Sútqorektiler klasynyń jalpy sıpattamasy
Qyzylorda oblysy,
Syrdarıa aýdany, Qoǵalykól aýyly,
№44 orta mektep bıologıa páni muǵalimi
Dosmaganbetova Farıda Kaldybaevna
Sabaqtyń taqyryby: Sútqorektiler klasynyń jalpy sıpattamasy
Maqsaty: Oqýshylarǵa sútqorektilerdiń tirshilik ortasy, syrtqy jáne ishki qurylysynyń erekshelikteri týraly aqparattar berý; oqýshylardyń burynnan biletin bilimderin paıdalana otyryp jańa materıaldardy ıgertý; synı oılaı alýǵa daǵdylandyrý, óz betinshe jumys jasaýǵa, ózin - ózi baǵalaýǵa jáne synyptasyn baǵalaı alýǵa úıretý
Kútiletin nátıjeler: Oqýshylarǵa sútqorektilerdiń tirshilik ortasy, syrtqy jáne ishki qurylysynyń erekshelikteri týraly biletin bolady; oqýshylardyń burynnan biletin bilimderin paıdalana otyryp jańa materıaldardy ıgeredi; synı oılaı alýǵa daǵdylanady, óz betinshe jumys jasaýdy, ózin - ózi baǵalaýdy jáne synyptasyn baǵalaı alýdy úırenedi
Kerekti qural - jabdyqtar: Resýrstar, ınteraktıvti taqta, kesteler, elektrondy oqýlyq, markerler, t, b
Qoldanylatyn ádister: problemalyq tapsyrmalar, juptyq, toptyq, jeke tapsyrmalar, «Jansyz zat» oıyny
Sabaq barysy: İ. Uıymdastyrý
Synyppen amandasý.
Erejemen tanysý
Topqa bólý, (4 top) ár oqýshyny nómirleý
Uqsas sózder arqyly
1 - top: karyn, ishek, óńesh, baýyr (as qorytý júıesiniń músheleri)
2 - top: júrek salatamyr, kók tamyr, qyltamyr (qan taratý júıesiniń músheleri)
3 - top: muryn, ókpe, keńirdek, kómeı (tynys alý júıesi músheleri)
4 - top: mı saýyty, mı, omyrtqa jotasy, julyn (mı - mı saýyty ishinde, omyrtqa jotasy ishinde - julyn ornalasady)
Ózin – ózi baǵalaý paraǵymen tanystyrý
Jańa sabaq:
1. Jeliler tıpi neshe tıp tarmaqqa bólinedi?
2. Omyrtqalylar tıp tarmaǵy qandaı klastarǵa bólinedi? Olaı bolsa búgingi ótkeli otyrǵan sabaǵymyz? Sútqorektiler klasy
Sútqorektiler klasy týraly ne bilgileriń keledi? 5 sekýn oılanamyz, jazamyz. 30 sekýnd aqyldasamyz, eń negizgi degen máselerdi ortaǵa salamyz. 4 nomerli oıynshy jaýap beredi. Sabaqtyń maqsaty aıqyndalady.
1 - tapsyrma: Bizge sútqorektiler jumbaq emes sondyqtan qazir senderge senemin, senbeımin kestesin beremin, sabaq basynda baǵandaryna jaýap berip kóreıik.
1. sútqorektilerdiń jer sharynda 5000 - ǵa jýyq túri bar
2. sútqorektilerdiń túgi teriniń qosalqy bólimi
3. sút bezi ter bezderiniń ózgergen túri
4. tyshqan men keriktiń moıny omyrtqalarynyń sany birdeı
5. sútqorektilerdiń tulǵasy eki bólikten turady – qursaq jáne keýde
6. sútqorektilirdiń qulaq qalqany syrtqy qulaqqa jatady
7. sútqorektilirde kloaka bolmaıdy
8. sútqorektiler jylyqandylar
9. sútqorektiler tek ishteı uryqtanady
10. sútqorektilirdiń ishinde jumyrtqalaıtyn túrleri bar
Sabaq sońynda baǵany durys toltyrylsa 1 - upaı, tolyqtyrý baǵany durys toltyrylsa 2 - upaı (sabaqtyń sońynda toltyrylady)
Elektrondyq oqýlyq arqyly jańa sabaqty túsiný
2 - tapsyrma: Juptyq tapsyrma
Oqýshylar senderge 6 synyp oqýshysynan ashyq hat kelipti. Jup bolyp talqylap jaýap berip kóreıik.(2 nomerli oqýshyjaýap berdi)
Ashyq hat
Qurmetti 7 «B» synyp oqýshylary!
Meniń úıde ıtim jáne mysyǵym bar. Itim ystyq kúnderi tilin salaqtatyp, jıi tynys alady jáne sýǵa jıi shomylady, al mysyǵym sýdan qorqady, sýǵa múlde túspeıdi. Nege mysyǵymnyń ústi únemi taza júredi, jaǵymsyz ıis shyqpaıdy, al ıtim tilin salaqtatyp júredi. Sebebin túsindirip berińizdershi? Sálemnen 6 synyp oqýshysy: Berdiǵalıev Aıdaýlet
Jaýaby: Mysyqtyń terisinen maı bólinbeıdi, sondyqtan da mysyq sýǵa túspeýge tyrysady, ter bezi tek tabandarynda bolady, sondyqtan jaǵymsyz ıis sezilmeıdi. Al ıttiń terisinde ter bezderi bolmaıdy sol sebepti dene temperatýrasyn turaqty saqtaý úshin artyq jylýdy tili arqyly aýzymen shyǵarady.
Toptyq jumys: Syzba sýretter beriledi. Ár top óz suraǵyna tolyq jaýap beredi jáne osy júıemen baılanysatyn júıeni aıtady.
İ top: 1. Sútqorektilerdiń as qorytý júıesi jáne ol basqa qandaı júıelermen baılanysýy múmkin?
İİ top: 1. Sútqorektilerdiń qan aınalym júıesi jáne ol qandaı júıelermen baılysady?
İİİ top: 1. Sútqorektilerdiń tirk - qımyl júıesi jáne ol qandaı júıelermen baılanysady?
İÚ top: Sútqorektilerdiń júıke júıesi jáne onyń basqa júıelermen baılanysy
Ár top múshesi ózi oryndaıtyn jumysty bólip alady, qorǵaıdy. (1 nomerli oqýshy)
topty barmaqpen baǵalaıdy
Qorytyndy Jeke jumys: 1. Senemin - senbeımin kestesin aıaqtaý (4 nomerli oqýshylarǵa tekserý maqsatynda oqytý)
2. «Jansyz zat» oıyny
Marker alamyz aq qaǵazǵa 10 sm kóleminde kez kelgen jansyz zattyń sýretin salamyz. 10sekýnt ýaqyt. Salǵan sýretterin sútqorektilerge uqsasatyǵyn aıtyp sóılem qurastyrady. 4 toptan bir oqýshy oqıdy, qalǵandary óz toptarynyń tusyna iledi. Barlyq oqýshylar oryndarynnan turyp aralaý (galereıa) arqyly ózgelerdiń jumystaryn kóredi.
Úıge tapsyrma: ár toptyń joǵarǵy jaǵyna ilingen sózderdi oqyp oǵan mán beremiz jáne qaı oqymystynyń sózine kelissek sonyń tusyna baryp turamyz. Tabıǵatty aıalaý jáne olardy qorǵaý barlyq adamdardyń mindetteri, olaı bolsa «Eger jer betinde barlyq sútqorektiler joıylyp ketse» degen taqyrypta shaǵyn esse jazyp kelemiz.
1) «Ár taýdyń basyn ańsaǵan arqar ashtan óledi» Oralhan Bókeıhan
2) «Kóldiń taqyrǵa aınalýy ońaı, Baıdyń taqyrǵa aınalýy ońaı» Sh. Murzaza
3) «Kún tabıǵatqa qandaı áser etse, aqyl - oı jumystary da adamǵa sondaı áser etedi» V. Gýmbold
4) «Biz tabıǵattan rahym kútip otyra almaımyz odan alý mindetimiz» I. V. Mıchýrın
Baǵalaý: Ózin baǵalaý paraǵyn toltyrý. Búgingi sabaqtaǵy kóńil kúıin bildiretin smaılık kóterý
Refleksıa: Búgingi sabaqtan ne úırendim? degen suraqqa óz oılaryn aıtady.
Tolyq nusqasyn júkteý
Syrdarıa aýdany, Qoǵalykól aýyly,
№44 orta mektep bıologıa páni muǵalimi
Dosmaganbetova Farıda Kaldybaevna
Sabaqtyń taqyryby: Sútqorektiler klasynyń jalpy sıpattamasy
Maqsaty: Oqýshylarǵa sútqorektilerdiń tirshilik ortasy, syrtqy jáne ishki qurylysynyń erekshelikteri týraly aqparattar berý; oqýshylardyń burynnan biletin bilimderin paıdalana otyryp jańa materıaldardy ıgertý; synı oılaı alýǵa daǵdylandyrý, óz betinshe jumys jasaýǵa, ózin - ózi baǵalaýǵa jáne synyptasyn baǵalaı alýǵa úıretý
Kútiletin nátıjeler: Oqýshylarǵa sútqorektilerdiń tirshilik ortasy, syrtqy jáne ishki qurylysynyń erekshelikteri týraly biletin bolady; oqýshylardyń burynnan biletin bilimderin paıdalana otyryp jańa materıaldardy ıgeredi; synı oılaı alýǵa daǵdylanady, óz betinshe jumys jasaýdy, ózin - ózi baǵalaýdy jáne synyptasyn baǵalaı alýdy úırenedi
Kerekti qural - jabdyqtar: Resýrstar, ınteraktıvti taqta, kesteler, elektrondy oqýlyq, markerler, t, b
Qoldanylatyn ádister: problemalyq tapsyrmalar, juptyq, toptyq, jeke tapsyrmalar, «Jansyz zat» oıyny
Sabaq barysy: İ. Uıymdastyrý
Synyppen amandasý.
Erejemen tanysý
Topqa bólý, (4 top) ár oqýshyny nómirleý
Uqsas sózder arqyly
1 - top: karyn, ishek, óńesh, baýyr (as qorytý júıesiniń músheleri)
2 - top: júrek salatamyr, kók tamyr, qyltamyr (qan taratý júıesiniń músheleri)
3 - top: muryn, ókpe, keńirdek, kómeı (tynys alý júıesi músheleri)
4 - top: mı saýyty, mı, omyrtqa jotasy, julyn (mı - mı saýyty ishinde, omyrtqa jotasy ishinde - julyn ornalasady)
Ózin – ózi baǵalaý paraǵymen tanystyrý
Jańa sabaq:
1. Jeliler tıpi neshe tıp tarmaqqa bólinedi?
2. Omyrtqalylar tıp tarmaǵy qandaı klastarǵa bólinedi? Olaı bolsa búgingi ótkeli otyrǵan sabaǵymyz? Sútqorektiler klasy
Sútqorektiler klasy týraly ne bilgileriń keledi? 5 sekýn oılanamyz, jazamyz. 30 sekýnd aqyldasamyz, eń negizgi degen máselerdi ortaǵa salamyz. 4 nomerli oıynshy jaýap beredi. Sabaqtyń maqsaty aıqyndalady.
1 - tapsyrma: Bizge sútqorektiler jumbaq emes sondyqtan qazir senderge senemin, senbeımin kestesin beremin, sabaq basynda baǵandaryna jaýap berip kóreıik.
1. sútqorektilerdiń jer sharynda 5000 - ǵa jýyq túri bar
2. sútqorektilerdiń túgi teriniń qosalqy bólimi
3. sút bezi ter bezderiniń ózgergen túri
4. tyshqan men keriktiń moıny omyrtqalarynyń sany birdeı
5. sútqorektilerdiń tulǵasy eki bólikten turady – qursaq jáne keýde
6. sútqorektilirdiń qulaq qalqany syrtqy qulaqqa jatady
7. sútqorektilirde kloaka bolmaıdy
8. sútqorektiler jylyqandylar
9. sútqorektiler tek ishteı uryqtanady
10. sútqorektilirdiń ishinde jumyrtqalaıtyn túrleri bar
Sabaq sońynda baǵany durys toltyrylsa 1 - upaı, tolyqtyrý baǵany durys toltyrylsa 2 - upaı (sabaqtyń sońynda toltyrylady)
Elektrondyq oqýlyq arqyly jańa sabaqty túsiný
2 - tapsyrma: Juptyq tapsyrma
Oqýshylar senderge 6 synyp oqýshysynan ashyq hat kelipti. Jup bolyp talqylap jaýap berip kóreıik.(2 nomerli oqýshyjaýap berdi)
Ashyq hat
Qurmetti 7 «B» synyp oqýshylary!
Meniń úıde ıtim jáne mysyǵym bar. Itim ystyq kúnderi tilin salaqtatyp, jıi tynys alady jáne sýǵa jıi shomylady, al mysyǵym sýdan qorqady, sýǵa múlde túspeıdi. Nege mysyǵymnyń ústi únemi taza júredi, jaǵymsyz ıis shyqpaıdy, al ıtim tilin salaqtatyp júredi. Sebebin túsindirip berińizdershi? Sálemnen 6 synyp oqýshysy: Berdiǵalıev Aıdaýlet
Jaýaby: Mysyqtyń terisinen maı bólinbeıdi, sondyqtan da mysyq sýǵa túspeýge tyrysady, ter bezi tek tabandarynda bolady, sondyqtan jaǵymsyz ıis sezilmeıdi. Al ıttiń terisinde ter bezderi bolmaıdy sol sebepti dene temperatýrasyn turaqty saqtaý úshin artyq jylýdy tili arqyly aýzymen shyǵarady.
Toptyq jumys: Syzba sýretter beriledi. Ár top óz suraǵyna tolyq jaýap beredi jáne osy júıemen baılanysatyn júıeni aıtady.
İ top: 1. Sútqorektilerdiń as qorytý júıesi jáne ol basqa qandaı júıelermen baılanysýy múmkin?
İİ top: 1. Sútqorektilerdiń qan aınalym júıesi jáne ol qandaı júıelermen baılysady?
İİİ top: 1. Sútqorektilerdiń tirk - qımyl júıesi jáne ol qandaı júıelermen baılanysady?
İÚ top: Sútqorektilerdiń júıke júıesi jáne onyń basqa júıelermen baılanysy
Ár top múshesi ózi oryndaıtyn jumysty bólip alady, qorǵaıdy. (1 nomerli oqýshy)
topty barmaqpen baǵalaıdy
Qorytyndy Jeke jumys: 1. Senemin - senbeımin kestesin aıaqtaý (4 nomerli oqýshylarǵa tekserý maqsatynda oqytý)
2. «Jansyz zat» oıyny
Marker alamyz aq qaǵazǵa 10 sm kóleminde kez kelgen jansyz zattyń sýretin salamyz. 10sekýnt ýaqyt. Salǵan sýretterin sútqorektilerge uqsasatyǵyn aıtyp sóılem qurastyrady. 4 toptan bir oqýshy oqıdy, qalǵandary óz toptarynyń tusyna iledi. Barlyq oqýshylar oryndarynnan turyp aralaý (galereıa) arqyly ózgelerdiń jumystaryn kóredi.
Úıge tapsyrma: ár toptyń joǵarǵy jaǵyna ilingen sózderdi oqyp oǵan mán beremiz jáne qaı oqymystynyń sózine kelissek sonyń tusyna baryp turamyz. Tabıǵatty aıalaý jáne olardy qorǵaý barlyq adamdardyń mindetteri, olaı bolsa «Eger jer betinde barlyq sútqorektiler joıylyp ketse» degen taqyrypta shaǵyn esse jazyp kelemiz.
1) «Ár taýdyń basyn ańsaǵan arqar ashtan óledi» Oralhan Bókeıhan
2) «Kóldiń taqyrǵa aınalýy ońaı, Baıdyń taqyrǵa aınalýy ońaı» Sh. Murzaza
3) «Kún tabıǵatqa qandaı áser etse, aqyl - oı jumystary da adamǵa sondaı áser etedi» V. Gýmbold
4) «Biz tabıǵattan rahym kútip otyra almaımyz odan alý mindetimiz» I. V. Mıchýrın
Baǵalaý: Ózin baǵalaý paraǵyn toltyrý. Búgingi sabaqtaǵy kóńil kúıin bildiretin smaılık kóterý
Refleksıa: Búgingi sabaqtan ne úırendim? degen suraqqa óz oılaryn aıtady.
Tolyq nusqasyn júkteý