Kólik túrleri
Taqyryby: Kólik túrleri
Oqý is – áreketi: Aınalamen tanystyrý
Maqsaty: Kólik túrleri týraly bilim berý.
Bilimdilik: Sý, aýa jer kólikter túrlerimen tanystyrý, jolda júrý erejesi týraly bilimderin keńeıtý.
Damytýshylyq: Oılaý qabiletin damytý.
Tárbıelik: Ádeptilikke, meıirimdilikke, jolda júrý tártibin saqtaýǵa tárbıeleý.
Ádis – tásil: túsindirý, áńgimelesý, jumbaq jasyrý, kórsetý, suraq - jaýap.
Qoldanylatyn qural: Tehnıkalyq qural - jabdyqtar, kólik túrleri, baǵdarsham, ár bir kólikter slaıdpen kórsetiledi.
Oqý is - áreketiniń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
─ Balalar, búgin bizge kóptegen qonaqtar kelip otyr. Kóterińki kóńil kúımen qonaqtarmen «Shattyq sheńberge» turyp amandasyp alaıyq
Kúnniń kózi ashylsyn,
Kókke shýaq shashylsyn.
Qutty qonaq kelipti,
Tórimizge enipti.
Amandasý úlkenge,
Tárbıeniń basy ǵoı.
Al qanekeı bárimiz,
Sálem deıik úlkenge
Sálemetsizder me, apaılar!
─ Jaraısyńdar balalar, oryndarymyzǵa otyramyz!
─ Aıtyńyzdarshy balalar, búgin aptanyń 4 - shi kúni. Ol qalaı atalady?
─ Qazir jyldyń qaı mezgili?
─ Kúz mezgilinde qansha aı bar? Olar qandaı aılar?
─ Kúz mezgilinde qandaı ózgerister bolady?
─ Kúzdi «Jomart kúz» dep nege ataımyz?
─ Óte jaqsy, jaraısyńdar! Balalar kúz mezgilin sýretteıtin qandaı taqpaqtardy bilemiz?
Aqtilek: Mıýa mol - aq,
Alma men júzim.
Atymtaı jomart,
Sekildi kúziń.
Nuraı: Tústi altyn japyraq,
Aǵashtan úzilip.
Ushty uzaq saparǵa,
Tyrnalar tizilip.
Azamat: Qýandyryp bizderdi,
Merekeli kúz keldi.
Kel jemisti altyn kúz,
Kemeldensin altyn kúz.
─ Óte jaqsy jaraısyńdar.
İİ. Ótkendi qaıtalaý.
─ Balalar ótken oqý is - áreketimizde «Týǵan ólke» degen taqyrypta túsinik aldyq. Al, endi balalar aıtyńyzdarshy biz qaı Respýblıkada turamyz?
─ Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti kim?
─ Ultymyz qandaı?
─ Ana tilimiz qaı til?
─ Biz qaı qalada turamyz?
─ Jańaózen qalasyn jáne qalaı ataýǵa bolady?
─ Balalar, Jańaózen qalasy kún kúnnen kórkeıip, ásem qalaǵa aınalyp keledi. Onda ádemi sáýletti úıler, balabaqshalar, mektepter, oıyn alańdary kóbeıýde.
─ Endi balalar búgingi jańa taqyrybymyzǵa nazar aýdaraıyq!
İİİ. Jańa taqyryp: «Kólik túrleri»
Ǵajaıyp sát:
Balalarmen amandasyp topqa jol polısıa qyzmetkeri kirip keledi. Balalarmen kóńildi amandasyp, ózin tanystyrady
─ Balalar, senderdiń búgingi taqyryptaryń kólik túrleri bolǵandyqtan men senderge jolda júrý erejeleri jaıynda túsinik berýge keldim.
Baǵdarsham týraly, baǵdarshamnyń kózderin túsindiredi, jolda júrý tártibin úıretedi.
─ Balalar, senderge baǵdarsham unady ma jáne túsindińder me? Olaı bolsa maǵan kim túsindirip beredi?
Jandos: óz baǵytymyzdaǵy qyzyl túste toqtaımyz, sary túste júrýge daıyndalyp turamyz, al jasyl túste júremiz.
─ Óte jaqsy balalar, senderdiń baǵdarsham týraly túsingenderińizge óte qýanyshtymyn. Qosh saý bolyńdar, jolda aman – esen júrińder
─ Saý bolyńyz, jolyńyz bolsyn!
─ Balalar, jol polısıasynyń baǵdarsham jaıly aıtqan áńgimesinen keıin búgingi jańa taqyrybymyzdy jalǵastyramyz.
Ertede adamdar kólik retinde janýarlardy paıdalanǵan. Eger bizdiń qazaq halqyn alsa at, túıe mingen, úndister pildi, keıbir shyǵys halyqtary esek, buqa – sıyrlardy kólik qylǵan. Sýyq aımaqtarda ıtterdi shanaǵa jekken, buǵylardy kólik qylǵan (janýarlar dybysy)
Qazirgi tańda bul kólikterdiń mańyzy tómendedi. Qazir kóliktiń túrleri óte kóp, olardy birneshe topqa bólýge bolady: jerde júretin, aýada ushatyn, sýda júzetin kólikter.
Áýe kólikterine ushaq, tik ushaq, zymyran, al sý kólikterine keme, qaıyq, jer kólikterine mashına, avtobýs, velosıped, motosıkl t. b jatady. Jer kólikteriniń ózi birneshe túrge bólinedi. Olar júk tasymaldaýshy, jolaýshy tasymaldaýshy, aýyr jáne jeńil mashınalar. Bul kólikterdiń bárin arnaıy maman ıeleri júrgizedi. Ushaqty – ushqysh, mashınany – júrgizýshi, kemelerdi – keme kapıtany basqarady.
Bul kólikterdiń paıdasy – adamnyń eńbegin jeńildetedi, alysty jaqyndatady.
Mańǵystaý oblysy, Jańaózen qalasy,
№6 «Balapan» balabaqshasynyń tárbıeshisi
Rabıǵa Kóshkinbaıqyzy
Kólik túrleri. júkteý
Oqý is – áreketi: Aınalamen tanystyrý
Maqsaty: Kólik túrleri týraly bilim berý.
Bilimdilik: Sý, aýa jer kólikter túrlerimen tanystyrý, jolda júrý erejesi týraly bilimderin keńeıtý.
Damytýshylyq: Oılaý qabiletin damytý.
Tárbıelik: Ádeptilikke, meıirimdilikke, jolda júrý tártibin saqtaýǵa tárbıeleý.
Ádis – tásil: túsindirý, áńgimelesý, jumbaq jasyrý, kórsetý, suraq - jaýap.
Qoldanylatyn qural: Tehnıkalyq qural - jabdyqtar, kólik túrleri, baǵdarsham, ár bir kólikter slaıdpen kórsetiledi.
Oqý is - áreketiniń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
─ Balalar, búgin bizge kóptegen qonaqtar kelip otyr. Kóterińki kóńil kúımen qonaqtarmen «Shattyq sheńberge» turyp amandasyp alaıyq
Kúnniń kózi ashylsyn,
Kókke shýaq shashylsyn.
Qutty qonaq kelipti,
Tórimizge enipti.
Amandasý úlkenge,
Tárbıeniń basy ǵoı.
Al qanekeı bárimiz,
Sálem deıik úlkenge
Sálemetsizder me, apaılar!
─ Jaraısyńdar balalar, oryndarymyzǵa otyramyz!
─ Aıtyńyzdarshy balalar, búgin aptanyń 4 - shi kúni. Ol qalaı atalady?
─ Qazir jyldyń qaı mezgili?
─ Kúz mezgilinde qansha aı bar? Olar qandaı aılar?
─ Kúz mezgilinde qandaı ózgerister bolady?
─ Kúzdi «Jomart kúz» dep nege ataımyz?
─ Óte jaqsy, jaraısyńdar! Balalar kúz mezgilin sýretteıtin qandaı taqpaqtardy bilemiz?
Aqtilek: Mıýa mol - aq,
Alma men júzim.
Atymtaı jomart,
Sekildi kúziń.
Nuraı: Tústi altyn japyraq,
Aǵashtan úzilip.
Ushty uzaq saparǵa,
Tyrnalar tizilip.
Azamat: Qýandyryp bizderdi,
Merekeli kúz keldi.
Kel jemisti altyn kúz,
Kemeldensin altyn kúz.
─ Óte jaqsy jaraısyńdar.
İİ. Ótkendi qaıtalaý.
─ Balalar ótken oqý is - áreketimizde «Týǵan ólke» degen taqyrypta túsinik aldyq. Al, endi balalar aıtyńyzdarshy biz qaı Respýblıkada turamyz?
─ Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti kim?
─ Ultymyz qandaı?
─ Ana tilimiz qaı til?
─ Biz qaı qalada turamyz?
─ Jańaózen qalasyn jáne qalaı ataýǵa bolady?
─ Balalar, Jańaózen qalasy kún kúnnen kórkeıip, ásem qalaǵa aınalyp keledi. Onda ádemi sáýletti úıler, balabaqshalar, mektepter, oıyn alańdary kóbeıýde.
─ Endi balalar búgingi jańa taqyrybymyzǵa nazar aýdaraıyq!
İİİ. Jańa taqyryp: «Kólik túrleri»
Ǵajaıyp sát:
Balalarmen amandasyp topqa jol polısıa qyzmetkeri kirip keledi. Balalarmen kóńildi amandasyp, ózin tanystyrady
─ Balalar, senderdiń búgingi taqyryptaryń kólik túrleri bolǵandyqtan men senderge jolda júrý erejeleri jaıynda túsinik berýge keldim.
Baǵdarsham týraly, baǵdarshamnyń kózderin túsindiredi, jolda júrý tártibin úıretedi.
─ Balalar, senderge baǵdarsham unady ma jáne túsindińder me? Olaı bolsa maǵan kim túsindirip beredi?
Jandos: óz baǵytymyzdaǵy qyzyl túste toqtaımyz, sary túste júrýge daıyndalyp turamyz, al jasyl túste júremiz.
─ Óte jaqsy balalar, senderdiń baǵdarsham týraly túsingenderińizge óte qýanyshtymyn. Qosh saý bolyńdar, jolda aman – esen júrińder
─ Saý bolyńyz, jolyńyz bolsyn!
─ Balalar, jol polısıasynyń baǵdarsham jaıly aıtqan áńgimesinen keıin búgingi jańa taqyrybymyzdy jalǵastyramyz.
Ertede adamdar kólik retinde janýarlardy paıdalanǵan. Eger bizdiń qazaq halqyn alsa at, túıe mingen, úndister pildi, keıbir shyǵys halyqtary esek, buqa – sıyrlardy kólik qylǵan. Sýyq aımaqtarda ıtterdi shanaǵa jekken, buǵylardy kólik qylǵan (janýarlar dybysy)
Qazirgi tańda bul kólikterdiń mańyzy tómendedi. Qazir kóliktiń túrleri óte kóp, olardy birneshe topqa bólýge bolady: jerde júretin, aýada ushatyn, sýda júzetin kólikter.
Áýe kólikterine ushaq, tik ushaq, zymyran, al sý kólikterine keme, qaıyq, jer kólikterine mashına, avtobýs, velosıped, motosıkl t. b jatady. Jer kólikteriniń ózi birneshe túrge bólinedi. Olar júk tasymaldaýshy, jolaýshy tasymaldaýshy, aýyr jáne jeńil mashınalar. Bul kólikterdiń bárin arnaıy maman ıeleri júrgizedi. Ushaqty – ushqysh, mashınany – júrgizýshi, kemelerdi – keme kapıtany basqarady.
Bul kólikterdiń paıdasy – adamnyń eńbegin jeńildetedi, alysty jaqyndatady.
Mańǵystaý oblysy, Jańaózen qalasy,
№6 «Balapan» balabaqshasynyń tárbıeshisi
Rabıǵa Kóshkinbaıqyzy
Kólik túrleri. júkteý
You Might Also Like
