InfoHub Logo

Jaqyn arada Qazaqstannyń ár jerlerine baryp qaıtqan aımaqtyq qyzmetkerlerdiń aıtýlaryna qaraǵanda, Qazaqstannyń ár jerinde áli de jaramsyz ister bar kórinedi.

Qostanaı gýbernıasyna baryp qaıtqan Qazaqstannyń saıası jaıyn basqarýshy joldas Kachırın aıtady: «Elde bolystyq ıspolkomdardyń tóraǵalary ózderi baılardan bolmasa da, baılarsyz, aqsaqaldarsyz esh isti óz betterimen sheship, óz betterimen basqaryp kete alǵan joq kórinedi», — deıdi. Jáne elde burynǵydaı mılısıanyń júgensiz ketkeni kórinbese de, ótirik ózin-ózi «mılısıamyn» dep júrgender de bar kórinedi», — deıdi. Bul—bir.

Aqtóbe gýbernıasynan Qazaqstannyń ortalyq komıtetiniń basqarmasynyń múshesi Fabdolla Asylbekov qaıtty. Ol bylaı deıdi:

«Aqbulaqtyń ýezik ıspolkomynda bir qazaq joq. Aqbulaq ýeziniń turǵyndarynyń kóbi qazaq. Men jatqan aýylǵa bir kúni mılısıoner bolyp bir orys jigiti keldi. Qarý-jaraǵy bar. Aqyrynda surastyryp kelsek, mılısıoner emes eken. Kelgende qazaqtarǵa aıdahardaı aqyryp keldi...» — deıdi.

Bul — eki.

Jáne bir ýezik ıspolkomnyń tóraǵasy jazady:

«Qazaqstannyń bas mekemeleriniń qaýlylarynyń kóbin gýbernıalarda keshiktirip, kóńilsiz qarap, kóbinese iske asyrmaı bosqa qaldyrdy...» — deıdi.

Bul — úsh.

Jáne Oral gýbernıasyna baryp qaıtqan Qazaqstannyń baqylaý komısary joldas Álibekov aıtady: «Nalog (salyq) durys jıylmaıdy eken. Nalogty jınaǵanda nalogty tólegen kisige jınaýshylar kvıtansıa berip otyrmaıdy eken...» —deıdi.

Bul — tórt.

Jáne Aqmola, Qarqaraly ýezerinen hám Torǵaı, Atbasar ýezerinen jazady:

«Urlyq, barymta kúsheıdi. Halyq kedeı boldy, tyıý joq: álsiz adamnyń tirshilik qylyp kúneltýi qıyn boldy, jergilikti úkimettiń buǵan qarsy esh qylǵany joq, elge shyqqan mılısıa bolsa isteıtinderi týrashylyq bolmaıdy», — deıdi. Mine, bul — bes.

Osynyń bári ras. Bul habarlardy aıtýshylar da, jazýshylar da — jaýapty qyzmetkerlerimiz.

Mundaı áńgimeler Qazaqstannyń ár jerinde-aq bolýy múmkin. Biraq bizdiń tańyrqaıtynymyz mynaý:

Osy, joǵarǵy aıtylǵan jerlerdiń, gýbernıalyq, ıakı ýezik ıspolkomdarynyń bastyqtary (tóraǵalary) qazaqtyń turmysyn, jaıyn, zańyn, minezin biletin qazaq azamattarynyń mindetteri mundaı isterdi joq qylý. Bulardyń mindetteri jigerli áreket qylyp, mundaı qısyq isterdi túzetý.

Mine, osyny gýbernıalyq ám ýezik ıspolkomdardyń, ám ol ıspolkomdardyń tóraǵalarynyń qulaqtaryna salamyz.

Keleside bul týraly ne bolǵanyn taǵy da jazamyz.

03.08.1923 jyl

---