- 17 maý. 2019 00:00
- 245
Japondyqtar eshqashan óz balalaryna uryspaıdy, al balalary baısaldy jáne erkin bolyp ósedi
Ashý — shynaıy emosıa, ony shyǵarǵan jón jáne ashýdy irikpegen durys degen Batysta kózqaras qalyptasqan. Alaıda bul Azıa elderine asa tanymal teorıa emes. Azıada ashýdy ashyq túrde kórsetý quptalmaıdy. Ásirese, bul bala tárbıesinde ról oınamaı qoımaıdy.
Japonıada biraz ýaqyt ómir súrgen «Shekteýsiz tárbıe» kitabynyń avtory Krıstına Gross-Lo japondyq ata-analar bala daýlaryn sheshý máselesinde óte salmaqty ekenin aıtady. Olardyń isterine aralasa bermeıdi, balalarynyń ózderine sheshýine múmkindik beredi eken. Mundaı erkindiktiń túbi jaqsylyqqa aparmaıdy dep oılaýyńyz múmkin, alaıda bul — olaı emes. Balalar óz máselesin ózi sheshkende adamdarmen qarym-qatynas jasaı bilýdi, sondaı-aq kelispeýshilikti beıbit jolmen sheshýdi úırenedi. Bul keleshekte olardyń óz júgin ózi kótere alatyn, máseleni retteı alatynm bolýyna áser etetini sózsiz. Qoǵam, mádenıet jáne ata-analardyń ózin-ózi ustaýy balalardyń óz emosıasyn bildirýinde sheshýshi ról oınaıdy. Sondaı-aq, profesor Batı Gomes de Meskıttiń zertteýi kórsetkendeı, japondyq analar janjal kezinde balaǵa ashýlanýdyń ornyna óz balasynyń sezimin túsinýge jáne ony bólisýge tyrysady. Balalar tárbıesinde osyǵan uqsas kózqarasty Kanada jáne Aláskada turatyn eskımostardyń taıpasy — ınýıtter tájirıbe júzinde kórýde.
Inýıtterdiń tárbıe strategıasynyń negizinde balaǵa aıqaılaý eresekter úshin dárejeniń tómendigi retinde qarastyrylatyny jatyr. Bul týraly ınýıttermen biraz ýaqyt ómir súrgen jáne olardyń altyn erejesin anyqtaǵan antropolog Djın Brıggs óz kitabynda: «Kishkentaı balaǵa eshqashan daýys kóterme jáne aıqaılama», — dep jazdy. Olar shekten tys erke nemese qyrsyq balaǵa aıqaılaýdyń ornyna, olardyń tynyshtanǵanyn kútip, sodan soń balalar óz ashýyn tusaýlaı alatyn oıyndy oınaýyn ótinedi. Ata-analar olarǵa ashý-yzanyń ne nársege ákelýi múmkin ekenin, onyń basqa adamǵa fızıkalyq jaqtan ǵana emes, moraldyq jaqtan da aýyr tıetinin kórsetedi. Osylaısha, kishkentaı ınýıtter óziniń ashýyn erte jastan baqylaýdy úırenedi jáne odan ári ashýǵa boı aldyrmaıtyn óte baısaldy bolady.
Oqýǵa keńes beremiz:
Bala tárbıesine qatysty keıbir keńester
Balanyń tabysqa jetýine kedergi keltiretin ata-ana tárbıesindegi 7 qatelik
Rýhanı myqty balalardy tárbıeleýge arnalǵan 8 oıyn