InfoHub Logo

Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn damytýda saıys sabaǵynyń alatyn orny.

Oqýshylarǵa belgili bir dárejede bilim berýmen qatar, oqýǵa, úırenýge degen yqylasyn arttyrý ár ustazdyń basty mindeti. Sabaq barysynda shákirtterdiń bilimge degen qushtarlyǵyn arttyrý, ózdiginen oılaý qabiletin qalyptastyrý, eńbek etýge baýlýmen qatar ujymdyq tatýlyqqa tárbıeleý qazirgi ómir talaby.

Oqýshylardyń óz betimen oılaýy, óz betimen izdenýi, ózdiginen tujyrym, qorytyndy jasaı alýy, alǵan bilimin ómirde qoldana bilýi pánge degen qyzyǵýshylyqty qalyptastyrady. Bul rette shákirtterge bilim berýde jańa tehnologıa elementterin qoldanyp sabaq ótý, olardyń izdenimpazdyq qabiletterin asha túseri sózsiz. Fızıka páni boıynsha synyptan tys ótkizilgen top aralyq pikir saıys sabaǵy týraly oı bólisýdi jón kórdim.

Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Jaryqtyń tabıǵaty men taralýy týraly eki túrli kózqaraspen, jaryqtyń syný, shaǵylý qubylystarymen tanysý; Gúıgens prınsıpi negizinde syný zańyn qorytý; oqýshylardyń tabıǵat qubylystaryna degen materıaldyq kózqarastaryn qalyptastyrý, ǵylymı bilimder men zańdar negizinde qubylystardy túsindirý.
Damytýshylyq: dıdaktıkalyq ádis - tásilder men kórnekilikter, túrli tanymdyq oıyndar arqyly oqýshylardyń dúnıetanymyn keńeıtý, tanymy men talǵamyn ósirý.
Tárbıelik: Oqýshylardy izdenimpazdyqqa, óz betinshe eńbektenýge, jyldam oı qoryta bilýge daǵdylandyrý, toppen jumys isteı bilýge baýlý.

Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi
Eki toptan top basyshylaryn saılap, sabaq sońynda baǵalatý.

Saıys barysynda «jaryqtyń tabıǵaty» týraly eki túrli kózqarasty jaqtaǵan 2 top quryldy.
1 - top «Núton», 2 - top «Gúıgens»
1 - geım. Jaryq tabıǵaty týraly kózqarastarǵa sholý. Ár top ózderi usynǵan gıpotezany dáleldeýi kerek.
1 - oqýshy:«Núton» tobynyń pikiri boıynsha: Jaryq - bólshekter aǵyny
2 - oqýshy: «Gúıgens» tobynyń pikiri boıynsha: Jaryq - elektromagnıttik tolqyn.

2 - geım. «Tájirıbeler alańynda»
1 - oqýshy: «elektromagnıttik tolqyndardyń» jutylýy, synýy, shaǵylýy, ınterferensıa jáne dıfraksıa qubylystaryn eksperıment júzinde kórsetedi. Dıfraksıalyq tordyń kómegimen jaryqtyń tolqyn uzyndyǵyn anyqtaıdy.
2 - oqýshy: Fotoeffekt qubylysyna negizdelgen qondyrǵynyń qurylysy men jumys isteý prınsıpin túsindire otyryp, myrysh plasınkasyn zarádtap, elektr doǵasymen jaryqtandyryp, syrtqy fotoeffekt qubylysyn baqylaıdy.

3 - geım. «Kóńildi smaılıkter» saıysynda taqtada ilinip turǵan smaılıkterdi ár toptan bir - bir oqýshydan shyǵyp tańdaıdy da, onyń artynda jasyrynǵan jumbaqtardy sheship, maǵynasyn taqyryppen baılanystyra otyryp, túsindiredi.

1. Habar alǵan alystan
Eki óris tabysqan. (elektromagnıttik tolqyn)
2. Alpys kisi aıaqtasty
Erte turyp taıaqtasty. (kirpik)
3. Aq sandyǵym ashyldy
İshinen jaqut shashyldy. (jaryq sáýlesi)
4. Qasyńnan kúndiz qalmaıdy
Qarańǵy jerge barmaıdy. (kóleńke)

4 - geım. «Sen maǵan, men saǵan». Eki top taqyryptyń mazmunyn asha túsý úshin bir - birine suraqtar qoıady.
Sabaqty qorytyndylaý barysynda ınteraktıvti taqtadaǵy keste toltyrylady.
Onda oqýshylar jaryq tabıǵaty týraly kózqarastardy:
1. Tolqyndyq kózqarasty jaryqtyń ınterferensıa, dıfraksıa jáne Maksveldiń "Elektromagnıttik tolqyn" teorıasy arqyly,
2. Korpýskýlalyq kózqarasty jaryqtyń shaǵylý jáne syný zańy, jaryqtyń kvanttyq teorıasy arqyly túsindirip shyǵady.

Qorytyndylaý barysynda eki toptyń pikirlerin tyńdaı otyryp, eki toptyń da kózqarastarynyń durystyǵyn, bul saıysqa olardyń úlken shyǵarmashylyq daıyndyqpen kelgendigi aıtylyp, saıysqa jaqsy qatysqan oqýshylar marapattaldy.