سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 9 ساعات بۇرىن)
1- مامىر بىرلىك كۇنى
1- مامىر بىرلىك كۇنى
ماقساتى:
بالالارعا 1 – مامىر قازاقستان حالىقتار بىرلىگى كۇنى مەرەكەسى ەكەنىن جەتكىزۋ. ىنتىماقتىققا، دوستىققا، ءوز وتانىن سۇيۋگە، قورعاۋعا، كوپ ۇلتتى حالقىمىزدىڭ تىنىشتىعى مەن بىرلىگىن نىعايتۋعا ات سالىساتىن ازامات بولۋعا تاربيەلەۋ. بالالاردىڭ بىرلىك، ىنتىماقتاستىق تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. مەرەكەلىك كوڭىل كۇيلەرىن كوتەرىپ، وزدەرىنە ۇنايتىن شار، جالاۋشانىڭ سۋرەتىن سالدىرۋ. ويىن ارقىلى ءار ۇلتتىڭ كيىمدەرىن اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ.

1 مامىر — قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى. ايتۋلى مەرەكە ەلباسىمىزدىڭ 1996 جىلى قابىلداعان جارلىعى بويىنشا ون التى جىلدان بەرى تويلانىپ كەلەدى. 100 - گە جۋىق ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى مەن ۇلىستارى تاتۋ - ءتاتتى تۇراتىن ەلىمىز ءۇشىن داتالى كۇننىڭ ماڭىزى زور.
1995 جىلى قۇرىلعان قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى قۇرىلدى. سوندىقتان دا ىنتىماعى مەن بىرلىگى جاراسقان، تاتۋلىقتىڭ تىرەگى بولعان قازاقستاندا بارلىق ۇلت وكىلدەرى ءبىرىنشى مامىردى ەرەكشە اتاپ وتەدى.
ايتا وتەيىك، 1 مامىر حالىقارالىق ەڭبەكشىلەردىڭ بىرلىك جانە ىنتىماق كۇنىن الەمنىڭ 140 ەلى اتاپ وتەدى ەكەن.

قىزىقتى اقپاراتتار:
قازاقستاندا تۇرىپ جاتقان باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاقستان حالقىنا دەگەن سىيلاستىعىن قالىپتاستىرۋ، ۇلتتىق قارىم - قاتىناسىن، حالىقتار دوستىعىن نىعايتۋعا تاربيەلەۋ بۇگىنگى كەشتىڭ ەڭ باستى ماقساتى بولدى.
1886 جىلى 1 مامىردا ءىرى وقيعا امەريكانىڭ چيكاگو قالاسىندا وتكەن ەدى. جۇمىسشىلار بۇل كۇنى ادەتتەگىدەي ستانوك باسىندا تۇرمادى. بۇرىنعىداي تاۋلىگىنە 10 - 15 ساعات جۇمىس جاساپ، تار دا لاس لاشىقتا تىرشىلىك ەتكىلەرى كەلمەدى. ولار كاپيتاليستەن 8 ساعاتتىق جۇمىستى، ءارى جالاقىعا ۇستەمە قوسۋدى، ءومىر تىرشىلىگىن جاقسارتۋدا تالاپ ەتۋ ءۇشىن ءبارى توپتانىپ كوشەگە شىقتى. جۇمىسشىلاردىڭ تالابىنا كاپيتاليستەر وقپەن جاۋاپ بەردى. بۇل وقيعا امەريكا ەڭبەكشى قاۋىمىن ءدۇر سىلكىندىردى. چيكاگو ەڭبەكشىلەرىمەن ءبىر تىلەكتەس ەكەندىگىن پاريج، لوندون، بەرلين مەن ماسكەۋ جۇمىسشىلارى جۇمىستارىن تاستاپ، قولدارىنا قىزىل جالاۋ ۇستاپ كوشەگە شىقتى. 1889 جىلى II ينتەرناسيونالدىق كونگرەسى پاريجدە بۇكىل دۇنيەجۇزى ەڭبەكشىلەرىنىڭ 8 ساعاتتىق جۇمىس كۇنى ءۇشىن كۇرەسىن بىرىكتىرۋ ماقساتىندا بەلگىلەدى. رەسەيدە ءبىرىنشى رەت 1891 - 1892 جىلدارى پەتەربۋرگ، تۋلا، لوتوس جانە ت. ب. قالالاردا 1 مامىرعا ارنالعان كوتەرىلىستەر ۇيىمداستىرىلدى. 1 مامىر مەرەكەسىن كەڭەس ۇكىمەتىندە ءبىرىنشى رەت 1918 جىلى پرولەتاريات ديكتاتۋراسىن ورناتقان جەڭىمپاز توپ رەتىندە مەيرامدادى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 1 مامىر مەرەكەسىن دە قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنى رەتىندە تاۋەلسىزدىك جاريالانعاننان باستاپ اتاپ وتە باستادى. جىل سايىن بۇل مەرەكە حالىقتار دوستىعى رەتىندە اتاپ وتىلەدى.
ورتاق مەكەن جەر شارى،
توبەمىزدە ءبىر اسپان
بارلىق ۇلتتىڭ بالاسى،
دوستىعىمىز جاراسقان.
ورتاق بىزگە ءبىر وتان،
ەڭبەك ورتاق، جىر ورتاق.
ورتاق بىزگە بارلىعى،
بايلىقتىڭ ەڭ ۇلكەنى — حالىقتار دوستىعى.
مامىر ايى تابيعاتتىڭ جايما - شۋاق بەرەكەلى كەزەڭى. اينالانىڭ ءبارى جاسىل جەلەڭ جامىلىپ ەرەكشە ءبىر رەڭگە ەنەدى. تابيعاتتىڭ بۇل اسەم جىل مەزگىلىندەگى مامىر ايىنىڭ حالىقتار بىرلىگى كۇنى رەتىندە الىنۋى تەگىننەن - تەگىن بولۋى مۇمكىن ەمەس. بۇل كەرەمەت مامىراجاي ماي ايىن اقىندار دا جىرلاپ وتكەن.
كوكتەم كەلدى، ماي كەلدى،
شاقىرادى كوكتەمدى.
بىزبەنەن قول ۇستاسىپ،
كەل بىرگە ءجۇر جاقسى ماي.
گۇل تەرەيىك تىسقا شىق،
كوپ ساعىنعان دوستىم - اي.

ماي كەلەدى، ماي كەلەدى،
قىپ - قىزىل كۇن دوڭگەلەدى شىعىستا
ماي كەلەدى، ماي كەلەدى،
كوك الاڭدا قوڭدى قىزىل جالاۋلار.
ماي كەلەدى، ماي كەلەدى،
ەرتە تۇرىپ قاراڭدار.

جاقسىلىققا، باقىتقا،
تالپىنعان ءار ۋاقىتتا
بالا بىتكەن دوس باۋىر،
بولماسىن ەش توسقاۋىل
اقپىز، قارا، سارىمىز،
اعايىنبىز ءبارىمىز

ءتورت ماۋسىمدا بەلگىلى،
كوكتەمنىڭ كوركەم ەكەنى
ال كوكتەمدە ەندىگى،
مامىرعا نە جەتەدى.
1 مامىر سول كوركەم،
حالىقتار ىنتىماق كۇنى
تابيعات سۇلۋلىعىمەن،
ۇشتاسقان حالىق شاتتىعى.

دوستىق جىرى،
مامىردىڭ ءبىرى
دوستىقتىڭ كۇنى
حالىقتار ءۇنى
تۇتاسقان
ۇلتتاردىڭ ءبارى
جاراسقان جانى
ەلىمنىڭ باعى،
قۇت اشقان
جۇزدەرى جارقىن،
سۇيىكتى حالقىم
بۇزبايدى سالتىن،
دوستىعىن.
قازاق حالقىنىڭ كوسىلىپ جاتقان كەڭ بايتاق دالاسى بار. وسىڭداي بايلىقتىڭ قىزىعىن كورۋ ءۇشىن بىزگە اۋاداي قاجەت. قازبەك بي ايتقانداي ءبىز قازاق دوستىقتى ساقتاعان ەلمىز، ءدام تۇزدى اقتاعان ەلمىز، - دەپ قازاقستاندا تۇراتىن 130 - دان استام ەتنوس قازبەك ءبيدىڭ وسيەتىن تۋ ەتىپ ۇستاپ ورىنداسا دەگىم كەلەدى.
باستا باتىر
باقىتقا بايتاعىڭدى
حالقىم تاعى ءوز ءسوزىن ايتا ءبىلدى
اسپان تۇستەس
كوگىلدىر ايشىق تۋىڭ
استانانىڭ ۇستىنە
قايتا ءىلىندى.
بارلىق ۇلتتىڭ ۇلىسى، بار ۇلىستىڭ
رەسپۋبليكا نامىسىن الىپ ۇشتىم
وسيەتىن ۇمىتپاي بابالاردىڭ
قاسىرەتىن حالىقتىڭ قانىپ ءىشتىم، - دەگەن ولەڭ ەلباسىنا دەگەن ىزگى نيەت، باۋىرلىق، قيماس سەزىمگە تولى مەملەكەتىمىزدە ىستەلىپ جاتقان يگىلىكتى ىستەرىمىزدىڭ بارلىعى پرەزيدەنت ءا. ن. نازاربايەۆتىڭ ەسىمىمەن بايلانىستى.
ەل بىرلىگى - ەڭ اسىل قاسيەت. بىرلىك، ىنتىماق، سابىرلىلىق پەن پاراساتتىلىق ەڭ الدىمەن وزىمىزگە، قازاقتارعا كەرەك، - دەپ كورەگەندىلىكپەن ەلباسىمىز ايتقانداي، ءبىز سياقتى كوپۇلتتى مەملەكەتتىڭ دامۋ بولاشاعىنىڭ ءبىر كوزى - قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى.
بەيبىتشىلىك جاساسىن!
ىنتىماق جاساسىن!
1 مامىر قازاقستان حالىقتار بىرلىگى كۇنى جاساسىن!
1941 جىل. كۇزدىڭ قارا سۋىعى، ستاليندىك ساياساتتىڭ جەلەۋىمەن ۇدەرە كوشكەن ءبىر توپ شەشەن جانۇياسى قازاقستانعا كەلىپ قونىستاندى.
قازاقستان مەملەكەتى كوپ ۇلتتى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 130 - دان استام ۇلتتار تۇرادى. ۋكراين، بەلارۋس، تۇرىك، ت. ب. شەت مەملەكەتتەن كەلگەن ۇلتتار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تىرشىلىك ەتۋدە. ءبىز ولارمەن تاتۋ - ءتاتتى دوسپىز، ءبىر - بىرىمىزبەن قويان - قولتىق ارالاس ءومىر سۇرۋدەمىز.
ازەربايجاندار ءوز تىلىندە "ازەربايدجلىلار نەمەسە ازەريلەر" دەپ اتاعان. قازاقستاندا 78295 ازەربايجان وكىلىنىڭ حالقى تۇرادى.

اق، قارا دەپ بولمەيمىز،
ءبىر جىل تۋعان تولدەيمىز
تۋىسقان، تاتۋمىز
بيىكتەرگە ورلەيمىز.
***

جاقسىلىققا، باقىتقا
تالپىنعان ءار ۋاقىتتا
بالا بىتكەن دوس - باۋىر،
بولماسىن ەش توسقاۋىل.
قىرعىزىم ولەڭ دەسە ەلەڭدەگەن.
قارا ولەڭ ۇلكەندەرگە مۇرا دەگەن
شىعۋشى لاۋرەاتتار قاۋىمىنا
ىرلايىق تا جىرلايىق
***
بۇرالىپ گوزال بيلەگەندە
وزبەكتىڭ اسقاق ءانى تەربەگەندە
قول سوقپاي ءداتى شىداپ تۇرا الار،
قۇربىلار ايتىڭدارشى قانداي پەندە.
ءسوز سوڭىندا،
قازاق وسى ايتاتۇعىن ەلگە سىر،
و، اعايىن حالىق ەمەس ول كەسىر.
قازاق وسى اڭعال - ساڭعال جابۋسىز
قازاق وسى اعىل - تەگىل، كول - كوسىر.
قازاق وسى دالا دەيتىن، كۇن دەيتىن
قازاق وسى ونەر الدى ءتىل دەيتىن
قازاق وسى قاراسىڭ با، اقسىڭ با؟
قوڭىرسىڭ با جاتىرقاۋدى بىلمەيتىن، - دەپ جىرلاعان اقىن ق. مىرزالييەۆتىڭ ولەڭ جولدارىن ارناعىم كەلىپ تۇر.
ۇلى قازاق دالاسىندا باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ ءبىر شاڭىراق استىندا تاتۋلىققا، سىيلاستىقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانى سىزدەرگە ءمالىم. بۇگىنگى كەشىمىز قازاقستاندا تۇرىپ جاتقان باسقا ۇلت وكىلدەرىنە دەگەن سىيلاستىعىمىز، قۇرمەتتىلىگىمىز، پاراساتتىلىق پەن يماندىلىعىمىزدىڭ ايعاعى دەپ بىلەمىن.

مۇنايلى اۋدانى،
«№7 جالپى ءبىلىم بەرۋ ورتا مەكتەبى»
8 سىنىپ جەتەكشىسى: سادىكوۆا گ. ت.

1- مامىر بىرلىك كۇنى. جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما