Orkestr quramyndaǵy aspaptar
Qyzylorda obylysy, Shıeli aýdany, N. Bekejanov aýyly
№156 N. Bekejanov atyndaǵy qazaq orta mektebiniń
áýez páni muǵalimi Sardarbekova Quralaı Qydyrbaıqyzy
3 synyp
Toqsandyq taqyryby: Qazaq halyq aspaptarynyń jańa ómiri
Sabaqtyń taqyryby: Orkestr quramyndaǵy aspaptar.
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń mamandyǵyna kásibı baǵdar berý.
Bilimdilik máni: Úlken ujym – ulttyq orkestrdiń quramymen tanystyrý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń jan – jaqty bilimderin arttyrý.
Tárbıelik máni: Ulttyq mýzykanyń, ulttyq aspaptyń urpaqtan – urpaqqa jetken mura ekendigin bilýge, ony qurmetteýge baýlý.
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty meńgertý
Sabaqtyń ádisi: Jańa sabaq túsindirý, áńgimeleý, mýzyka tyńdaý, shyǵarmashylyqqa baýlý.
Pánaralyq baılanysy: Mýzyka ádebıeti, tarıh, ádebıet.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi:
2. Úı tapsyrmasy: Daýys jattyǵýy: «Balalyq shaq» A. Mahanbetova
J. Eńsepovtiń «Qutty bolsyn mereke» ánin oryndaý.
Oı qozǵaý:
1. Eń alǵashqy ult aspaptar orkestrin qurǵan kim? A Jubanov
2. Alǵashqy orkestr quramynda qansha adam boldy? On bir
3. Dombyrany «Eki ishektiń birin qatty, birin sál - sál kem bura,
Naǵyz qazaq qazaq emes, naǵyz qazaq dombyra» dep asa qurmetteıdi.
4. Qorqytty ólimnen qutqarǵan aspap qandaı, aspap edi? Qobyz bolatyn. Mine, bul aspaptar ult aspaptar orkestriniń quramyna kiredi.
5. Dombyra men qobyz aspabynyń túrlenýi.
Dombyra tobyn ataıyq:
dombyra - prıma, dombyra - ált,
dombyra - bas, dombyra - kontrabas.
Qobyz tobyn ataımyz:
qobyz - prıma, qobyz - ált,
qobyz - bas, qobyz - kontrabas.
Sýretti kartochkalar arqyly toptastyrý
3. Jańa sabaq: Orkestr quramyndaǵy aspaptar.
Suraq - jaýap arqyly jańa sabaqty túsindirý
1. Balalar, qandaı ult aspaptar orkestrin bilesińder?
Olar Qurmanǵazy atyndaǵy ult aspaptar orkestri,
«Otyrar sazy» ult aspaptar orkestri.
2. Myna aspaptardy qandaı aspaptarǵa jatqyzamyz?
Úrmeli jáne urmaly aspaptar
3. Orkestr quramyn úrmeli jáne urmaly aspaptarsyz elestetý múmkin emes. Qazaq halqynda kóne úrmeli sybyzǵy aspaby saqtalǵan. Sybyzǵy aspaby eshqandaı ózgeriske ushyramaı, óziniń o bastaǵy tabıǵı túpnusqa qalpyn saqtap qaldy. Onyń esesine orkestr quramyna Eýropanyń fleıta jáne goboı syndy úrmeli aspaptary endi. Óıtkeni bul aspaptardyń úni sybyzǵymen para - par keledi.
4. Sonymen qatar orkestr quramy syrnaı aspabymen tolyqtyryldy. Syrnaı aspaby qazaq dalasyna 19 ǵasyrda tatarlardan kelip, tanymal bolyp ketken.
Qazaqtyń Maıra, Shashýbaı, Nartaı syndy ataqty aqyndary óz án - jyrlaryn syrnaı aspabynyń súıemeldeýimen oryndaǵan.
5. Al qazaqtyń eń kóne urmaly aspaptarynyń biri - daýylpaz
Daýylpazdy orkestrde oryndaýǵa laıyqtap, kólemin úlkeıtti. Úlkeıtilgen daýylpaz óziniń zor dybysymen orkestrde oryndaýǵa múmkindik aldy. Keıin kele daýylpaz aspaby Eýropanyń lıtavra aspabymen oryn aýystyrady. 6. Lıtavra aspabyna qosa Eýropanyń baraban jáne treýgolnık syndy aspaptary engiziledi. Sóıtip, orkestr quramynda jańa urmaly aspaptar toby paıda boldy.
Ánder men kúılerdi jeke aspaptarda jáne orkestrdiń oryndaýynda da tyńdaýǵa bolady. Orkestr quramynda kóptegen aspaptar bolady. Dombyra, qobyz, syrnaı, daýylpaz, dańǵyra, t. b. aspaptardyń ár túri bolady.
5. Mýzyka tyńdaıyq: Túrkeshtiń «Kóńilashar» kúıin Qurmanǵazy atyndaǵy ult aspaptar orkestriniń oryndaýynda tyńdaımyz. Kúı urmaly aspaptardyń únimen bastalady. Urmaly aspaptardyń úni attyń shabysyn elestetkendeı áser qaldyrady. Bul kúıdi kóbine úlken saltanatty keshterde oryndaıdy.
Mýzykany muqıat tyńdap urmaly aspaptardyń únin birge oryndap, yrǵaqty
seziný qabiletterin qalyptastyrý
4. Sergitý sáti: Oınaıyq ta, oılanaıyq.
Kim oıshyl: Sýretti sózjumbaqty shesh, qandaı sóz shyǵatynyn tabaıyq
O P G D
M R K L
E S I Y
N T R A
Kim tapqyr: Notalardyń durys ornalasý retin tap
1. 2. 3. 4.
Myna sýrette qansha mýzykalyq aspaptar beınelengen
6. Án úıreneıik: «Keldi, mine, Jańa jyl!» áni Bota Beısenovaniki
Áýesqoı kompozıtor Bota Beısenova ánshi jáne balalarǵa arnalǵan ánderi kóp.
Mysaly: «Ardaqty ustazym», «Alǵashqy ustazym», «Mektebi, aıaýly mektebim», «Aq dıdarly anashym», «Anajanym», «Qasıetti dombyra» t. b
Ándi tyńdatyp, áýenin meńgertip, hormen oryndaýǵa jáne toppen oryndaýǵa
mashyqtandyrý. Án kóńildi, jaıdary oryndalady.
1. Keldi, mine, Jańa jyl!
Shattyq syılap ár úıge!
Jańa baqyt, jańa nur,
Úlken, kishi, sábıge. 2ret
2. Jańa jaýǵan aq ulpa,
Qar jamyldy dalamyz.
Balalardy saǵynta,
Keldi Aıaz atamyz. 2ret
7. Qorytyndylaý: Búgingi tanysqan aspaptarymyz
Úrmeli aspaptar toby
fleıta goboı
Urmaly aspaptar toby
Lıtavra
Baraban, treýgolnık
Syrnaı toby: baıan
8. Úıge tapsyrma: Orkestr quramyndaǵy aspaptar jaıly oqýlyqtan oqý.
Bota Beısenovanyń «Keldi, mine, Jańa jyl!» ánin jattaý.
9. Baǵalaý: Sabaqqa belsene qatysqan balalardy maqtap, madaqtap baǵalaý.
10. Sabaq aıaqtaldy, saý bolyńdar.
№156 N. Bekejanov atyndaǵy qazaq orta mektebiniń
áýez páni muǵalimi Sardarbekova Quralaı Qydyrbaıqyzy
3 synyp
Toqsandyq taqyryby: Qazaq halyq aspaptarynyń jańa ómiri
Sabaqtyń taqyryby: Orkestr quramyndaǵy aspaptar.
Sabaqtyń maqsaty: Balalardyń mamandyǵyna kásibı baǵdar berý.
Bilimdilik máni: Úlken ujym – ulttyq orkestrdiń quramymen tanystyrý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń jan – jaqty bilimderin arttyrý.
Tárbıelik máni: Ulttyq mýzykanyń, ulttyq aspaptyń urpaqtan – urpaqqa jetken mura ekendigin bilýge, ony qurmetteýge baýlý.
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty meńgertý
Sabaqtyń ádisi: Jańa sabaq túsindirý, áńgimeleý, mýzyka tyńdaý, shyǵarmashylyqqa baýlý.
Pánaralyq baılanysy: Mýzyka ádebıeti, tarıh, ádebıet.
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi:
2. Úı tapsyrmasy: Daýys jattyǵýy: «Balalyq shaq» A. Mahanbetova
J. Eńsepovtiń «Qutty bolsyn mereke» ánin oryndaý.
Oı qozǵaý:
1. Eń alǵashqy ult aspaptar orkestrin qurǵan kim? A Jubanov
2. Alǵashqy orkestr quramynda qansha adam boldy? On bir
3. Dombyrany «Eki ishektiń birin qatty, birin sál - sál kem bura,
Naǵyz qazaq qazaq emes, naǵyz qazaq dombyra» dep asa qurmetteıdi.
4. Qorqytty ólimnen qutqarǵan aspap qandaı, aspap edi? Qobyz bolatyn. Mine, bul aspaptar ult aspaptar orkestriniń quramyna kiredi.
5. Dombyra men qobyz aspabynyń túrlenýi.
Dombyra tobyn ataıyq:
dombyra - prıma, dombyra - ált,
dombyra - bas, dombyra - kontrabas.
Qobyz tobyn ataımyz:
qobyz - prıma, qobyz - ált,
qobyz - bas, qobyz - kontrabas.
Sýretti kartochkalar arqyly toptastyrý
3. Jańa sabaq: Orkestr quramyndaǵy aspaptar.
Suraq - jaýap arqyly jańa sabaqty túsindirý
1. Balalar, qandaı ult aspaptar orkestrin bilesińder?
Olar Qurmanǵazy atyndaǵy ult aspaptar orkestri,
«Otyrar sazy» ult aspaptar orkestri.
2. Myna aspaptardy qandaı aspaptarǵa jatqyzamyz?
Úrmeli jáne urmaly aspaptar
3. Orkestr quramyn úrmeli jáne urmaly aspaptarsyz elestetý múmkin emes. Qazaq halqynda kóne úrmeli sybyzǵy aspaby saqtalǵan. Sybyzǵy aspaby eshqandaı ózgeriske ushyramaı, óziniń o bastaǵy tabıǵı túpnusqa qalpyn saqtap qaldy. Onyń esesine orkestr quramyna Eýropanyń fleıta jáne goboı syndy úrmeli aspaptary endi. Óıtkeni bul aspaptardyń úni sybyzǵymen para - par keledi.
4. Sonymen qatar orkestr quramy syrnaı aspabymen tolyqtyryldy. Syrnaı aspaby qazaq dalasyna 19 ǵasyrda tatarlardan kelip, tanymal bolyp ketken.
Qazaqtyń Maıra, Shashýbaı, Nartaı syndy ataqty aqyndary óz án - jyrlaryn syrnaı aspabynyń súıemeldeýimen oryndaǵan.
5. Al qazaqtyń eń kóne urmaly aspaptarynyń biri - daýylpaz
Daýylpazdy orkestrde oryndaýǵa laıyqtap, kólemin úlkeıtti. Úlkeıtilgen daýylpaz óziniń zor dybysymen orkestrde oryndaýǵa múmkindik aldy. Keıin kele daýylpaz aspaby Eýropanyń lıtavra aspabymen oryn aýystyrady. 6. Lıtavra aspabyna qosa Eýropanyń baraban jáne treýgolnık syndy aspaptary engiziledi. Sóıtip, orkestr quramynda jańa urmaly aspaptar toby paıda boldy.
Ánder men kúılerdi jeke aspaptarda jáne orkestrdiń oryndaýynda da tyńdaýǵa bolady. Orkestr quramynda kóptegen aspaptar bolady. Dombyra, qobyz, syrnaı, daýylpaz, dańǵyra, t. b. aspaptardyń ár túri bolady.
5. Mýzyka tyńdaıyq: Túrkeshtiń «Kóńilashar» kúıin Qurmanǵazy atyndaǵy ult aspaptar orkestriniń oryndaýynda tyńdaımyz. Kúı urmaly aspaptardyń únimen bastalady. Urmaly aspaptardyń úni attyń shabysyn elestetkendeı áser qaldyrady. Bul kúıdi kóbine úlken saltanatty keshterde oryndaıdy.
Mýzykany muqıat tyńdap urmaly aspaptardyń únin birge oryndap, yrǵaqty
seziný qabiletterin qalyptastyrý
4. Sergitý sáti: Oınaıyq ta, oılanaıyq.
Kim oıshyl: Sýretti sózjumbaqty shesh, qandaı sóz shyǵatynyn tabaıyq
O P G D
M R K L
E S I Y
N T R A
Kim tapqyr: Notalardyń durys ornalasý retin tap
1. 2. 3. 4.
Myna sýrette qansha mýzykalyq aspaptar beınelengen
6. Án úıreneıik: «Keldi, mine, Jańa jyl!» áni Bota Beısenovaniki
Áýesqoı kompozıtor Bota Beısenova ánshi jáne balalarǵa arnalǵan ánderi kóp.
Mysaly: «Ardaqty ustazym», «Alǵashqy ustazym», «Mektebi, aıaýly mektebim», «Aq dıdarly anashym», «Anajanym», «Qasıetti dombyra» t. b
Ándi tyńdatyp, áýenin meńgertip, hormen oryndaýǵa jáne toppen oryndaýǵa
mashyqtandyrý. Án kóńildi, jaıdary oryndalady.
1. Keldi, mine, Jańa jyl!
Shattyq syılap ár úıge!
Jańa baqyt, jańa nur,
Úlken, kishi, sábıge. 2ret
2. Jańa jaýǵan aq ulpa,
Qar jamyldy dalamyz.
Balalardy saǵynta,
Keldi Aıaz atamyz. 2ret
7. Qorytyndylaý: Búgingi tanysqan aspaptarymyz
Úrmeli aspaptar toby
fleıta goboı
Urmaly aspaptar toby
Lıtavra
Baraban, treýgolnık
Syrnaı toby: baıan
8. Úıge tapsyrma: Orkestr quramyndaǵy aspaptar jaıly oqýlyqtan oqý.
Bota Beısenovanyń «Keldi, mine, Jańa jyl!» ánin jattaý.
9. Baǵalaý: Sabaqqa belsene qatysqan balalardy maqtap, madaqtap baǵalaý.
10. Sabaq aıaqtaldy, saý bolyńdar.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany, Qulsary qalasy,
