylaısha olar birneshe adamnyń ómirin aman alyp qalypty.
• Avstralıada úıde, qolda ósirilgen qoltyraýyn adamǵa esh zıanyn tıgizbeıdi eken. Balalar onymen sýǵa birge túse beredi eken.
• Úndi muhıtynda balyqtyń bir túri túngi uıqyǵa keterde aýzynan kózge kórinbeıtin suıyqtyq bólip denesine oranyp alady eken. Ertemen qaıta sheship tastaıdy.
• Meksıkada boıy 15sm ıt ómir súrýde eken.
• Tyrna ushyp kele jatyp 10 - 15 mınýttaı uıyqtap ala alady eken.
• Túıequsty Afrıkada kúzetshi ornyna paıdalanady eken. Ol adamnan artyq kúzetedi deıdi.
• Ara adam qolyna úırengen jalǵyz omyrtqasyz janýar.
• Eýropada ushqysh tıin meken etedi eken. Ol óziniń aldyńǵy jáne artqy aıaq arasyndaǵy terisin qanat retinde paıdalanady eken.