Táýelsizdik – tuǵyrym!
Ońtústik Qazaqstan oblysy, Kentaý qalasy, Qarnaq aýyly.
M. Qashǵarı atyndaǵy mektep - lıseı bastaýysh synyp muǵalimi
Saıda Marıpjanovna Kambarbekova
Taqyryby: Táýelsizdik – tuǵyrym!
Maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Otan, týǵan jer, táýelsizdik týraly túsinik berý;
Damytýshylyq: Eriktilikti damyta otyryp, patrıottyq, adamgershilik sezimderin boıyna sińirgen shyǵarmashylyq qabileti damyǵan jeke tulǵany qalyptastyrý;
Tárbıelik: Oqýshylardy elin, jerin, tilin qurmetteýge, Otandy súıýge, memlekettik rámizderdi qurmetteýge, týǵan jerin qorǵaýǵa tárbıeleý.
Sabaq túri: ıntegrasıalanǵan ashyq tárbıe saǵaty.
Kórnekiligi: QR memlekettik rámizderi, Qr Konstıtýsıasy, QR kartasy, qabyrǵa gazetteri, búktemeler.
Tehnık quraldar: mýltıproektor, kompúter.
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý:
1. Muǵalimniń kirispe sózi.
2. QR memlekettik Ánurany oryndalady.
3. Psıhologıalyq daıyndyq:
- Balalar, kim ata - anasyn jaqsy kórse, bir ret qol soǵady.
- Kim aýylymyzdy jaqsy kórse, eki ret qol soǵady.
- Kim mektebimizdi jaqsy kórse, úsh ret qol soǵady.
- Kim Otanymyzdy jaqsy kórse, tórt ret qol soǵady. (oqýshylar dý qol shapalaqtaıdy)
Muǵalim:
- Rahmet, balalar. Demek, sender Otanymyzdy qatty jaqsy kóredi ekensińder.
İİ. Negizgi bólim:
Muǵalim:
Otan – adamnyń túp - tuqıany, ata - babalarynan beri qaraı kindik qany tamyp, ósip - ónip kele jatqan jeri. Qaı eldiń adamy bolsyn, óz Otanyn dúnıedegi eń qymbatty, eń qasıetti, eń aıaýlysy – Anasyna bóleıdi. Qazaq elinde turatyn adamdardyń Otany – Qazaqstan Respýblıkasy. Qazaq jeri – bir shetinen ekinshi shetine deıin qus qanaty talatyn ulanǵaıyr keń ólke. Ol Soltústiginde Reseımen, shyǵysynda Qytaı Halyq Respýblıkasymen, ońtústiginde Qyrǵyz, Ózbek, Túrkimen elimen, al batysynda Ázerbaıjan Respýblıkalarymen shektesedi (kartadan kórsetý).
1991 jyl 16 jeltoqsanda Qazaqstan óz táýelsizdigine ıe boldy. Sender Táýelsiz Qazaqstanda dúnıege kelgen baqytty balalarsyńdar. Olaı bolsa, qazir Táýelsiz elimiz týraly vıdeoúzindini tamashalaıyq.
1. Mýltıproektordan Qazaq eli týraly kórinis kórsetý.
2. Bı. «Bıleıik»
3. Otan týraly óleńder.
Dıldora: Otan deımiz ósirgen elimizdi,
Otan deımiz týǵan jer, atameken.
Bıik taý, orman - toǵaı, kólimizdi,
Otan deımiz keń – baıtaq astanany.
Jasyl jaılaý, jańa jol, jas qalany.
Otannyń sheti de joq, shegi de joq
Ol biraq óz úıińnen bastalady.
Ýmıd: Baıtaq elim – Qazaqstan - Gúlistan,
Juldyzdary jarqyraǵan Shyǵystan.
Bar álemge dastarhan bop jaıylǵan,
Barlyq ulttyń tilin taýyp uǵysqan.
Taýlaryń bar aspanymen tildesken,
Aıdarynan salqyn samal jel esken.
Mahfýza: 20 jyl toldy táýelsizdik alǵanyńa,
Halqym, mine jettiń búgin armanyńa.
Toıladyq táýelsizdik mereı toıyn
Nyq basyp bolashaqtyń tańdaryna.
Shahzad: 20 jyl! Táýelsiz elmiz! 20asý!
Alys - jaqyn eldermenen sanasý.
Qudaı ózi kórshi qylǵan ulttarmen,
Barlyq memlekettermen sanasý.
4. Sahna kórinisi: «Otan degen ne ózi?» (muǵalim men oqýshylar)
Tımýr: - Apaı, Otan degen ne ózi?
Muǵalim: Mektep – bilim oshaǵy,
Saǵan ashar qushaǵyn.
Shahrızad: - Apaı, Otan degen ne ózi?
Muǵalim: Otan degen otbasyń,
Ata - anań, qurdasyń.
Dılár: - Apaı, Elordamyz qaı qala?
Muǵalim: Elordamyz Astana,
Záýlim úıler qanshama.
Maqsat: - Apaı, bizdiń qala qaı qala?
Muǵalim: Qarataýdyń táji ol
Ásem qala Kentaý ǵoı.
Tilegim bar sizderge
Qulaq túriń bizderge:
Tileımin, búldirshinder óse bersin,
Ustazdar da bilimderin bere bersin
Elimizdiń damýyna úles qosqan
Nar tulǵaly aǵalardaı bola bersin - dep mýltıproektordan Elbasy N. Á. Nazarbaevtiń portreti kórsetiledi.
5. Án «Elim». Hor.
Muǵalim: Qazaqstan Respýblıkasy óz táýelsizdigin alǵan soń, 1992 jyly 4 shildede memlekettik rámizderi qabyldandy. Olar: QR týy, eltańbasy jáne ánuran.
Memlekettik rámizderdi bilý, qrmetteý, olardyń avtorlaryn bilý, sıpattap berý, jattan aıta alý ár birimizdiń boryshymyz.
6. Memlekettik rámizder týraly málimet berý: Nıgara, Sardar, Izzatýlla. (mýltıproektordan QR týy, eltańbasy, ánurany kórsetilip turady)
7. Óleńder:
Shahrızad: Aınymaıdy aspannan
Bizdiń týdyń boıaýy.
Ony halyq qashanda
Bıikke ilip qoıady.
Sevınch: Altyn qanat kómkergen
Shańyraq bar, ýyq bar,
Ásem beıne kóringen
Jaı beıne emes, uǵyp al.
Dılár: Maǵynaly, symbatty,
Bar osyndaı belgimiz
Maǵan, saǵan qymbatty
Eltańbasy ol elimniń.
Maqsat: Ánuranym – jan uranym,
Aıtar ánim, sóıler sózim,
Týǵan jerim, saǵynarym
Júrsem eger dúnıe kezip
Tımýr: Taýymyzdyń kóne kúnniń
Dalamyzdyń baıtaq úni.
Ol áni ǵoı júregimniń
Myń qaıtalap aıtqan muńy.
8. Bı. «Baba - oppa».
Muǵalim: 1995 jyl 30 tamyz Respýblıkalyq referendýmda Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy qabyldandy. Konstıtýsıa – 9 bólim, 98 baptan turady. Ata Zańymyzdyń 30 - babynda «Balalar mektepterde tegin oqytylady» dep aıtylǵan. Sondyqtan da biz mektepte tegin oqyp, bilim alamyz. ( mýltıproektordan QR Konstıtýsıasy kórsetilip turady)
Án. «Jas urpaq»
9. Otan týraly óleńder
Javahır: Jany jaısań er minez jurtym meniń,
Júrek bolyp keýdemde dúrsildediń
Ata - babam ańsaǵan azattyqtyń,
Jeńisi men jemisi – bul kúnderim.
Nozlı: Kóginde tur kók baıraǵyń jelbirep,
Eltańbaǵa qaraımyz biz eljirep.
Ánurandy sharyqtata shyrqaımyz,
Babalardy eske alyp erjúrek.
Sardar: Endi búgin kók baıraǵym jelbirep,
Ánuranym jalǵap aldy ǵumyrdy.
Babalardan muraǵa qalǵan Eltańba
Baıaǵysha kep tórime ilindi.
10. Bı.
11. Án. «Otan»
12. Qabyrǵa gazetin túsindirý.
13. Án. «Týǵan kún»
İİİ. Qorytyndylaý.
Muǵalim: «Otan otbasynan bastalady», «Otan úshin otqa tús, kúımeısiń», «Týǵan jerge týyń tik» degen halqymyzdyń dana naqyldary bar. Biz osyndaı táýelsiz, beıbit elde ómir súrip jatqanymyzdy maqtan tutamyz. Ózimizdiń jaqsy oqýymyz, úlgili tártibimizben Otanymyzdyń ósip - órkendeýine óz úlesimizdi qosamyz. Qurmetti, oqýshylar, búgin búkil qazaq eli toılap jatqan beıbitshilik pen jasampazdyqtyń, kelisimniń, táýelsizdiktiń 20 jyldyǵyna arnalǵan tárbıe saǵatymyzdy qazaq halqynyń aqıyq aqyny Muqaǵalı Maqataevtiń «Úsh baqytym» óleńimen aıaqtaımyz.
Úsh baqytym.
Eń birinshi baqytym halqym meniń,
Soǵan berem oıymnyń altyn kenin.
Ol bar bolsa, men barmyn, qor bolmaımyn,
Qymbattyraq altynnan narqym meniń.
Al, ekinshi baqytym - tilim meniń,
Jas júrekti tilimmen tilimdedim.
Keı - keıde dúnıeden túńilsem de,
Qasıetti tilimnen túńilmedim.
Baqytym bar úshinshi - Otan degen,
«Kim myqty?» dese bireý, «Otan» der em.
Oty sóngen jalǵanda jan barsyń ba,
Oılanbaı - aq, keldaǵy ot al menen.
M. Qashǵarı atyndaǵy mektep - lıseı bastaýysh synyp muǵalimi
Saıda Marıpjanovna Kambarbekova
Taqyryby: Táýelsizdik – tuǵyrym!
Maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Otan, týǵan jer, táýelsizdik týraly túsinik berý;
Damytýshylyq: Eriktilikti damyta otyryp, patrıottyq, adamgershilik sezimderin boıyna sińirgen shyǵarmashylyq qabileti damyǵan jeke tulǵany qalyptastyrý;
Tárbıelik: Oqýshylardy elin, jerin, tilin qurmetteýge, Otandy súıýge, memlekettik rámizderdi qurmetteýge, týǵan jerin qorǵaýǵa tárbıeleý.
Sabaq túri: ıntegrasıalanǵan ashyq tárbıe saǵaty.
Kórnekiligi: QR memlekettik rámizderi, Qr Konstıtýsıasy, QR kartasy, qabyrǵa gazetteri, búktemeler.
Tehnık quraldar: mýltıproektor, kompúter.
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý:
1. Muǵalimniń kirispe sózi.
2. QR memlekettik Ánurany oryndalady.
3. Psıhologıalyq daıyndyq:
- Balalar, kim ata - anasyn jaqsy kórse, bir ret qol soǵady.
- Kim aýylymyzdy jaqsy kórse, eki ret qol soǵady.
- Kim mektebimizdi jaqsy kórse, úsh ret qol soǵady.
- Kim Otanymyzdy jaqsy kórse, tórt ret qol soǵady. (oqýshylar dý qol shapalaqtaıdy)
Muǵalim:
- Rahmet, balalar. Demek, sender Otanymyzdy qatty jaqsy kóredi ekensińder.
İİ. Negizgi bólim:
Muǵalim:
Otan – adamnyń túp - tuqıany, ata - babalarynan beri qaraı kindik qany tamyp, ósip - ónip kele jatqan jeri. Qaı eldiń adamy bolsyn, óz Otanyn dúnıedegi eń qymbatty, eń qasıetti, eń aıaýlysy – Anasyna bóleıdi. Qazaq elinde turatyn adamdardyń Otany – Qazaqstan Respýblıkasy. Qazaq jeri – bir shetinen ekinshi shetine deıin qus qanaty talatyn ulanǵaıyr keń ólke. Ol Soltústiginde Reseımen, shyǵysynda Qytaı Halyq Respýblıkasymen, ońtústiginde Qyrǵyz, Ózbek, Túrkimen elimen, al batysynda Ázerbaıjan Respýblıkalarymen shektesedi (kartadan kórsetý).
1991 jyl 16 jeltoqsanda Qazaqstan óz táýelsizdigine ıe boldy. Sender Táýelsiz Qazaqstanda dúnıege kelgen baqytty balalarsyńdar. Olaı bolsa, qazir Táýelsiz elimiz týraly vıdeoúzindini tamashalaıyq.
1. Mýltıproektordan Qazaq eli týraly kórinis kórsetý.
2. Bı. «Bıleıik»
3. Otan týraly óleńder.
Dıldora: Otan deımiz ósirgen elimizdi,
Otan deımiz týǵan jer, atameken.
Bıik taý, orman - toǵaı, kólimizdi,
Otan deımiz keń – baıtaq astanany.
Jasyl jaılaý, jańa jol, jas qalany.
Otannyń sheti de joq, shegi de joq
Ol biraq óz úıińnen bastalady.
Ýmıd: Baıtaq elim – Qazaqstan - Gúlistan,
Juldyzdary jarqyraǵan Shyǵystan.
Bar álemge dastarhan bop jaıylǵan,
Barlyq ulttyń tilin taýyp uǵysqan.
Taýlaryń bar aspanymen tildesken,
Aıdarynan salqyn samal jel esken.
Mahfýza: 20 jyl toldy táýelsizdik alǵanyńa,
Halqym, mine jettiń búgin armanyńa.
Toıladyq táýelsizdik mereı toıyn
Nyq basyp bolashaqtyń tańdaryna.
Shahzad: 20 jyl! Táýelsiz elmiz! 20asý!
Alys - jaqyn eldermenen sanasý.
Qudaı ózi kórshi qylǵan ulttarmen,
Barlyq memlekettermen sanasý.
4. Sahna kórinisi: «Otan degen ne ózi?» (muǵalim men oqýshylar)
Tımýr: - Apaı, Otan degen ne ózi?
Muǵalim: Mektep – bilim oshaǵy,
Saǵan ashar qushaǵyn.
Shahrızad: - Apaı, Otan degen ne ózi?
Muǵalim: Otan degen otbasyń,
Ata - anań, qurdasyń.
Dılár: - Apaı, Elordamyz qaı qala?
Muǵalim: Elordamyz Astana,
Záýlim úıler qanshama.
Maqsat: - Apaı, bizdiń qala qaı qala?
Muǵalim: Qarataýdyń táji ol
Ásem qala Kentaý ǵoı.
Tilegim bar sizderge
Qulaq túriń bizderge:
Tileımin, búldirshinder óse bersin,
Ustazdar da bilimderin bere bersin
Elimizdiń damýyna úles qosqan
Nar tulǵaly aǵalardaı bola bersin - dep mýltıproektordan Elbasy N. Á. Nazarbaevtiń portreti kórsetiledi.
5. Án «Elim». Hor.
Muǵalim: Qazaqstan Respýblıkasy óz táýelsizdigin alǵan soń, 1992 jyly 4 shildede memlekettik rámizderi qabyldandy. Olar: QR týy, eltańbasy jáne ánuran.
Memlekettik rámizderdi bilý, qrmetteý, olardyń avtorlaryn bilý, sıpattap berý, jattan aıta alý ár birimizdiń boryshymyz.
6. Memlekettik rámizder týraly málimet berý: Nıgara, Sardar, Izzatýlla. (mýltıproektordan QR týy, eltańbasy, ánurany kórsetilip turady)
7. Óleńder:
Shahrızad: Aınymaıdy aspannan
Bizdiń týdyń boıaýy.
Ony halyq qashanda
Bıikke ilip qoıady.
Sevınch: Altyn qanat kómkergen
Shańyraq bar, ýyq bar,
Ásem beıne kóringen
Jaı beıne emes, uǵyp al.
Dılár: Maǵynaly, symbatty,
Bar osyndaı belgimiz
Maǵan, saǵan qymbatty
Eltańbasy ol elimniń.
Maqsat: Ánuranym – jan uranym,
Aıtar ánim, sóıler sózim,
Týǵan jerim, saǵynarym
Júrsem eger dúnıe kezip
Tımýr: Taýymyzdyń kóne kúnniń
Dalamyzdyń baıtaq úni.
Ol áni ǵoı júregimniń
Myń qaıtalap aıtqan muńy.
8. Bı. «Baba - oppa».
Muǵalim: 1995 jyl 30 tamyz Respýblıkalyq referendýmda Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasy qabyldandy. Konstıtýsıa – 9 bólim, 98 baptan turady. Ata Zańymyzdyń 30 - babynda «Balalar mektepterde tegin oqytylady» dep aıtylǵan. Sondyqtan da biz mektepte tegin oqyp, bilim alamyz. ( mýltıproektordan QR Konstıtýsıasy kórsetilip turady)
Án. «Jas urpaq»
9. Otan týraly óleńder
Javahır: Jany jaısań er minez jurtym meniń,
Júrek bolyp keýdemde dúrsildediń
Ata - babam ańsaǵan azattyqtyń,
Jeńisi men jemisi – bul kúnderim.
Nozlı: Kóginde tur kók baıraǵyń jelbirep,
Eltańbaǵa qaraımyz biz eljirep.
Ánurandy sharyqtata shyrqaımyz,
Babalardy eske alyp erjúrek.
Sardar: Endi búgin kók baıraǵym jelbirep,
Ánuranym jalǵap aldy ǵumyrdy.
Babalardan muraǵa qalǵan Eltańba
Baıaǵysha kep tórime ilindi.
10. Bı.
11. Án. «Otan»
12. Qabyrǵa gazetin túsindirý.
13. Án. «Týǵan kún»
İİİ. Qorytyndylaý.
Muǵalim: «Otan otbasynan bastalady», «Otan úshin otqa tús, kúımeısiń», «Týǵan jerge týyń tik» degen halqymyzdyń dana naqyldary bar. Biz osyndaı táýelsiz, beıbit elde ómir súrip jatqanymyzdy maqtan tutamyz. Ózimizdiń jaqsy oqýymyz, úlgili tártibimizben Otanymyzdyń ósip - órkendeýine óz úlesimizdi qosamyz. Qurmetti, oqýshylar, búgin búkil qazaq eli toılap jatqan beıbitshilik pen jasampazdyqtyń, kelisimniń, táýelsizdiktiń 20 jyldyǵyna arnalǵan tárbıe saǵatymyzdy qazaq halqynyń aqıyq aqyny Muqaǵalı Maqataevtiń «Úsh baqytym» óleńimen aıaqtaımyz.
Úsh baqytym.
Eń birinshi baqytym halqym meniń,
Soǵan berem oıymnyń altyn kenin.
Ol bar bolsa, men barmyn, qor bolmaımyn,
Qymbattyraq altynnan narqym meniń.
Al, ekinshi baqytym - tilim meniń,
Jas júrekti tilimmen tilimdedim.
Keı - keıde dúnıeden túńilsem de,
Qasıetti tilimnen túńilmedim.
Baqytym bar úshinshi - Otan degen,
«Kim myqty?» dese bireý, «Otan» der em.
Oty sóngen jalǵanda jan barsyń ba,
Oılanbaı - aq, keldaǵy ot al menen.