- 17 قىر. 2018 00:00
- 292
كىرپىش
وسى جاعداي ون-جيىرما جىل بولعان شىعار، ەسىمنەن كەتپەيدى. زامان مىناۋ، الداۋ ارباۋ. ارينە بۇل جاعدايلاردى ءبىز ويدان شىعارعان جوقپىز. ول، ول- الداۋ، وتىرىك ايتۋ، ۇرلىق، زومبىلىق پەن زورلىق ادام-اتا مەن حاۋا –انا جەرگە تۇسكەننەن باستالعان دەسەدى... ەستەرىڭىزدە مە؟ جاستىق شاق، مەكتەپ اۋلاسى، بالالار، تۋعان اۋىل كەلبەتى، مۇعالىمدەر، مەكتەپ ديرەكتورى... ءبىز، سىنىپتاستار جينالىپ، قوڭىراۋ شالعاندا، ۋلاپ-شۋلاپ، دالاعا لاپ بەرىپ، ءبىر-بىرىمىزدى قاعىپ-سوعىپ، قۇربى-قىزداردىڭ سىڭعىرلاعان كۇلكىسىنە ارالاسىپ، ۇلداردىڭ سەكىرىپ-سەكىرىپ، بىر-بىرىنە وتتاي جانعان كوزدەرىن تىرەپ، الىسا كەتەتىنى... ءمۇعالىمنىڭ كىتاپتار مەن جورنال، داپتەرلەردى قۇشاقتاپ، جىلى جۇزىنە ارالاس ءبىزدىڭ بولاشاعىمىزدى ويلاپ، الىستاپ باراتىنى... شىركىن-اي، ءالى ەسىمدە. سوندا، ءمۇعالىمنىڭ الىىىس، الىس، بيىك تاۋلارعا قاراپ، سودان ءبىزدىڭ كوزىمىزگە اسقان ءبىر مەيىرىمدىلىكپەن نۇرىن توگىپ، سول تاۋلاردى ءبىزدىڭ كوزىمىزدەن ىزدەيتىن. ۇزاق قارايتىن. سودان جىميىپ قانا، شاشىمىزدان سيپاپ، كەيدە ءوزىنىڭ قىزىقتى جايتتەرىن بىزگە ايتىپ بەرىپ، بىزبەن بىرگە شاتتانىپ، بالاشا كۇلەتىن. كەيدە بەتىن باسىپ الىپ كۇلگەندە، ءبىز ءدال سول ۇستازىمىزدىڭ قۇربى-قۇرداسىنداي بوپ كەتەتىنبىز. بەتى وتتاي قىزىپ، ءاپپاق جاعالى كويلەگى، ەرەكشە ۇقىپتىلىقپەن ورگەن شاشى، سۇيرىكتەي ساۋساعى، ادەپپەن ۇستاعان كىتابى، ءبارى-بارى ءبىز ءۇشىن، ەرەكشە ءبىر ارتىق-كەمى جوق قايتالانباس تۇلعا ەدى! سووول كۇندەردىڭ بىرىندە، ءبىزدىڭ كلاسس وقۋشىلارى، «مەنىڭ اتىم قوجا» فيلمىندەگى قوجاعا ۇقساپ، ءبىرىنىڭ پورتفەلىنە باقا سالىپ، بىرىنە ويىنشىق سالىپ، ال بىرەۋى ەڭ العاشقى سەزىمگە تولى، كىشكەنتاي عانا پاراققا جازعان سەزىم سۋرەتتەرى.... ءبارى-بارى ەسىمدە! بىردە ءبىزدىڭ كلاسس وقۋشىلارى «ا» ەسىمدى وقۋشىنىڭ سۋمكاسىنا كىرپىش سالىپ جىبەرگەن عوي. ويلاڭىزشى، ءبىر ۇلكەەن كىرپىش. سالماعى قانداي!؟ سۋمكاسىنىڭ اۋىرلىعىنا ءمان بەرمەي، «ا» ۇيىنە تارتا بەرەدى. جارتى جولدا «نەگە بۇل سۋمكا اۋىرلاپ كەتتى ەي» دەپ، اشىپ قاراسا.... . ۇلكەەن كىرپىشتى ءبىراق كورەدى. باسقا بىرەۋ بولسا، لاقتىرىپ كەتە بەرەر ەدى-اۋ! نەمەسە اتا-اناسىنا ايتىپ، مەكتەپتى شۋلاتار ما ەدى؟ ال ول بولسا، كىرپىشتى قولىنا الىپ، تازالاپ، ءسۇرتىپ، سۋمكاسىنا قايتا سالىپ مەكتەپكە قاراي بەت تۇزەيدى. مەكتەپتە الىسىپ، ءالى ۇيلەرىنە قايتا قويماعان وقۋشىلار «ا»-نىڭ ءبۇل كەلىسىن قىران-توپان كۇلكىمەن قارسى الادى. ارينە جامىراسىپ كۇلىپ، قولدارىن شوشايتىپ مازاقتاپ، بىلگەندەرىن ىستەپ كۇلەدى. ال «ا» بولسا كىشكەنتاي عانا توڭىپ قالعان قولدارىمەن ەشكىمگە الاڭداماستان، جاڭاعى كىرپىشتى سۋمكاسىنان اسىقپاي الىپ شىعادى. توپتىڭ اراسىنان ءبىر وقۋشى شىعىپ، «سەنىڭ ەسىڭ دۇرىس ەمەس، مىنا اجەتحانانىڭ تۇبىنەن تاۋىپ العان كىرپىشتى قايتا الىپ كەلگەن سەن ناعىز ميسىز ەكەنسىڭ » دەگەندە، «ا» – «جوق، بۇل كىرپىش وسى مەكتەپتىڭ ءبىر بۇرىشىنا قالانار نەمەسە ءبىر كەرەگىنە جارار» دەپ، ۋيىنە قاراي بەت تۇزەيدى. قانشاما جىلدار ءوتتى، وسى وقيعا ءالى ەسىمدە. ول، وسى قالادا. وسى جەزقازعان قالاسىنداعى ەڭسەلى ءبىر مەكتەپتە ساباق بەرەدى. سول جانارى، سول تازا جۇرەگى، سول تازا پەيىلى! سول باياعى ءبىز اڭساعان، ءبىز قۇرمەتتەگەن، ءبىز سۇيگەن، ءبىز بيىك ساناعان ۇستازدارىمىزدىڭ جايعان قاناتىنىڭ قاتارىندا! ول، ءبىز ۇلگى تۇتقان ۇستازدارىمىزدىڭ سيمۆولىنا اينالدى. ول –شىن ادام! ول، شىن ۇستاز! وتكەندە قاراسام، قولىندا ءبىر «شلاكوبلوك»، تاعى سول مەكتەپكە قاراي كەتىپ بارادى... ۇلى اباي ايتپاقشى «سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، كەتىگىن تاپ تا بار قالان»! «ا» ەسىمدى كەيىپكەر تۋرالى تاعى ءبىر وقيعا، كەلەسى دە...
ەستەلىكتى وڭدەپ جازعان: مۇسابەكوۆ ايحان قاسقان ۇلى
جەزقازعان قالاسى "ونەر مەكتەبى" ۇستازى