- 20 qań. 2023 00:00
- 326
Sýyq tıý nemese tumaý kezinde ózińizge qalaı kómektesýge bolady?
Jedel respıratorlyq vırýstyq ınfeksıalar (JRVI) balalar arasynda eń kóp taralǵan aýrýlar bolyp tabylady jáne ata-analar úshin ol aýrý týraly bilý óte mańyzdy. Osy aýrýlar kezinde tynys alý joldary zardap shegedi, sondyqtan olardy tynys alý aýrýlary dep ataıdy. JRVI-niń ishindegi eń qaýiptisi — tumaý. Inkýbasıalyq kezeńi birneshe saǵattan 1-3 kúnge deıin, ásirese tumaýmen aýyratyn 2 jasqa deıingi balalar men sozylmaly aýrýlarmen aýyratyn 65 jastan asqan qarttar úshin qaýipti. Júkti áıelder de táýekel tobyna enedi.
Halyqtyń tumaýmen syrqattaný, asqynýlar men ólim-jitimdi tómendetýdegi jalǵyz tıimdi shara — bul vaksınasıa.
Tumaýǵa qarsy ımýnıtet bir kúnde paıda bolmaıdy: ony qalyptastyrý úshin ýaqyt qajet. Vaksınasıadan keıingi ımýnıtet 2-3 apta ishinde qalyptasady, 6-12 aıǵa deıin saqtalady. Epıdemıa bastalǵanǵa deıin vaksına alyp úlgerý kerek.
Tumaý jáne basqa ótkir respıratorlyq vırýstyq ınfeksıalar men aýrýshańdyqtyń ósý kezeńinde profılaktıkanyń jalpy sharalaryn saqtaý qajet:
— qolyńyzdy sabynmen jıi jýyńyz, ásirese jótelgennen nemese túshkirgennen keıin;
— páterdi, úı-jaılardy jıi jeldetińiz, sondaı-aq dymqyldatyp tazalaýdy júrgizińiz;
— dalaǵa shyqpas buryn muryn joldaryna oksolındi jaqpa jaǵyńyz, bul vırýstardyń tynys alý jolyna enýine jol bermeıdi;
— jeke qorǵanysh betperdelerin kıińiz.
Jattyǵý jasaý, sportpen aınalysý, jaqsy uıqy, durys tamaqtaný, kókónister, jemister, tabıǵı shyryndar, kompottardy paıdalaný sýyq tıýdiń aldyn alý (aýa-raıyna sáıkes kıim kıý) — bul sizdiń densaýlyǵyńyzǵa kepili bolatyn faktorlardyń tolyq tizimi emes ekenin eskertemiz.
Oqýǵa keńes beremiz:
Álem elderinde tumaýdy qalaı emdeıdi?
Sýyq tıýden emdelý: shyn máninde kómektesetin ári qoljetimdi ádister