Qosh keldiń, Naýryz
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: «Qosh keldiń, Naýryz!»
Maqsaty: oqýshylarǵa naýryz merekesiniń mánin túsindirý, baýyrmaldyqqa, syılastyqqa tárbıeleý, halyq dástúrlerin qurmetteýge baýlý.
Kórnekiligi: býklet, jeke sýretter, slaıdtar, merekelik dastarhan, ásem bezendirilgen bólme, sıtatalar.
Jumystyń túri: Ashyq tárbıe saǵaty
Tárbıe saǵatynyń barysy:
1. Top jetekshisiniń kirispe sózi.
- Erteden merekelenip kele jatqan meıramnyń biri - Naýryz meıramy. Bul mereke jyl saıyn naýryz aıynyń 22-de kún men tún teńelip, qar erip, kók shyǵa bastaǵan kóktem aıynda toılanady. Sondyqtan, naýryz kúnin adamdar jańa jyldyń basy - «Ulystyń uly kúni» dep eseptep, jaqsy tilekpen, zor qýanyshpen qarsy alǵan. Bul kúndi jurt el aralap, úılerge kirip, naýryz kóje iship, án aıtyp, bı bılep, ulttyq oıyndar oınap, oıyn-saýyqpen ótkizgen. Naýryz kúni halyq bir-birimen kórisip amandasqan. Ókpe - renish umytylyp, dos bolady eken. Naýryzdyń 21 kúni Qydyr ata dalany aralaıdy eken. (Qydyr ata adamdarǵa baqyt - dáýlet ákeletin kórinbeıtin aqsaqal.)
2. Júrgizýshi:
Maldar tóldep, qoı qozdap,
Sútten bulaq aǵyzǵan.
Jańa jyldyń sıpaty,
Molshylyqqa ańyz bop.
Bastalypty Naýryzdan – dep Naýryzdy jyl basy sanaıdy!
3. Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar!
Toı dabylyn qaǵyp turǵan
Munda biz bar.
Estimegen, estidińder,
Tyńda meni, tyńdańdar
Bir orynda turmańdar!
4. Oqýshy
Belgisindeı ótken kún
«Amal» atty qalypty.
Naýryz – basy kóktemniń,
Súıikti aıy halyqtyń.
Naýryzda kúlimdep,
Kún kózi jylyndy.
Ózgeshe búgin lep
Qys – Taýǵa tyǵyldy.
Naýryzdy halqymyz,
Jyl basy dep sanaıdy.
Kónermeı saltymyz,
Kóp elge taraıdy.
5. Án aıtyldy kúni boıy.
Bul mereke – bizge oıyn.
Kójesi kóp, shelpegi kóp.
Jaqsy kórem naýryz toıyn.
«Saqına salý» oıyny
Bir, eki.
Jerdiń beti.
Sary shymshyq,
Tez ushyp shyq!
Ustalyp qalǵan oqýshy belgili bir shartty oryndaıdy. Shartty júrgizýshi aıtady.
6. Abaı «Jazǵyturym»
Jazǵyturym qalmaıdy qystyń syzy,
Masatydaı qulpyrar jerdiń júzi,
Jan – janýar, adamzat antalasa,
Ata – anadaı eljirer kúnniń kózi.
Jazdyń kórki enedi jyl qusymen,
Jaırańdasyp jas kúler qurbysymen.
Kórden jańa turǵandaı kempir men shal
Jalbańdasar óziniń turǵysymen.
Qyrdaǵy el oıdaǵy elmen aralasyp,
Kúlimdesip, kórisip, qushaq tasyp.
Sharýa qýǵan jastardyń moıny bosap,
Sybyrlasyp, syrlasyp, maýqyn basyp.
7. «Qosh keldiń, Naýryz!» áni
Kógildir kóktem, kóktem bul,
Kógildir kólshik qıaqty.
Jaýqazyndar kóktem bir
Tógilip turǵan sıaqty.
Kógildir kóktem, kók barqyt,
Shapanyn japty dalaǵa.
Jańbyryn tókti kók sarqyp,
Shóldep qapty jer - ana!
8. Naýryz toıy ádemi
Ájem eske túsiredi.
Bizderge arnap ádeıi
Naýryz kóje pisirdi.
Ashyldy da kebeje,
Dám ázirleý bastaldy.
Ájem naýryz kójege
Jeti túrli as saldy.
Bıdaı, kúrish, tary bar,
Bar súr et pen shujyǵy.
Ashshy qurty taǵy bar,
Kóje – eldiń yrzyǵy...
9. Taqtada naýryz kójege salynatyn taǵam túrleriniń aty jazylǵan kartochkalar ilýli turady. Suraq:
- Naýryz kóje pisirý úshin áýeli qaı taǵam túrin qazanǵa salamyz? Jaýapqa sáıkes taǵam túri alynyp, artyndaǵy suraq oqylady. Jaýap durys bolsa, syılyq beriledi. Barlyq suraq oqylyp bolǵasyn taǵam túrleri qazanǵa salynyp, kóje asylady. Sóıtip, tárbıe saǵatyna qatysýshylar merekelik dastarhanǵa shaqyrylady. Dastarhan basynda jaqsy tilekter jáne jarapazan aıtylady.
10. Jarapazan.
Aıtaıyn jarapazan esigińe-aý,
Sábı bitsin osy úıdiń esigine-aý.
Jarapazan tek qana din joly emes,
Buıyrtsyn dep aıtaıyn nesibeńe-aý,
Eski jyl ketip qalǵan esirkeıdi-aý
Jańa jyl kelip qalǵan neni isteıdi-aý.
Jańa jyl jetip kelgen júkpen keler,
Jubaılar jańa-jańa juppen keler.
Úıiń - úıiń úı eken,
Úıdiń kórki shı eken,
Saba kórki shı eken,
Sandyq kórki túıe eken,
Áshekeılep syrlaǵan,
Aq saraıdaı úıi bar,
Aq bókendeı qoıy bar,
Qara saqal kermıyq,
Qandaı baıdyń úıi eken?
Aıtamyn jarapazan úıińizge,
Ustaǵan úı aınala shıińizge,
Qoı berseń, qozy berseń kópsinbeımin.
Kelipsiz bıylǵy jyl kúıińizge.
Aıtamyn jarapazan úıińizge,
Týyrlyq úı aınala shıińizge:
Osy úıdiń shańyraǵy shap-shaq eken,
Jeńgemiz osy úıdegi appaq eken...
Aıtamyz jarapazan esigińe,
Qoshqardaı qos ul bersin besigińe.
11.Dastarhanǵa bata beriledi.
Naýryz batalary.
Ulys baqty bolsyn,
Ár kúnimiz jaqsy bolsyn,
Dostyǵymyz berik bolsyn,
Bilim - óner serik bolsyn!
Amansyz ba,
Ulys oń bolsyn.
Aq mol bolsyn,
Qaıda barsa, jol bolsyn!
Ulys baqty bolsyn,
Tórt túligi aqty bolsyn!
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn!
Maqsaty: oqýshylarǵa naýryz merekesiniń mánin túsindirý, baýyrmaldyqqa, syılastyqqa tárbıeleý, halyq dástúrlerin qurmetteýge baýlý.
Kórnekiligi: býklet, jeke sýretter, slaıdtar, merekelik dastarhan, ásem bezendirilgen bólme, sıtatalar.
Jumystyń túri: Ashyq tárbıe saǵaty
Tárbıe saǵatynyń barysy:
1. Top jetekshisiniń kirispe sózi.
- Erteden merekelenip kele jatqan meıramnyń biri - Naýryz meıramy. Bul mereke jyl saıyn naýryz aıynyń 22-de kún men tún teńelip, qar erip, kók shyǵa bastaǵan kóktem aıynda toılanady. Sondyqtan, naýryz kúnin adamdar jańa jyldyń basy - «Ulystyń uly kúni» dep eseptep, jaqsy tilekpen, zor qýanyshpen qarsy alǵan. Bul kúndi jurt el aralap, úılerge kirip, naýryz kóje iship, án aıtyp, bı bılep, ulttyq oıyndar oınap, oıyn-saýyqpen ótkizgen. Naýryz kúni halyq bir-birimen kórisip amandasqan. Ókpe - renish umytylyp, dos bolady eken. Naýryzdyń 21 kúni Qydyr ata dalany aralaıdy eken. (Qydyr ata adamdarǵa baqyt - dáýlet ákeletin kórinbeıtin aqsaqal.)
2. Júrgizýshi:
Maldar tóldep, qoı qozdap,
Sútten bulaq aǵyzǵan.
Jańa jyldyń sıpaty,
Molshylyqqa ańyz bop.
Bastalypty Naýryzdan – dep Naýryzdy jyl basy sanaıdy!
3. Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar!
Toı dabylyn qaǵyp turǵan
Munda biz bar.
Estimegen, estidińder,
Tyńda meni, tyńdańdar
Bir orynda turmańdar!
4. Oqýshy
Belgisindeı ótken kún
«Amal» atty qalypty.
Naýryz – basy kóktemniń,
Súıikti aıy halyqtyń.
Naýryzda kúlimdep,
Kún kózi jylyndy.
Ózgeshe búgin lep
Qys – Taýǵa tyǵyldy.
Naýryzdy halqymyz,
Jyl basy dep sanaıdy.
Kónermeı saltymyz,
Kóp elge taraıdy.
5. Án aıtyldy kúni boıy.
Bul mereke – bizge oıyn.
Kójesi kóp, shelpegi kóp.
Jaqsy kórem naýryz toıyn.
«Saqına salý» oıyny
Bir, eki.
Jerdiń beti.
Sary shymshyq,
Tez ushyp shyq!
Ustalyp qalǵan oqýshy belgili bir shartty oryndaıdy. Shartty júrgizýshi aıtady.
6. Abaı «Jazǵyturym»
Jazǵyturym qalmaıdy qystyń syzy,
Masatydaı qulpyrar jerdiń júzi,
Jan – janýar, adamzat antalasa,
Ata – anadaı eljirer kúnniń kózi.
Jazdyń kórki enedi jyl qusymen,
Jaırańdasyp jas kúler qurbysymen.
Kórden jańa turǵandaı kempir men shal
Jalbańdasar óziniń turǵysymen.
Qyrdaǵy el oıdaǵy elmen aralasyp,
Kúlimdesip, kórisip, qushaq tasyp.
Sharýa qýǵan jastardyń moıny bosap,
Sybyrlasyp, syrlasyp, maýqyn basyp.
7. «Qosh keldiń, Naýryz!» áni
Kógildir kóktem, kóktem bul,
Kógildir kólshik qıaqty.
Jaýqazyndar kóktem bir
Tógilip turǵan sıaqty.
Kógildir kóktem, kók barqyt,
Shapanyn japty dalaǵa.
Jańbyryn tókti kók sarqyp,
Shóldep qapty jer - ana!
8. Naýryz toıy ádemi
Ájem eske túsiredi.
Bizderge arnap ádeıi
Naýryz kóje pisirdi.
Ashyldy da kebeje,
Dám ázirleý bastaldy.
Ájem naýryz kójege
Jeti túrli as saldy.
Bıdaı, kúrish, tary bar,
Bar súr et pen shujyǵy.
Ashshy qurty taǵy bar,
Kóje – eldiń yrzyǵy...
9. Taqtada naýryz kójege salynatyn taǵam túrleriniń aty jazylǵan kartochkalar ilýli turady. Suraq:
- Naýryz kóje pisirý úshin áýeli qaı taǵam túrin qazanǵa salamyz? Jaýapqa sáıkes taǵam túri alynyp, artyndaǵy suraq oqylady. Jaýap durys bolsa, syılyq beriledi. Barlyq suraq oqylyp bolǵasyn taǵam túrleri qazanǵa salynyp, kóje asylady. Sóıtip, tárbıe saǵatyna qatysýshylar merekelik dastarhanǵa shaqyrylady. Dastarhan basynda jaqsy tilekter jáne jarapazan aıtylady.
10. Jarapazan.
Aıtaıyn jarapazan esigińe-aý,
Sábı bitsin osy úıdiń esigine-aý.
Jarapazan tek qana din joly emes,
Buıyrtsyn dep aıtaıyn nesibeńe-aý,
Eski jyl ketip qalǵan esirkeıdi-aý
Jańa jyl kelip qalǵan neni isteıdi-aý.
Jańa jyl jetip kelgen júkpen keler,
Jubaılar jańa-jańa juppen keler.
Úıiń - úıiń úı eken,
Úıdiń kórki shı eken,
Saba kórki shı eken,
Sandyq kórki túıe eken,
Áshekeılep syrlaǵan,
Aq saraıdaı úıi bar,
Aq bókendeı qoıy bar,
Qara saqal kermıyq,
Qandaı baıdyń úıi eken?
Aıtamyn jarapazan úıińizge,
Ustaǵan úı aınala shıińizge,
Qoı berseń, qozy berseń kópsinbeımin.
Kelipsiz bıylǵy jyl kúıińizge.
Aıtamyn jarapazan úıińizge,
Týyrlyq úı aınala shıińizge:
Osy úıdiń shańyraǵy shap-shaq eken,
Jeńgemiz osy úıdegi appaq eken...
Aıtamyz jarapazan esigińe,
Qoshqardaı qos ul bersin besigińe.
11.Dastarhanǵa bata beriledi.
Naýryz batalary.
Ulys baqty bolsyn,
Ár kúnimiz jaqsy bolsyn,
Dostyǵymyz berik bolsyn,
Bilim - óner serik bolsyn!
Amansyz ba,
Ulys oń bolsyn.
Aq mol bolsyn,
Qaıda barsa, jol bolsyn!
Ulys baqty bolsyn,
Tórt túligi aqty bolsyn!
Ulystyń uly kúni qutty bolsyn!
You Might Also Like
