Tabıǵat aıasynda
Taqyryby: Tabıǵat aıasynda
Maqsaty: 1. Oqýshylarǵa ekologıalyq tárbıe berý arqyly olardyń dúnıetanymyn, tabıǵatty qorǵaý qabiletterin arttyrý.
2. Tabıǵatty, qorshaǵan ortany aıalaýǵa, qorǵaýǵa, tazalyǵyn saqtaýǵa, qamqorlyq jasaýǵa, meıirimdi bolýǵa, jaýapkershilikke tárbıeleý.
3. Shyǵarmashylyq oılaý qabiletterin damytý, óz oıyn erkin jetkize bilýge daǵdylandyrý
Ádisi: áńgimelesý, suraq - jaýap,, taldaý, oı shaqyrý, toptyq jumys t. b
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, slaıd «Tabıǵat aıasynda»tabıǵat týraly danalyq sózdern.
Barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi. Psıhologıalyq daıyndyq.
Qol ustasyp bárimiz,
Jylylyqty sezeıik.
Shýaq shashqan kúndeı bop,
Kúlimsirep júreıik.
Muǵalim sózi: Qadirmendi ustazdar, ata - analar. Búgin 2 B synybynda ekologıalyq tárbıe baǵytynda «Tabıǵat aıasynda» atty ashyq synyp saǵaty uıymdastyrylyp otyr. Tárbıe sharanyń maqsaty - tabıǵatty, qorshaǵan ortany aıalaýǵa, qorǵaýǵa, tazalyǵyn saqtaýǵa, qamqorlyq jasaýǵa, meıirimdi bolýǵa, jaýapkershilikke tárbıeleý
İİ. Kirispe. "Adam -- tabıǵat perzenti"
–Kúndelikti kıip júrgen kıimimiz, oqıtyn kitabymyz, jazatyn qaǵazymyz, miner kóligimiz, aýyrǵanda paıdalanatyn dárimiz, tynys alar aýamyz, isher sýymyz -- osylardyń bári tabıǵattyń bizge tartqan syıy. Endeshe búgingi tárbıe saǵatymyz tabıǵatty qorǵaý jóninde bolmaq.
Tabıǵat - adam balasynyń qutty qonysy, jaıly mekeni, yrys - dáýleti, densaýlyǵynyń senimdi saqshysy. Sondyqtan halyq ony aıalaıdy, qadir tutady, kútip - baptaıdy.
"Adamnyń eki anasy bar: biri - týǵan anasy, ekinshisi - tabıǵat. Sondyqtan tabıǵatty aıalaı bileıik.
Ádilet:
Tabıǵat óziniń qaıtalanbas sulýlyǵymen, taýsylmas qyzyǵymen, myń san jaratylysymen, asqaq ta órligimen, óreń jetpes sheksizdigimen, al keıde mızamdaı náziktigimen qaıran qaldyrady. Tek qaıran qaldyryp qana qoımaıdy, óz baýyryndaǵy tirshilik ataýlyǵa jaıylyp tósek, ıilip jastyq bolyp, eń asylyn solardyń aýzyna tosady.
Mundaıda tabıǵat jany názik, meıirimi mol, erekshe tózimdi de beınetqor anań sıaqty bolyp kórinedi.
Adamzat balasy úshin tabıǵat -- keń saraı, máńgi tozbas baspana. Demek, óz tórińniń basyndaǵy tártip pen tazalyqty qalar bolsań túptep kelgende tabıǵatpen sanasý, oǵan qamqor bolý - adamzat balasynyń asyl paryzy. "Balyqqa - sý, qusqa aýa, ańǵa - orman - toǵaı, taý - dala qandaı qajet bolsa, adam balasy úshin Otan degen uly uǵym sondaı qajet.
Al tabıǵatty súıý -- Otanyńa qamqor bolý degen sóz" Qazirgi zamandaǵy ǵylym men tehnıkanyń jetilýine oraı, tabıǵatqa degen qamqorlyq ta erekshe qajet bolyp otyr."Qazaqstan -- 2030"baǵdarlamasynda Elbasymyz: "2030 jyly Qazaqstan móldir sýly, jasyl jelekti, aýasy taza aımaqqa aınalady -- dep atap kórsetken edi. Sondyqtan qorshaǵan ortany qorǵaý - árbir adamnyń tól mindeti. Adam balasy Tabıǵattyń eń uly perzenti bolýmen birge eń uly qamqorshysy da ekenin eshqashan esten shyǵarmaýymyz kerek.
İİİ. Negizgi bólim.
Ádilet. Endi «Tabıǵat ún qata alsa» atty beınebaıandy tamashalaıyq
Tabıǵat ana
Tabıǵat - ananyń Jer, Sý, Aýa degen uldary bolypty. Olar óte aqyldy, meıirimdi eken. Tabıǵat ana bir kúni uldaryn shaqyryp alyp:
– Adamdarǵa kóp qyzmet etken ulyma úlken syı tartamyn,-- dep ýáde beredi. Sonda uldary anasynyń aıtqanyna qýana kelisip, adamdarǵa jaqsylyq jasaýǵa kelisedi. Uldary jan - jaqqa ketip, adamdarǵa kóp ıgilikti is jasaıdy. Kúnderdiń kúninde uldary eline qaıtyp oralǵanda Analarynyń burynǵydan da beter kóriktene túskenine rıza bolǵan uldary:
- Apataı, Siz qandaı keremet kúıge túskensiz, munyń syry nede?-- degende Tabıǵat - ana:
- Aıaýly uldarym meniń, munyń syry senderdiń adamzatqa jasaǵan qaıyrymdylyqtaryńda, dep jaýap beredi. Sodan beri Jer, Sý, Aýa, Aǵash analarynyń sulýlyǵyn saqtap qalý úshin adamdarǵa adal qyzmet etip keledi eken.
Muǵalim sózi: Endi balalar osy Tabıǵat ananyń balalarynyń aty boıynsha 3 topqa bólinip otyrmyz.
"Jer" toby: "Kúte bilseń jer jomart"
"Sý" toby: "Sý bar jerde, yrys bar"
"Aýa" toby:"Aýa - ómir tynysy"
"Tabıǵatty qorǵaý – perzenttik boryshymyz"
Danıar:"Jer" toby: Jer - barsha baılyqtyń anasy. Jer tirshilikke nár berip, adam balasyn asyrap jatyr. Jerdiń qoınaýynda dándi daqyldar, jemis - jıdekter ósip shyǵady. Turmysqa qajetti paıdaly qazbalardy da jerden alady. Jerdi baptaı bilý, onyń qoınaýyndaǵy qazba baılyqtaryn durys ıgere bilý, Jer - Anany túletip gúldendire bilý - bizdiń boryshymyz.
Aıqyn."Sý" toby: Sý jer sharynda kógildir túspen boıalǵan, sý suıyq, qatty, gaz túrinde bolady. Sý - tirshilik kózi. Sýsyz jer betinde tirshilikti elestetý múmkin emes. Tabıǵattyń kórkin ajarlandyryp, jer betin saıaly baqqa aınaldyratyn baılyq kózi - sý. Halqymyz ejelden - aq sýdy qasterlep, "Sýly jer - nýly jer", Sýdyń da suraýy bar" dep sýdy erekshe baǵalaı bilgen.
Aıbolat. "Aýa" toby: Aýa - barlyq tirshilik ataýlyǵa tynys berýshi qudiret ıesi. "Aýa - ómir tynysy" dep beker aıtpaǵan. Adamnyń jaqsy dem alyp, durys tynyǵýyna taza aýanyń paıdasy mol. Aınaladaǵy jan - janýarlar da, ósimdikter de, adamdar da aýasyz tirshilik ete almaıdy. Adamdardyń densaýlyǵyna taza aýa óte qajet. Sondyqtan aýany lastanýdan saqtaýymyz qajet.
İİİ. "Tabıǵat - tal besigim"( Tabıǵat týraly óleń jyrlar aıtý)
Aısha: Súıeıik tabıǵatty aıalaıyq!
Biz de onan jaqsylyqty aıamaıyq!
Anadaı tabıǵattyń aıasynda,
Jadyrap jas balasha demalaıyq.
Aıqyn: Tamasha aspan men jeri qandaı,
Zeńgir taý, darıa shalqar kóli qandaı.
Orman, toǵaı, gúldengen baqshalary,
Paıdalanǵan bulardy eli qandaı!
Nuraı. Tabıǵatyń qupıasy tuńǵıyq,
Kóz jetpeıtin munarasy tym bıik,
Bilgen saıyn syryn onyń júremiz
Júrekterge óshpes jalyn nur quıyp
Aıbolat: Tabıǵattyń taryltpaıyq móldir káýsár tynysyn,
Pák tabıǵat ár júrektiń tamyljyǵyn jyrysyń.
Eı adamzat! Aqylǵa sal, qatygezdik jasama,
Óziń – daǵy sodan týdyń - tabıǵattyń ulysyń
Iasına: Nurly, sýly bolmasa,
Qonys ásem bolar ma?
Qaz - úıregi bolmasa,
Kóldiń kórki bola ma?
Dýadaǵy bolmasa,
Shóldiń kórki bola ma?
Orman - taýy bolmasa,
Jerdiń kórki bola ma?
Tabıǵat aıasynda júkteý
Maqsaty: 1. Oqýshylarǵa ekologıalyq tárbıe berý arqyly olardyń dúnıetanymyn, tabıǵatty qorǵaý qabiletterin arttyrý.
2. Tabıǵatty, qorshaǵan ortany aıalaýǵa, qorǵaýǵa, tazalyǵyn saqtaýǵa, qamqorlyq jasaýǵa, meıirimdi bolýǵa, jaýapkershilikke tárbıeleý.
3. Shyǵarmashylyq oılaý qabiletterin damytý, óz oıyn erkin jetkize bilýge daǵdylandyrý
Ádisi: áńgimelesý, suraq - jaýap,, taldaý, oı shaqyrý, toptyq jumys t. b
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, slaıd «Tabıǵat aıasynda»tabıǵat týraly danalyq sózdern.
Barysy
İ. Uıymdastyrý bólimi. Psıhologıalyq daıyndyq.
Qol ustasyp bárimiz,
Jylylyqty sezeıik.
Shýaq shashqan kúndeı bop,
Kúlimsirep júreıik.
Muǵalim sózi: Qadirmendi ustazdar, ata - analar. Búgin 2 B synybynda ekologıalyq tárbıe baǵytynda «Tabıǵat aıasynda» atty ashyq synyp saǵaty uıymdastyrylyp otyr. Tárbıe sharanyń maqsaty - tabıǵatty, qorshaǵan ortany aıalaýǵa, qorǵaýǵa, tazalyǵyn saqtaýǵa, qamqorlyq jasaýǵa, meıirimdi bolýǵa, jaýapkershilikke tárbıeleý
İİ. Kirispe. "Adam -- tabıǵat perzenti"
–Kúndelikti kıip júrgen kıimimiz, oqıtyn kitabymyz, jazatyn qaǵazymyz, miner kóligimiz, aýyrǵanda paıdalanatyn dárimiz, tynys alar aýamyz, isher sýymyz -- osylardyń bári tabıǵattyń bizge tartqan syıy. Endeshe búgingi tárbıe saǵatymyz tabıǵatty qorǵaý jóninde bolmaq.
Tabıǵat - adam balasynyń qutty qonysy, jaıly mekeni, yrys - dáýleti, densaýlyǵynyń senimdi saqshysy. Sondyqtan halyq ony aıalaıdy, qadir tutady, kútip - baptaıdy.
"Adamnyń eki anasy bar: biri - týǵan anasy, ekinshisi - tabıǵat. Sondyqtan tabıǵatty aıalaı bileıik.
Ádilet:
Tabıǵat óziniń qaıtalanbas sulýlyǵymen, taýsylmas qyzyǵymen, myń san jaratylysymen, asqaq ta órligimen, óreń jetpes sheksizdigimen, al keıde mızamdaı náziktigimen qaıran qaldyrady. Tek qaıran qaldyryp qana qoımaıdy, óz baýyryndaǵy tirshilik ataýlyǵa jaıylyp tósek, ıilip jastyq bolyp, eń asylyn solardyń aýzyna tosady.
Mundaıda tabıǵat jany názik, meıirimi mol, erekshe tózimdi de beınetqor anań sıaqty bolyp kórinedi.
Adamzat balasy úshin tabıǵat -- keń saraı, máńgi tozbas baspana. Demek, óz tórińniń basyndaǵy tártip pen tazalyqty qalar bolsań túptep kelgende tabıǵatpen sanasý, oǵan qamqor bolý - adamzat balasynyń asyl paryzy. "Balyqqa - sý, qusqa aýa, ańǵa - orman - toǵaı, taý - dala qandaı qajet bolsa, adam balasy úshin Otan degen uly uǵym sondaı qajet.
Al tabıǵatty súıý -- Otanyńa qamqor bolý degen sóz" Qazirgi zamandaǵy ǵylym men tehnıkanyń jetilýine oraı, tabıǵatqa degen qamqorlyq ta erekshe qajet bolyp otyr."Qazaqstan -- 2030"baǵdarlamasynda Elbasymyz: "2030 jyly Qazaqstan móldir sýly, jasyl jelekti, aýasy taza aımaqqa aınalady -- dep atap kórsetken edi. Sondyqtan qorshaǵan ortany qorǵaý - árbir adamnyń tól mindeti. Adam balasy Tabıǵattyń eń uly perzenti bolýmen birge eń uly qamqorshysy da ekenin eshqashan esten shyǵarmaýymyz kerek.
İİİ. Negizgi bólim.
Ádilet. Endi «Tabıǵat ún qata alsa» atty beınebaıandy tamashalaıyq
Tabıǵat ana
Tabıǵat - ananyń Jer, Sý, Aýa degen uldary bolypty. Olar óte aqyldy, meıirimdi eken. Tabıǵat ana bir kúni uldaryn shaqyryp alyp:
– Adamdarǵa kóp qyzmet etken ulyma úlken syı tartamyn,-- dep ýáde beredi. Sonda uldary anasynyń aıtqanyna qýana kelisip, adamdarǵa jaqsylyq jasaýǵa kelisedi. Uldary jan - jaqqa ketip, adamdarǵa kóp ıgilikti is jasaıdy. Kúnderdiń kúninde uldary eline qaıtyp oralǵanda Analarynyń burynǵydan da beter kóriktene túskenine rıza bolǵan uldary:
- Apataı, Siz qandaı keremet kúıge túskensiz, munyń syry nede?-- degende Tabıǵat - ana:
- Aıaýly uldarym meniń, munyń syry senderdiń adamzatqa jasaǵan qaıyrymdylyqtaryńda, dep jaýap beredi. Sodan beri Jer, Sý, Aýa, Aǵash analarynyń sulýlyǵyn saqtap qalý úshin adamdarǵa adal qyzmet etip keledi eken.
Muǵalim sózi: Endi balalar osy Tabıǵat ananyń balalarynyń aty boıynsha 3 topqa bólinip otyrmyz.
"Jer" toby: "Kúte bilseń jer jomart"
"Sý" toby: "Sý bar jerde, yrys bar"
"Aýa" toby:"Aýa - ómir tynysy"
"Tabıǵatty qorǵaý – perzenttik boryshymyz"
Danıar:"Jer" toby: Jer - barsha baılyqtyń anasy. Jer tirshilikke nár berip, adam balasyn asyrap jatyr. Jerdiń qoınaýynda dándi daqyldar, jemis - jıdekter ósip shyǵady. Turmysqa qajetti paıdaly qazbalardy da jerden alady. Jerdi baptaı bilý, onyń qoınaýyndaǵy qazba baılyqtaryn durys ıgere bilý, Jer - Anany túletip gúldendire bilý - bizdiń boryshymyz.
Aıqyn."Sý" toby: Sý jer sharynda kógildir túspen boıalǵan, sý suıyq, qatty, gaz túrinde bolady. Sý - tirshilik kózi. Sýsyz jer betinde tirshilikti elestetý múmkin emes. Tabıǵattyń kórkin ajarlandyryp, jer betin saıaly baqqa aınaldyratyn baılyq kózi - sý. Halqymyz ejelden - aq sýdy qasterlep, "Sýly jer - nýly jer", Sýdyń da suraýy bar" dep sýdy erekshe baǵalaı bilgen.
Aıbolat. "Aýa" toby: Aýa - barlyq tirshilik ataýlyǵa tynys berýshi qudiret ıesi. "Aýa - ómir tynysy" dep beker aıtpaǵan. Adamnyń jaqsy dem alyp, durys tynyǵýyna taza aýanyń paıdasy mol. Aınaladaǵy jan - janýarlar da, ósimdikter de, adamdar da aýasyz tirshilik ete almaıdy. Adamdardyń densaýlyǵyna taza aýa óte qajet. Sondyqtan aýany lastanýdan saqtaýymyz qajet.
İİİ. "Tabıǵat - tal besigim"( Tabıǵat týraly óleń jyrlar aıtý)
Aısha: Súıeıik tabıǵatty aıalaıyq!
Biz de onan jaqsylyqty aıamaıyq!
Anadaı tabıǵattyń aıasynda,
Jadyrap jas balasha demalaıyq.
Aıqyn: Tamasha aspan men jeri qandaı,
Zeńgir taý, darıa shalqar kóli qandaı.
Orman, toǵaı, gúldengen baqshalary,
Paıdalanǵan bulardy eli qandaı!
Nuraı. Tabıǵatyń qupıasy tuńǵıyq,
Kóz jetpeıtin munarasy tym bıik,
Bilgen saıyn syryn onyń júremiz
Júrekterge óshpes jalyn nur quıyp
Aıbolat: Tabıǵattyń taryltpaıyq móldir káýsár tynysyn,
Pák tabıǵat ár júrektiń tamyljyǵyn jyrysyń.
Eı adamzat! Aqylǵa sal, qatygezdik jasama,
Óziń – daǵy sodan týdyń - tabıǵattyń ulysyń
Iasına: Nurly, sýly bolmasa,
Qonys ásem bolar ma?
Qaz - úıregi bolmasa,
Kóldiń kórki bola ma?
Dýadaǵy bolmasa,
Shóldiń kórki bola ma?
Orman - taýy bolmasa,
Jerdiń kórki bola ma?
Tabıǵat aıasynda júkteý