
Hrıstıan áıeldiń musylman áıelderge jazǵan haty
Sender bizge qaraǵanda baqyttyraq kórinesińder. Óıtkeni sender tabıǵı áıel ómirimen tirshilik etýdesińder. Álem jaralǵannan bergi áıelder ómir súrip kelgen ómir saltyn batys áıelderi de 1960-shy jyldarǵa deıin ustanyp keldi. Osy jyldardan keıin biz (amerıkalyq áıelder) Gollıvýd kınolarynyń shabýylyna, ıaǵnı arańdatýshylyǵyna tap boldyq. Men senderdiń de bastaryńa osyndaı kúnderdiń kelýin qalamaımyn. Óıtkeni munyń saldarynda biz sıaqty qorlyqtarǵa dýshar bolasyńdar. Eger biz sıaqty osyndaı arańdatýshylyqtyń nátıjesinde kóp nárseni joǵaltqandardyń jan aıqaıyna qulaq salsańdar, bálkim sender bul apattan aman qalasyńdar. Óıtkeni Gollıvýdtyń shyǵaryp jatqan kınolaryndaǵy ómir ótirik, baryp turǵan surqıalyq. Olar kezdeısoq bolǵan zınanyń eshqandaı zıany joq, jaı ǵana kóńil kóterýdeı etip kórsetedi. Osy arqyly qoǵamnyń ar-uıattylyq, ádep-ahlaq qaǵıdalaryn joıyp, onyń ornyna ózderiniń zıandy, ýly baǵdarlamalaryn engizýdi qalaıdy. Amerıkalyq áıelderdi búkil álemge baqyttysymaq etip kórsetetin, otbasymyz, kúıeýimiz joqtyǵyna jáne jezóksheniń kıimi ispettes kıimderimizben bizdi óte qýanyshty áıel retinde kórsetetin, shahýatty qozdyratyn fılm jáne klıptermen olar senderdi de azǵyryp, bastaryńdy aınaldyrmaq. Biz kópshiligimiz baqytty emespiz, maǵan senińder. Bizdiń aramyzda mıllıondaǵan áıel streske qarsy antıdepressanttarmen emdelýge májbúr, al túnderi, jaqsy kóretinderin aıtyp, qumarlaryn qandyrǵan soń tastap ketetin erkekterdiń kesirinen jylaýmen ótedi. Olar senderdiń otbasylaryńdy buzýdy jáne az balaly bolǵandaryńdy qalaıdy. Olar osy maqsatpen úılenýdi ózin quldyqqa ıtermeleý dep, ana bolýdy qorlyq, al arly, pák bolýdy artta qalýshylyq, keri tartpa dep kórsetedi. Olar, Haýa anamyzdy tyıym salynǵan jemispen aldaǵan İbiliske uqsaıdy. Buǵan aldanbańdar! Men senderdi qymbat, qundy jaýhardaı, taza altyndaı qadirlisińder dep esepteımin. Áıeldiń ar-namysy – baǵa jetpes baılyq. Al olar buny arzan dep sendirýge tyrysýda. Áıeldiń qadirin eshteńemen teńestirýge bolmaıdy. Batystaǵy modanyń mindeti, «Senderdegi eń baǵaly nárse – shahýatty qozdyrarlyq kelbet»- dep sendirý. Biraq bul qanshalyqty oǵash estilse de, senderdiń ádemi kıimderiń batystyń kez-kelgen modasyna qaraǵanda ádemi. Óıtkeni olar senderdi qupıalyq sheńberine orap jáne senderdiń ar-ojdan, asqaq abyroılaryń men senimderińdi kórsetip turady. Áıel jynystyq tartymdylyǵyn bóten kózderden saqtaýy tıis. Óıtkeni ol seni súıetin jáne qurmetteıtin, senimen turmys quratyn adamǵa syılyq bolý kerek...
Bizdiń erkekter páktikke mán bermeı qoıdy. Olar shynaıy brıllıanttyń qadirin túsinbeı, kórinisi ádemi bolǵan jasandy tastardy tańdaıtyn boldy. Tańdaǵanda da, sońynda ony da tastap ketý úshin tańdaıtyn boldy! Senderdegi eń qymbat nárse – senderdiń ishki sulýlyqtaryń, páktikteriń jáne ózderiń qandaı bolsańdar solaı kórsetip turatyn jaqtaryń. Soǵan qaramaı men myna nárseni baıqadym. Keıbir musylman áıelder batystyqtarǵa elikteýge tyrysýda. Óz abyroıynan aırylǵanyna ókinip jatqan nemese bul abyroıdan jaqyn kúnde aırylatyny anyq bolǵan áıelderge elikteýdiń ne qajeti bar? Sender aqaýsyz, minsiz almazsyńdar. Senderdi aldaýǵa, quny joq tastarǵa aınaldyrýyna jol bermeńder. Sender kórip júrgen batystyń moda jýrnaldary men teledıdarlaryndaǵy kórinisterdiń barlyǵy jalǵan, kózboıaýshylyq. Bul – ibilistiń tuzaǵy.
Sondaı-aq, qyzyǵýshylyq tanytyp júrgender bar bolsa, olar úshin kishkentaı bir syrdy ashaıyn. Úılenýge deıingi jynystyq qatynas sonshalyqty qyzyq nárse emes. Biz óz denemizdi ózimiz súıgen erkekterge senip tapsyrdyq. Bul jaǵdaı olardy bizdi jaqsy kórýge jáne bizge úılenýge májbúrleıdi, dep oılaǵan edik. (jasóspirim kezeńinde teledıdarlarda kórgenimizdeı). Alaıda árdaıym birge bolýdyń kepili retindegi nekeniń bolmaýy jáne árdaıym qasyńda bolatynyna senimsizdikpen ushtasqandyqtan jaǵymsyz, tipti jaman áser qaldyrady. Bul – qasiret, masqaralyq jáne sezimderdiń sónýi bolyp tabylady. Kóz jasymyzdy kóldetýimizdiń sebepkeri. Áıel retinde meni túsinesińder dep oılaımyn. Óıtkeni áıeldiń kóńilindegi qaıǵy-qasiretti tek áıelder ǵana shynaıy túrde túsine alady. Biz barlyǵymyz negizinde birdeımiz. Bizdiń násilimiz, ultymyz nemese dinimizdiń ózgeshe bolýy muny ózgertpeıdi. Áıeldiń kóńili – barlyq jerde birdeı. Biz jaqsy kóremiz. Bul bizdiń qolymyzdan keletin isterdiń arasynda eń jaqsy oryndaı alatyn ereksheligimiz. Biz otbasymyzdy aıalaımyz, úıde jaılylyq, tynyshtyq ornatyp, jaqsy kóretin erkekterimizdi qodap kúsh-qýat beremiz. Biraq biz amerıkalyq áıelder qatty aldandyq. Jaqsy jumysymyz bolsa, jalǵyz tura alatyn jeke úıimiz bolsa jáne tańdaýymyz túsken janǵa mahabbatymyzdy usyna alatyn erkindik bolsa, sonda baqytty bola alamyz dep oıladyq. Bul erkindik te emes jáne mahabbat ta emes. Nekelesip turmys qurǵan juptar ǵana shynaıy túrde jaqsy kóre alady. Budan basqasyna razy bola kórmeńder. Óıtkeni nekesiz qatynas arqyly, shynaıy túrde jaqsy kóre almaısyńdar, nátıjede ózderińdi de jek kóretin halge túsesińder, tastandyǵa aınalǵan kezde.
Bul kúná eshqashan jýylyp ketpeıdi. Árqashan ózińe qıanat bolyp qaıtady. Tipti, men óz namysymdy qaıtarýǵa tyryssam da, aldyńǵy taptalǵan namysymnyń qadirin qaıtara almaımyn. Bizge jas kezimizden «musylman áıelderi tórt dýal ishinde oramalmen jabynyp, zardap shegýde» dep mıymyzdy jýyp tastaǵan. Al negizinde zulym kórip júrgen – bizdermiz. Bizdi qorlap júrgen modanyń quly, salmaǵymyzdyń sary ýaıymymen álek, es tıýdy qalamaıtyn, balalyqtan shyǵa almaı júrgen erkekterden mahabbat kútip júrgen jandarmyz. Oı-sanamyzdyń túkpirinde biz aldanǵandyǵymyzdy bilemiz. Bizden keıbirleri moıyndamasa da, ishki álemimizde senderge tańǵalarlyq, hased jáne áýestikpen qaraımyz. Ótinish, bizdi kemsitpeńder jáne bizge osy jaǵdaı unaıdy dep oılamańdar. Buǵan biz kináli emespiz. Jastyq shaǵymyzda kópshiligimizdiń qorǵaıtyn ákemiz bolmady, óıtkeni bizdiń otbasymyz buzylyp ketken edi. Bunyń sebepshileri kim ekenin bárimiz bilemiz.
Qurmetti ápke-sińilderim! Senderdi de bizder sıaqty aqymaq qylýyna, joldan taıdyrýyna jol bermeńder. Sender tazasyńdar, páksińder. Sol páktikterińmen qalyńdar. Biz hrıstıan áıelderi, shynaıy áıel qandaı bolý kerektigin kórýimiz kerek. Bizge úlgi bolýlaryń úshin biz senderge muqtajbyz. Óıtkeni biz adasqan áıeldermiz. Óz páktikterińdi saqtańdar!
Myna nárseni umytpańdar! Tis pastasyn qaıtadan ydysyna salý múmkin emes. Sondyqtan óz ar-namystaryńdy qorǵańdar! Meniń senderge degen tańdanysym jáne shynaıy qurmetimmen jazǵan nasıhatymdy qabyl etesińder dep úmittenemin!
Jazýshy, jýrnalıs – Djoanna Frensıs (AQSH)