InfoHub Logo

3 - synyp Dúnıetaný
Sabaq taqyryby: «Otbasy berekesi»
Sabaq maqsaty:
1 Otbasy - ár adamnyń shaǵyn otany. Ol qoǵamnyń bir bólshegi, ot bar jerde ómir bar. Otbasy degen keleshek urpaqty jalǵastyratyn bolashaq. Otbasynda adamdardyń alatyn orny týraly túsinik berý. Oqýshylarǵa áke - sheshe, baýyrdyń qadirin bilgizý.
2. Ul men qyzdar áke - sheshesiniń qamqorlyǵyna, sheksiz súıispenshiligine bólenip, olardyń dáýleti men qyzyǵyn kórip ǵana qoımaı, olardan adamgershilik, ádep - ınabat taǵylymyn alýǵa, jaqsy qasıetterdi boıyna sińirý, jaqsydan úırenip, jamannan jırenýge baýlý.
3. Ata - anasyna, týǵan jerge, Otanǵa degen súıispenshilikterin oıatý. Syılastyqqa, meıirimdilikke, tatýlyqqa, qamqorlyqqa tárbıeleý. Oqýshylardyń boıyna ata - anaǵa degen súıispenshilikti, qurmet sezimin oıatý, adal da parasatty ul men qyz tárbıeleý.

Sabaq barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq júrgizý
Baıaý án yrǵaǵy oınap turady. Interaktıvtik taqtadan ásem gúl shoqtary kórsetiledi.( Shyraq)
Sen baqytty ulansyń!
Anań – kúniń, júregiń,
Ákeń – ómir tiregiń.
Sen baqytty ulansyń,
Bári saǵan qýansyń!
Ájeń – asyl ardaǵyń,
atań – dana qorǵanyń.
Bári saǵan qýansyń.
Sen baqytty ulansyń,

Úı tapsyrmasy. Qonaqjaı (2 - 3 bala)
Áńgimelesý (beınerolık)
1. Otbasy degendi qalaı túsinesińder?
2. Otbasynyń syılastyǵyna qalaı qol jetkizýge bolady?
3. Otbasynyń tatýlyǵy qandaı tabystarǵa jetkizedi?
• Otbasy súıispenshilikti sezinýge úıretedi. Jaqsylyqqa jeteleıdi.
Eńbektenýge, bilim alýǵa kómektesedi. Úlkenderdi qurmetteýge, kishilerge qamqor bolýǵa tárbıeleıdi.
Mátinmen jumys (Interaktıvtik taqtadan oqıdy)
Kirispe sóz
Balalar, baıqadyńdar ma, áńgime ne týraly? (otbasy, týys týraly). Endeshe búgingi bizdiń sabaǵymyzdyń taqyryby «Otbasy - berekesi» dep atalady. Ata, áje, áke, ana, qaryndas, ini, ápke – otbasy bolyp esepteledi. Otbasynyń basshysy bolady. Basshy otbasynyń búkil sharýasyn uıymdastyrady. Basqa múshelerine qamqorlyq kórsetip, bastaryn biriktiredi. Otbasy músheleriniń bári de óz múmkindiginshe is atqarady: oqıdy, jumys isteıdi, úı sharýasymen aınalysady.. Otbasy tabysy da bárine ortaq. Onyń múshelerine kereginshe jumsalady. Otbasy týǵan - týystarmen qar
ym - qatynasta bolady. Otbasyna qamqorlyq – Respýblıkamyzdyń negizgi mindetteriniń biri. QR - nyń Ata Zańynyń 27 - babynda neke men otbasy, ana men áke jáne bala memlekettiń qorǵaýynda bolady dep kórsetilgen.
* Adamǵa ómirde eń qymbaty - otbasy. Otbasynda súıispenshilik, syılastyq, tatýlyq, baýyrmaldyq bolǵanda birlik bolady. Bir – birin aıalap, keshire, túsine bilgende otbasy berik bolady.
Qundylyq qunyn uǵyńdar
Otbasymda eń syıly _______________________
Eń qymbatty _______________________________
Eń aqyldy _________________________________
Eń súıkimdi _________________________________
Eń qurmetti ________________________________
Eń qundy __________________________________
Eń baǵaly _________________________________
Eń qajetti _________________________________

Oıyn. Tańǵajaıyp alań
1. Otbasynyń qorǵany kim? Áke
2. Bir shańyraq astynda otbasynan sózin qalaı túsinesiń?
3. Urlyq túbi qorlyq
4. Tárbıe otbasynan bastalady.
5. Ata - báıterek, bala - japyraq.
6. Syılasań, syıly bolasyń.
7. Óner aldy – birlik,
Yrys aldy – tirlik.
8. Oqýshynyń mindetterin ata. Bilim alý, kishige kómek, mektep formasyn saqtaý, mektep múlkin durys qoldaný.
9. Oqýshynyń quqyqtaryn ata. Bilim alýǵa, demalýǵa, densaýlyqty saqtaýǵa, qoǵamdyq jumystarǵa aralasý.
Sergitý sáti
Ushyrdyń baptap uıadan
Ketpeısiń oıdan, qıaldan
Armanǵa bıik qol sozsam
Turasyń demep jıi aldan
Kóńilim búgin alańdy
Kúttiń be, áke, balańdy
Shattyqpen jarqyn toıyńa
Syılaımyn sazdy bul ándi
Dáptermen jumys.
Oı qozǵaý
Qazybek bı:
«Tatý bolsa – aǵaıyn jaqyn,
Aqyldy bolsa – apaıyń jaqyn,
Baýyrmal bolsa - - iniń jaqyn,
Inabatty bolsa - keliniń jaqyn.
Altyn uıań – áıeliń qymbat,
Qut – bereke – atań qymbat,
Aınalaıyn - anań qymbat,
Meıirimdi - aǵań qymbat»,- depti.
Ata murań – asyl qazynań:

Tapsyrma men suraq - jaýap túrleri tómendegideı:
1. «Baıǵazy» salt - dástúriniń mazmunyn túsindirińiz.
«Baıǵazy» – balalardyń, jastardyń jańa kıimi úshin (mysaly, qamshy, shana, er toqym t. b) beriletin aqshalaı, zattaı syılyq, aqsha.

2. «Kórimdik» salt - dástúriniń mazmunyn túsindirińiz.
«Kórimdik» – jańa týǵan balaǵa, jas kelinge, qudasyna, kúıeýge beredi. Munyń mańyzy alyp berýde ǵana emes, jaqyn jýyqtyń adamgershiligin, nıetin, ashyq qoldyǵyn tanytýdyń belgisi retinde qaralady.

3. «Bastańǵy» saltynyń maǵynasyn túsindirińiz.
«Bastańǵy» – úıdiń úlkenderi jol júrip ketkende aýyl jastary sol úıge jınalyp, jolaýshylardyń jolda basy aýyrmasyn «Bastańǵy» jasa deıdi. Bastańǵynyń mánisi – jastardyń sol úıde oıyn - saýyq jasap, bas qosýynda.

4. «Itkóılek» saltynyń maǵynasyn túsindirińiz.
«Itkóılek» – yrymshyl halqymyz balany (týǵanyna qyryq kún) «qyrqynan» shyǵarylǵannan keıin onyń kóılegine tátti túıip, ıttiń moınyna baılap jiberetin dástúr bar. Itti balalar qýyp jetip, moınyndaǵy ıt kóılekti sheship alyp, táttisin bólip jeıdi. Kóılekti balasy joq kelinshekter yrym qylyp alady nemese adamdar alys jolǵa shyqqanda jol amandyǵyn tileý barysynda apattyń bolmaýyn yrym etip, boılarynda saqtaǵan.

5. «Jasaý» saltynyń maǵynasyn túsindirińiz.
«Jasaý» – uzatylǵan qyzǵa beriletin dúnıe - múlik «jasaý» dep atalady. Halyq qyzdyń jasaýyna jaqsy buıym, kilem, tekemet, ydys - aıaq, tósek - oryn, kıim - keshek, ásem áshekeıli zattar bergen. Aýqatty adamdar aq otaý tigip uzatqan. Jasaýdy qyzdyń enshisi dese de bolady.

6. «Enshi» saltynyń maǵynasyn túsindirińiz.
«Enshi» – balalary er jetip jeke úı bolǵanda ata - anasy oǵan otaý tigip, dúnıe - múlik, mal beredi. Muny «enshi» dep ataıdy.
Otbasy: tatý, baýyrmal, ınabatty, meıirimdi.

Y. Maqal - máteldiń bir sózi jasyrylyp, suraq bolyp qoıylady, jaýabyn balańyz ekeýińiz birlese otyryp tabyńyzdar.
1. Jaqsy adam eldiń yrysy, Jaqsy sóz jannyń nesi? ( tynysy)
2. Tozar eldiń janjaly bitpes,
Ozar eldiń nesi bitpes? (armany)
3. Eldiń erligi erinen tanylar,
Eldiń baılyǵy nesinen tanylar?(jerinen)
4. El qalaǵan ul - qyzdar –
El kógindegi neler? ( juldyzdar)
5. Yntymaqty elge eshkim jetpes,
Yntymaqsyz eldiń nesi bitpes?(ókinishi)
6. Anańa aýyr sóz aıtpa,
Atańa aýyr ne artpa?(júk)
7. Adam bolatyn bala qandaı?(aǵaıynshyl)
Baı bolatyn bala aıyrbasshyl.
8. Qatty ne kórse bala kúninde (tártip)
Ónerimen qýantady túbinde.
9. Qaraǵaıǵa qarap tal óser,
Nesine qarap bala óser?(qataryna)

Qorytyndy:
Otbasy degenimiz – bul músheleri týystyq qatynasta bolyp, basqa múshelerine qamqorlyq kórsetip, bastaryn biriktiretin shaǵyn qoǵam.
Qoǵam degenimiz – bul jalpyǵa birdeı maqsat - mindetteri bar, ómir jaǵdaılary men qarym - qatynastary biriktirilgen adamdar toby.
QR - nyń Ata zańy 27 – bap: Neke men otbasy, ana men áke jáne bala memlekettiń qorǵaýynda bolady. Teńge – Qazaqstan respýblıkasynyń memlekettik nyshany. Ánuran, Tý jáne Eltańba sıaqty ulttyq valúta da memlekettik nyshandardyń qataryna jatady.
Baǵalaý.