InfoHub Logo

Taqyryby: Syr súleıleriniń shyǵarmalary. Nurtýǵan jyraý (prezentasıa túrinde)
Maqsaty:
• Óz zamanynyń shyndyǵyn, aqıqatyn, synshyldyǵyn jyrlap kelgen, qoǵamnyń keleńsiz tustaryn ótkir synaǵan, syrdyń súleıi atanǵan Nurtýǵan jyraýdyń óresi bıik qundy dúnıelerin, tárbıesi men taǵylymy mol shyǵarmalaryn keleshek urpaqqa nasıhattaý, úlgi etý.
Mindetteri:
• Nurtýǵan jyraýdyń qudiretti sóz óneriniń barsha qasıeti boıynan tabylatyn týma talant, daraboz daryn ıesi ekendigi týraly túsinik berý;
• Talant ıesiniń týyndylarynyń dúnıege kelýi ult óneri úshin, onyń keleshegi, búgingi tarıhy men bolashaǵy úshin erekshe qundylyq ekendigin tanytý.
Zertteý jumysyna qoldanǵan ádis - tásilderim:
• Suraq - jaýap
• Taldaý
• Pikirlesý
Jobanyń jospary:
• Kirispe
Syrdyń súleıleri
• Negizgi bólim
1. Nurtýǵan jyraý ómiri
2. Nurtýǵan jyraýdyń qasıetteri
3. Nurtýǵan jyraý shyǵarmalary
4. «Nurtýǵan mektebi»
5. Men bıletın - Nurtýǵan jyraý ( suhbat)
• Qorytyndy
• Usynystar

Kirispe
Qazaqtyń syr óńirinen shyqqan kóptegen daryndy, talantty, sózge sheshen aqyn - jazýshylar, sheshender, jyraýlar bar. Men osy ǵylym jobamda syr óńirinen shyqqan jyraýlar týraly sóz qozǵamaqpyn.

Negizgi bólim
1920 jyldan ómiriniń sońyna deıin naqyl - terme, tolǵaýlar, tarıhı dastandar, turmystyq jyrlar, t. b. jyr úlgilerin jazǵan. Nurtýǵan shyǵarmashylyq san salaly, qazaq ádebıetiniń birneshe janryna qomaqty úles qosqan, Onyń Isataı – Mahambet týraly jazǵan tarıhı shyǵarmalary da bar.

Nurtýǵan Uly Abaıdy ómir boıy pir tutyp, oǵan birneshe óleń arnaǵan. Abaıdy ulyq tutýdy úndep, oǵan jalyqpaı úırenýge kúlli alash balasyn shaqyryp otyrǵan. Bul sózimdi dáleldeý úshin
Abaıǵa arnalǵan óleńderine toqtalyp ótsem.
Balany jasynan tárbıelep, ony bolashaqqa jeteleýdiń negizinde kóptegen shyǵarmalar jyzdy. Atap aıtsaq

Qazirgi aýdanymyzdaǵy Nurtýǵan Kejeǵululy atyndaǵy mádenıet úıiniń dırektory Aına Tuıaqovamen ǵylym jobany zertteýshi Myrzaǵul Aıgúl júzdesip suhbattasý ústinde. Aına apamyzdyń dańǵyl jol jalǵastyryp, úkili dombyrany ómirine serik etip, óner jolynda Nurtýǵan jyrynan monshaq tizip otyrǵan sátinen beıne.

Mende óskende apamdaı úlken jyraý bolǵandy armandaımyn
Jyraý týraly oı bólisý ústinde

Qazirgi aýdanymyzdaǵy «Jyraýlar úıi»

Qorytyndy
Jyraýlar halqymyzdyń atadan mıras bolyp qalǵan sóz marjandaryna qanyǵasyńdar, halqymyzdyń basynan keshirgen tarıhı kezeńdermen tanys bolasyńdar, onyń qadir - qasıetin bilesińder, tálimdik, tanymdyq, taǵylymdyq tereń oı dúnıesine enesińder. Ádebıet tarıhy el tarıhy, halyq tarıhy ekenine kóz jetkizesińder. Jyraýlardy halyk, qadir tutqan. El tolqyǵan kezde, búlinshilik shyqqanda nemese el shetine jaý kelgen kezderde aqyl, keńes suraıtyn bolǵan. Mundaı kezde jyraý jurtshylyqty abyrjymaýǵa shaqyryp, olarǵa kúsh - qýat berip (dem berip), istiń nemen tynatyny jaıly boljamdar aıtyp otyrǵan. Jyraýlar óz shyǵarmalaryn aqyl - naqyl, ósıet túrinde aıtqan. Olardyń tolǵaýlarynyń negizgi taqyryptary - týǵan jerdi, eldi súıý, Otandy qorǵaý, eldi birlikke shaqyrý, adamgershilik qasıetti nasıhattaıdy.

Usynystar
• Aýdanymyzda syr súleılerine arnalǵan aleıa ashylsa;
• Aýdanymyzdaǵy jyraýlar úıinde Nurtýǵan jyraý jyrlaryn oryndaıtyn jas shákirtter tárbıelep shyǵarsa;
• 7 - 8 oqýshydan turatyn Nurtýǵan shákirtterinen ult asbaptar arkestri qurylsa;
• Mektepterde jyraý atynda úıirmeler ashylsa;

Paıdalanylǵan ádebıetter:
• Nurtýǵan Kenjeǵululy Shyǵarmalary «FOLIANT» baspasy Astana – 2008

Anotasıa
Osy ǵylymı jobamda HİH ǵasyrdyń sońy men HH ǵasyrdyń basynda ómir súrgen dańǵaıyr aqyn Nurtýǵannyń urpaq úshin tárbıelik máni zor naqyl - ósıetteri, tolǵaýlary, zamanǵa, qoǵamǵa, adamǵa qatynastary men minez qulyq sıpattaryna kózqarasyn bildiretin shyǵarmalary men jyrlary týraly qaradym.

Anotasıa
V etom naýchnom proekte ıa ıssledovala tvorchestvo zamechatelnogo poeta ımprovızatora Nýrtýgana, jıvshego v konse HİH v nachale HH vekov. Znachenıe ego slov nazıdanıı, epıcheskıh skazanıı proızvedenıe ı pesen vyrajaıýshıh ogo vzglády ı harakterızýıýshıh ıh nravy vramenı, obshestva, cheloveka na podrastaıýshıe pokolenıe neosporıma.