جەتى قازىنا
ساباقتىڭ جوسپارى
قازاق ءتىلى 7 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: جەتى قازىنا
ساباقتىڭ ماقساتى:
- بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، تاپقىرلىعىن، جىلدامدىعىن، تانىم بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
- دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ جانە تىلدىك قابىلەتتەرىن، قارىم - قاتىناستىق بىلىكتىلىگىن دامىتۋ، نەگىزگى ويدى ءبولىپ الۋ، ءوز پىكىرىن قورعاي الۋ، وي قورىتىندىسىن جاساتۋ.
- تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ءوز ەلىن قاستەرلەۋگە، «7» سانىن قاستەرلەپ كورسەتكەنىن ايتا وتىرىپ، حالىق ءداستۇرىن، وتانىن سۇيۋگە، قازاقتىڭ كيەلى، قاسيەتتى ساندارىن ەستە ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
2. ساباق ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى.
3. وقۋشىلاردىڭ جۇمىس فورماسى: ءتۇسىندىرۋ، ىزدەندىرۋ، تالداۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
4. قاجەتتى تەحنيكالىق جابدىعى: ينتەراكتيۆتىك تاقتا
5. ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار، ديداكتيكالىق ماتەريالدار: پرەزەنتاسيا، سۋرەتتەر، كەسپە قاعازدار،
6. ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباق قۇرىلىمى جانە بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى جانە ساباق باستالۋى - سالەمدەسۋ؛
- تۇگەندەۋ؛
ءىى. موتيۆاسيالىق
باقىت دەگەن - دوسىڭنىڭ تاباعىندا،
باقىت دەگەن - دومبىرا شاناعىندا،
باقىت دەگەن - ءوزىڭنىڭ بوساعاڭدا،
باقىت دەگەن - حالىقتىڭ قاباعىندا.
ءىII. ساباق ماقساتى مەن مىندەتتەرىن قويۋ
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ايتۋ
IV. ءۇي تاپسىرماسى
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراپ، باعالاۋ.
V. نەگىزگى ءبىلىم كوكەيتەستىگى بالالار، « جەتى» دەگەندە سەندەرگە قانداي وي كەلەدى؟
1 اپتادا نەشە كۇن؟
جەتى اتاڭدى بىلەسىز بە؟
جەتى ۇرپاق دەپ كىمدەردى ايتادى؟
Vءى. جاڭا ماتەريالدى وقۋ.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى جەتى اتا.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
ءبىر اپتادا 7 كۇن بار.
- جۇمادا 7 شەلپەك پىسىرەدى.
- جەتى اتا بار
- جەتى انا بار
- جەتى ۇلتتىق اسپاپ بار
- جەتى عالامشار بار
- جەتى قازىنا بار.
1 تاپسىرما: «جەتى قازىنامەن» تانىسۋ، اڭگىمەلەۋ.
1. ەر جىگىت
2. سۇلۋ ايەل
3. اقىل - ءبىلىم
4. جۇيرىك ات
5. قىران بۇركىت
6. بەرەن مىلتىق
7. تازى يت
2 تاپسىرما: رەتتىك سان ەسىم ەرەجەسىن قايتالاۋ.
سەرگىتۋ كەزەڭى.
3 تاپسىرما: سۇراق - جاۋاپ
- قازاق حالقىنىڭ ۇعىمىندا جەتى سانىنىڭ قاسيەتتى، كيەلى سان ەكەندىگىن بىلەسىڭدەر مە؟
- قازاق حالقىندا جەتى سانى كيەلى دەپ ەسەپتەلگەن. سەبەبى، ورتا عاسىرلاردا عالىمدار جەتى كۇنگە، جەتى جۇلدىزعا ات بەرگەن. « جەتى» سوزىمەن بايلانىستى حالقىمىزدا جەتى قازىنا، جەتى كۇن، جەتى اتا، جەتى ۇرپاق، جەتى بايلىق سوزدەرى پايدا بولعان. 17 - عاسىردا تاۋكە حاننىڭ « جەتى جارعىسى» دا جەتى سانىنىڭ قاسيەتتىگىنە بايلانىستى بولعان. قايتىس بولعان ادامنىڭ جەتىسىن بەرۋ، جەتى شەلپەك ءپىسىرىپ، ەسكە الۋ جەتىمەن بايلانىستى. ناۋرىز كوجەگە دە جەتى تاعام سالىپ پىسىرەدى.
جاڭا سوزدەر:
سالت - ءداستۇر – تراديسيي ي وبىچاي
ىرىمدار – پوۆەريە
جەتى قازىنا – سەم بوگاتستۆ
ەر جىگىت – جيگيت
سۇلۋ جار – كراسيۆايا جەنا
جۇيرىك ات – بىسترىي سكاكۋن
قىران بۇركىت – زوركيي بەركۋت
قۇماي تازى – وحوتنيچايا سوباكا
بەرەن مىلتىق – ورۋجيە
وتكىر پىشاق – وسترىي نوج
تاپسىرما: «جەتى قازىنامەن» تولىعىراق تانىستىرۋ.
1. «ەر قاناتى - ات» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. حالقىمىز ءتورت تۇلىك مالدىڭ ىشىندە جىلقىنى ەرەكشە باعالاعان. جىلقىنىڭ ەتىن، قازى - قارتاسىن جەپ، قىمىزىن ىشكەن، تەرىسىن پايدالانعان. جاۋ شاپسا، ءبىر - ءبىر اتقا ءمىنىپ، دۇشپانىنا تويتارىس بەرگەن.
2. تازى – ءيتتىڭ ءبىر تۇقىمى. تازى يتپەن اتا - بابالارىمىز اڭ اۋلاعان. تازى – ارتىق قىرىم ەتى جوق يت. ونىمەن قاسقىر، تۇلكى، قارساق ۇستاعان. يت ادامعا قولقانات بولىپ، مال كۇزەتكەن.
3. ەرتەدە اتالارىمىزدىڭ ۇيىندە نايزا، ايبالتا، قىلىش، مىلتىق بولعان. دۇشپاندارىن مىلتىقپەن جەڭگەن. باتىرلارىمىز جاۋعا وسى قارۋ – جاراقپەن شىققان.
4. «ەر ەل قورعانى» دەيدى دانا حالقىمىز. كەڭ بايتاق جەرىمىزدى، وزەن، كول، ورمانىمىزدى، كوگىلدىر تاۋلارىمىزدى جاۋدان قورعاپ، كەيىنگى ۇرپاققا امانات ەتىپ قالدىرعان ەر بابالارىمىزدىڭ وتە بولعان، ول قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي، شاپىراشتى ناۋرىزباي، رايىمبەك باتىر، جانىبەك باتىر ت. ب.
5. ايەل - ول انا، جار، اپا، قارىنداس. اجارىنا اقىلى ساي، مىنەزگە باي، ەرىنە سۇيەۋ بولا بىلگەن، ۇيدەگى بالالارىن ماپەلەپ، تاربيەلەپ وسىرگەن. جاقسى ايەل - ءاربىر وتباسىنىڭ ۇيتقىسى، ىرىس - بەرەكەسى.
6. قىران بۇركىتتى اتا - بابالارىمىز بالاپان كەزىنەن باۋلاپ، اڭ اۋلاۋعا ۇيرەتكەن. قاناتى قاتايعاندا قاسقىر، تۇلكىگە سالعان. ال قاسقىر، تۇلكىنىڭ تەرىسىنەن تىماق، ىشەك، تون جاساپ كيگەن.
7. ادام بالاسى پايدا بولعالى ءىلىم - بىلىمگە ۇمتىلىپ كەلەدى. وسىنىڭ ارقاسىندا ماشينا، تراكتور، راديو، تەلەديدار، ۇشاقتار، كومپيۋتەر دۇنيەگە كەلدى. سوندىقتان ءىلىم - ءبىلىم، عىلىمدى يگەرسەڭ ەش قور بولمايسىڭدار.
«قوستاناي قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى
باۋىرجان مومىش ۇلى اتىنداعى
№5 ورتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى» مم
مۋزديبايەۆا ر. ت.
جەتى قازىنا جۇكتەۋ
قازاق ءتىلى 7 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: جەتى قازىنا
ساباقتىڭ ماقساتى:
- بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، تاپقىرلىعىن، جىلدامدىعىن، تانىم بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
- دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ جانە تىلدىك قابىلەتتەرىن، قارىم - قاتىناستىق بىلىكتىلىگىن دامىتۋ، نەگىزگى ويدى ءبولىپ الۋ، ءوز پىكىرىن قورعاي الۋ، وي قورىتىندىسىن جاساتۋ.
- تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ءوز ەلىن قاستەرلەۋگە، «7» سانىن قاستەرلەپ كورسەتكەنىن ايتا وتىرىپ، حالىق ءداستۇرىن، وتانىن سۇيۋگە، قازاقتىڭ كيەلى، قاسيەتتى ساندارىن ەستە ساقتاۋعا تاربيەلەۋ.
2. ساباق ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى.
3. وقۋشىلاردىڭ جۇمىس فورماسى: ءتۇسىندىرۋ، ىزدەندىرۋ، تالداۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
4. قاجەتتى تەحنيكالىق جابدىعى: ينتەراكتيۆتىك تاقتا
5. ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار، ديداكتيكالىق ماتەريالدار: پرەزەنتاسيا، سۋرەتتەر، كەسپە قاعازدار،
6. ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ادەبيەتى
ساباق قۇرىلىمى جانە بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى جانە ساباق باستالۋى - سالەمدەسۋ؛
- تۇگەندەۋ؛
ءىى. موتيۆاسيالىق
باقىت دەگەن - دوسىڭنىڭ تاباعىندا،
باقىت دەگەن - دومبىرا شاناعىندا،
باقىت دەگەن - ءوزىڭنىڭ بوساعاڭدا،
باقىت دەگەن - حالىقتىڭ قاباعىندا.
ءىII. ساباق ماقساتى مەن مىندەتتەرىن قويۋ
ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ايتۋ
IV. ءۇي تاپسىرماسى
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى سۇراپ، باعالاۋ.
V. نەگىزگى ءبىلىم كوكەيتەستىگى بالالار، « جەتى» دەگەندە سەندەرگە قانداي وي كەلەدى؟
1 اپتادا نەشە كۇن؟
جەتى اتاڭدى بىلەسىز بە؟
جەتى ۇرپاق دەپ كىمدەردى ايتادى؟
Vءى. جاڭا ماتەريالدى وقۋ.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى جەتى اتا.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
ءبىر اپتادا 7 كۇن بار.
- جۇمادا 7 شەلپەك پىسىرەدى.
- جەتى اتا بار
- جەتى انا بار
- جەتى ۇلتتىق اسپاپ بار
- جەتى عالامشار بار
- جەتى قازىنا بار.
1 تاپسىرما: «جەتى قازىنامەن» تانىسۋ، اڭگىمەلەۋ.
1. ەر جىگىت
2. سۇلۋ ايەل
3. اقىل - ءبىلىم
4. جۇيرىك ات
5. قىران بۇركىت
6. بەرەن مىلتىق
7. تازى يت
2 تاپسىرما: رەتتىك سان ەسىم ەرەجەسىن قايتالاۋ.
سەرگىتۋ كەزەڭى.
3 تاپسىرما: سۇراق - جاۋاپ
- قازاق حالقىنىڭ ۇعىمىندا جەتى سانىنىڭ قاسيەتتى، كيەلى سان ەكەندىگىن بىلەسىڭدەر مە؟
- قازاق حالقىندا جەتى سانى كيەلى دەپ ەسەپتەلگەن. سەبەبى، ورتا عاسىرلاردا عالىمدار جەتى كۇنگە، جەتى جۇلدىزعا ات بەرگەن. « جەتى» سوزىمەن بايلانىستى حالقىمىزدا جەتى قازىنا، جەتى كۇن، جەتى اتا، جەتى ۇرپاق، جەتى بايلىق سوزدەرى پايدا بولعان. 17 - عاسىردا تاۋكە حاننىڭ « جەتى جارعىسى» دا جەتى سانىنىڭ قاسيەتتىگىنە بايلانىستى بولعان. قايتىس بولعان ادامنىڭ جەتىسىن بەرۋ، جەتى شەلپەك ءپىسىرىپ، ەسكە الۋ جەتىمەن بايلانىستى. ناۋرىز كوجەگە دە جەتى تاعام سالىپ پىسىرەدى.
جاڭا سوزدەر:
سالت - ءداستۇر – تراديسيي ي وبىچاي
ىرىمدار – پوۆەريە
جەتى قازىنا – سەم بوگاتستۆ
ەر جىگىت – جيگيت
سۇلۋ جار – كراسيۆايا جەنا
جۇيرىك ات – بىسترىي سكاكۋن
قىران بۇركىت – زوركيي بەركۋت
قۇماي تازى – وحوتنيچايا سوباكا
بەرەن مىلتىق – ورۋجيە
وتكىر پىشاق – وسترىي نوج
تاپسىرما: «جەتى قازىنامەن» تولىعىراق تانىستىرۋ.
1. «ەر قاناتى - ات» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. حالقىمىز ءتورت تۇلىك مالدىڭ ىشىندە جىلقىنى ەرەكشە باعالاعان. جىلقىنىڭ ەتىن، قازى - قارتاسىن جەپ، قىمىزىن ىشكەن، تەرىسىن پايدالانعان. جاۋ شاپسا، ءبىر - ءبىر اتقا ءمىنىپ، دۇشپانىنا تويتارىس بەرگەن.
2. تازى – ءيتتىڭ ءبىر تۇقىمى. تازى يتپەن اتا - بابالارىمىز اڭ اۋلاعان. تازى – ارتىق قىرىم ەتى جوق يت. ونىمەن قاسقىر، تۇلكى، قارساق ۇستاعان. يت ادامعا قولقانات بولىپ، مال كۇزەتكەن.
3. ەرتەدە اتالارىمىزدىڭ ۇيىندە نايزا، ايبالتا، قىلىش، مىلتىق بولعان. دۇشپاندارىن مىلتىقپەن جەڭگەن. باتىرلارىمىز جاۋعا وسى قارۋ – جاراقپەن شىققان.
4. «ەر ەل قورعانى» دەيدى دانا حالقىمىز. كەڭ بايتاق جەرىمىزدى، وزەن، كول، ورمانىمىزدى، كوگىلدىر تاۋلارىمىزدى جاۋدان قورعاپ، كەيىنگى ۇرپاققا امانات ەتىپ قالدىرعان ەر بابالارىمىزدىڭ وتە بولعان، ول قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي، شاپىراشتى ناۋرىزباي، رايىمبەك باتىر، جانىبەك باتىر ت. ب.
5. ايەل - ول انا، جار، اپا، قارىنداس. اجارىنا اقىلى ساي، مىنەزگە باي، ەرىنە سۇيەۋ بولا بىلگەن، ۇيدەگى بالالارىن ماپەلەپ، تاربيەلەپ وسىرگەن. جاقسى ايەل - ءاربىر وتباسىنىڭ ۇيتقىسى، ىرىس - بەرەكەسى.
6. قىران بۇركىتتى اتا - بابالارىمىز بالاپان كەزىنەن باۋلاپ، اڭ اۋلاۋعا ۇيرەتكەن. قاناتى قاتايعاندا قاسقىر، تۇلكىگە سالعان. ال قاسقىر، تۇلكىنىڭ تەرىسىنەن تىماق، ىشەك، تون جاساپ كيگەن.
7. ادام بالاسى پايدا بولعالى ءىلىم - بىلىمگە ۇمتىلىپ كەلەدى. وسىنىڭ ارقاسىندا ماشينا، تراكتور، راديو، تەلەديدار، ۇشاقتار، كومپيۋتەر دۇنيەگە كەلدى. سوندىقتان ءىلىم - ءبىلىم، عىلىمدى يگەرسەڭ ەش قور بولمايسىڭدار.
«قوستاناي قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى
باۋىرجان مومىش ۇلى اتىنداعى
№5 ورتا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى» مم
مۋزديبايەۆا ر. ت.
جەتى قازىنا جۇكتەۋ
You Might Also Like
